IN DE VRUMGKRANT:
Vliegramp Manchester: 54 doden
Staten banen weg voor tweede
kerncentrale en afvalopslag
Zomer in de opruiming
Boek: kolonie Indië
dreef op opiumhandel
Topman van Westduitsc
contraspionage zoek
Reagan
verdedigt
Starwars
CD A-FRACTIE NU OOK VOOR
de PZC
vandaag
KABINET: GEEN BELASTING VERLA GING
Nieuw-Zeeland:
verdachte in
Greenpeace-zaak
Frans officier
1
Bewolkt
228e jaargang no. 198
Vrijdag 23 augustus 1985
Zweeds ontwerp: dat zit!
vrijdagkrant
Noordzeebodem
zakt door
winning aardgas
Hotel Schiphol
Rotterdam blut
Flathuur
Biogas
Waterschappen
Wisselend bewolkt met opklaringen.
Later op de dag meer bewolking maar
nog geen neerslag. Tot vrij krachtig
toenemende zuidwestelijke wind. Mid-
dagtemperatuur 19 graden.
Elke vrijdag ander nieuws.
GRONINGEN (ANP} - Het college van B en W van
Groningen wil, teneinde de criminaliteit in twee oude
stadswijken te bestrijden, de woningen in die wijken
massaal voorzien van anti-inbraakvoorzieningen. Het
gaat om 3100 woningen in wijken, waar de criminaliteit
het hoogst en de drugsoverlast het grootst is. Dit heeft
burgemeester mr. A.A.M.F. Staatsen donderdagmid
dag bekendgemaakt.
De woningen zijn eigendom van woningbouwverenigin
gen. Het aanbrengen van betere sloten en grendels en
dieveklauwen zal vijfhonderd gulden per woning kos
ten. Daarvoor vragen B en W van Groningen subsidie
bij het ministerie van volkshuisvestingruimtelijke
ordening en milieubeheer.
Het is de eerste keer dat op dergelijke grote schaal
woningen zullen worden beveiligd. De anti-inbraak
voorzieningen zullen worden aangebracht op verzoek
van politie, bewonersorganisaties en woningbouwver
enigingen.
Meer koopkracht
door premiedaling
DEN HAAG (GPD) - De sociale premies gaan volgend jaar veel sterker omlaag dan tot nu toe
verwacht werd. Dat blijkt uit de meest recente gegevens van het Centraal Planbureau (CPB)
en het ministerie van sociale zaken. De daling is voldoende om de bestedingsmogelijkheden
(koopkracht) van de meeste huishoudens in 1986 te verbeteren. Rond het kabinet verluidt
inmiddels dat de belastingen niet verlaagd zullen worden.
Tot nu toe ging het kabinet ervan uit
dat de daling van de sociale premies
op zichzelf onvoldoende zou zijn om
de koopkracht te handhaven. De pre
mies gaan omlaag onder invloed van
de licht gedaalde werkloosheid en de
al doorgevoerde bezuinigingen op de
AUCKLAND - De in Nieuw-Zeeland
vastgehouden vrouw die volgens de
politie van Auckland kapitein is in het
Franse leger.
WELLINGTON (REUTER/AFP) - De
vrouw die in Nieuw-Zeeland wordt
vastgehouden in verband met de aan
slag op het Greenpeace-schip de
Rainbow Warrior was kapitein in het
Franse leger, zo heeft de Nieuwzee-
landse politie officieel meegedeeld.
Volgens Franse bronnen is ook een
andere vrouw, die gezocht word in
verband met de aanslag, een mede
werker van de Franse geheime
dienst.
De Nieuwzeelandse politie identifi
ceerde de aangehouden vrouw als
Dominique Prieur. De ware identiteit
van de man, die met haar wordt
vastgehouden, wilde de politie niet
bekendmaken.
