kleintjes
IJFTIG GEBOUWEN IN DE AS GELEGD
Giromaat-kaart
PZC
vandaag
Marine krijgt tien
anti-raketsystemen
MEERDERHEID RAAD BORSELE
VOOR MEER KERNCENTRALES
Geen wezenlijke sancties van
verdeelde EG tegen Zuid-Afrika
Gooi ook uw oude CV-
ketel eruit!
A anleiding
Brinkmm
brengt
filmer hens
Gouden Kalf
Watersport
Verpaupering
Jeugddans
Polen-België
Uitbarsting van
geweld in
Birmingham
Dochter Duarte
ontvoerd
Rustig en warmer
!28e jaargang no. 214
Voensdag 11 september 1985
LONDEN - Ook gisteren was het nog de gehele dag onrustig in de Britse stad Birmingham
ïadat rellen de avond daarvoor voor miljoenen guldens schade zorgden, en zeker twee, maar
nogelijk vier mensen het leven kostten. De oude stadswijk Handsworth, het toneel van de
;rgste ongeregeldheden die er in Engeland sinds 1981 zijn geweest, leek gisteren op een
wrlogsgebied. Meer dan 50 gebouwen, waaronder vooral veel winkels, waren in de as gelegd,
en overal op straat lagen uitgebrande autowrakken.
Eerst mistig, overigens droog met
zonnige perioden. De wind is zwak en
veranderlijk. Maximum 22 graden.
PARIJS (Reuter/AFP) - President
Mitterrand van Frankrijk vliegt vrij
dag aanstaande naar Mururoa om
een bijeenkomst te leiden van een
"coördinerend comité" van de Stille
Oceaan, dat is samengesteld uit Fran
se ambassadeurs in dit gebied en
Mitterrand
Franse militaire en civiele functiona
rissen.
Bij Mururoa verzamelt is zich een
vloot van schepen om deel te nemen
aan een protestactie tegen de komen
de Franse kemproeven daar. Onder
de schepen is de Greenpeace van de
gelijknamige milieu-organisatie.
De Franse afdeling van Greenpeace
deelde mee dat Mitterrand welkom is
op haar schip als hij met leden van de
milieu-organisatie over de campagne
tegen de kemproeven zou willen pra
ten.
De Franse president waarschuwde
onlangs dat iedereen die het proefge
bied binnendringt desnoods met ge
weld verwijderd zal worden.
Doden en veel schade
na rellen Birmingham
(Van onze correspondent)
Douglas Hurd, sinds enkele weken
minister van binnenlandse zaken,
kreeg gistermiddag een proefje van de
sfeer in de wijk toen hij een bezoek
san Handsworth ijlings moest beëin
digen omdat hij en zijn gezelschap
met flessen en stenen werden beko
geld.
Het is de politie een raadsel waarom
nu juist in Handsworth, een van de
vele verloederde stadswijken in Enge
land, het zo gruwelijk uit de hand
moest lopen. Niets, aldus de plaatse
lijke hoofdcommissaris Geoffrey Dear
gisteren, wees op sterk toegenomen
sociale spanningen.
ren eerst met stenen, maar later ook
met brandbommen aangevallen. Te
hulp gesnelde agenten werden ook
met brandbommen bestookt. Daarbij
vielen aan de zijde van politie en
brandweer 26 gewonden.
De rellen breidden zich snel uit, en
een menigte jongeren plunderde de
ene winkel na de andere, die vervol
gens in brand werden gestoken. Het
ging daarbij met name om winkels
van Aziatische wijkbewoners.
De doden vielen in het plaatselijke
postkantoor, dat werd geleid door
een Aziatische familie. Een tiental
jongeren viel volgens ooggetuigen
het postkantoor binnen, mishandelde
de aanwezigen, en stak het gebouw
vervolgens in brand.
Brandweerlieden vonden gisteroch-
De rellen begonnen maandagavond
nadat de verkeerspolitie een man
aanhield die een kleine overtreding
zou hebben begaan. Dat was het sein
voor enige honderden zwarte jonge
ren om tot ongeregeldheden over te
gaan en onder meer een in onbruik
geraakte bingohal in brand te steken.
