Snuffelt li ook al
tussen de Kleintjes?
Achttien meldingen anti-vrieswijn in Zeeland
NOTASAMENVOEGING HA VO EN VWO
Kabinet wil behoud
koopkracht in 1986
de r*V
vandaag
H/EEK-U
Reagan ernstiger ziek
\NEEK-
Geen A-status
voor V eronica
"De Ho&elaen
Automatiseren?
Nederland overweegt terugroepen
van ambassadeur in Zuid-Afrika
Loodvrij
Held
Cadeaus
Trekpleister
FORD SIERRA
SPORT
BMW 518
MERCEDES 190
MERCEDES 200
TOESTAND DE JONGE 'GOED'
Zuid-Afrika en
het diplomatieke
onfatsoen
Mooi strandweer
228e jaargang no. 163
Zaterdag 13 juli 1985
'auto adria
pta gaas
j Damesmode
Zonnig en warm.. Middagtemperatuur
25, aan het strand 22 graden. Zwakke
veranderlijke wind. Langs de kust
vanmiddag een zeebriesje.
GOES - De Keuringsdienst van Wa
ren in Goes heeft achttien meldin
gen gekregen van mensen die me
nen antivrieswijn gekocht te heb
ben. De meldingen zijn afkomstig
uit de provincie Zeeland en uit
West-Brabant, het werkgebied van
de dienst. Dit is vrijdagmiddag des
gevraagd meegedeeld door direc
teur dr P. L. Schuller. Hij adviseert
mensen die aangekochte wijn niet
vertrouwen, deze terug te brengen
naar de winkel.
Onder de mensen die zich tot en met
vrijdagmiddag bij de Goese dienst
hadden gemeld bevonden er zich
enkelen die van de verdachte wijn
hadden gedronken. In geen van deze
gevallen leidde dat tot ernstige ziek
teverschijnselen. Wel werd soms
over hoofdpijn geklaagd. Volgens de
heer Schuller is het echter bijzonder
moeilijk vast te stellen of dergelijke
klachten het gevolg zijn van het
drinken van de wijn. Veelal is er
sprake van suggestie. De directeur
(Slot zie pagina 4 kol. 4)
Kabinet: geen limiet
proeven middenschool
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet stemt in met de voorbereiding van een drie-jarige
middenschool. Tot 1990 mogen scholen experimenteren met de middenschool. Daarvoor
wordt 43 miljoen gulden per jaar uitgetrokken. Het kabinet heeft geen maximum aan het
aantal experimenten gesteld, die vanaf 1 augustus 1986 mogen starten. Het kabinet wil
verder een nieuw schooltype, het voorbereidend hoger onderwijs, waarin de huidige havo en
het vwo worden samengevoegd.
In de middenschool van onderwijsmi
nister Deetman kunnen de leerlingen
in de tweede en in de derde klas op
verschillende niveau's lessen volgen.
Aan het eind van het derde jaar doen
ze een examen. Los daarvan krijgen ze
van hun school een getuigschrift
waarin staat voor welke vervolgoplei
ding ze geschikt zijn.
In de toekomst zijn er twee vervolg
opleidingen: het beroepsonderwijs
en het voorbereidend "hoger onder
wijs. Dat is in grote lijnen de inhoud Het kabinet heeft vrijdag de plannen
van het wetsontwerp voor de ontwik- van minister Deetman (midden-
keling van het voortgezet onderwijs, school) en staatssecretaris Ginjaar-
PZC
Het kabinet bindt de strijd met
de luchtverontreiniging aan:
loodvrije benzine wordt vol
gend jaar goedkoper.
PAGINA 2
De thuisbasis Leimen heeft
Wimbledon-winnaar Boris
Becker als een held verwel
komd.
PAGINA 6
Bernard Hinault deelt weer de
lakens en cadeaus uit: Greg
Lemond mag volgend jaar de
Tour winnen.
PAGINA 7
Neeltje Jans moet een toeristi
sche trekpleister van interna
tionale klasse worden: de
plannen zijn klaar.
PAGINA 9
Beelden in de polder; een ten
toonstelling in de heerlijkheid
Rhoon; letters letteren: De
werken van Frederic Bastet;
Vrouwen en Boeken; Onder
zeil: de manifestatie Sail '85;
radio- en tv-programma's
voor het weekeinde.
