E&L!
Snuffelt II ook al
tussen de Kleintjes?
Vergiftigde sigaretten 'slechte grap'
Martens
blijft aan
ANY 4
Juristen buigen zich over
oplossing zaak De Jonge
Haast met tarwe-oogst
TOMATEN
EN SLAVINKEN
ïoo g 139u9 in on
ONDANKS SCHERPE KRITIEK
Abe Lenstra
overleden
Gevangenissen
Tekort
Kernergie
Gast
Bedreiging
GESPREK VAN DEN BROEK MET BOTHA
Jopie
Inspraak met
gestoorde
ontvangst
Onbestendig
228e jaargang no. 207
Dinsdag 3 september 1985
OM BEACH
Tomaten,
kilo
Slavinken,
kilo 23<s 1230ILwVJ
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
Wisselend bewolkt en enkele buien.
Mogelijk met onweer. Maximum tem
peratuur zeven graden. De zuidwes
ten wind is meest vrij krachtig.
PROVING)
LONDEN (ANP/UPI) - De waarschuwing uit naam van het
Britse Dierenbevrijdingsfront dat sigaretten zijn vergif
tigd met cyanide is volgens deskundigen van de Britse
politie een slechte grap. Al 2 miljoen sigaretten van het
merk John Player Special zijn van de plank gehaald in
rond 200 belastingvrije winkels in Groot-Brittannië en
Europa.
De angst aanjagende waarschuwing is bewezen
een
uitzonderlijk slechte grap te zijn", verklaarde een woord
voerder voor de britse American Tabacco company.
Proeven met sigaretten van het merk hebben geen vergifti
ging van het produkt aangetoond, aldus het bedrijf. De
fabrikant heeft nu instructie gegeven de blikjes met 50
sigaretten weer in de verkoop te brengen. De zaak wordt
verder door de politie onderzocht.
Mediawet vrijwel
niet gewijzigd
DEN HAAG (GPD) - Ondanks ernstige kritiek van de Raad van State heeft minister
Brinkman van welzijn, volksgezondheid en cultuur (WVC) maandag zijn ontwerp-Mediawet
vrijwel ongewijzigd aan de Tweede Kamer aangeboden.
Gezien de voortgaande technische
ontwikkelingen op mediagebied,
hoopt de bewindsman op snelle be
handeling door het parlement. Hij ziet
in ieder geval geen reden voor vertra
ging in de juridische procedure die de
omroep bij de Haagse rechtbank heeft
aangespannen tegen zijn vérstrekken
de plannen.
Brinkman verklaarde gistermiddag
lat hij slechts aanvullingen en nuan
ceringen in de voorstellen heeft aan
gebracht. Hij heeft zich overigens zo
veel mogelijk heeft aangesloten bij
wat tijdens de Kamerdiscussie over
de Medianota, waaruit de Mediawet is
voortgekomen, is besproken. Op
Hoofdpunten - bescherming van het
publieke omroepbestel en meer moge
lijkheden voor de nieuwe media
(abonnee-tv) - is het voorstel, zo zei
Brinkman, recht overeind gebleven.
Uit het advies van de Raad van State
concludeert de bewindsman dat hij de
steun van dit hoge rechtscollege voor
zijn plannen heeft gekregen. „Het is
BRUSSEL (ANP) - De Belgische rege
ring blijft aan tot na de vervroegde
verkiezingen van 13 oktober aan
staande. Voor die tijd krijgt het Bel
gische parlement geen verklaring
meer voorgelegd die een grondwets
wijziging na de verkiezingen moge
lijk zou maken.
Premier Martens heeft dit maandag
avond meegedeeld na afloop van het
kabinetsberaad. Koning Boudewijn
heeft het besluit om het parlement te
ontbinden, maandagavond onderte
kend.
Het afzien van elke verklaring tot
grondwetswijziging betekent een poli
tiek succes voor de Franstalige chris
ten-democraten (PSC). De kleinste
regeringspartij wilde onder geen be
ding akkoord gaan met een grond
wetswijziging die een overdracht van
het onderwijs aan de Vlaamse en
Waalse gewestregeringen mogelijk
zou maken.
Het kabinetsplan om vijf ge
vangenissen te bouwen stuit
bij de Tweede Kamer op be
zwaren.