Toen brandweerlieden het vuur wil
den doven, werden zij door de jonge-
UTRECHT (GPD/ANP) - De Ne
derlandse filmer Joris Ivens (86)
die in Parijs woont, is dinsdag
de cultuurprijs van de Neder
landse Filmsdagen toegekend.
Minister Brinkman van WVC
heeft er 100.000 gulden aan toe
gevoegd speciaal voor het be
houd en het toegankelijk maken
van het omvangrijke filmar
chief van Ivens, dat zich in het
Nederlands Filmmuseum in
Amsterdam bevindt. Brinkman
reikt Ivens de onderscheidingen
vandaag, woensdag, uit in het
Institut Neerlandais in Parijs.
De cultuurprijs bestaat behalve
uit geld uit een oorkonde en een
Gouden Kalf. Dit beeldje is ook
als onderscheiding beschikbaar
voor categorieën films, die op
de Filmdagen in Utrecht wor
den gedraaid.
De toekenning, waarvoor minis
ter Brinkman afgelopen vrijdag
in het kabinetsberaad het groe
ne licht heeft gekregen, betekent
een verzoening met Joris Ivens,
die door de Nederlandse over
heid verketterd werd sinds hij in
1946 met zijn film 'Indonesia
Calling' partij gekozen had voor
de Indonesische onafhankelijk
heidsstrijders. Ten onrechte
werd de cineast ervan beschul
digd dat hij die als 'landsverra-
(Slot zie pagina 2 kolom 5)
BIRMINGHAM - Lozell Street in de
wijk Handsworth in Birmingham leek
dinsdag op een oorlogsgebied. Bij
ernstige rellen werden meer dan vijf
tig gebouwen in de as gelegd.
AMSTERDAM In Tilburg en Goirle start in november een proef,
waarbij de giromaatpas en een bijbehorend persoonlijk identificatienum
mer (PIN-code) nodig zijn om in postkantoren en -agentschappen met
girobetaalkaarten en kascheques geld op te neipen. Volgend voorjaar
zijn dezelfde passen te gebruiken om bij postkantoren in Eindhoven en
Tilburg geld op te nemen uit geldautomaten. In dezelfde steden kan
vanaf november met de girmaatpas worden betaald bij de tankstations.
In de donkere strip op de kaart zijn magnetisch gegevens als pas- en
rekeningnummer verwerkt. Met de geheime PIN-code vormen voornoem
de nummers een unieke code.
Het giromaat-apparaat kan zo langs electronische weg vaststellen of de
giromaatpas rechtmatig wordt gebruikt.
tend de verkoolde lijken van twee
broers. Twee andere leden van dezelf
de familie waren gisteravond nog ver
mist.
De relatie tussen de politie en de
multiraciale bevolking van Hands
worth is tot dusver altijd redelijk goed
geweest. In 1981 waren er enige onlus
ten in het gebied, maar dat was niets
vergeleken bij wat zich toen in het
Londense Brixton en het Liverpoolse
Toxteth afspeelde.
Dat maakt de dramatische rellen van
maandagnacht en gisteren zo merk
waardig, maar dat is voor de Britten
nu niet de eerste zorg: de politie in
andere steden met vervallen wijken
is bang, dat jeugdige vandalen in hun
streek de komende dagen zullen pro
beren het geweld in Birmingham op
zijn minst te evenaren.
De beleidsvisie recreatietoervaart:
een bijna 4000 kilometer lang
hoofdvaartnet ten gerieve van de
watersporters.
PAGINA 3
De Nationale Woningraad waar
schuwt voor de verpaupering van
276.000 naoorlogse woningen.
PAGINA 5
Zestien professionele dansgroepen
ondersteunen het eerste jeugd-
dansfestival, dat eind van deze
maand in Vlissingen wordt gehou
den.
PAGINA 11
De Belgische voetbalbondscoach
Guy Thijs is niet bang voor het
duel tussen zijn elftal en de Polen.