Het paar wordt er door Nieuw-Zee
land van beschuldigd dat het met
valse Zwitserse paspoorten het land is
binnengekomen, explosieven heeft
aangebracht op de Rainbow Warrior
en Fernando Pereira, een Nederlands
lid van de bemanning dat omkwam
bij de explosie, heeft vermoord.
De Rainbow Warrior, het vlaggeschip
van de milieu-organisatie Greenpea
ce, werd 10 juli in de haven van
Auckland tot zinken gebracht. Het
schip lag daar om later aan het hoofd
van een ..vredesvloot" naar het Muru-
roa-atol te varen voor een protest
tegen de Franse kernproeven die daar
worden uitgevoerd.
Frédérique Bonlieu, de jonge vrouw
die gezocht wordt in verband met de
aanslag, blijkt een medewerker van
de Franse geheime dienst te zijn. Uit
zeer betrouwbare bron in Parijs is
donderdag vernomen dat zij
werkelijkheid Christine Huguette Ca-
bon heet.
Het weekblad 'L'Express' heeft als
eerste de ware identiteit van 'Frédéri
que Bonlieu' onthuld. Zij heeft, naar
verscheidene Franse media gemeld
hebben, de geheime dienst de noodza
kelijke inlichtingen verschaft voor de
aanslag op het vlaggeschip van
Greenpeace. Naar uit bronnen bij de
buitenlandse veiligheidsdienst
(DGSE) vernomen is, was zij slechts
op 'een waarnemings- en bewakings-
missie'.
Ze trok met de leden van Greenpeace
in Auckland op van half april tot 24
mei.
Ze reisde daarna naar Tahiti en Israel,
waar ze verdween op het moment dat
de politie haar wilde ondervragen op
vétzoek van de Nieuwzeelandse auto
riteiten.
uitkeringen. In juli, nadat het kabinet
de hoofdlijnen van de begroting had
vastgesteld, ging premier Lubbers
nog niet verder dan de mededeling
dat het kabinet zou proberen de koop
kracht te handhaven.
De nieuwste cijfers van het CPB.
gebaseerd op nieuwe verwachtingen
omtrent de economische groei, de
inflatie en de effecten van de voorge
nomen bezuinigingen, laten echter
een gunstiger beeld zien. Verwacht
wordt dat de koopkracht van de
meeste inkomens volgend jaar tot
maximaal één procent zal stijgen.
Deze gunstige ontwikkeling maakt
een verlaging van de belastingen,
zoals onder meer de VVD heeft be
pleit, overbodig. Het kabinet heeft
dan ook inmiddels besloten ervan af
te zien, aldus kringen rond het kabi
net. Van de VVD valt op dit punt geen
verzet te verwachten, nu de koop
kracht van alle huishoudens, dus ook
van de middengroepen, is veiligge
steld.
De besprekingen in het kabinet zijn
deze week zonder problemen verlo
pen. De voortgang was zelfs zodanig
dat het niet volledig moet worden
uitgesloten dat de begroting vandaag
nog definitief kan worden vastgesteld.
Maar de meeste betrokkenen gaan er
vanuit dat het kabinet ook volgende
week nog wel enkele dagen nodig zal
hebben.
Zo moet het kabinet nog besluiten
nemen over de hoogte van de jaarlijk
se huurverhoging en over het wel of
(Slot zie pagina 3 kolom 3)
KARLSRUHE (AP/AFP/
DPA) - Een topman van
de Bundesverfassungs-
schutz (BVS), de West-
duitse binnenlandse
veiligheidsdienst,
wordt vermist. Dat is
donderdag in Karlsruhe
bekendgemaakt.
Volgens de autoriteiten
wordt de man, die hoofd
is van de afdeling die
Oostduitse spionage be
strijdt, nog niet ver
dacht van spionage te
gen de Bondsrepubliek,
maar wordt een "inten
sief onderzoek" inge
steld.
De man had zich maan
dag ziek gemeld, maar
bleek niet thuis te zijn.