PAGINA 3
Het financieringstekort van de
ziekenhuizen dreigt in 1986 uit
te komen op 2 miljard gulden.
PAGINA 5
Volgens energie-topman drs.
G. Verberg is uitbreiding van
kernenergie noodzakelijk,
maar niet tot elke prijs.
PAGINA 9
Zeeland is komend jaar maart
tien dagen lang gastprovincie
op de Hiswa.
PAGINA 10
De maatregelen van het rijk
vormen een bedreiging voor
het dag- en avondonderwijs
PAGINA 11
duidelijk: de Raad zegt dat dit voor
stel juridisch door de beugel kan",
aldus minister Brinkman, die alleen
ten aanzien van het ondertitelingsver
bod en een aantal regels op het gebied
van de rechtszekerheid het wetsvoor
stel licht heeft aangepast.
Zo mogen buitenlandse programma's
op de kabel nu toch voorzien worden
van ondertitels en onderdelen in de
Nederlandse taal bevatten. Maar op
ons land gerichte reclame - hoewel
daarover in Europees verband pro
cessen lopen - zal niet worden toege
staan, ter bescherming van de Neder
landse omroep. De handhaving van
dit verbod betekent voor de dagelijk
se praktijk dat bijvoorbeeld een van
Nederlandse ondertitels voorziene
Engelse film waarin een reclamespot
voorkomt, niet op het tv-scherm mag.
De kritiek van de Raad van State op
een groot aantal onderdelen van het
wetsontwerp beschouwt Brinkman
als „nuttige aanbevelingen om de
juridische kracht van de wet te ver
groten". Maar hij legt bijna alle be
zwaren naast zich neer. Een van de
belangrijkste klachten van de Raad is
dat het voorstel overloopt van ge- en
verboden en er sprake is van een
vérgaande regulering, die kunstmatig
aandoet.
De minister Verdedigt zich hiertegen
(Slot zie pagina 4 kolom 6)
$L
off* OKD.
INDIAN ROCKS BEACH FLORIDADoor het geweld van de orkaan werden langs de kust van Florida hele
huizen verplaatst. Zo kwam dit huis half in zee terecht.
BILOXI (AP) - De orkaan Elena heeft maandag de
staat Mississippi in de Verenigde Staten bereikt met
windstoten van ruim 160 kilometer per uur, maar nan
daarna in kracht af.
Omdat ruim van tevoren voor de orkaan was gewaar
schuwd bleef het aantal persoonlijke ongevallen
beperkt. In de staat Florida kwamen eerder drie
mensen door het natuurgeweld om, maar maandag
werden geen doden of ernstig gewonden gemeld. De
schade is enorm.
De orkaan ging gepaard met hevige regens en golven
die hoogten bereikten van 3,5 meter boven normaal. De
storm zwierf vier dagen langs de kusten van de Golf
van Mexico en hield vooral de bevolking van de
gebieden aan de kust in angstige spanning. Meer dan
een half miljoen mensen in Florida en andere zuidelijke
staten zijn gevlucht voor het geweld van de storm.
Maandag nam, de kracht af en werd nog een maximale
kracht van 120 km per uur gemeten. Eerder kwam de
wind boven de 200 kilometer per uur.
Veel wegen in kustgebieden zijn onder water gelopen.
De gouverneur van Mississippi, Bill Allain, heeft
president Reagan gevraagd dé kustdistricten tot
rampgebied te verklaren. Doordat een aantal hoog
spanningsmasten omver werd geblazen zitten rond de
100.000 huishoudens in Mississippi zonder elektriciteit.
In Florida zitten sinds zondag 150.000 afnemers zonder
stroom.
PRETORIA7JOHANNESBURG (ANP/AFP/DPA/RTR/UPI) Nederlandse en
Zuidafrikaanse juridische deskundigen zullen binnenkort bijeen komen om
te proberen de kwestie Klaas de Jonge op te lossen. Dit heeft minister Van
den Broek maandagochtend in Pretoria verklaard, na bijna 2,5 uur te hebben
gesproken met zijn collega Roelof Botha en de Zuidafrikaanse minister van
justitie, Kobie Coetsee.
Eerder op de ochtend had minister
Van den Broek De Jonge's advocaat,
Kathleen Thatchwell, ontmoet en de
Jopie, onze Jopie is de wereld
kampioen: de rust van Joop
Zoetemelk was maar van kor
te duur.
