RACE MONSTER
auto
met mitsubishi
kordaat de heuvels in
hyundai neemt stap naar
miljoen auto's in 1990
Journaal
autogas
sneeuwketting
accident kit
vijftigduizend
schuur
huilend
variatie
luxe
boerenzoon
1,
VRIJDAG 8 NOVEMBER 1985
van zijspan tot
de eerste jaguar
De Jaguar Lister, een uniek race-monster in Nederlandse handen
Vijftig jaar geleden,
om precies te zijn op
24 september, begon de
Swallow Sidecar Com
pany met de verkoop van
de eerste Jaguar. De fa
briek die al vanaf 1921
zijspannen voor motor
fietsen fabriceert besloot
om naast dit produkt ook
carrosseriën voor sport
wagens te maken. In 1932
kwam derhalve het eer
ste zelfstandig gemaakte
vlotgelijnde model op de
markt.
Deze sportcoupé Swallow Spe
cial (SS) werd na een tijdje
voorzien van een 2.7 liter motor
en bleek zó snel. dat een bijpas
sende naam werd gekozen van
een roofdier dat ook flitsend
voorbij kan komen: Jaguar als
merknaam was geboren.
Tal van modellen werden gepro
duceerd, we noemen o.a. XK
120, MK VII, de roemruchte
E:type en de huidige XJS. Ja
guar begaf zich in de jaren '50
ook zeer succesvol in de racerij
en dan met name bij de 24-uurs
races van Le Mans. De C-types
en D-types wisten in totaal vier
keer een eerste plaats te beha
len. Het hoogtepunt was in '57
toen de nrs. 1-4 Jaguars waren,
heel verrassend was echter dat
het merk in datzelfde jaar be
sloot te stoppen met racen.
Jaguar Nederland vierde het
vijftigjarig bestaan van het
merk en het importeurschap
kort maar krachtig: met een
weekend in het Autotron van
Drunen en een 'steroptreden'
van de Jaguar Lister in een
uitzending van AVRO's Auto
show, eind oktober.
De eigenaar van de Jaguar Lis
ter is Ben Huisman, in het dage
lijks leven papierfabrikant,
maar ook fervent autoliefhebber
en in zijn jonge jaren ook cou
reur. Begonnen in een BMW 700
coupé en later veel gestoeid met
de Coopertjes 1000S en 1300S.
Als ik bij zijn bedrijf kom blijkt
hij de boot uit Engeland gemist
te hebben (naar begrafenis van
vriend Jack Langton geweest
die verongelukte in een histori
sche Jaguar), maar op het ter
rein zit ook een firma Lowland
Racing and Classic Cars. Daar
moet die Lister ook staan, zo
wordt gezegd.
Simpele schuur, eenvoudig
bord 'LOWLAND RACING' en
een kladblocvelletje met de
tekst 'Ben naar de spuiter, zo
terug'. De deur blijkt evenwel
los en Henry Schouwink, eige
naar van het bedrijf, is gewoon
aan het werk. Om hem heen
staan zo voor de vuist weg een
MG, Mercedes 300 SL met vleu
geldeuren, Jaguar 340 en dan
achteraan de Lister in volle
glorie' Kortom, we staan hier
in een werkplaats waar menig
autoliefhebber bij gaat water
tanden. Henry heeft van zijn
hobby beroep gemaakt en res
taureert en onderhoudt met na
me Jaguars en Lotussen. Zijn
bedrijfje loopt goed en het
werk voor zwager Ben Huis
man aan de Lister vordert.
Want helaas is er in de alumi
nium koets van deze bolide een
scheurtje gereden toen hij op de
trailer werd gezet.
„Tot de jaren '60 was Jaguar
sneller dan de Ferrari's", zegt
Ben. „Het is ook de makkelijkst
te onderhouden auto, twee keer
per jaar olie verversen, een keer
bougies en slechts zes banden
per seizoen. Na 30 races heb ik
nog dezelfde remblokken".
De Lister weeg 850 kilo waarvan
het merendeel natuurlijk op
conto van het enorme motor
blok komt, dat op topsnelheid
tegen de 250 km/h weet te halen.
Meeste trekkracht zit er al in
vanaf 3000 tot 5800 tr/min en als
je niet een beetje oplet is het
nog mogelijk om in de 3e ver
snelling spinnend weg te trek
ken.
„Het heeft me ook een paar jaar
gekost om de Lister geheel on
der de knie te krijgen. Juiste
bandenspanning, afstelling,
stuurstand en noem maar op.
Het blijft een heel aparte auto
met een draaicirkel van 19 me
ter, die makkelijk uitbreekt,
maar dan laat ik hem rustig 20
keer rondtollen naar de korte
kant toe. En dan maar op het
juiste momment als-ie even
recht staat gas erop en weer
verder".
Henry Schouwink heeft in zijn
bedrijf Lowland Racing and
Classic Cars vele maanden
werk gehad om weer op te
knappen: originele paarsrode
kleur, elk schroefje van de mo
tor los en weer helemaal in
originele staat brengen. „Dat
houdt niet in overal maar met
chroom werken, want dat hoort
niet onder de motorkap thuis.
Laatst was er bij het Nationaal
Automuseum een bijeenkomst
en wat je daar allemaal niet
aan overdadig spul zag, niet
mooi meer. Nee, gewoon zoals
ze in de fabriek werden ge
bouwd weer restaureren en het
liefst met het originele mate
riaal".
Dat dit tweetal daarbij af en toe
ook nog geluk heeft mag blijken
uit het volgende. De Lister is
van origine een model dat werd
gebouwd door de buurman van
de Jaguar-fabriek. Van huis uit
smid, maakte dit bedrijf een
stalen-buizenchassis, met hier
en daar doorsnedes van ruim 10
cm., waarop een volledig alumi
nium koetswerk. Jaguar was zo
„Ik zet dan de helm op, doe een
dikke jas aan en als het regent
bij een stoplicht even de para
plu op. Gaat het écht hozen, dan
van tijd tot tijd even stoppen en
de deuren open om het water
weg te laten lopen. Vaak vragen
ze me na afloop van een race
waarom ik er zo geirriteerd uit
kom. Nou het is gewoon bloed
heet binnenin en na een half
uurtje in die temperatuur wil je
er het liefst zo snel mogelijk uit.
En om te bewijzen dat het echt
zo is heb ik na afloop eens een ei
gebakken op het aluminium.
Helaas vergeten boter eronder
te doen. dus kon ik nog krabben
ook! Mijn vrouw reed eens een
keer mee, die had na afloop
gesmolten schoenzolen", vertelt
deze enthouasiaste Jaguar-fan,
die van historische racen houdt
als ze maar gezellig zijn.
„Een beetje plezier vooraf, dan
de race zeh en na afloop nog een
hoop napret. Maar het moet niet
de kant op van het Formule
tevreden over dit model dat de
firma Lister er meer mocht ma
ken. De Lister die Huisman nu
heeft begon na een twintigtal
jaren toch metaalmoeheid te
vertonen en de carrosserie was
nodig aan vervanging toe voor
wat betreft de complete voorzij
de.
„Nu hadden we het geluk dat de
man die bij Lister gewerkt had,
nu bereid was om op basis van
deze originele een nieuwe voor-
kap te maken. Moet je je voor
stellen, een man van bijna 70 die
met een simpel walsje en een
hamer exact een kopie maakt.
Zó precies zelfs dat die 1 mm
schuinte die er 'af fabriek' in de
oude zat, nu ook weer in zit",
zegt Henry.
Wat het meest opvalt aan het
interieur van de tweezitter is het
ontbreken van stoelen. Je kijkt
zo tegen het blanke aluminium
aan. met ter hoogte van de
dijbenen een hobbel bekleed
met wat schuimplastic. „Ja ze
bouwen die auto's voor kleine
kereltjes en dan pas ik er met
mijn 1.90 mtr niet in", zegt Ben,
„dus alles eruit halen en op een
matje zitten, want vering heeft
de Lister toch niet. En dan maar
rijden, wat ik het liefst in de
regen doe".
Dan kruipt hij in de Jaguar MK
II 3.4 waarmee de Copo d'Italia,
de Mile Miglia en tal van andere
historische races zijn verreden.