Ook zijn familie kon niet
zeggen waar hij is.
Uit bronnen van de
Westduitse veiligheids
dienst werd vernomen,
dat rekening wordt ge
houden met de moge
lijkheid dat de man zelf
moord heeft gepleegd.
Hij kampte met zijn ge
zondheid, zijn vrouw is
overleden en bekend
was dat hij drink- en
geldproblemen had.
Het is de vierde verdwij
ning binnen een paar
weken. De serie begon
met de vermissing op 6
augustus van Sonja Lu-
neburg (60), de vroegere
secretaresse van de
Westduitse minister van
economische zaken
Bangemann. In haar wo
ning werden aanwijzin
gen gevonden van spio
nage voor de DDR.
Vervolgens verdween de
secretaresse Ursula
Richter, van de voorzit
ter van de organisatie
voor verdrevenen uit
vroegere Duitse gebie
den in het oosten. Ook
haar vriend, die werkte
als koerier bij het West
duitse legerhoofdkwar
tier, is spoorloos.
De Westduitse bonds
kanselier, Helmut Kohl,
waarschuwde de DDR
donderdag in een vraag
gesprek voor de tv, dat
de spionagezaken de
verhouding tussen de
Bondsrepubliek en de
DDR belasten.
Reddingsploegen aan het werk bij de vliegramp op de luchthaven van het Engelse Manchester, waar een Boeing
737 tijdens de start in brand vloog.
LONDEN GPD/AFP/RTR- Vie
renvijftig vakantiegangers zijn gis
teren om het leven gekomen bij een
vliegtuigongeluk op de luchthaven
van het Engelse Manchester. Ze
zaten allen in het achterste deel
van een Boeing 737 die donderdag
ochtend op de startbaan in brand
vloog.
Het toestel was met 131 passagiers
op weg naar Korfu toen de piloot
rapporteerde dat er problemen wa
ren met een van de motoren. Enkele
seconden voordat het vliegtuig zou
opstijgen werd de start afgebroken.
Voordat het toestel van British Air
tours tot stilstand kwam, stond het
al in lichterlaaie.
Tachtig mensen werden naar zie
kenhuizen vervoerd. De meeste ge
wonden hadden te lijden van rook
en shock en konden na een korte
behandeling weer naar huis.
Het ongeluk is veroorzaakt door
een ontploffing in de linkermotor
van het toestel. Een schroef brak
daardoor af die een brandstoflei
ding doorsneed. Daardoor ontsnap
ten honderden liters kerosine die
het vliegtuig in lichterlaaie zetten,
zo zei donderdag de directeur van
de luchthaven van Manchester, Gil
Thompsom.
De piloot, die het ongeluk overleef
de, slaagde er in vlak voor het
opstijgen snelheid te minderen en
het toestel van de startbaan op een
zijbaan te manoeuvreren naar de
brandweerkazerne, waarmee hij
volgens functionarissen van de
luchthaven zeker levens heeft ge
red. Door de zich snel verspreidende
vlammen brandde het staartgedeel-
te vrijwel geheel uit.
Maar volgens de eerste aanwijzin
gen moet de brandstof ook binnen
in het toestel zijn doorgedrongen en
daar nog een explosie veroorzaakt
hebben, toen het reddingswerk al in
volle gang was. Twee brandweer
mannen werden door het dak van
het vliegtuig geblazen.
Passagiers die het er zonder kleer
scheuren van afbrachten, vertelden
dat na twee knallen het toestel in
een vlammenzee veranderde. „Er
was paniek omdat iedereen door de
smalle gangpaden bij de deuren
wilde komen", zei de 19-jarige Ellis
Wardle. „Het leek uren voordat ie
dereen via de nooduitgang naar
beneden kon".
Het ongeluk in Manchester brengt
het aantal slachtoffers als gevolg
van vliegrampen dit jaar op 1.511.
Premier Thatcher onderbrak haar
vakantie in Oostenrijk en keerde
terug naar Engeland.
LOS ANGELES (AFP) - De Ameri
kaanse president Reagan heeft don
derdag het Strategisch Defensie Ini
tiatief (SDI), beter bekend als Star
wars, verdedigd door te zeggen dat
het project zal worden beoordeeld
naar het aantal levens dat erdoor zal
worden gered. Het was Reagans eer
ste toespraak in het openbaar sinds
zijn operatie vanwege darmkanker
op 13 juli.
Reagan sprak leden van zijn Republi
keinse partij toe in zijn vakantiever
blijf in Californië. „We streven naar
een anti-nucleaire keten. Ons succes
zal worden afgemeten aan het aantal
mensen dat we kunnen redden in
plaats van doden. Waarom maken de
Sowjets zich zorgen? Waarom steken
ze zoveel roebels in dezelfde technolo
gieën?", zei Reagan.
OSLO/GRONINGEN (RTR/ANP) - De
Amerikaanse oliemaatschappij Phil
lips Petroleum heeft donderdag be
kendgemaakt, dat zij haar leverantie
van aardgas uit het Ekofisk veld in
het Noorse deel van de Noordzee in
de komende twee jaar met 25 procent
moet verminderen.
Dit als gevolg van het dalen van de
zeebodem. Door de winning van olie
en gas sinds 1971 uit dit oudste Noor
se veld in de Noordzee is de structuur
van de bodem verzwakt.
De Westduitse firma Ruhrgas, die gas
doorverkoopt aan leveranciers in
Frankrijk. België en Nederland, heeft
zich akkoord verklaard met de ver
mindering van de levering met 25
procent. Deze vermindering komt
neer op een daling van de uitvoer met
250 miljoen kubieke voet gas per dag,
zei de woordvoerder.
Voor de Gasunie bedraagt de vermin
dering ongeveer 600 miljoen kubieke
meter aardgas per jaar, nog minder
dan één procent van haar totale gas-
produktie. zo verklaarde een woord
voerder van dit bedrijf desgevraagd.
Voor de Gasunie is er dus niets aan de
hand gezien de geringe hoeveelheid
waar het om gaat, zei hij.
MIDDELBURG - Een meerderheid van provinciale staten zal in de septembervergadering de
mogelijkheid voor de bouw van een tweede kerncentrale bij Borssele open stellen; èn
Borssele op de nominatie houden als lokatie voor de opslag van radio-actief afval.
Dat is donderdagmiddag gebleken uit
de stemrhoudingen tijdens de verga
dering van de statencommissie mi
lieu, de eerste van drie commissies.
ZANDVOORT (ANP) - Niet alleen de badgasten maar ook de exploitanten van op de recreant gerichte zaken
aan de kust beginnen door het alsmaar uitblijven van mooi zomerweer de moed te verliezen. In deze kledingzaak
in Zandvoort wordt de zomercollectie dan ook resoluut voor de halve prijs aangeboden.
die zich met de kwestie van de uitbrei
ding van het aantal kerncentrales en
de keuze voor de plaats van een
opslagbedrijf voor radio-actief afval
bezighouden. In de staten zal het
CDA zich in principe vóór beide zaken
uitspreken en daarmee de al eerder
kleur bekennende fracties van VVD,
SGP en RPF/GPV aan een meerder
heid helpen.
In de statencommissie milieu liet het
CDA bij monde van de heer Th. Baert
- uitdrukkelijk sprekend namens de
fractie - een positief signaal uitgaan
op het meerderheidsvoorstel van gs
de planologische belemmeringen weg
te nemen voor de bouw van nieuwe
kerncentrales bij Borssele. „Voor
waardelijk groen licht" gaf Baert ook
voor een eventuele opslag van (ook
hoog-) radioactief afval, waarvoor de
commissie-Lofra op zoek is naar ge
schikte vestigingsplaatsen. Gs had
den over deze zaak zelf nog geen
standpunt bepaald. Het CDA-com-
missielid stelde overigens nadrukke
lijk, dat er over de veiligheid van die
opslag nog zoveel onzekerheden zijn,
dat „een voorwaardelijk ja van het
CDA nu, later de mogelijkheid in zich
mqet hebben van een vrije besluitvor
ming in de staten". PvdA, D'66, PPR/
EVP en PSP/CPN spraken zich in dej
commissie uit tegen meer kerncentra-1
les en de mogelijkheid van tijdelijke
mogelijk een eeuw durende - opslag
van radio-actief afval in het Sloege-
bied.
Met anderen vroeg de heer Baert j
zich af of er wat de opslagkwestie
betreft, nog een later moment van
beslissen in de procedure zit. Daarbij
dacht hij aan een moment na de I
(Slot zie pagina 15 kol. 1
DEN HAAG (ANP) - „In
de hele koloniale ge
schiedenis van Neder
land. van 1600 tot 1942,
heeft een vergeten per
sonage een sleutelrol
gespeeld: de Nederland
se maagd als opiumpus-
her". Tot deze conclusie
komt auteur Ewald
Vanvugt in het donder
dag verschenen boek
„Wettig opium, 350 jaar
Nederlandse opiumhan
del in de Indische archi
pel".
Volgens Vanvugt tonen
door hem opgespoorde
cijfers aan dat zonder de
staatshandel in opium
de kolonialen wel naar
huis hadden kunnen
gaan. In de periode 1876-
1915 hepen de koloniale
balansen tekorten op
van in totaal 295,3 mil
joen gulden. Dat het
daarbij bleef was te dan
ken aan opiumwinsten
van 703,3 miljoen gul
den. Zonder deze win
sten zou het tekort 998,6
miljoen gulden hebben
bedragen en zou een
voortgezette Nederland
se aanwezigheid in de
gordel van smaragd
geen zin hebben gehad.
De auteur heeft bij toe
val kennis gemaakt met
dit verzwegen stuk ge
schiedenis. Tijdens on
derzoek voor een histori
sche roman over de ver
overing van Bali door de
Nederlanders in 1906
stuitte hij op het feit dat
een belangrijke reden
voor die verovering was:
de aantasting van het
het Nederlandse opium-
monopolie door Baline
se smokkelaars. Verder
onderzoek bracht „met
verbluffend gemak" ge
noeg interessant mate
riaal boven tafel om in
ruim 400 pagina's de ge
schiedenis van de
staatshandel in opium
in Indië te schrijven.
Prof. dr. W. F. Wertheim.
schrijver van een voor
woord in het boek, ver
geleek tijdens een pers
conferentie in Den Haag
de Nederlandse gezags-
uitbreiding in het begin
van deze eeuw in de In
dische archipel met de
Britse opiumoorlogen:
Oorlogen die via de
opiumregie de staat aan
inkomsten moesten hel
pen.
Een veertiental Iraniërs moet
op Schiphol blijven wachten
op antwoord op hun asielaan
vraag. Een Haagse rechter be
paalde gisteren dat er geen
sprake is van misstanden op
de luchthaven.
PAGINA 3
Rotterdam staat aan de rand
van een bankroet. Burgemees
ter Bram Peper ziet het gevaar
van de onbestuurbaarheid na
deren.
PAGINA 4
De huur harmonisatie 1986
gaat een groot aantal huur
ders van flatwoningen onge
veer 200 gulden per jaar extra
kosten.
PAGINA 5
De PZEM ziet brood in de
winning van biogas uit vuil
stortplaatsen.
PAGINA 13
Minister Smit-Kroes acht een
fusie van de Zeeuwse water
schappen onafwendbaar
PAGINA 13
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën, economie: 7
Provincie: 13, 15, 17 en 19
Sport: 21