PAGINA 15
Rtv, kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Financiën, economie: 7
Provincie: 9, 10, 11 en 13
Sport: 14 en 15
-Nl A
J "W" T- ar.
WIERINGERMEER (ANP) Aangezien het in de afgelopen week zonnig en droog weer is geweest, zijn de
Nederlandse landbouwers begonnen met het oogsten. Hier nabij Kreileroord was men hard bezig met het
binnenhalen van het tarwe.
De Jonge zelf opgezocht in het door
politie omsingelde ambassadegebouw
in het centrum van de stad.
Beide ministers zeiden na hun ge
sprek dat „meningsverschillen" zijn
blijven bestaan en dat zij „openhar
tig" met elkaar hadden gesproken,
wat in diplomatiek jargon veelal bete
kent dat men elkaar duidelijk de
waarheid heeft gezegd.
De Nederlandse antropoloog en zijn
ex-vrouw Helena Pastoors, werden
eind juni gearresteerd.
De Jonge slaagde er 9 juli in het
ambassadegebouw binnen te vluch
ten, maar werd er gewapenderhand
weer uitgesleept. Tien een uitermate
scherp Nederlands protest en een ulti-
matium keerde hij terug naar het
ambassadegebouw.
Zuid-Afrika heeft nog steeds geen
aanklacht tegen De Jonge ingediend.
De mijnstaking in Zuid-Afrika komt
moeizaam van de grond. Er werd
maandag wisselend gehoor gegeven
aan een stakingsoproep die was uit
gevaardigd door de grootste zwarte
vakbond in het land. Tegelijkertijd
deden zich in verscheidene gebieden
weer nieuwe ongeregeldheden voor,
met name rond Johannesburg, Dur
ban en Kaapstad. De rand, de natio
nale munt, herstelde zich nadat het
blanke bewind noodmaatregelen had
getroffen ter bestrijding van de finan
ciële crisis.
Volgens de mijndirecties heeft minder
dan vijf procent van de mijnwerkers
het stakingsparool opgevolgd. Cyril
Ramaphosa, de secretaris-generaal
van de bond NUM, erkende dat de
helft van de 60.000 mijnwerkers de
oproep hadden genegeerd.
Dertien mijnwerkers raakten ernstig
gewond in botsingen met de veilig
heidstroepen.
Het dodencijfer van de rellen in Kaap
stad steeg maandag tot 32. In deze
stad is het sinds vorige week woens
dag onrustig toen een voorgenomen
iAdvertentie
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding
LONDEN (RTRL'PI/AFP) - De Britse
premier, Margaret Thatcher, heeft
'maandag een belangrijke wijziging
van haar 22 leden tellende kabinet
aangekondigd. Ze poogt daarmee op
tijd de record-hoge werkloosheid in
Groot-Brittannië aan te pakken in de
aanloop naar de volgende algemene
verkiezingen.
Onder de posten die in andere handen
overgaan zijn die van werkgelegen
heid. binnenlandse zaken en handel
en industrie. Ook de portefeuille voor
Noord-Ierland krijgt een nieuwe be
heerder. ten tijde van cruciale onder
handelingen met de Ierse Republiek.
Thatcher, wier populariteit is gedaald
tot een minimum sinds de oorlog rond
de Falklands in 1982, heeft besloten
tot een kabinetswijziging die verder
gaat dan was verwacht, en waarbij
een derde van de ministers is betrok
ken.
Vooral met het oog op de strijd tegen
de werkloosheid, de zaak waarop zij
het kwetsbaarst is, benoemde de pre
mier maandag Lord Young, die zich
als staatssecretaris tot dusver bezig
hield met het scheppen van banen, als
nieuwe minister van werkgelegen
heid. Sinds Thatcher in 1979 aan de
macht kwam steeg het aantal werklo
ze Britten van 1.2 miljoen tot 3.2
miljoen.
Een andere belangrijke wisseling be
treft Norman Tebbit, die van het
ministerschap van handel en indus
trie de overstap maakt naar het voor
zitterschap van de Conservatieve Par
tij. Hij moet de partij gaan leiden naar
de algemene verkiezingen, die voor
mei 1988 moeten worden gehouden.