I-circus of andere officiële races.
Laatst had ik ingeschreven
maar konden er geen twee kaar
tjes af voor mijn familie. Alle
maal strak geregeld, nou daar
zien ze mij de volgend keer niet
meer".
In Italië waar menigeen veel
'automobilistischer' is inge
steld dan hier, is het met de
auto's die Ben Huisman heeft
een waar genoegen om te rij
den. „Bij de Mile Miglia op
Sicilië stonden er huilende ou
de mannetjes langs de kant als
we met de Jaguar MK II langs
kwamen en na afloop steeds
weer applaus en zelfs handteke
ningen. Overigens een prima
georganiseerde race, met uit
stekende verzorging en prach
tig onderkomen voor de au
to's", zegt Henry, die steeds
maar weer moet zorgen dat de
Jaguars in conditie zijn om van
start te kunnen.
Want het blijkt dat er naast de
Lowland-firma nog een voorma
lige kantine staat waarin naast
drie Jaguars nog drie fraaie au
to's staan. De eerdergenoemde
E-type en de MK II, dan nog een
MK II 3.8 die geen rode maar
groene kleur heeft. Verder nog
een 300 SL met vleugeldeuren,
Lotus Elan en een Iso Rivolta
Vidia met 5 ltr. Chevrolet-mo
tor.
De ruimte-auto van Mitsu
bishi, de Space Wagon,
kent een aantal uitvoeringen
waaraan kortgeleden de die
selversie is toegevoegd. Ook
is er intussen een besteltype
gelanceerd, eveneens ver
krijgbaar met dieselmotor.
De krachtbron wordt reeds
geruime tijd toegepast in ver
schillende personenwagenty
pen, waarin hij uitstekend
voldoet. Maar hoe presteert
deze turbo-diesel in een ze-
ven-persoons auto als er in
derdaad zeven mensen in
plaats hebben genomen en er
bovendien zoveel mogelijk
bagage is meegenomen? Dat
probeerden we uit in het hel-
lingrijke Luxemburg.
Mitsubishi gaat prat op de
„stille" balans-assen in de mo
toren. Die maken de motor
volgens de fabriek trillingvrij.
Stellig dragen de balans-as
sen bij aan de evenwichtige
loop van de machine, maar
wij bespeurden toch duidelij
ke dieseleigenschappen in het
brommende motortje. Niet
hinderlijk, wél aanwezig.
Over de prestaties overigens
niets dan lof. De acceleratie
doet niet onder voor een ben
zinemotor. Zwaar bepakt en
beladen heeft nauwelijks in
vloed op de kracht van de
zelfontbrander. Hij haalt op
zijn sloffen de 150 kilometer
per uur en in bergachtig ter
rein loopt hij overtuigend uit
op andere gerenommeerde
automobielen. Ook met zeven
man op de drie rijen banken.
De door ons beproefde wagen
telde 13.000 kilometer op de
teller. Niet veel. maar toch
genoeg om van een ingereden
exemplaar te spreken. De die
selmotor heeft een modem
snelvoorgloeisysteem. Onze
ervaring was dat men ook met
warme motor het best even op
die voorgloei-seconden kan
wachten. Dan start de motor
reeds na de eerste omwente
ling, terwijl de startmotor an
ders geruime tijd nodig heeft
bij onmiddellijk doordraaien
van contact naar starten.
Geen bezwaar natuurlijk,
maar je moet het even weten.
Bij koude start klinkt de mo
tor als de bekende knikker-
bak, maar dat gaat gauw over.
Direct vol belasten valt af te
raden, zoals trouwens bij alle
diesels. De turbo-lader zorgt
ervoor dat de motor direct al
fel reageert.
Andere Space Wagons zijn al
eens eerder in deze kolom
men besproken, maar nooit
hebben we zijn mogelijkhe
den zo intensief benut als
tijdens deze test. Voor een
zevenpersoons auto is de Spa
ce Wagon niet echt groot te
noemen. De maten zijn be
scheiden, maar toch reizen
alle inzittenden comfortabel.