PAGINA 17, 18, 19, 21 en 23
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet
vindt dat volgend jaar de bestedings
mogelijkheden (koopkracht) van alle
inkomens op peil moet blijven. Daar
naast moet het overheidstekort in
ieder geval nog enigszins verlaagd
worden en mag de positie van het
bedrijfsleven niet verslechteren. De
ministerraad bereikte vrijdag over
eenstemming over deze hoofdlijnen
(Slot zie pagina 4 kol. 7)
V
Groeten uit Zoutelande: de
ontwikkeling van een stil toe
ristendorp; Dringen om de
bedden: het tekort aan plaat
sen in de verpleegtehuizen; de
Afghanen vechten door en be
zorgen de Russen een eigen
Vietnam; Fredje de Bruijne,
een begrip in de Ronde van
Frankrijk.
PAGINA 25, 27, 29 en 31
Binnen- en buitenland: 2
en 3
Financiën, economie: 5
Sport: 6 en 7
Provincie: 9,11,12,13 en 15
WASHINGTON (AP) De Ameri
kaanse president Ronald Reagan zal
vandaag een operatie ondergaan
voor een groot, mogelijk kankerver
wekkend gezwel in zijn dikke darm,
zo heeft woordvoerder Larry Speakes
van het Witte Huis vrijdag aangekon
digd.
Speakes zei dat het gezwel dat nog
steeds onderzocht wordt, door dokto
ren ontdekt was bij een grondig on
derzoek aan Reagans dikke darm
vrijdag in het Bethesda Marinehospi
taal bij Washington.
Bij dit onderzoek werd een klein
goedaardig gezwel zonder enig pro
bleem weggehaald, maar het nieuw
ontdekte gezwel vereist een uitgebrei
dere operatie. Reagan zal deze opera
tie vandaag rond het middaguur on
der algehele verdoving ondergaan. De
operatie wordt uitgevoerd door het
hoofd algemene chirurgie, kapitein
Dale Oiler, die gezegd heeft dat de
president "in prima conditie verkeert
en de kansen op een normaal volledig
herstel uitstekend zijn."
Woordvoerder Speakes verklaarde
ook dat vice-president George Bush
zijn weekend in zijn zomerhuis in
Kennebunkport, Maine afgelast heeft
en in contact blijft met het Witte Huis.
Als de operatie naar wens verloopt,
zal Reagan zeven a tien dagen in het
ziekenhuis blijven. De president ging
vrijdagmiddag in het gezelschap van
zijn vrouw Nancy naar het ziekenhuis
(foto),
Vandaag kunnen de doktoren pas
zeggen of het gezwel kwaadaardig is.
Maas (vervolgopleidingen) goedge
keurd.
Het onderwijsprogramma van de
nieuwe middenschool bestaat uit tien
leergebieden. Alle leerlingen zullen
kennis maken met de vakken infor
matica, techniek en verzorging. Alle
leerlingen zijn verplicht om drie jaar
Engels te volgen. In het tweede leer
jaar kunnen ze -als ze dat willen-
Frans of Duits laten vallen.
In het eerste leerjaar mogen de scho
len geen onderscheid maken tussen
de leerlingen. In het tweede leerjaar
kunnen voor bepaalde vakken ver
schillende niveau's ingesteld worden.
In het derde jaar zijn aparte niveau
groepen voor de meeste vakken moge
lijk.
De momenteel lopende experimenten
met de middenscholen worden stop
gezet.
Het hoger voortgezet onderwijs (drie
jaar) geeft toegang tot de universitei
ten of het hoger beroepsonderwijs.
Deze scholen zullen alle vakken op
twee niveau's aanbieden. Om toegela
ten te worden tot de universiteit moe
ten alle vakken op het hoogste niveau
gevolgd worden. Als scholen dat wil
len, kunnen ze overigens alléén op het
hoogste niveau lesgeven.
Het beroepsonderwijs bestaat uit pri
mair beroepsonderwijs en secundair
(Slot zie pagina 4 kol. 5)
(Advertentie)
Type: XR-4i
Kleur: wit. Bouwjaar: 1984.
Schuifdak, getint glas.
Kleur: goudmetallic.