De nieuwe minister van handel en
industrie wordt Leon Brittan, de hui
dige minister van binnenlandse za
ken. De opmerkelijkste promotie
maakt de minister voor Noord-Ier-
land, Douglas Hurd. Hij volgt, een
jaar na zijn benoeming, Brittan op op
binnenlandse zaken. Tom King, die
tot dusver de portefeuille van arbeid
beheerde, volgt Hurd op als minister
voor Ulster.
De sleutelposten van buitenlandse
zaken (Sir Geoffrey Howe), defensie
(Michael Heseltine), en financiën (Ni-
gel Lawson) worden door de wijzigin
gen in het kabinet niet getroffen.
HEERENVEEN (ANP) - Maan
dagavond is in Heerenveen op
64-jarige leeftijd oud-voetbal
ler Abe Lenstra overleden.
Lenstra speelde tussen 31
maart 1940 en 14 april 1959 47
wedstrijden in het Neder
lands elftal.
Abe Lenstra geboren op 27
november 1920 gold als een
linksbinnen met een grote
technische vaardigheid en een
geweldig spelinzicht. Lenstra
debuteerde als veertienjarige
in het eerste elftal van Heeren
veen en club die hij in het
seizoen 1955-1956 verruilde
voor Sportclub Enschede. Hij
sloot zijn betaalde carriere af
bfj Enschedese Boys. In zijn
interland-loopbaan maakte de
Fries in totaal 33 doelpunten,
waarmee hij op de topscorers-
lijst de tweede plaats deelt
met Johan Cruijff achter Faas
Wilkes, die tot een totaal van
35 treffers kwam. Lenstra
stope in 1964 met voetballen.
Enkele jaren geleden werd hij
getroffen door een beroerte als
gevolg waarvan hij in een rol
stoel terechtkwam.
mars naar de Pollsmoor-gevangenis,
waar ANC-leider Nelson Mandela ge
vangen zit, uiteen werd geslagen.
Volgens de politie deden zich in tien
zwarte woonwijken verspreid over het
hele land ongeregeldheden voor.
In Johannesburg gingen de effecten
beurs en de geldwisselmarkt weer
open nadat ze tijdelijk gesloten waren
geweest als gevolg van een financiële
crisis. De rand vertoonde maandag
een duidelijk herstel.
Om de crisis het hoofd te bieden
besloot de Zuidafrikaanse regering
onder meer de terugbetaling van de
schulden aan het buitenland tot ja
nuari te bevriezen.
Dit treft Nederland niet of in beperkte
mate, zo valt op te maken uit opmer
kingen van de twee grootste Neder
landse banken, ABN en Amro, en de
NCM (Nederlandsche Credietverzeke-
ringmaatschappij
De Zuidafrikaanse publieke opinie,
zoals die in de berichten over het
„troika"-bezoek tot uiting komt, is
opgelucht dat de Europese Gemeen
schap voorlopig geen sancties zal
nemen tegen Zuid-Afrika.
Op het ministerie van buitenlandse
zaken in Pretoria.
Een zender en een ontvan
ger die op verschillende
golflengte opereren hebben
niets aan elkaar. De bood
schap blijft ergens onderweg
steken. Gisteravond in Heinkenszand
fungeerde een groot publiek als een
niet op de zender - in dit geval een
aantal deskundigen van en namens
het ministerie van economische zaken
- afgestemde ontvanger. De eerste
van een serie van vijf voorlichtings
avonden over een mogelijke vesti
gingsplaats voor een kernenergiecen
trale in een geheel gevulde Stenge in
Heinkenszand maakte pijnlijk duide
lijk dat de vele tegenstanders van
kernenergie zich een andere voorstel
ling hadden gemaakt van de ministe
riële info-avonden dan de deskundi
gen zelf. De laatsten wilden slechts
informatie kwijt, discussiëren was er
met name voor de pauze niet bij. De
anti-kemenergiebeweging had slechts
ëén doel: de deskundigen uit Den
Haag confronteren met hun feiten en
meningen. Gelegenheidsvoorzitter
Hans Sleeuwenhoek - minder zelfver
zekerd dan voor het televisiescherm -
moest te vaak de betogen uit de zaal
onderbreken. Het publiek begreep
ook wel dat de orde van de avond,
vastgelegd door de mensen uit Den
Haag, een eerbiedig luisteren inhield
naar de deskundige sprekers, maar
daar wilde het zich niet bij neerleg
gen. De meerderheid had gewoon
geen zin te fungeren als „marionetten
in een poppenspel", zoals éën van de
vele sprekers uit de zaal beeldend
opmerkte. Zender en ontvanger zaten
gisterenavond op verschillende golf
lengtes. Dat effect werd nog versterkt
door een falende geluidsinstallatie,
die het ministerie van economische
zaken voor deze gelegenheid speciaal
uit eigen voorraad had meegenomen.
