ASF:
hemie-
jigant
is boete en rij-ontzegging voor
nrijden op groepje wandelaars
SPEUR TOCHT
Ontstaan Zeeuws spel
Slabberjan onduidelijk
UIM VIJFTIG DELICTEN IN EEN JAAR
PZC/ provincie
Ouderendagverblijf Middelburg
krijgt grotere huisvesting
Zweefvliegclub
Midden-Zeeland
houdt open dagen
IECHTBANK IN MIDDELBURG
11
luivering
leslaagd
Niet leven
Frontaal
LsDAG25JUNM985
wee jaar geëist voor
nbraak vormingscentrum
IlIDDELBURG - De daders van de inbraak in het Van Eeghenhuis in Aardenburg, die in
èbruari een ongelofelijke ravage in het vormingscentrum aanrichtten, stonden maandag
lerecht voor de meervoudige strafkamer van de Middelburgse rechtbank. Voor dit feit en nog
Iele andere inbraken en diefstallen in Zeeuwsch-Vlaanderen eiste officier van justitie mr J.
II. Huijgen straffen variërend van acht maanden tot twee jaar.
de nacht van 15 op 16 februari
lerschaften de 20-jarige G. G. uit
luist, de 21-jarige L. N. uit Schoondij-
|e en de 24-jarige A. O. uit Terneuzen
Ich toegang tot het gebouw aan de
«eerendreef, waar ze de hele kantoor-
ïventaris kort en klein sloegen en
(ok in de keuken als wilden tekeer
lingen. Alle etenswaren werden door
let vertrek gesmeten.
■et drietal ging er vandoor met de
leeld- en geluidsapparatuur plus'een
Isapparaat en een motorkettingzaag.
Ie gestolen spullen waren 10.000 gul
len waard, maar de vernielingen be-
|epen een bedrag van 50.000 gulden,
let grootste aandeel in deze rampok-
(artij kwam voor rekening van G., die
ook al in december video-appara-
bur had gestolen. In een jaar tijd
Jracht deze jongeman ruim vijftig
ltrafbare feiten op zijn naam. Behalve
Jen onafzienbare reeks inbraken was
|em ook bezit van een vuurwapen en
li lot van pagina 9
tien en textiel en voor hulpstoffen en
londstoffen voor de scheikundige en
|rmaceutische industriën. Voor die
Itale produktie worden 26 fabrieken,
lerkplaatsen en laboratoria inge-
Ihakeld.
Jen duidelijk in het oog lopend be-
lijs van het feit dat BASF aandacht
lor het milieu geeft is de afvalwa-
Irzuiveringsinstallatie, naast het
f'drijfsterrein. Deze installatie is in
I in bedrijf genomen en dient voor
(biologische zuivering van het zure
Ivalwater uit de verschillende
lASF-fabrieken. De installatie
lacht het aantal vervuilingseenhe-
|»n terug van 1 miljoen naar 15.000.
[et alkalische afvalwater wordt ver-
land waarbij stoom en soda vrijko-
len. Aan de verbrandingsoven is een
(ter gekoppeld die 99,78 procent van
stoffen uit de schoorsteen tegen-
loudt. Soda is een van de BASF-
lodukten en de stoom wordt weer in
Jet bedrijf gebruikt. Aanvankelijk
fed BASF-Antwerpen zelf een oliege-
lookte energiecentrale, maar deze
In een aantal jaren geleden door
llerlei energiebesparende maatrege-
Jn gesloten worden. Het afval van de
|vC-fabriek wordt eveneens ver-
land, waarbij zoutzuren vrijkomen
Ie weer in het produktieproces gaan.
|en andere milieuvriendelijke maat-
|gel is het aanbrengen van een pers-
chtscherm bij de steiger waar olie-
Inkers gelost worden. Indien er van-
It een van de schepen olie wordt
emorst, gaat het scherm aan, dat als
Iheidingsfilter werkt waardoor de
lie niet door de rest van de haven
lordt verspreid.