Bouwjaar: 1982.
Getint glas, stuurbekr., schuif
dak, aut. deurvergr.
Kleur: blauw. Bouwjaar: 1983.
Stuurbekrachtiging
Schuifdak. Kleur: groen.
Bouwjaar: 1983.
Westhavendijk 150
Goes, tel. 01100-20440
BAD GODESBERG (EPA) In de Westduitse Bad Godesberg wordt
druk geoefend voor de Karl May-festival dat deze zomer in de omgeving
van de stad plaats zal vinden. In de open lucht worden de verhalen van
de Duitse schrijver door een 'echte' Winnetou en Old Shatterhand
uitgebeeld. Ook een valk heeft een rolletje gekregen en dit prachtige
exemplaar met een vleugelspanwijdte van twee meter oefende alvast
wat landingen op de hand van valkenier.
DEN HAAG (ANP) - Minister Brink
man kent Veronica de A-status niet
toe. Berekeningen van het Centraal
Bureau voor de Statistiek hebben
aangetoond dat Veronica niet over
het voor de A-status vereiste ledental
van 450.000 beschikt, zo heeft het
ministerie van WVC vrijdag meege
deeld.
Het CBS-onderzoek naaf het ledental
van Veronica heeft uitgewezen dat
Veronica 448.447 leden heeft. Minister
Brinkman wijst bij zijn besluit op het
zwaarwegende advies van de Omroe-
praad.
Het ministerie van WVC is inmiddels
(Advertentie)
Ooststr. 8, Domburg.
Tel. 01188-2121.
Kindermode
Badmode
I Zilv. sieraden
I excl. Byoux
I 7 dagen open en 6 avonden
19-21 uur.
begonnen met een nieuw onderzoek
naar het ledenbestand. Daarmee kan
WVC bekijken of het mogdlijk is de
A-status in 1986 te verlenen.
Veronica-woordvoerder Jan Morriën
zei vrijdag dat de omroep „zeer teleur
gesteld en diep verslagen" is. De
omroep zal bij de Raad van State een
voorlopige voorziening aanvragen om
te bewerkstelligen dat de beslissing
van Brinkman wordt geschorst.
In Hilversum zijn de zendschema's
voor het winterseizoen opgesteld in de
verwachting dat Veronica per 1 okto
ber de A-status zou krijgen. Nu dat
niet gebeurt, voorziet een woordvoer
der van de NOS de nodige problemen.
VVD-leider Nijpels toonde zich 'ont
stemd' over het besluit Veronica de
A-status te onthouden. De WD zal
minister Brinkman (WVC) onmiddel
lijk na het zomerreces ter verant
woording roepen. Het CDA heeft vre
de met Brinkmans besluit, terwijl de
PvdA er 'van harte' mee instemt.
Paspoort duurder Paspoorten
worden per 1 januari 1986 2,70 gulden
duurder. De rijksleges voor rijksdocu
menten bij afgifte of verlenging voor
een gewoon nationaal paspoort gaan
daarmee van 45,00 naar 47,70 gulden.
Het kabinet is vrijdag akkoord ge
gaan met deze legesverhoging.
(Advertentie)
Gildeweg 19, 4383 NH Vlissingen
Telefoon 01184-18357
Dealer van Compudata - Den Bosch
DEN HAAG/JOHANNESBURG/WAS-
HINGTON (GPD/ANP/REUTER/AFP)
- Zuid-Afrika is op geen enkele wijze
tegemoet gekomen aan de eisen zoals
minister Van den Broek (buitenland
se zaken) die na het binnendringen
van de Zuidafrikaanse politie in de
ambassade in Pretoria heeft gefor
muleerd. Een van die eisen was het
terugbrengen van de dinsdag door de
politie meegenomen Nederlander
Klaas de Jonge naar de ambassade.
Wanneer de Zuidafrikaanse regering
dit niet alsnog toezegt overweegt de
regering de ambassadeur in Pretoria,
mr. H. C. G. Carstens, terug te roepen
naar Nederland.
Het ministerie van buitenlandse za
ken noemde de nota die vrijdagmid
dag na het Nederlandse protest door
de Zuidafrikaanse ambassadeur
Louw is overhandigd 'volkomen onbe
vredigend'. Het overleg is echter nog
niet afgerond, zo benadrukte een
woordvoerder van het ministerie.
