Wijziging van lintjesregen is vertraagd
IGORBA TSJO V MELDT NIETS NIEUWS
Bevrijdingsraad: Bouterse
wil bij aanval dam opblazen
Politie zet eerste
injiltranten in
Mysterieuze ontvoering
zoon Amsterdamse zakenman
de rU
vandaag
Senaat VS: geen wapens Jordanië
an Aardenne
in VN: gezag
Internationaal Hof
versterken
Handvest van
een brandweer
Afnemende wind
228e jaargang no. 244
)onderdag 24 oktober 1985
SWISSHBK
Zeggenschap
Auto's
Aktie
Europa cup
Vandaag tussen 4 en 7 uur uw
laatste kans: zet uw handtekening
bij het postkantoor
Medewerkers van het KKN nemen nog uw
handtekening in ontvangst. Ook als u de kaart
kwijt bent, kunt u terecht. Vandaag tussen 4 en
7 uur bij het postkantoor.
Komitee Kruisraketten Nee. tel. 020-238672.
Giro: 77555 Amsterdam
Zonnig en heiig weer, middagtempe-
ratuur omstreeks 13 graden, tot matig
afnemende zuidoostelijke wind.
Beestenmarkt 12 Goes 01100-32213 Korte Delft 4 Middelburg 01180-33830
OEN HAAG (ANP) - In het kabinet bestaan grote bezwaren tegen een voorstel
ïan minister Rietkerk (binnenlandse zaken) om het zogenoemde primaat (de
bevoegdheid) van het aanvragen van koninklijke onderscheidingen voortaan
te leggen bij de burgemeester. Het voorstel van Rietkerk werd in de jongste
Vergadering van het kabinet niet overgenomen.
Door het niet overnemen van dit onderdeel van het herzieningsvoorstel loopt
de wijziging van het decoratievoorstel opnieuw vertraging op. Het voornemen
van Rietkerk om de Kamer „zo spoedig mogelijk" de wijzigingsvoorstellen te
doen toekomen - een toezegging uit mei van dit jaar - is als gevolg van de
afwijzende opstelling van het kabinet niet haalbaar.
abinet nam laatste
orde in raketdebat
EN HAAG (GPD) - Sowjet-leider Gorbatsjov heeft in een dinsdag door premier Lubbers
ntvangen brief niet gemeld hoeveel SS 20-raketten staan opgesteld in het Aziatische deel
an de Sowjet-Unie. Het totale aantal blijft ruim boven de 378 die er volgens het kabinet 1
ovember maximaal zouden mogen staan om plaatsing van 48 kruisraketten in Nederland te
oorkomen. Minister Van den Broek (buitenlandse zaken) liet dat gisteren blijken in het
weede-Kamerdebat over het kruisraketverdrag dat met de VS zal worden afgesloten.
DA, WD en de kleine rechtse partij- geval zeer gering of nul, aldus Van den roepen van de „general alert", de
Broek.
Volgens De Ruiter echter kan Neder
land ten allen tijde, ook na de laatste
alarmfase, als er feitelijk oorlog wordt
gevoerd, de inzet van kruisraketten
verhinderen. Eén mogelijkheid is, dat
Nederland niet instemt met het uit-
fcn, steunden het kabinet in de opvat
ting dat deze overeenkomst moet en
worden afgesloten, niet strijdig is
net de grondwet en derhalve met een
bewone meerderheid in de Volksverte
genwoordiging kan worden bekrach-
Set kabinet nam, door die steun van
feen Kamermeerderheid en de brief
ban Gorbatsjov, in feite de laatste
horde naar een besluit tot plaatsing
fian kruisraketten. Gorbatsjovs brief
was een antwoord op een verzoek van
Lubbers om nadere informatie over
pet Sowjet-standpunt.
Nederland en de Verenigde Staten
uilen nota's uitwisselen, waarin het
;r van de in 1988 op de basis
Voensdrecht te plaatsen kruisraktten
wordt geregeld. De tekst van deze
[iota's wordt vervolgens naar parie
nent ter goedkeuring en Raad van
State voor advies toegestuurd.