We hebben wel voor hetere vuren
gestaan'.
PAGINA 17
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenl.: 3 en
Opinie en achtergrond: 4
Financiën, economie: 6
Varia: 7
Provincie: 9, 11, 13 en 15
Sport: 17
DEN HAAG (GPD) - Het ministerie
van defensie zal voorlopig tien nieu
we Nederlandse anti-raketsystemen
aanschaffen voor de Koninklijke Ma
rine. Het betreft het Goalkeeper-sys-
teem, dat oppervlakteschepen moet
beschermen tegen laagvliegende ra
ketten. Staatssecretaris Van Houwe-
lingen (defensie) schrijft dit in een
brief aan de Tweede Kamer. De kos
ten bedragen 367 miljoen gulden. Het
project levert ongeveer 750 manjaren
werk op.
Goalkeeper bestaat uit een Ameri
kaans 30 mm Gatling snelvuur-kanon
van General Electric. Kruitfabriek De
Kruithoorn in Den Bosch heeft spe
ciale munitie ontwikkeld. Omdat de
reactietijd zeer kort is werkt het sys
teem geheel automtisch. Het kan met
zijn radar meerdere doelen tegelijk
opsporen, volgen en vernietigen.
BIRMINGHAM - Politie uitgerust met schilden en wapenstokken, moest
dinsdagmiddag opnieuw optreden tegen relschoppers in de wijk Handsworth
in Birmingham.
HEINKENSZAND - Een ruime meer
derheid van de Borselse gemeente
raad - CDA, SGP en WD - wil
uitbreiding van kernenergie in het
Sloegebied toestaan. Ook de bouw
van een nationaal opslaggebouw
voor radio-actief afval bij Borssele
stuit niet op overwegende bezwaren,
zij het dat komst van zo'n opslagge
bouw alléén van de hand wordt ge
wezen. PvdA en PPR zijn tegen meer
kerncentrales en een opslaggebouw.
(Van onze correspondent)
LUXEMBURG - De Europese Ge
meenschap ziet voorlopig af van
scherpe economische strafmaatrege
len tegen het apartheidsregime in
Zuid-Afrika. De ministers van bui
tenlandse zaken van de EG-landen
werden het dinsdag in Luxemburg
slechts eens over een pakket sancties
met een zeer beperkte draagwijdte.
Groot-Brittannië, de grootste inves
teerder in Zuid-Afrika, wees zelfs een
belangrijk deel van de voorgestelde
maatregelen geheel van de hand. De
Britse regering wil zich eerst diep
gaand op die maatregelen beraden.
De andere negen EG-landen (ook
West-Duitsland) plus de nieuwkomers
Spanje en Portugal waren het echter
eens en zullen de afgesproken maatre
gelen uitvoeren.
Geen van de voorstellen heeft echter
directe invloed op de economische
verhoudingen tussen de Europese Ge
meenschap en Zuid-Afrika. In feite
besloten de EG-landen slechts tot het
'harmoniseren' van reeds bestaande
maatregelen, die al door afzonderlijke
landen zijn uitgevaardigd.
De EG heeft bovendien een aantal
andere maatregelen 'in portefeuille',
zoals het verbieden van de verkoop
van de Krugerrand, het verbieden
van nieuwe investeringen in Zuid-
Afrika en het niet langer verlenen
van exportsubsidies naar dat land.
Met dergelijke maatregelen, waartoe
de Amerikaanse regering deze week
wel besloot, wil men echter pas ko
men als er 'binnen redelijke termijn'
geen veranderingen in het Zuidafri-
kaanse apartheidsbeleid plaatsvin
den. Hoe lang 'redelijk' is, heeft men
echter niet vastgelegd.
Minister Van den Broek zei dat de
druk op Zuid-Afrika nu moet worden
gehandhaafd. Hij zei 'niet echt tevre
den' te kunnen zijn over de uitkomst
van het EG-beraad, maar hij noemde
het een hele stap vooruit dat men nu
tot een gemeenschappelijk standpunt
is gekomen. 'Dit is een effectief begin
punt'. Hij zei dat na de moeizame
discussie van dinsdag beseft moet
worden dat 'alle EG-landen zich in
een afzonderlijke positie bevinden'.