Intussen heeft de Nederlandse con
sul-generaal te Johannesburg, Mei
huizen, vrijdagochtend samen met de
vice-consul, een bezoek van 40 minu
ten mogen brengen aan Klaas de
Jonge.
Volgens Nederlandse diplomatieke
Klaas de Jonge
De Senaat heeft in navolging van het
Huis van Afgevaardigden met een
overweldigende meerderheid van 80
tegen 12 besloten tot sancties tegen
Zuid-Afrika.
De Senaat steunde een wetsontwerp
bronnen zou de toestand van De
Jonge goed zijn, gezien de omstandig
heden. Hij heeft verklaard uitstekend
behandeld te worden door de veilig
heidspolitie en hij zou ook geen ter
neergeslagen indruk maken. Uit de
informatie die is verkregen over het
onderhoud tussen de twee Nederland
se diplomaten en De Jonge blijkt dat
hij zich wel degelijk realiseert in welk
een precaire situatie hij is beland. De
Nederlander wordt verdacht van ter
roristische activiteiten.
Afgezien van het feit dat De Jonge
heeft gezegd dat hij weet dat ook zijn
ex-vrouw Helena Pastoors is gearres
teerd, is er tijdens dit consulair ge
sprek, waarbij leden van de veilig
heidspolitie aanwezig waren, niet over
de toedracht van zijn arrestatie en het
incident in de Nederlandse ambassa
de in Pretoria van afgelopen dinsdag
gesproken.
dat de onmiddellijke verkoop van
computers en nucleaire technologie
aan Zuid-Afrika verbiedt evenals le
ningen van Amerikaanse banken. Het
Amerikaanse bedrijfsleven zal vol
gens het wetsontwerp Zuid-Afrika in
1987 gaan boycotten als dan de apart
heid niet is afgeschaft. De verkoop
van de Zuidafrikaanse Krugerrand zal
dan ook verboden worden. Omdat het
Huis van Afgevaardigden op een aan
tal punten verder ging dan de Senaat,
zal een gezamenlijke commissie nu
een compromistekst op moeten stel
len die dan ter ondertekening naar
president Reagan wordt gestuurd.
Het Witte Huis - dat een politiek van
'constructieve betrokkenheid' ten
aanzien van Pretoria predikt - noem
de de sancties 'een verkeerd middel',
maar waarnemers denken niet dat
Reagan de maatregelen met een veto
zal treffen.
Zuid-Afrika liet in een eerste reactie
weten dat de sancties het beleid van
de regering in Pretoria niet zullen
veranderen en ook weinig invloed
zullen hebben op de economie van
het land.
Het gaat niet goed in en
met Zuid-Afrika. Rege
ring, veiligheidsdiensten en
politie reageren uiterst ner
veus op gebeurtenissen, die
de overheid onwelgevallig zijn. De
vele protesten van de zwarte bevol
king tegen het apartheidsbeleid heb
ben de afgelopen maanden honderden
dodelijke slachtoffers geëist. Terreur
en contra-terreur houden het land in
hun greep. Er is een situatie ontstaan,
waarin de democratische rechtsre
gels, voorzover die in het Zuid-Afrika
van Botha bestaan, met voeten wor
den getreden. In de lange reeks van
gebeurtenissen zou de arrestatie van
de Nederlander Klaas de Jonge nau
welijks de wereldpers hebben ge
haald, ware het niet dat de Zuidafri
kaanse veiligheidsdienst bij de twee
de arrestatie van De Jonge de Neder
landse ambassade in Pretoria is bin
nengedrongen. Dat is een actie zonder
precedent. Ook al kan de Zuidafri
kaanse regering bewijzen dat De Jon
ge betrokken is bij wapenleveranties
aan de verboden organisatie ANC, die
de zwarten aanvoert in hun strijd
tegen de apartheid, dan nog geldt
geen enkel excuus voor het optreden
van de veiligheidsagenten. Hoezeer de
Zuidafrikaanse regering vervreemd is
van internationale normen in het di
plomatiek verkeer, blijkt uit het ant
woord van minister Pik Botha van
buitenlandse zaken op het protest
van de Nederlandse regering. Hij
vindt dat de Zuidafrikaanse veilig
heidsdienst niet buiten zijn boekje is
gegaan. Nederland maakt zich druk
om niets. Botha wijt het allemaal aan
de anti-Zuid-Afrika-houding van Ne
derland. Zijn betoog spreekt ongetwij
feld de fervente voorstanders van een
blank-minderheidsbewind in Zuid-
Afrika aan, maar de onjuistheid van
feiten en de arrogante toon van Botha
vormen in geen enkel opzicht enige
bijdrage aan een poging de slechte
betrekkingen met Nederland te verbe
teren.
Minister Van den Broek heeft gis
teren gezinspeeld op sancties te
gen Zuid-Afrika, bijvoorbeeld door
het terugroepen van de Nederlandse
ambassadeur in Pretoria. Als de Ne
derlandse regering daartoe overgaat
kan van een zwaar pressiemiddel wor
den gesproken. De regering-Botha
wordt duidelijk gemaakt dat Neder
land de schending van zijn grondge
bied ernstig neemt. In het internatio
naal volkerenrecht wordt het onder
dwang weghalen van mensen uit am
bassades als een ernstig vergrijp te
gen de diplomatieke regels be
schouwd. Het gastland - in dit geval
Zuid-Afrika - dient volgens diezelfde
regels ambassades als ex-territoriaal
gebied en als onschendbaar te be
schouwen. In de Conventie van We
nen in 1961 werden de regels en
voorschriften van de internationale
diplomatieke betrekkingen vastge
legd. In principe wordt die conventie
door alle landen gerespecteerd, zij het
dat er kwalijke uitzonderingen zijn,
zoals de gijzeling van het ambassade
personeel in Teheran, vijf jaar gele
den. De onschendbaarheid van de
ambassadegebouwen en de daarbij
behorende terreinen staat in de Ween-
se afspraken centraal. Een voorbeeld
van uiterst respect voor die onschend
baarheid leverden de Engelsen tijdens
de gebeurtenissen rond de Libische
ambassade in Londen, twee jaar gele
den. Vanuit het gebouw was op de
monstranten geschoten, waarbij een
Engelse politieagente dodelijk werd
getroffen. De Engelse politie ging het
gebouw niet binnen, maar wachtte
dagenlang tot de regering in Londen
een regeling met de ambassade had
getroffen over ontruiming. Een kwes
tie van zelfbeheersing en naleving van
de regels. Een ander voorbeeld is liet
jarenlange verblijf van de Hongaarse
kardinaal Jozsef Mindszenty in Boe
dapest nadat hij eind 1956 door het
regime tot levenslang was veroor
deeld.
De drie veiligheidsagenten die De
Jonge uit de wachtkamer van het
ambassadegebouw in Pretoria sleep
ten, begingen een ernstige overtre
ding. Nu de Zuidafrikaanse regering
heeft nagelaten de overtreders tér
verantwoording te roepen, is zij mede
plichtige geworden. Door die stap
gooide de regering-Botha het eerste
principe van het internationaal volke
renrecht overboord. Het meenemen
van De Jonge kan dan ook als een
zware overtreding van de diplomatie
ke spelregels worden beschouwd. Zo
als dat wel meer te constateren valt
bij internationale conventies is de
kwestie van de sancties het zwakke
punt. De internationale rechtsmidde
len schieten tekort om een afdoende
antwoord te geven. De Nederlandse
regering heeft gedaan wat van haar
mocht worden verlangd: een fel pro
test. Nu dat niets heeft uitgehaald en
uit de verklaring van de Zuidafrikaan
se minister van buitenlandse zaken
blijkt dat zijn land zich niets van het
Nederlandse protest aantrekt, dient
de regering serieus te overwegen om
de ambassadeur terug te roepen of in
het uiterste geval de diplomatieke
betrekkingen te verbreken. Dat laat
ste is inderdaad een zware maatregel.
De weg voor een dialoog daardoor
wordt voor langere tijd afgesneden.
Gezien de banden die er nog altijd
tussen Zuid-Afrika en Nederland be
staan is het niet verstandig in een
emotionele opwelling deze uiterste
consequentie te nemen. Daaraan
moet pas worden gedacht als alle
andere middelen hebben gefaald.
Dim
t