Dp 1 december dient het kabinet dan
|de goedkeuringswet in, die beide no-
a's tot een volkenrechtelijke overeen
komst maakt. Tevens wordt dan de
öefitieve beslissing over het aantal
joekomstige Nederlandse kernwapen-
jtaken bekendgemaakt.
Oppositieleider Den Uyl wond zich
bisteren zeer op over de haast die het
kabinet maakte. In het juni-besluit
pan vorig jaar, zo zei hij, is gesteld dat
Be goedkeuringswet per 1 januari 1986
pou worden ingediend. De Raad van
State heeft nu slechts enkele weken
tijd om zich te buigen over de
traag of de tekst van de overeen
komst (de beide nota's) niet in strijd is
net de grondwet. Hij noemde het
|)ptreden van de regering „in hoge
nate laakbaar" en „ongehoord".
Centraal in het debat stond de vraag
bf Nederland zeggenschap houdt over
pe eventuele inzet van de in Woens-
drecht te stationeren kruisraketten,
li'olgens het kabinet is de Nederland
se invloed op een beslissing tot inzet
van deze wapens dankzij de NAVO-
bverlegprocedures „optimaal, voor-
pover tijd en omstandigheden dat
joelaten".
Van den Broek en De Ruiter gaven
dat bij verrassingsaanvallen, die
ben onmiddellijke en mogelijk nu-
pleaire reactie van het bondgenoot-
3 vragen, er geen mogelijkheid
ot overleg tussen de bondgenoten is.
Ie Nederlandse invloed is in zo'n
(Van onze correspondent)
NEW YORK - Nederland wil dat het
bezag van het Internationale Hof van
ïustitie in Den Haag wordt versterkt,
pmdat het een hoeksteen is van de
Verenigde Naties wordt.
Jit heeft vice-premier G. M. V. van
lardenne woensdag in New York ge
legd bij de viering van de 40e verjaar-
pag van de volkerenorganisatie.
Van Aardenne betoogde ook dat we
reldbelangen soms boven nationale
pelangen moeten worden gesteld,
üj pleitte voor een reeks verbeterin
gen in de procedures van de VN en een
fctievere rol voor de secretaris-gene-
en zijn staf. Als binnen de Alge-
nene Vergadering geen verbetering
bomt in het overleg tussen regeringen
tal het politieke proces in verval
(aken, zo zei hij.
hoogste alarmfase. In dat geval zou
den de kruisraketten niet vanaf Ne
derlands grondgebied worden afge
vuurd.
Volgens De Ruiter en Van den Broek
is uitgesloten dat de Amerikaanse
president opdracht kan geven de ra-
WASHINGTON (AFP/UPI/DPA) - De
Amerikaanse Senaat heeft woensdag
besloten voorlopig geen goedkeuring
te geven aan de verkoop van wapens
aan Jordanië. Met de transactie is een
bedrag gemoeid van 6 miljard gul
den.
De opschorting geldt tot 1 maart
volgend jaar. Begint Jordanië voor
dat tijdstip 'betekenisvolle' vredeson
derhandelingen met Israël, dan kan
de transactie eerder plaatsvinden. Dit
compromis was zowel voor de Repu
blikeinse als de Democratische partij
aanvaardbaar. Een woordvoerder van
Richard Lugar, de voorzitter van de
Senaatscommissie voor buitenlandse
betrekkingen, verklaarde dat presi
dent Reagan akkoord is gegaan met
het compromis.
ketten op Woensdrecht af te vuren,
mede op grond van de overeenkomst
met de Verenigde Staten waarin na
drukkelijk de geldende NAVO-proce-
dures worden vastgelegd. Engwirda
(D'66) betwijfelde of de Amerikanen
daaraan dezelfde uitleg geven als het
kabinet en wilde per motie bereiken
dat de interpretatie van De Ruiter en
Van den Broek in de overeenkomst
wordt opgenomen.
Van den Broek ontraadde de motie,
omdat die teveel de nadruk zou leg
gen op de rechten en niet op de
plichten van Nederland als NAVO-lid.
Hij stemde wel in met een motie van
de CDA'er De Boer, die de christen
democraat indiende om „een einde te
maken aan alle onduidelijkheid over
de vraag strijdig met de grondwet of
niet".
Die duidelijkheid zou worden be
reikt, zo stelt de motie, door in de
overeenkomst met de Verenigde Sta
ten op te nemen, dat, zoals de Raad
van State in zijn advies al als voor
waarde had genoemd, „de inzet van
kruisraketten in elk geval niet aan
vaardbaar is, als dit buiten bondge
nootschappelijk kader zou plaatsvin
den en dat Nederland optimaal in
vloed moet uitoefenen op de te ne
men beslissing omtrent de inzet".
Somohardjo toonde op een kaart van. Suriname de ligging van de Afobaka-dam.
NEW YORK (ANP) - De Surinaamse
leider Desi Bouterse heeft voorbe
reidingen getroffen om in geval
van een invasie of militaire staats
greep in Suriname, Paramaribo on
der water te laten lopen door de
Afobaka-dam op te blazen. Dat heb
ben leden van de bevrijdingsraad
voor Suriname dinsdag meege
deeld op een persconferentie in
New York.
Volgens Rehwatpersad Ghiraw, een
deserteur uit de Echobrigade - de
commando-eenheid van Bouterse -
zou de Surinaamse bevelhebber in
geval van onraad van de verwarring
gebruik willen maken om in een
boot te ontsnappen. Bij de overstro
mingen als gevolg van het opblazen
van de dam zullen zeker 35.000
doden vallen, zo zei vakbondsleider
R. Hoos, één van de aanwezige
leden van het Surinaamse verzet.
De dam ligt ongeveer honderd kilo
meter van Paramaribo.
Volgens de bevrijdingsraad worden
in Suriname internationale terroris
ten opgeleid door 248 Libische advi
seurs. Deze huurlingen moeten ac
ties uitvoeren in landen als Frans
Guyane en Guadeloupe.
Een woordvoerder van de Suri
naamse regeringsvoorlichtings
dienst noemde de beschuldigingen
„om te lachen". P. Somohardjo, lid
van de bevrijdingsraad, zei gisteren
in Rotterdam dat minister Van den
Broek van buitenlandse zaken bij
de Surinaamse regering stappen in
de Afobaka-zaak moet onderne
men.
De beroemde 'Pfaltz' bij Kaub, een middeleeuws tolhuis dat onder
normale omstandigheden op een eilandje in de Rijn ligt is nu zonder
natte voeten te bereiken.
ARNHEM (ANP) - Het water in de
grote rivieren zakt nog steeds als
gevolg van het uitblijven van
neerslag in het stroomgebied van
de Rijn.
Bij Lobith werd woensdagavond
een stand van ongeveer 7.61 meter
geregistreerd, 15 centimeter lager
dan vorige week. Als het rivierwa
ter nog 8 centimeter zakt, wordt
het record van 1947 gebroken. Het
Rijnwater bereikt dan de laagste
stand van de afgelopen honderd
jaar.
Woordvoerder L. Jansen van rijks
waterstaat in Arnhem verwacht
dat het record inderdaad gebroken
zal worden.
Die scheepvaart ondervindt vol
gens hem steeds meer hinder van
de lage waterstand, waardoor
slechts een smalle vaargeul over
blijft. Op een aantal plaatsen zijn al
beperkende maatregelen genomen
voor het scheepvaartverkeer.
Problemen dreigen ook ten aanzien
van de waterkwaliteit.