|p het 600 hectare grote terrein, dat
loor éénderde bebouwd is, is voor
liim 1,6 miljoen gulden geinves-
|crd. De komende maanden wordt
1 beslissing verwacht om voor nog
^ns bijna 4 ton te investeren. Naar
milieuzorg is volgens voorlichter
Bchtelberger een bedrag van 150.000
lilden gegaan. Indrukwekkende cij-
Irs. maar liever wijst hij er op dat
Jlak bij het BASF-terrein de bekend-
le reigerkolonie van België ligt. En
|iet zonder trots laat hij weten dat
het terrein boeren uit de omge-
hun paarden en koeien laten
jazen. En een betere reclame kan er
|genlijk niet zijn, vindt hij.
pLBURG - Aan de Katholieke Aca-
Emie voor Lichamelijke Opvoeding
En de Katholieke Leergangen in Til-
prg werd de actie MO lichamelijke
bvoeding behaald door I. B. E. Bols-
Ins uit Clinge, C. A. J. Ducarmon uit
Vmeuzen en M. P. C. Everaert uit
luist.
diefstal van 90 gulden van een vroege
re hospita ten laste gelegd. Dat laat
ste kwalificeerde de officier als een
'rotstreek'.
G. verklaarde dat hij op het inbreker
spad was geraakt doordat hij maar
een uitkering van 335 gulden per
maand kreeg. Dit werd door mr Huij
gen niet als excuus geaccepteerd,
evenmin als het feit dat G. zwaar
onder invloed was toen hij de vernie
lingen in Aardenburg aanrichtte. Te
gen hem eiste hij twee jaar en - in
verband met de kans op herhaling -
directe gevangenneming bij de uit
spraak op 5 juli.
Tegen de niet verschenen O. luidde de
eis een jaar en vier maanden. Ook in
zijn geval wil de officier dat zijn straf
op die datum meteen ingaat. Hij was
bij dertig inbraken betrokken, onder
meer in een snackbar en een cafetaria
in Terneuzen, waar sigaretten en
etenswaren werden weggenomen, en
MIDDELBURG - Het dagverblijf
voor oudere verstandelijk gehandi
capten (DVO) De Windroos wordt
vanaf 1 augustus tijdelijk in een
semi-permanent gebouw onderge
bracht. Dit wordt gebouwd naast het
huidige onderkomen aan de Koude-
kerkseweg in Middelburg (op het
terrein van de zwakzinnigeninrich
ting Vijvervreugd).
In het huidge gebouw zit momenteel
ook het dagverblijf voor geesteliik
gehandicapte kinderen (KDV). Het
pand is al geruime tijd te klein om
beide dagverblijven te herbergen. Het
KDV zal volgend jaar, waarschijnlijk
in augustus, in een nieuw gebouw
worden gehuisvest aan de President
Wilsonlaan in Middelburg. Het minis
terie van WVC heeft daar intussen
mee ingestemd en de SVRZ (Stichting
Verpleeg- en Rusthuizen Zeeland), die
beide dagverblijven beheert, heeft een
schetsplan ingediend.
Ook het DVO krijgt echter tijdelijk
een ander onderkomen. Het bestaan
de gebouw, dat nu nog met het KDV
wordt gedeeld, moet namelijk een
flinke verbouwing ondergaan. Het is
de bedoeling dat het DVO daarna 45
deelnemers zal tellen. Nu zijn er der
tig. De verbouwing zal zeker twee
maanden duren. Het KDV verhuist
pas over ruim een jaar. Er is een grote
wachtlijst voor het DVO. Vandaar dat
als tussenoplossing het semi-perma
nent gebouw wordt neergezet. Dat
kan 38 deelnemers aan het DVO her
bergen.
in een bouwkeet in zijn woonplaats.
Daar werd een hoeveelheid aanne
mersgereedschap buitgemaakt.
Op N. lijstje kwamen 'slechts' vijf
tien strafbare feiten voor, maar hij
was dan ook pas vanaf januari, toen
hij vrijkwam uit de gevangenis, mee
op het dievenpad gegaan. Ook hij
voerde als reden zijn geringe uitke
ring aan: „Ik kan niet leven van
honderd gulden per week; ze ver
plichten me om te gaan inbreken".