Voor Nederland verandert er voorlo
pig weinig, aldus Van den Broek.
Het dinsdag afgesproken pakket valt
uiteen in 'beperkende' en 'positieve'
maatregelen. Tot de eerste categorie
horen:
- het stopzetten van alle olie-uitvoer
vanuit de EG naar Zuid-Afrika;
- een strikt gecontroleerd embargo op
de invoer uit en de uitvoer naar
Zuid-Afrika van wapens en para-mili
taire uitrusting, alsmede een weige
ring van elke vorm van militaire sa
menwerking;
- het terugroepen van de in Zuid-
Arika geaccrediteerde militaire atta
chés en het niet-toelaten van Zuidafri-
kaanse militaire attachés in de EG-
lidstaten;
- het ontmoedigen van culturele en
Slot zie pagina. 3 kolom 4)
Bij de bouw van de nieuwe M-fregat-
ten van de Koninklijke Marine is de
plaatsing van Goalkeeper opgenomen
in de planning. Aan boord van de
overige daarvoor in aanmerking ko
mende schepen zal het systeem ge
plaatst worden tijdens de normale
onderhoudsperiode. Een vervolgbe-
stelling zal geplaatst worden zodra
bekend is of Goalkeeper ook op de
geleide wapen-fregatten en op de be
voorradingsschepen geplaatst kan
worden.
Volgens staatssecretaris Van Houwe-
lingen zijn ook de Britten in het
systeem geinteresseerd. Zij hebben
inmiddels een voorlopige opdracht
('Letter of intent') geplaatst voor de
aankoop van zes Goalkeepers met
reserve-delen, testapparatuur en mu
nitie.
Van de CDA-fractie is raadslid A.
Jansen als enige - wegens de afval-
problematiek - tegen. Eén en ander
bleek dinsdag tijdens een openbare
commissievergadering in Heinkens-
zand.
De woordvoerders van de rechtse par
tijen achtten de risico's verbonden
aan kerncentrales aanvaardbaar, de
economische voordelen van deze
vorm van energie-opwekking groot en
het afvalprobleem beheersbaar. Ze
pleitten ervoor dat de gemeente in
enigerlei vorm voordelen krijgt bij
uitbreiding van het kemenergiege-
beuren. Ook eisten ze dat de gemeen
te Borsele er geen planologische be
lemmeringen van mag ondervinden
(met name de woningbouw in de
dorpskernen rond het Sloegebied
moet ongehinderd kunnen voort
gaan). Over die planologische belem
meringen ontstond een dispuut tus
sen burgemeester drs G. van den
(Slot zie pagina 13 kolom 1
Is het pure wanhoop of
eenvoudig onvrede met
hun manier van leven, die
enkele honderden gekleurde
jongeren maandagnacht en
dinsdag in de zwarte wijk Hands
worth in de Engelse industriestad
Birmingham aanzette tot groot
scheepse plundering, brandstichting
en geweld? De aanleiding was in elk
geval onbeduidend: een politieman
die een autodief wilde aanhouden.
Van het ene moment op het andere
ontstond een enorme rel, waarbij ste
nen en benzinebommen als wapens
werden gebruikt. Binnen enkele uren
voltrok zich een ware veldslag met
doden, gewonden en voor miljoenen
guldens aan materiële schade. Het
geweld in Birmingham heeft Enge
land bij verrassing genomen. Juist de
laatste jaren was het weer relatief
rustig in de zwarte stedelijke woonwij
ken. Enkele jaren geleden deden zich
in meer dan twintig steden raciale
botsingen voor, die de Engelse samen
leving tot in zijn grondvesten schokte.