AMSTERDAM (ANP) - Binnen een
jaar heeft Nederland een kleine twin
tig officieel opgeleide infiltranten,
undercover agents. Zes politiemen
sen hebben inmiddels de cursus „rol
lenspel" achter de rug en staan klaar
om te infiltreren in het milieu van de
georganiseerde misdaad. Dit zeiden
de Amsterdamse officieren van justi
tie mr. H. Wooldrik (persofficier) en
mr. L. de Wit (hoofd van de afdeling
Opiumdelicten) woensdag in een ge
sprek met het ANP.
Voor twee jaar kruipen de infiltranten
in de huid van een ander: de misdadi
ger. Ze kopen drugs met als doel de
grote jongens achter de heroïne- en
cocaïnehandel te laten pakken; ze
doen zich voor als gokkers om de
bazen van casino's te achterhalen of
ze schudden met geld om grote helers
voor het voetlicht te krijgen. Tiental
len politiemensen solliciteerden de
afgelopen maanden naar een baantje
als infiltrant.
Bij het selecteren van de aspirant
infiltranten -tot nog toe allemaal
mannen- werd door psychiaters en
psychologen vooral gelet op het ka
rakter van de politiemensen. „Ze moe
ten allereerst een geweldig acteur
zijn: Iedereen in de hele misdaadwe
reld moet geloven dat ze één van hen
zijn. Een ijzeren geheugen is daarbij
onontbeerlijk, omdat de infiltrant an
ders de kans loopt zichzelf te verra
den.
In een cursus van een paar weken
leren de infiltranten vooral zichzelf te
verplaatsen in de rol van een ander.
Na die cursus krijgt de infiltrant een
gedaanteverwisseling. Twee jaar lang
-de maximum tijd- maakt hij slechts
in naam en op de salarislijst deel uit
van het politiekorps. De contacten
met zijn collega's gebeuren in het
geheim. Van tijd tot tijd wordt hij
ingezet bij een infiltratieklus. Meestal
opereert hij daarbij alleen, althans
voor het oog.
Maar buiten het zicht van het „mi
lieu" zijn altijd begeleiders aanwezig.
Ook zij zijn speciaal opgeleide politie
mensen. Justitie stelt speciale richtlij
nen voor infiltratie vast. Zij moeten
hem kunnen ontzetten als dat nodig
PZC
De verkoop van personenau
to's in ons land in de eerste
negen maanden is met bijna 7
procent gestegen ten opzichte
van vorig jaar.
PAGINA 7
Een groep mavo-leraren is een
actie gestart tegen het onver
wacht wijzigen van de opga
ven voor het eindexamen mo
derne talen.
PAGINA 15
PSV en Sparta kunnen de
volgende ronde in de Europa
cup wel vergeten, gezien hun
gelijkspel in de thuiswedstrij
den.
PAGINA 21
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenl.: 3 en 5
Opinie: 4
Financiën: 7
Varia: 9 en 11
Provincie: 15, 17, 18 en 19
Sport: 21 en 23
is. Maar het mes snijdt hier aan twee
kanten. Ook zullen zij erop moeten
toezien dat hun undercover collega
niet op het slechte pad raakt.
Sociaal plan hbo - De Centrale van
Middelbare en Hogere Functionaris
sen bij overheid en onderwijs (CMHA)
gaat niet akkoord met het nieuwe
sociaal plan van minister Deetman
voor het hoger beroepsonderwijs
(hbo). Er zijn een groot aantal ondui
delijkheden in Deetmans voorstel. De
centrale wil daarover eerst ophelde
ring hebben.
(Advertentie)
In Goes tijdens koopavond van 19-21 uur.
AMSTERDAM (GPD) - De Amster
damse politie is sinds gisteren bezig
met een onderzoek naar een myste
rieuze ontvoeringszaak. Het gaat om
de kidnapping van de 18-jarige Gijs
van Dam, zoon van een rijke Amster
damse zakenman. Politie en justitie
willen geen mededelingen doen over
de ontvoering, maar voor de vrijla
ting van Gijs van Dam zou een los
geld van miljoenen worden ge
vraagd.