De dag na de inbraak in het Van
Eeghenhuis had hij met een paar
makkers in Hulst een auto omgegooid
en in brand gestoken. N. ontkende
daadwerkelijk aan de brandstichting
te hebben meegedaan. De officier wil
dat hij voor zijn daden voor acht
maanden achter de tralies gaat.
Tegen de 24-jarige A. V. uit Terneuzen
werd bij verstek twee weken geëist
Hij was alleen betrokken bij de dief
stallen uit de snackbar en de cafetaria
in die plaats.
In al deze zaken wordt op 5 juli
uitspraak gedaan.
VLISSINGEN - De zweefvliegclub
'Midden-Zeeland' houdt op zaterdag
29 en zondag 30 juni open dagen, als
onderdeel van de Veerse-Meerdagen.
Belangstellenden zijn gedurende deze
dagen vanaf elf uur welkom op het
vliegveld 'Midden-Zeeland'. Het pu
bliek kan hier kennismaken met het
reilen en zeilen van de zweefvliegclub.
Er kunnen kennismakingsvluchten
worden gemaakt tegen een geredu
ceerd tarief en bij goed weer zijn er
demonstraties parachutespringen.
BRUINISSE Het conciërge-echt
paar van de gemeente Bruinisse
blijkt tot heel wat meer in staat dan
kopjes koffie serveren en de dagelijk-
ses dagelijkse schoonmaakkar-
weitjes. Het gemeentehuis blinkt de
Bru'enaars altijd tegemoet. Ook in
hun schaarse vrije tijd want wordt
ook 's avonds wat af vergaderd in het
vissersdorp weten bode-conciërge
Piet Geluk en zijn vrouw en rechter
hand Jozien Geluk-de Leeuw van
Weenen bijna van geen ophouden.
Niet dat zij na secretarie-tijd thuis
ook weer volop met de stofdoek wap
peren. Wel met hun handjes, want de
'Gelukjes' zijn pas echt 'gelukkig' als
ze na gemeentetijd daadwerkelijk
ook nog enige artistieke inspannin
gen in de huiselijke kring kunnen
'leveren.
Bij de Bruse bestuurders en ambtena
ren is die ijver van huisvlijt gekoppeld
aan 'gemeentevlijt' natuurlijk niet on
opgemerkt gebleven. En omdat het
gemeentebestuur de hal van het ge
meentehuis toch al steeds ter beschik
king stelt aan kunstenaars, amateurs
en hobbyisten op allerlei gebied, heeft
organisator, gemeentesecretaris B. de
Groot, namens b en w ook Piet en
Jozien Geluk uitgenodigd een ten
toonstelling van eigen werk op hun
eigen vertrouwde werkplek in te rich
ten. En de gemeentebode en zijn
vrouw hebben deze gelegenheid met
beide handen aangegrepen ook uitge
breid met werkstukken van de in hun
voetsporen met hobbies actieve zoon
Leo en drie getrouwde dochters Bou-
ke, Marleen en Els, voor de dag te
komen.
De inbreng van de familie Geluk
levert in de hal van het Bruse ge
meentehuis intussen een bont
schouwspel op. 'Huiselijker' kan het
haast niet. Overigens valt van bode
Piet Geluk zelf alleen maar een ge
knopt kussen te bewonderen. Maar hij
vindt het eigenlijk toch wat al te
'huiselijk' worden om ook nog enkele
van zijn vele handgeknoopte tafel- of
slaapkamerkleden, die momenteel
met name de woningen van zijn fami
lie sieren, in het gemeentehuis te
etaleren.
Zijn vrouw Jozien, zijn drie dochters
en zoon Leo bepalen dus 'het gezicht'
van de familie-tentoonstelling. 'Bo
des' Jozien Geluk laat zien vooral een
vaardig borduurster te zijn. En zij
maakt er geen geheim van dat ze van
sommige contréfeitsel de eerste ste
ken tijdens een raadsvergadering
heeft gezet. „Want stilzitten kan ik nu
eenmaal niet en die raadsvergaderin
gen willen nog weieens uitlopen".
Haar dochter Els Bom-Geluk staat
Jozien op de expositie terzijde met
opmerkelijke in antieke stijl en mini-
tieus geborduurde zogeheten
merklappen, en dochter Bouke Keij-
zer-Geluk doet daar eveneens met
naaldwerken weinig voor onder. Leo
Geluk zit meer op een lijn met zijn zus
Marleen Murre-Geluk. Want hij toont
een reeks olie-verfschilderijen en Mar
leen pentekeningen.
De tentoonstelling van het conciërge
echtpaar Geluk en hun kinderen in
het 'huis van de gemeente' is te zien
tot september tijdens 'secretarie-tij
den', maar ook op aanvraag in de
avonduren.
Het conciërgie-echtpaar Geluk laat enkele werken zien, die in het gemeentehuis van Bruinisse worden tentoongesteld.
PlDDELBURG Officier van justi-
|e mr J. Boogers heeft maandag
f'gen de 49-jarige W. J. B. uit Zuid-
Jande drie weken voorwaardelijke
►vangenisstraf, een jaar rij-ontzeg-
Jng, waarvan de helft voorwaarde-
Ijk, en 1500,- boete geëist wegens
let inrijden op een groep wande-
fars,
let ongeluk gebeurde 21 juli vorig
far op de Kanaalweg in Sluis. Een
|roepje van vijf wandelaars maakten
even een ommetje. De wandelaars
[wamen net van camping De Wildhof.
lij het ongeluk raakten vier van hen
jnstig gewond. Zij liepen onder meer
►broken armen, benen, gescheurde
peren, een hersenkneuzing en een
jierkneuzing op. B. stond maandag
pecht voor de meervoudige strafka
mer van de rechtbank in Middelburg.
Bij het ongeval was het drankgebruik
van B. een zwaarwegende factor. De
bloedproef wees 1,01 aan. B. reed op
de Kanaalweg en haalde eerst een
andere groep wandelaars in. Volgens
zijn zeggen kwam er daarna een te
genligger en zag hij daardoor het
tweede groepje niet. Maar volgens
schriftelijke getuigenverklaringen
van de slachtoffers was er van een
tegenligger helemaal geen sprake ge
weest.
B.: ,,Ik heb die tweede groep helemaal
niet gezien". De officier zei in zijn
requisitoir dat de voetgangers aan de
rechterkant van de weg liepen, terwijl
ze eigenlijk links hadden moeten lo
pen. „Omdat het voor de eerste keer is
dat u met justitie in aanraking komt
eis ik geen onvoorwaardelijke vrij
heidsstraf', aldus mr Boogers. De
rechtbank doet op vrijdag 5 juli uit
spraak.
Het was ook voor beroepschauffeur
W. B. (43) uit 's-Heerenhoek de eerste
keer dat hij met justitie in aanraking
kwam. Op 3 juli van het vorig jaar
verleende hij op de kruising van de
Beeldhoeveweg met de Werrilaan en
de Barbesteinweg in Borsele geen
voorrang aan de bestuurder van een
bestelwagen die voor B. van rechts
kwam. Een frontale botsing was het
gevolg, waarbij de chauffeur van de
bestelauto K. en zijn passagier A.
ernstig gewond raakten.
Vooral A. kwam er slecht af. Hij liep
onder meer een gebroken onderkaak
en een gebroken onderarm op en 'zijn
neus lag los'. Op de Beeldhoeveweg
stond een bord dat aangaf dat B. een
gevaarlijke kruising naderde. Maar hij
ging er op af met een snelheid van
zestig kilometer, terwijl K. met twin
tig kilometer de kruising naderde. K.
liep bij de botsing een lichte hersen
schudding, hoofdwonden en kneuzin
gen op.
De officier: „U maakte een aanzienlij
ke verkeersfout en u heeft niets ge
daan om voorrang te künnen verle
nen". De officier benadrukte dat het
kruispunt ter plaatse wel erg onover
zichtelijk is door de hoge bomen die er
staan. Hij eiste tegen B. zes maanden
voorwaardelijke rijontzegging en een
geldboete van 2000,-. Ook in deze
zaak doet de rechtbank uitspraak op
vrijdag 5 juli.
Slabberjan wordt tot op de dag van vandaag gespeeld. Rond de tafel zitten de heer Kaland, mevrouw W.
Gabriëlse en de gezusters Tine en Mien de Vos.
>"J3it, smoeltje, sta voor de vogel, poesje krabt alles
AVterug, kap af het hoofd, herberg'. Deze verzameling
woorden en kreten vertoont voor onwetenden geen enkele
samenhang. Een onbekend aantal mensen in Zeeland
brengt deze verzameling echter direct in verband met
'Slabberjan'. Dit ongeveer tweehonderd jaar oude gezel
schapsspel geniet vooral in Westkapelle (maar ook op de
rest van Walcheren) bekendheid. Niemand kan echter met
zekerheid zeggen waar het vandaan komt. Maar daar
komt binnenkort misschien verandering in.
Deze leemte in de kennis over de
Zeeuwse folklore heeft namelijk de
aandacht getrokken van de Heem
kundige Kring Walcheren (HKW),
zo blijkt uit een gesprek met voor
zitter P. W. Sijnke en secretaris J.
den Hollander. De laatste heeft een
broer die regelmatig in Scandinavië
verblijft. Dat familielid keek wel
even op toen hij in een Noorse krant
de beschrijving van een spel las, dat
geheel overeenstemde met het hem
bekende Slabberjan. Volgens die
krant was het spel via Denemarken
in Noorwegen terecht gekomen.
De HKW gaat nu proberen om de
ontstaansgeschiedenis te ontrafe
len. Op dit moment zijn er verschil
lende lezingen over de geboorte van
Slabberjan. Volgens sommigen is
het afkomstig uit Schotland. Ande
ren houden het erop dat het spel
ontwikkeld is in 'De West' (Surina
me of Nederlandse Antillen). Van
daaruit zou het naar Walcheren
gekomen zijn door toedoen van de
zeeman Serlé uit Westkapelle. Ten
slotte doet ook de theorie opgeld
dat het spel ontwikkeld is door een
dorpsgenoot van Serlé, namelijk
Jan Slabber. Deze werd 25 juni 1743
in Westkapelle geboren en overleed
er 27 juni 1812.
Heel vroeger, toen televisie en ande
re hedendaagse vormen van ver
maak en ergernis nog onbekend
waren,werd er op winteravonden
geslabberjand. Vooral tijdens het
kerstfeest en oud en nieuw, ging de
zak met de 42 doppen rond. Die
bevatten een cijfer in de reeks 0 tot
en met 12 of een afbeelding van rit,
smoeltje of andere zaken die al
eerder zijn opgesomd. Ieder krijgt
een stuk uit de zak en kan al dan
niet ruilen met degene die naast
hem/haar in de kring heeft plaatsge
nomen. Wie aan het eind het stuk
met de laagste waarde blijkt te
bezitten, betaalt met geld of een
knoop.
Ook al zoekt ze naarstig naar de
herkomst, bang voor de verdwijning
van het spel behoeft de heemkundi
ge kring niet te zijn. Het is nog altijd
te koop in verschillende speelgoed
zaken in Middelburg en omstreken.
Volgens winkelier W. A. Goud
swaard is er doorlopend een redelij
ke belangstelling voor, zeker in de
wintermaanden. Voor Slabberjan
betaal je meer dan vijftig gulden,
vrij veel dus. Volgens Goudswaard
wordt dat veroorzaakt door de hoge
productiekosten. De doppen wor
den apart gedraaid door een hout-
bewerkingsbedrijf in Holland en
daarna moeten met de hand op alle
42 stuks nog de voorgedrukte af
beeldingen worden geplakt.
Intussen maakt de HKW een
stormachtige groei door. Secre
taris Den Hollander is daar, met
een verwijzing naar tanend vereni
gingsleven elders, best trots op. De
kring werd november 1971 opge
richt en telt nu bijna negenhonderd
leden. De afgelopen drie jaar alleen
al, kwamen er 250 bij. Het bestuur
hoopt dat dit nog even zo doorgaat
en nog vóór nieuwjaarsdag het
duizendste lid welkom te kunnen
heten.
Doel van de kring is: „Het bevorde
ren van de kennis van Walcheren en
bestudering van de levensgewoon
ten en gebruiken van mensen de die
dit gebied bewonen of bewoond
hebben". De HKW probeert daar
aan op verschillende manieren ge
stalte te geven. Er worden lezingen
en excursies op touw gezet (onge
veer tien per jaar). Ieder kwartaal
verschijnt het mededelingenblad
'De Wete'. Die titel is Walchers en
betekent zoveel als 'kennisgeving'
of 'mededeling doen'.
Voorzitter P. Sijnke, in het dagelijks
leven archivaris van de gemeente
Middelburg, antwoordt bevestigend
op de vraag of een heemkundige
kring nut heeft. „Het is van belang
wanneer mensen bezig zijn met hun
woon- en werkomgeving". Getrouw
aan de doelstelling wordt daarbij
niet alléén achterom gekeken, maar
krijgt ook het heden aandacht. Sijn
ke verwijst daarbij naar excursies
waarbij de kerncentrale bij Borssele
en de Middelburgse lampvoetenin-
dustrie doelwit waren.
Op verschillende terreinen is de
kring actief door middel van werk
groepen. Eén daarvan houdt zich
bezig met 'veldnamenonderzoek'.
De meeste percelen grond op het
platteland van Walcheren hebben
(of hadden) een benaming, die vaak
alleen in de naaste omgeving be
kend was. De werkgroep is druk
bezig aan het vervullen van het
ideaal om alle Walcherse veldna
men boven de grond te krijgen.
Inmiddels zijn drie forse boekwer
ken gepubliceerd. Het eerste behan
delt Ritthem, Nieuw Erve (tussen
Ritthem en Oost-Souburg) en Wel-
zinge (poldergebied ten zuidwesten
van Nieuwland. De andere twee
behelzen Koudekerke en Biggeker-
ke'Zoutelande. De groep is nu bezig
met een uitgave over Veere, Gapin-
ge, Serooskerke en Vrouwenpolder.
Verder zijn de eerste stappen gezet
voor het veldnamenonderzoek in
Domburg, Aagtekerke en Oostka-
pelle.
Sijnke is van mening dat het
veldnamenonderzoek kwalita
tief op hoog niveau staat. Met ge
noegen verwijst hij naar een lande
lijk symposium over veldnamen,
dat vorig jaar november in Leiden
werd gehouden. De Walcherse ver
tegenwoordiging sloeg daar een
goed figuur en oogstte veel waarde
ring.
Een andere werkgroep houdt zich
bezig met kleine monumenten.
Daarbij gaat het om stoeppalen (die
aangaven hoever het eigendom van
een woonhuis strekte en nog te zien
zijn in de Walcherse steden en dor
pen), deurkloppers, gevelstenen,
makelaars (versieringen, vaak in de
vorm van een hand, op de hoek van
boerenschuurdaken) en andere
waardevolle zaken, die door hun
omvang niet opvallen.
Tenslotte heeft de kring de afgelo
pen jaren verschillende boekjes uit
gegeven met Walcherse volksverha
len of waardevolle episoden uit de
regionale geschiedenis. Daaronder
werken van de inmiddels overleden
Jan Vader (vorig jaar kwam 'Kersa-
on uut 't slopje" uit), van G. Jasper-
se (over de garnalen vangst in de
jaren twintig) en van B. Boone (over
Westkapelle). Over deze en andere
zaken heeft de kring een kleine
expositie ingericht, die dit zomer
seizoen te zien is in de Grote Kerk
van Veere. Deze draait mee in de
jaarlijkse tentoonstellingen van de
Stichting Delta Cultureel.
Willem Staat
De Heemkundige Kring houdt zich ook bezig met kleine monumenten.
Deze fraaie deurklopper hangt aan huize De Struys aan de Kaai in Veere.