In een aantal gevallen ging het om
pure rassenrellen, waarbij blanke en
gekleurde inwoners van bepaalde wij
ken met elkaar slaags raakten. In
evenzovele gevallen braken de rellen
uit in verpauperde en sterk verarmde
woonwijken, waar de werkloosheid
onder de bewoners ver boven het
landelijk gemiddelde lag. Werkloos
heid, slechte woonomstandigheden
en opgekropte gevoelens over een
voortgaande discriminatie spelen ook
in Birmingham een rol, maar dat de
uitbarsting van geweld zulke gruwelij
ke vormen kon aannemen heeft Enge
land met verbijstering geslagen.
Ondanks alles gaat toch een sig
naalfunctie uit van dit soort ge
beurtenissen. Vier jaar geleden moes
ten de Engelsen in alle objectiviteit
vaststellen dat onder invloed van de
economische crisis het leger van de
armen groeide. Meer mensen hadden
steeds minder te besteden. Met het
wegvallen van vele banen kregen met
name de kwetsbare groepen het zwaar
te verduren. Tot die groepen behoort
een groot deel van Engelands gekleur
de bevolking die tot de kansarmen
moet worden gerekend. De gebeurte
nissen aan het begin van de jaren
tachtig met o.m. rellen in Brixton en
Southall in Londen, Toxteth in Liver
pool en Moss Side in Manchester en in
nog een dozijn andere steden maak
ten duidelijk hoe hoog de nood was
onder de zwarte en gekleurde immi
granten. De stedelijke overheden heb
ben er van geleerd. Zij hebben sinds
dien getracht de sociale omstandighe
den te verbeteren, maar bij een stag
nerende economie en een weinig toe
schietelijke centrale overheid is het
veelal bij een bescheiden programma
gebleven. De zwarte woonwijken in de
meeste Engelse steden blijven daar
door een potentiële bron van span
ning. waar het geweld bij de minste of
geringste aanleiding tot uitbarsting
kan komen.
In hoeverre de gebeurtenissen in
Birmingham op zichzelf staan zal
nog moeten blijken. Geweld in welke
vorm ook is afkeurenswaardig. Het
lost de problemen niet op die er aan
ten grondslag liggen. Dat geldt zeker
ook voor Birmingham, waar zo'n vijf
honderdjongeren als vandalen te keer
zijn gegaan. Doden, gewonden, een
hele winkelstraat in brand, het liegt er
allemaal niet om. Hier moet meer aan
de hand zjjn dan een uit de hand
gelopen opstand van jongeren. Misda
dige elementen lijken de gelegenheid
te hebben aangegrepen om een ware
oorlog te ontketenen. Want oorlog
was het maandagnacht in Birming
ham, nog versterkt door branden in
meer dan vijftig woonhuizen en win
kels. Als inderdaad achteraf moet
worden vastgesteld dat de rellen be
wust zijn uitgelokt en dat van een
'spontaan' karakter geen sprake is,
blijft slechts één kwalificatie van toe
passing: misdadig optreden. Politie
en justitie krijgen hier straks meer te
doen dan psychologen en jeugd- en
maatschappelijk werkers. Aan de
laatsten laten de gekleurde jongeren
van Handsworth zich kennelijk niets
gelegen.
Dim
SAN SALVADOR (UPI) - Een groep
zwaar bewapende mannen heeft
dinsdag de dochter van de Salvado
raanse president Jose Napoleon
Duarte ontvoerd en één van haar
lijfwachten gedood.
De 34-jarige en oudste dochter van de
president, Ines Guadalupe Duarte de
Navas, werd in de middag meege
voerd toen zij aankwam bij de univer
siteit in San Salvador. Volgens oogge
tuigen ontstond een vechtpartij toen
de ontvoerders de vrouw staande hiel
den. Bij deze vechtpartij schoten de
mannen een persoonlijke bewaker
dood en werd een ander gewond.
'Advertentie
Bespaar honderden guldens Kies de allerzuinigste,
konventionele CV-ketel De ER Electronic zonder
waakvlam. Blijvend rendement: 92.7 v, (o.w Of de
Thermo Punaise HR-ketel De betaalbare hoogrende- ffADSON
mentsketel. Vraag dokumentatie bij Radson. Antwoordnummer 67 prw>mip
5960 WJ Panningen. (Geen postzegel Of stap naar uw installateur u tnKnyK:
