Oostenrijkse wijn met
dodelijke dosis gif
DORP WEGGEVAAGD NA DAMBREUK
l/l/EEK-UIT
\NEEK-IN
De Jonge teruggebracht
in ambassade Pretoria
Tienduizend Britten
hebben AIDS-virus
Radio Israël: geheim
overleg met Russen
winkelstad
Goes
de PZC
vandaag
Dinsdag 23 juli
Feestmarkt
Uitkeringen
Video-bende
Als 'n vaatdoek
Zoekactie
OVER EMIGRATIE JODEN EN HERSTEL BANDEN
Gif wijnaffaire
komt hard aan
Wisselend bewolkt
228e jaargang no. 169
Zaterdag 20 juli 1985
Westhavendijk1<4B, Goes,Tel.OTIDO-20S2Q
TRENTO (DPA/AFP/UPI/ANP) - Als gevolg van een dambreuk in een dal in de Dolomieten bij
het Noord-Italiaanse Trento zijn vrijdag volgens schattingen van Italiaanse autoriteiten
zeker 200 mensen om het leven gekomen. Vrijdagavond was het officiële dodencijfer 78, maar
er werden nog een groot aantal mensen vermist.
met
standwerkersconcours
Grote Markt, Goes
Gezelligheid
op de koop toe!
Af en toe zon en een enkele bui.
Midd.agtempera.tuur 18 graden. Een
matige af en toe vrij krachtige zuid
westelijke wind.
COURA
WENEN (RTR/AP) - In
Oostenrijk heeft men nu
wijn ontdekt waarin
een dodelijke dosis die-
thyleen-glycol zat.
Plaatselijke autoritei
ten in Karinthië hebben
dit vrijdag bekendge
maakt.
De provinciale directeur
voor gezondheidszaken
zei dat bij onderzoek
van flessen wijn uit de
Oostenrijkse provincie
Burgenland een gehalte
van 16 gram diethyleen-
glycol aan het licht was
gekomen. Het was niet
direct bekend of deze
wijn ook is geëxpor
teerd.
In de afgelopen dagen
zijn in West-Duitsland,
het belangrijkste afzet
gebied voor Oostenrijk
se wijnen, alsmede in
Groot-Brittannië, Zwit
serland, Nederland en
nu ook de Verenigde
Staten, Oost-Duitsland
en Canada p-ote hoe
veelheden wijn uit Oos
tenrijk, voornamelijk uit
Burgenland, in beslag
genomen nadat keu
ringsdiensten er chemi
caliën in hadden ont
dekt, die onder meer
ernstige nierbeschadi
gingen kunnen veroor
zaken.
De Oostenrijkse keu
ringsdienst van waren
heeft de bevolking opge
roepen wijnvoorraden
na te kijken op flessen
met een wit etiket en de
tekst "Stifterl Eiswein
aus Österreich". Het eti
ket is voorzien van een
gouden ring.
De Oostenrijkse autori
teiten hebben ondertus
sen meer dan 20 wijn
boeren gearresteerd op
beschuldiging van het
toevoegen van het gifti
ge middel aan de wijn.
Foto boven: een zee van modder rond een huis in het door de ramp
getroffen gebied in Noord-Italiê. Foto rechts: voor het zoeken naar
slachtoffers werden duizenden mensen ingezet, zoals hier bij Calavese.
Zeker 200 doden bij
ramp in Dolomieten
De PvdA wil de hoogte van de
sociale uitkeringen weer te
rugbrengen op het oude ni
veau.
PAGINA 2
üe politie heeft een Belgische
bende, die onder meer in Zee
land een serie video-diefstal
len pleegde, opgerold.
PAGINA 7
Ook in Frankrijk was het weer
gisteren slecht. Tijdens de 20e
etappe viel de regen gestaag
uit de hemel en veel renners
werden zo nat als een vaat
doek. Zo ook Theo de Rooy,
maar het deerde de renner uit
de ploeg van Peter Post kenne
lijk niet. Halverwege de koers
trok hij zijn shirt even uit en
wrong het uit. Het mocht alle
maal niet baten, voor De Rooy
was geen succes weggelegd.
Dat was er wel voor zijn ploeg
genoot Johan Lammerts.
PAGINA 13
Binnen- en buitenl.: 2 en 3
Financiën, economie: 5
Provincie: 7, 9 en 11
Sport: 12 en 13
Zomerjurken en Cirkels: de
schrijver Oek de Jong, de ver
dwenen plaatsen en de verlo
ren momenten; Letters Let
teren: de Mémoires van Willem
Oltmans beginnen (en worden
vervolgd); de poëzie van Sap
pho (zonder vervolg); radio-
en t.v.-programma's voor het
weekeinde.
PAGINA 15, 16, 17, 18 en 19
De wijnboer is de dupe: Oos
tenrijks klacht aan de Europe
se hemel; Koning Winter ruï
neert het Land van Flipje; Het
groene offensief van Frans An-
driessen; Tour de France
vooral een Tour des Francs.
PAGINA 21, 23, 25 en 27
Een vloedgolf van een kwart miljoen
kubieke meter water en modder sleep
te binnen twintig seconden drie hotels
en enige tientallen huizen in het berg
dorp Stava bij Tésero mee. Van een
vierde hotel werd een vleuge wegge
vaagd. Het water stortte zich 's mid
dags naar beneden door de breuk van
een aarden dam. Daarachter bevond
Luchverkeersleiders - Alle partij
en in het geschil rond de luchtver
keersbeveiliging op Schiphol (bonden
en minister Smit-Kroes van Verkeer
en Waterstaat) zijn vrijdag akkoord
gegaan met de voorstellen van de
commissie-Albeda, waarover de on
derhandelaars van de partijen don
derdag al overeenstemming hadden
bereikt.
zich een meer waarin water van een
zijriviertje van de Avisio wordt opge
vangen.
De ramp gebeurde op het hoogtepunt
van het zomerseizoen.
Volgens het televisiestation RAI wa
ren alle tot vrijdagavond geborgen
slachtoffers toeristen.
De Verzekeringsorganisatie GESA,
ANWB en SOS-International (de
alarmcentrale van grote verzekeraars)
spraken vrijdagavond het vermoeden
uit, dat zich onder de slachtoffers zo
goed als zeker heel weinig Nederlan
ders bevinden.
Wat de ANWB en de SOS-centrale
betreft zijn eventueel aanwezige Ne
derlanders min of meer toevallig in
het gebied.
Vanuit het ANWB-steunpunt in het
Zwitserse Mendrisio, dichtbij de Ita
liaanse grens, zijn vrijdagmiddag
twee ANWB-medewerkers met een
ambulance naar het getroffen gebied
vertrokken.
(Van
onze correspon
dent
LONDEN - Tienduizend
Britten zijn besmet met
het AIDS-virus, en daar
komen er wekelijks 50
tot 100 bij. Die waar
schuwing heeft dr. Do
nald Acheson, topamb
tenaar op het Britse mi
nisterie van volksge
zondheid, gisteren gege
ven.
Niet iedereen die nu be
smet is, zal de ziekte
krijgen, zo zei dr. Ache
son, maar hij verwacht
dat in 1988 1000 tot 2000
van de nu besmette
mensen aan ernstige
ziekteverschijnselen
zullen lijden. Een nog
grotere groep zal daar
naast minder ernstige
symptomen krijgen.
Het gevaar van AIDS is,
dat mensen die besmet
zijn gewoonlijk maan
den of zelfs jaren vrij
van symptomen zijn. In
die periode verspreiden
ze wel het virus. Het zal
volgens Acheson nog ze
ker vijf jaar duren voor
een geneesmiddel tegen
Aids ontwikkeld is.
Er wordt in het dorp, dat volgens een
ooggetuige bedekt is door een laag
modder, koortsachtig gezocht naar
slachtoffers. Er zijn zeker 15 mensen
levend uit de modder gered. Uit heel
Italië komen reddingsdeskundigen
naar de plaats van de ramp. Vrijdag
avond waren al rond 4.000 mensen
ingezet bij de zoekactie alsmede een
aantal helikopters. De politie heeft de
wegen naar het gebied afgesloten.
Volgens ooggetuige kwam een vier
kilometer lange stroom modder in
het dal terecht. De zware stormen
van de afgelopen dagen zijn vermoe
delijk de oorzaak van de ramp. Deze
hebben tot gevolg gehad dat er water
in de aarden dam is binnengedron
gen, waardoor er scheuren ontston
den.
De dam diende om afvalwater uit een
mijn te zuiveren.
JOHANNESBURG
(ANP)- De Zuidafri-
kaanse regering heeft
vrijdag een verzoek ge
richt tot Nederland om
Klaas de Jonge over te
dragen aan de "bevoeg
de autoriteiten". Dit
verzoek werd overhan
digd aan ambassade
raad baron Bentinck op
hetzelfde tijdstip dat De
Jonge vrijdagmiddag
werd overgedragen aan
de Nederlandse ambas
sade in Pretoria.
Noch de Nederlandse,
noch de Zuidafrikaanse
autoriteiten willen in
gaan op de vraag wat er
er nu verder gaat gebeu
ren. Tegen De Jonge is
nog steeds geen formele
aanklacht ingediend.
Baron Hendrik Ben
tinck van de Nederland
se ambassade in Zuid-
Afrika is vrijdagmiddag
ontboden op het minis
terie van buitenlandse
zaken in Pretoria om te
overleggen over de affai
re De Jonge.
De ambassade in Preto
ria staat geen contacten
tussen De Jonge en de
pers toe. Aan De Jonge
is verzocht zich te ont
houden van politieke ac
tiviteiten, want die zijn
niet in overeenstem
ming met de aard van
het onderdak.
In de ambassade zijn
maatregelen getroffen
om het verblijf van De
Jonge zo comfortabel
mogelijk te maken. Er is
gezorgd voor een slaap
plaats en er zullen voort
durend twee personeels
leden van de ambassade
bij hem blijven.
Overigens zal er een
nieuwe complicatie
ontstaan als de Neder
landse ambassade over
ongeveer een maand
gaat verhuizen naar een
ander gebouw in Preto
ria. Zodra De Jonge de
ambassade verlaat, zal
hij vermoedelijk op
nieuw gearresteerd
worden.
WASHINGTON (RTRIAFP) - President Reagan zal vandaag het Bethes-
da-marinehospitaal verlaten en terugkeren naar het Witte Huis. Dit heeft
de woordvoerder van het Witte Huis Larry Speakes vrijdag in Washing
ton bekendgemaakt.
Speakes verklaarde dat Reagan, bij wie vorige week zaterdag een
kankergezwel werd verwijderd, dinsdag zal optreden als gastheer op een
staatsbanket ter ere van het bezoek aan de Verenigde Staten van de
Chinese president, Li Xiannian. Foto: President Reagan geeft het
OK-teken. Naast hem zijn vrouw Nancy.
TEL AVIV (GPD/UPI) - Israël en de Sowjet-Unie hebben deze week in de
Franse hoofdstad Parijs geheime besprekingen gevoerd over het herstel van
de diplomatieke betrekkingen en het weer opgang brengen van de praktisch
stilgevallen emigratie van Russische joden. Het initiatief voor de onderhan
delingen is van Moskou uitgegaan, zo meldde Radio Israël vrijdag. Volgens
de Israëlische televisie zullen de ministers van buitenlndse zaken van Israel
en de Sowjet-Unie elkaar in september in New York ontmoeten tijdens de
zitting van de VN-vergadering.
Zowel in Moskou als in Israel werd
door het ministerie van buitenlandse
zaken bevestigd dat er diplomatieke
contacten zijn. Maar de woordvoer
ders gingen niet in op het bericht van
de Israëlische radio.
De ontmoeting tussen de Israëlische
ambassadeur in Parijs Ovadi Sofer en
zijn Russische ambtgenoot Yuri Wo-
ronitsjov vond volgens de radio afge
lopen donderdag plaats in de woning
van de Israëlische musicus Perlman.
De diplomaten bespraken twee hoofd
punten: de heropening van ambassa
des in Tel Aviv en Moskou en het
openen van de grens voor de Russi
sche joden. Sinds de Zesdaagse Oor
log in 1967 onderhouden beide landen
geen diplomatieke betrekkingen
meer.
Van Israël verlangt het Kremlin dat
de anti-Russische propaganda wordt
gestaakt en dat er 'beweging' komt in
het rotsvaste standpunt van Jeruza
lem de in 1967 geannexeerde Golan-
hoogvlakte nooit aan Syrië terug te
geven.
Ook zou de Russische ambassadeur
hebben laten doorschemeren dat als
de verhoudingen zijn genormaliseerd,
er van de zijde van Moskou geen
bezwaren meer bestaan Russische jo
den een uitreisvisum te verstrekken.
De laatste jaren was de emigratie
vanuit de Sowjet-Unie dramatisch te
ruggelopen. Als voorwaarde stelt het
Kremlin echter dat deze joden niet
naar de Verenigde Staten verhuizen -
een van de redenen waarom steeds
minder visa zijn afgegeven - maar
Israël als nieuw vaderland kiezen.
Mogelijk speelt voor Moskou een rol
dat de Sowjet-Unie in het vredespro
ces in het Midden-Oosten niet kan
Advertentie
TTet Oostenrijkse wijn-
■wj JTlschandaal heeft Europa
een week lang danig bezig-
gehouden. Het veroorzaakte
veel onrust bij de consu
ment. Het leidde (in ieder geval in
Nederland) tot een complete verkoop
stop van het bewuste importprodukt.
Het was aanleiding voor scherpe
maatregelen en ernstige waarschu
wingen van de kant van keuringsdien
sten en gezondheidsinstanties. En het
legde in Oostenrijk zelf van het ene op
het andere moment een volledige be
drijfstak lam.
Alles wat met gif en milieuverontrei
niging te maken heeft is de laatste
jaren voorpaginanieuws. De publieke
opinie is uiterst gevoelig geworden
voor het onderwerp. Zeker wanneer er
gevaar voor de gezondheid aan ver
bonden is. Praktijken op dit terrein
zijn (om een slagzin van Veilig Ver
keer Nederland aan te halen) 'al gauw
een misdaad'. Bijna wekelijks komen
gevallen van roekeloze omgang met
gevaarlijke stoffen aan het licht. Vaak
van beperkte, afgebakende omvang.
Niet zelden wordt snel nader onder
zoek na de ontdekking verricht, wordt
nauwkeurig nagegaan tot hoever
schadelijke effecten reiken en worden
op grond van deze bevindingen met
een of naderhand maatregelen geno
men. De samenleving is allergisch
geworden voor incidenten van deze
aard. Om de simpele reden dat ze tot
de ernstigste bedreigingen van die
zelfde samenleving moeten worden
gerekend.
De ontdekking dat uit Oostenrijk
afkomstige wijnen op grote
schaal zijn aangelengd met de gevaar
lijke stof diethyleenglycol is er op
nieuw een voorbeeld van dat vooral
vergiftigingsverschijnselen in het con
sumptiepakket hard aankomen. Ze
ker wanneer bovendien nog blijkt -
zoals ook ditmaal het geval - dat
autoriteiten niet al te snel met mel
dingen over de verdachte produkten
naar buiten komen. Eind maart was
de zaak in Oostenrijk aan het rollen
gebracht. Aanvankelijk werden de
uitkomsten van laboratoriumproeven
in Wenen beschouwd als een aandui
ding dat er geknoeid was met de
binnenlandse wijnproduktie. Kenne
lijk uit angst voor nadelige effecten op
de export bleef het wijnschandaal
daarmee binnen de landsgrenzen. Een
maand later pas liet de Oostenrijkse
overheid een waarschuwing uitgaan
naar West-Duitsland. En daarna heeft
het nog twee maanden geduurd voor
dat in volle omvang duidelijk werd
wat er nu precies aan de hand was.
Dat een dergelijke gang van zaken
veel verwarring zaait en niet bepaald
kan worden aangemerkt als een
schoolvoorbeeld van snel reageren op
wijd verspreide gevolgen van zwendel,
hoeft nog nauwelijks vastgesteld. Ook
het optreden van de Oostenrijkse mi
nister van landbouw Haiden in de
eerste dagen na de opzienbarende
publikaties over het schandaal was
weinig vertrouwenwekkend. Hij liet
het voorkomen alsof de zaak werd
opgeblazen in een kwaadaardige po
ging om de Oostenrijkse wijnproduk
tie de nek om te draaien.
Terwijl de berichten over een steeds
verdere vertakking van de gif-
wijnaffaire zich blijven vermenigvul
digen (ook de export van Oostenrijkse
wijnen naar Engeland en de Verenig
de Staten loopt gevaar als gevolg van
soortgelijke ontdekkingen daar)
wordt duidelijk dat verdoezeling van
de feiten en afdingen op de ernst van
de gevolgen de zaak alleen maar erger
maakt. De Oostenrijkse wijnindustrie
(het land telt zo'n 52.000 wijnbouwers
en handelaren) is een zo gevoelige slag
toegebracht dat er nog jaren nodig
zullen zijn om er weer bovenop te
komen. Elders in deze krant (pagina
21) beschrijft een van onze verslagge
vers de aangeslagen sfeer in het wijn-
bouwgebied van het Burgenland ach
ter Wenen. Wijnboeren voelen zich het
slachtoffer van handelaren en tussen
personen zonder scrupules. Ze staan
machteloos tegenover een vorm van
commerciële criminaliteit met ver
pletterende gevolgen.
Eerdere gevallen van vergiftiging in
het voedselpakket - de garnalen-
kwestie, pogingen om sinaasappelen
met gevaarlijke stoffen in te spuiten -
hebben soortgelijke schrikreacties en
dsvo
meepraten. Premier Peres van Israël
zei deze week geen bezwaar te hebben
tegen deelname van de Russen in
vredesonderhandelingen, maar dan
moet het Kremlin eerst weer diploma
tieke relaties met Jeruzalem aankno
pen en de Russisiche joden niet langer
'gegijzeld' houden.
In Moskou zei een woordvoerder van
het ministerie van buitenlandse za
ken dat de betrekkingen tussen de verwarring opgeleverd. Voor de Oos-
Sowjet-Unie en Israël slechts dan tenrijkse overheid kan dit wijnschan-
kunnen worden genormaliseerd als de daal slechts aanleiding zijn om een
Israëliërs een einde maken aan hun serieuze poging te ondernemen de
„agressieve politiek". Woordvoerder risico's van dit soort praktijken zo ver
Vladimir Lomejko zei donderdag op mogelijk te ondervangen. Tegenover
een persconferentie dat het vraagstuk de eigen wijnbouwende bevolking
van de joodse emigratie een interne moet dit ertoe leiden dat iedere ver
aangelegenheid van de Sowjet-Unie denking in de richting van bonafide
is. producenten en handelaren wordt
Lomejko weigerde in te gaan op de weggenomen door vervolging en be-
Sowjet-Israëlische ontmoeting in Pa- rechting van de zwendelaars. Er zal
rijs. Hij zei wel dat reeds lange tijd in een veel sluitender stelsel van kwali-
veel hoofdsteden diplomatieke con- teitsbewaking en -controle moeten
tacten met Israël plaatsvinden.
Een woordvoerder van het Israëli
sche ministerie van buitenlandse za
ken heeft de ontmoeting in Parijs
bevestigd maar weigerde verder
commentaar.
De Verenigde Staten gaven geen com
mentaar op het bericht.
komen dan het huidige, waaronder
een affaire van deze omvang mogelijk
bleek. En naar de binnenlandse en
buitenlandse consument zal het er
vooral om gaan dat het vertrouwen
wordt hersteld. Want dat heeft name
lijk door deze kwestie de gevoeligste
klap moeten incasseren.
vdM.
BRUSSEL (AP) - In het Brusselse Sint-Pieterziekenhuis is donderdag
de eerste Belgische reageerbuis-vierling geboren. Het meisje en de drie
jongens werden met behulp van de keizersnede ter wereld gebracht.
De namen van de moeder en baby's werden niet bekend gemaakt. De
eerste reageerbuisvierling werd in januari 1984 in Australië geboren.