De chauffeur moet weliswaar
de instelmogelijkheden van
zijn zitplaats aanpassen aan
de beenruimte van zijn ach
terpassagier, maar hij blijft
een aangename zit houden.
Rechtop, dat wel, maar ac
ceptabel, ook op de lange rit.
Er ontstaat dan min of meer
een frontbesturing-effect,
vergelijkbaar met kleine bus
jes.
Het door ons geteste type
beschikte over stuurbekrach
tiging, een prettige bijkom
stigheid, zij het dat deze be
krachtiging de bestuurder
Diesel-turboversie van Space Wagon
wat te veel werk uit handen
neemt als de auto zwaar bela
den is. Bij (te) snel genomen
bochten kan je dat opbreken.
Een niet bekrachtigd stuur
zou de chauffeur eerder tot de
orde roepen. Maar voor het
overige wordt de Space Wa
gon er een uitermate soepel
wendbare auto door.
Over de mogelijkheden val je
van de ene verbazing in de
andere. Bij zeven inzittenden
bevindt zich achter de achter
ste achterbank nog wat ruim
te voor bagage. Met enige
handigheid kan daar nog wel
wat weggestopt worden. Als
men één bankje naar beneden
klapt en een n zitplaats offert,
dan kan er ineens erg veel
bagage worden meegenomen.
Met de banken kan van alles
worden uitgehaald. Zo kan
men achter de voorstoelen
een gerieflijk tweepersoons
bed maken of in gehalveerde
toestand een eenpersoons
bed. De middenbank kan in
een ander opstelling dienen
als tafel voor de achterpassa
giers. Lange dingen kunnen
moeiteloos worden ingeladen.
De Space Wagon in turbo
dieseluitvoering is niet goed
koop: rond de 41.000 gulden.
Maar daar staat tegenover
dat hij luxe is uitgevoerd. De
bekleding (velours) doet rijk
aan en op uitrusting is niet
gekeken. Het instrumenta
rium, inclusief toerenteller
en analoog klokje, is com
pleet en overzichtelijk.
Een nadeel vonden we dat het
rijtje schakelaars voor achter
ruitverwarmer, achterruite-
wisser, alarmschakelaar, mis-
tachterlamp enz. in het don
ker niet verlicht is, zodat je
niet kunt zien wat je aanscha
kelt.
Ten slotte nog iets over het
verbruik. Bij 90 km per uur is
een verbruik van 1 op 18 haal
baar. Bij 120 zit het verbruik
bij de 1 op 13. Stellig vormt de
soepel schakelende vijfbak
een belangrijke bijdrage tot
de zuinigheid van deze diesel.
NOL VAN BENNEKOM
Hyundai Pony XP is de naam
van de derde generatie van
dit model auto uit Zuid-Korea.
Sinds de introductie in '79 op
de Nederlandse markt en later,
in '82, van een totaal gewijzigde
Pony - een vijfdeursuitvoering
ligt de verkoop van deze
middenklasser inmiddels rond
de 3000 auto's per jaar. Geen
opzienbarend cijfer, hetgeen
vooral samen zai hangen met
de grillige dollarkoers in de
afgelopen tijd, aldus de direc
tie.
Niettemin heeft de maatschap
pij in Seoel grootse plannen, die
weliswaar voornamelijk neerko
men op het produceren van gi
gantische aantallen auto's,
waarna gekeken wordt of er ook
kopers voor zijn. Vooralsnog is
het de bedoeling om de markten
van Canada en de VS te verove
ren. Zeker nu daar door de im
portbeperking voor Japanse au
to's een „gat" is ontstaan. Vol
gend jaar denkt Hyundai er
honderdduizend auto's naartoe
te kunnen verschepen.
Als men eenmaal op het niveau
van één miljoen geproduceerde
auto's rond 1990 zit, zal ook de
export naar Europa moeten
aantrekken. Nu moeten we het
in ons land stellen met de nieu
we Pony XP, die leverbaar is in
1.3-liter- of 1.5-literuitvoering en
met verschillende niveaus van
De Hyundai Pony XP
luxe, met prijzen variërend van
18 tot 25 mille. Er is wederom
gebruik gemaakt van de firma
Ital Design van Giugiaro, waar
Giugiaro de leiding heeft, zodat
er een eigentijds model met
voorwielaandrijving van de te
kentafels is gekomen.