In het belang van het onderzoek
wordt er niets gezegd, zo liet politie
woordvoerder Wilting gisteravond we
ten. „Wij weten echter alles van de
ontvoering". De Amsterdamse officier
van justitie mr. Wooldrik wilde alleen
kwijt dat er een behoorlijk bedrag aan
losgeld is gevraagd, cijfers noemde hij
niet.
Zeker is dat de jongen dinsdag in
Amsterdam is ontvoerd. Het losgeld
wordt geëist van de vader van de
jongen, de 50-jarige Gijsbertus van
Dam, een bekend figuur in de paarde-
sport en -handel.
Het is volgens de Amsterdamse poli
tie nog onduidelijk wie er achter de
ontvoering van Gijs van Dam zitten.
Het huis van Van Dam sr. in het
centrum van de hoofdstad maakt een
onbewoonde indruk. Hij beschikt ech
ter over meerdere woonadressen in
Amsterdam. Ondervraging van buurt
bewoners heeft tot nu toe niets opge
leverd.
De ontvoerde Gijs van Dam kwam
vaak bij paardentrainer John van
Exter, die aan de rand van Noordwijk
woont. Behalve een aantal eigen paar
den verzorgt Van Exter ook de ren
paarden van de vader van Gijs. Maan
dagavond nog had de jongen met de
trainer afgesproken dat hij de volgen
de ochtend langs zou komen om te
helpen. „Maar dinsdagochtend is hij
hier niet verschenen", aldus Van Ex
ter. „Wat er precies is gebeurd, weet ik
niet. Het nieuws van zijn ontvoering
hoorde ik op tv".
De jongen ging regelmatig naar
Noordwijk om de paarden van zijn
vader te verzorgen en te trainen. „Net
als zijn vader is hij een groot paarden
liefhebber", aldus Van Exter.
De Amsterdamse politie heeft een
speciaal rechercheteam geformeerd
dat zich met deze zaak bezighoudt.
Veertig jaar proberen en
falen. Vandaag herden
ken de Verenigde Naties
(VN) het feit dat op 24 okto
ber 1945 het Handvest van
kracht werd. Het volkenrechtelijk do
cument waarin de hooggestemde
idealen werden vastgelegd die de lid
staten (op het ogenblik 159 in getal)
op papier samen zeggen na te streven.
De Tweede Wereldoorlog was net ach
ter de rug en er was behoefte aan een
platform voor internationaal overleg
en diplomatie. Vrede, rechtvaardig
heid en vooruitgang was kortweg de
driehoek van doelstellingen, die de
oorspronkelijke ondertekenaars (on
der wie Nederland) via een vrijwillige
samenwerking wilden zien te berei
ken. En dat willen de huidige lidsta
ten nog steeds. Maar ze moeten tege
lijk erkennen dat er in al die veertig
jaar sinds de oprichting van de VN
bitter weinig is terechtgekomen van
de verheven bedoelingen. De verhou
dingen in de wereld zijn volstrekt
tegendraads aan de tekst van het
Handvest. Van gelijkheid en onafhan
kelijkheid van alle lidstaten is alleen
cijfermatig sprake. Twee supermach
ten, de Verenigde Staten en de Sow
jet-Unie staan balancerend op een
griezelige militaire evenwichtsbalk te
genover elkaar. Veel van wat in Was
hington en in Moskou wordt beslist is
bepalend voor wat er op het interna
tionale toneel gebeurt. Aan de econo
mische wanverhoudingen is in vier
maal tien jaar ook nog weinig veran
derd: arm en rijk zijn maar een scha
mel eindje naar elkaar opgeschoven.
Honderden grote en kleine oorlogen
hebben in de voorbije jaren miljoenen
mensenlevens gekost en een perma
nente, onvoorstelbare vluchtelingen-
ellende achter zich gelaten. Met de
mensenrechten is het - voor zover
bekend - bar slecht gesteld. Om over
wat zich buiten het gezichtsveld af
speelt maar te zwijgen.
Veertig jaar proberen en falen. Is er
eigenlijk wel grond voor een
grootscheepse jubileumviering, zoals
zich op het ogenblik voltrekt in het
hoofdkwartier van de VN, het paleis
van natuursteen en glas in New York?
De Verenigde Naties zijn als organisa
tie toe aan het jubileum van hun eigen
onmacht. Opgericht om oplossingen
te helpen vinden voor conflicten en
ernstige problemen tussen landen on
derling en om op te treden bij kwes
ties die het algemeen welzijn van de
mensheid raken is ze veertig jaar later
nog steeds het slachtoffer van haar
eigen tekortkomingen. En die tasten
de geloofwaardigheid van de mam
moetorganisatie danig aan. Naar bui
ten is bijvoorbeeld de jaarlijkse Alge
mene Vergadering een maandenlange
praatfabriek. Eindeloze stoeten spre
kers beklimmen de katheder in de
grote vergaderzaal om over dezelfde
problemen steeds opnieuw dezelfde
standpunten te herhalen. Van gelijk
gezindheid is allang geen sprake
meer. In telkens terugkerende blok
vorming komen groepen landen -
zoals de Derde Wereldlanden - tot
scherpe veroordelingen zonder dat
oplossingen voor vastgelopen proble
men worden aangedragen. Met de
slagvaardigheid van een orgaan als de
Veiligheidsraad is het al even somber
gesteld. Het Handvest kent dit VN-
orgaan vergaande bevoegdheden toe
om geschillen te regelen en wapenge
weld tegen te gaan. Gebrek aan een
stemmigheid is er de oorzaak van dat
de invloed van de Veiligheidsraad
vaak uiterst betrekkelijk is gebleken.
Komt bij dat de VN als organisatie
voor samenwerking en overleg is
dichtgeslibd tot een moeras van inge
wikkelde procedures en omslachtige
bureaucratie. Kortom, de moeizame
werkelijkheid van de Verenigde Na
ties van vandaag staat in scherp
contrast tot de inspiratie waarmee in
1945 het Handvest werd geformu
leerd.
Veertig jaar proberen en falen. Toch
is het een wonder dat de Verenig
de Naties het als ontmoetingspunt al
die tijd heeft uitgehouden. En de
vraag mag ook wel eens worden ge
steld hoe de wereld van vandaag er
zou hebben uitgezien zonder de VN.
die toch altijd nog appelleert aan het
geweten van de 159 deelnemende lan
den. Misschien is de VN nog wel het
best herkenbaar op grote afstand van
het hoofdkwartier in New York. In de
vluchtelingenkampen van Thailand
en Soedan bijvoorbeeld waar een brok
nood van wat landen elkaar aandoen
wordt gelenigd. In de projecten van
Unicef, het kinderfonds van de we
reldorganisatie, waar bestrijding van
sterfte onder baby's voorop staat. In
de programma's voor drinkwatervoor
ziening ten behoeve van straatarme
ontwikkelingslanden. In specialisti
sche hulp bij de opzet van projecten
voor verbetering van landbouw en
voedselvoorziening. Op de soms ge
vaarlijke posten tussen frontlinies -
zoals in het roerige Libanon - waar
blauw gehelmde soldaten van VN-
vredeskorpsen proberen strijdende
partijen uit elkaar te houden. Op veel
terreinen is de VN veertig jaar lang
een brandweer geweest die zichzelf
nogal eens in de wielen reed. Maar dat
is altijd nog beter dan een wereldsa
menleving die voortdurend in vuur en
vlam staat zonder brandweer.
vdM.
Staking Franse Spoorwegen -
Een deel van het personeel bij de
Franse spoorwegen houdt vandaag
een staking van 24 uur. Dat heeft tot
gevolg dat van de vier treinen die
dagelijks tussen Amsterdam en Parijs
rijden er maar twee zullen vertrekken.
Niet uit Amsterdam vertrekken de
treinen van 08.55 en 10.55 uur. De
treinen van 07.00 en 22.28 uur rijden
wel.