Oók dat was dus niet goed.
De eerste van de serie informatie
avonden kan met de beste wil
geen succes worden genoemd. De
PKB-procedure rond de bouw van
kerncentrales liep gisteravond stuk in
een zee van onbegrip. De vraag kan
worden gesteld wat het doel is van dit
soort bijeenkomsten. De bevolking
krijgt inspraak, is de Haagse leus,
maar de werkelijkheid is dat die in
spraak zo is gekanaliseerd en aan
beperkingen gebonden, dat de burger
zich in alle gemoede mag afvragen of
hij echt invloed kan uitoefenen. Het
antwoord luidt in bijna alle gevallen
'neen'. Zoals de brede maatschappe
lijke discussie over kernenergie een
middel was om de onlustgevoelens in
banen te leiden (de eigen woorden van
minister Van Aardenne), zo is ook de
PKB niet meer dan een zoethouder.
Een heteluchtballon van vage belof
ten die de illusie overeind moet hou
den dat de mondige burger niets
tekort wordt gedaan in zijn democra
tische rechten. De grote meerderheid
van het publiek in Heinkenszand be
greep feilloos waar het gisteravond
om ging. Het wilde dan ook aanvanke
lijk geen medewerking verlenen aan
wat quasi-inspraak werd genoemd,
maar uiteindelijk won de nieuwsgie
righeid het toch van de onderdrukte
woede. Dat wil echter niet zeggen dat
werd ingestemd met de manier waar
op deze vorm van inspreken zich
voltrok. De ontvangst bleef gestoord.
De laatste maanden werd een zeke
re matheid geconstateerd bij de
anti-kemenergiebeweging. Zij zou
door het politieke spel rond de brede
maatschappelijke discussie de moed
hebben opgegeven, werd beweerd. In
Heinkenszand kon gisteravond wor
den vastgesteld, dat de anti's weinig
van hun verbeeldingskracht hebben
verloren. Kernenergie is en blijft de
emoties sterk bezighouden. Tegen
over de oprechte verzekering van de
voorstanders dat het om een goedko
pe, schone en niet gevaarlijke vorm
van energie gaat, stellen de tegen
standers met even grote oprechtheid,
dat de staat financieel mooi naar zich
toerekent, dat de veiligheid in twijfel
moet worden getrokken en dat voor
het probleem van de afval geen oplos
sing is gevonden. Kernenergie is als
een geloofsartikel: als je erin gelooft,
geloof je er ook onvoorwaardelijk in,
maar als het geloof ontbreekt dan is er
ook niets goed aan. De deskundigen -
ook zij die gisteravond in Heinkens
zand het woord voerden - stellen met
nadruk dat bepaalde problemen wel
degelijk worden onderkend, maar dat
in de afweging van argumenten vóór
en tegen de regering nu eenmaal voor
kernenergie heeft gekozen. Dat was
de enige boodschap die gisteravond
luid en duidelijk doorkwam. Het half
slachtige van de bijeenkomst was dat
er twee groepen mensen zaten - ener
zijds de meerderheid in de zaal en
anderzijds de deskundigen op het
podium - die elk hun eigen interpreta
tie hadden. En daaraan vasthielden.
Bleef onbeantwoord de vraag wie aan
wie wat had te vertellen.
Dim
Bankier gedood De Ecuadoraan-
se bankier Nahin Isaias, die was ont
voerd door linkse guerrillastrijders, is
maandag gedood toen veiligheids
troepen probeerden hem te bevrijden.
Militairen bestormden een schuil
plaats van de guerrillastrijders, waar
hij werd vastgehouden. De 54-jarige
Isaias, president van zowel een bank
in Ecuador als een bank in de Verenig
de Staten, werd hierbij zwaar gewond.
Hij overleed een uur later in een
ziekenhuis. Vier verzetsstrijders,
waarschijnlijk leden van de beweging
M-19, werden tijdens de schietpartij
eveneens gedood.