De XP heeft in de achterste stijl
nu een extra ruitje gekregen en
is ondanks de iets kortere bui
tenmaten van binnen toch rui
mer geworden. Het interieur is
wat verfraaid en met name in de
GLS-versies zeer compleet uit
gerust.
Voor 1986 liggen de plannen ook
al klaar: in mei een tweedeurs-
sedan, rond juli nieuwe motoren
voor de Stellar, in Japan Sonata
geheten, van 1.8 en 2 liter en in
september komt de driedeurs-
versie van de Pony XP. De oude
Pony blijft tot en met volgend
jaar nog leverbaar en zal nog tot
1988 in Korea in produktie blij
ven.
Hyundai, in de 40'er jaren opge
zet door de nu 78-jarige van
oorsprong boerenzoon Chung
Se Yung is eigenlijk een grote
scheepsbouwer. Nu het in die
sector slecht gaat wil men alle
aandacht richten op de auto-
produktie. Daarom is de fa
briek in Ulsan ook uitgebreid
voor een bedrag van 1,4 miljard
gulden en zijn er in vier jaar
tijd 10.000 mensen in dienst
genomen. Mitsubishi, dat nu
een aandeel van 50 procent in
de firma heeft, zal volgend jaar
een model (K-car) in de Ford
Granadaklasse door Hyundai
laten produceren. De lakstraat
die de Koreaanse autofabrikant
nu heeft staan is dezelfde als
die Mitsubishi in Japan ge
bruikt.
De samenwerking van andere
firma's op autogebied strekt
zich in Korea ook uit tot Ford
en GM. Zo is er de firma KIA,
die van Mazda know-how en
onderdelen krijgt om een auto
te bouwen die via het Ford-
dealernet naar de VS en Europa
worden verkocht. De nieuwe
Opel van GM wordt via Daewoo
geproduceerd om daarna door
de Pontiac-divisie in de VS te
worden verkocht.
Lee Iacocca, president van
Chrysler, heeft onlangs het con
tract getekend waarbij de leve
ring van 50 procent van de on
derdelen voor produktie in de
VS in Korea wordt verzorgd. In
'88 ten slotte zal Hyundai zelf
nog een aantal modellen op de
markt brengen in de kleinere
bestelwagenklasse en minibus-
jes. Kortom, heel Zuid-Korea
staat te trappelen cm tegen het
eind van de 80'er jaren een niet
meer weg te denken autoprodu-
cerende natie te zijn.
Vele automobilisten wer
den in de afgelopen weken
verblijd met een formulier
van het Centraal Bureau Mo
torrijtuigenbelasting. Of ze
maar even wilden invullen of
hun (bij controle gefotogra
feerde) auto op vloeibare
brandstof dan wel op gas
rijdt. Enkele lezers van onze
krant reageerden daarop met
enige boosheid. Ze voelden
zich door de vraagstelling bij
voorbaat als verdachten be
schouwd. Het lijkt erop alsof
de controleurs van de motor
rijtuigenbelasting het spe
ciaal voorzien hebben op die
grote bakken (Amerikanen),
combinatiewagens en wat er
met de zgn. grijze kentekens
rondrijdt. Auto's die benzine
slurpen en dus misschien wél
van een niet fiscaal opgege
ven gastank voorzien zijn.
De tekst van het formulier is
inderdaad niet zo consument-
vriendelijk gesteld. De MB-
inspecteur zegt in de laatste
alinea letterlijk: „Mocht ik het
gevraagde niet tijdig ontvan
gen, dan zal aan de hand van
de beschikbare gegevens een
naheffingsaanslag moeten
worden opgelegd". Kun je dus,
omdat je toevallig met een
zware griep in bed ligt, het
formulier niet binnen de ge
stelde termijn van 14 dagen
naar waarheid ingevuld terug
sturen, dan concludeert de in
specteur dat je de boel bela
zert: belasting betalen voor
een benzine-gestookte auto,
terwijl je stiekem op lpg
rijdt..., wat fiscaal duurder is.
We hebben er even navraag
naar gedaan. Die mensen in
Apeldoorn bedoelen het niet
zo kwaad. Ze hebben het vol
ste recht om na te gaan of je
wel het wettelijk voorgeschre
ven tarief betaalt. Je kunt na
tuurlijk het vragenformulier
vals invullen, maar dan loopje
het risico dat er op een dag een
controleur op de stoep staat,
die beleefd vraagt of hij even
onder de klep van je auto mag
kijken, of daar misschien toch
een gastank zit.
Een in wat menselijker taal
gestelde tekst zou degenen die
het bewuste informatieformu
lier ontvangen hebben niet zo
tegen de haren instrijken. Het
enige aardige van die controle
actie is dat je geen postzegel
op de retourenvelop hoeft te
plakken.
Wintersporters die met de au
to naar hun bestemming rij
den zijn wijs genoeg om
sneeuwkettingen mee te ne
men. Het omleggen van die
dingen moet meestal in bar en
boos weer gebeuren, een kar
wei dat je zeker niet voor je
plezier uitvoert. Er is nu een
sneeuwketting die aan een
ring van hard rubber is beves
tigd. op de maat van het wiel
(12, 13, 14 en 15 inch). Met een
veer en een snelsluithaak leg
je de kruisketting over de
band; in tien minuten heb je
dus de twee aangedreven wie
len gewapend tegen de glib-
berpartijen op besneeuwde
(dalende en stijgende) wegen
De prijs is vanaf 119,-. De
sneeuwketting is te koop in de
Halfordwinkels.
Niet alleen in de win tervakan
tie, maar elke dag in woon
werkverkeer en bij uitstapjes,
kun je bij een aanrijding be
trokken raken. De politie heeft
vooral op drukke dagen wel
wat anders te doen dan blik-
schadegevallen opnemen en
de schuldvraag beslechten. De
praktijk is dat de partijen de
zaak zelf zullen moeten uit
vechten. Sommige automobi
listen hebben, heel slim, een
fotocamera bij de hand om de
situatie direct na zo'n ongeval
vast te leggen.
Voor nog geen veertig gulden
is nu echter ook een complete
'Accident Kit' verkrijgbaar
Die bevat een eenvoudige ge
bruiksklare camera, krijt en
meetlint om de situatie op het
wegdek af te tekenen en een
duidelijke instructie om de
voor de verzekering belangrij
ke feiten te noteren. Daarmee
kun je een verder onschuldige
confrontatie met een mede
weggebruiker snel en met fei
ten gestaafd afwikkelen, zon
der het overige verkeer al te
lang te hinderen.
Deze kit is verkrijgbaar in de
Halfordwinkels.
Sinds de Kadett in september
1984 - na een ontwikkelings
periode van dik 3 jaar - in de
produktie is genomen, zijn er
voor de Nederlandse markt
zo'n 55.000 van geproduceerd.
De 50.000e hiervan is thans
aan de dealer afgeleverd.
De nieuwe Kadett bleek al
direct na de introductie aan te
slaan. Een internationale jury
van autojoumalisten koos de
nieuwe Kadett als auto van
het jaar 1985, een voor een
nieuw model zeer belangrijke
onderscheiding. De moderne,
afgeronde vorm van de Kadett
(CW-waarde 0,32) en de gunsti
ge prijs/prestatie verhouding
waren hiervan ongetwijfeld de
bet aan. Dat de nieuwe Kadett
door het publiek enthousiast
ontvangen is blijkt wel uit de
verkoopcijfers: over de eerste
helft van 1985 zijn er in Neder
land in totaal 40.733 van ver
kocht.
Hierdoor is de situatie ont
staan de de Kadett-verkoop
van Opel in Nederland even
hoog ligt als de totale verko
pen van haar grootste concur
rent.
De uitbreiding van de Kadett-
serie met maar liefst 4 nieuwe
versies zal de positie van de
Kadett zeer zeker verstevigen.
Aan de serie zal men de Kadet
Sedan (met kofferbak), de
Combo (bestelwagen) en een
Rally- en Cabrio-uitvoering
toevoegen.
Opel Kadett Rally 4x4
