IN DE VRUMGKRANT:
'DA:MITS OPLOSSINGAFVALOPSLA G
V erantwoordingsplicht
bedrijven Zuid-Afrika
Afwijzende reacties op
WRR-plan basisinkomen
Reagan tegen toe ge ven aan
eisen kapers in Beiroet
jeen treinen
lit en naar
?r ankrijk
de
DRIE PASSAGIERS UIT TWA-TOESTEL VRIJGELATEN
vandaag
Goedkopere
dollar door
lagere rente
Benzineprijs omlaag
ikkoord bij KLM
IEDEREEN450 GULDEN NETTO
ABP
Tekort
Neeltje Jans
Winst
Af en toe regen
P28e jaargang no. 142
Voensdag 19 juni 1985
Veerse Meerdagen niet
alleen voor de admiraal....
vrijdagkrant
Wapenembargo
Dekking
Vliegtuigkapers
en hun helpers
Voorspelbaarheid
kernenergie-debat
Veel bewolking en af en toe regen.
Meest matige noordwesten wind, ma
ximum temperatuur rond 18 graden.
Elke vrijdag ander nieuws...
ROTTERDAM (ANP) - De prijzen van
super- en normale benzine gaan morgen,
donderdag, als gevolg van de gedaalde
dollarkoers en dalende noteringen op de
internationale markt van olieprodukten
met twee cent omlaag.
De meest voorkomende prijzen worden
dan respectievelijk 1,94 gulden en 1,87
gulden per liter (zelftank). De prijzen
kunnen tengevolge van concurrentie-om-
standigheden plaatselijk verschilden.
OSSENDRECHT (ANP) - Een patrouille van de
rijkspolitie te Ossendrecht heeft dinsdagmorgen
na een anonieme tip bij het Puts Molenke onder
Ossendrecht een pasgeboren meisje gevonden.
Het kind is opgenomen in een ziekenhuis in Bergen
op Zoom. Volgens de rijkspolitie te Breda, waar de
tip binnenkwam, maakt het meisje het goed.
De vondelinge weegt zes pond en is Pauline
Andrea - de politieman die haar vond, heet Paul
Andreas - van Ossendrecht genoemd.
Het kind lag gewikkeld in een roodbruine hand
doek en een wit lakentje in een witte plastic tas. De
rijkspolitie probeert te achterhalen wie de moeder
is.
amermeerderheid:
eer kerncentrales
(Van onze Haagse redacteur)
)EN HAAG - Er tekent zich in de Tweede Kamer een meerderheid af, die instemt met het
egeringsvoornemen om minstens twee nieuwe kerncentrales te bouwen. Dinsdag - de eerste
lag van het debat over wat offcieel heet het regeringsstandpunt over de Maatschappelijke
ïiscussie Energiebeleid (MDE), - bleek dat naast de VVD nu ook het CDA groen licht geeft.
Onder het beslag van een toereikende oplossing voor het kernafvalvraagstuk", aldus
^DA-woordvoerder drs P. R. H. M. van der Linden, steunt het CDA de kabinetsplannen.
)e andere regeringsfractie, VVD, zei
ij monde van dr R. Braams dat de
lannen - twee centrales met een
ezamenlijk vermogen van 2.500 tot
000 megawatt, „het minimaal nood-
akelijke" zijn, dat thans gedaan
noet worden. Oppositiepartij PvdA
loot kernenergie op termijn niet uit,
AMSTERDAM/NEW YORK - De
koers van de Amerikaanse dol
lar is dinsdag fors gedaald. De
belangrijkste oorzaak daarvan
was een verlaging van de Ame
rikaanse „prime rate", de rente
die de banken in de VS in reke
ning brengen aan hun beste
cliënten. De verlaging van het
tarief van tien tot 9,5 procent
vermindert de aantrekkelijk
heid van de dollar voor beleg
gers.
Op de wisselmarkt in Amster
dam werd dinsdag een officiële
koers vastgesteld van 3,4330 gul
den, bijna drie cent minder dan
de 3,4605 gulden van maandag.
Tegen het slot van de handel lag
de koers rond de 3,4250 gulden.
De banken hebben hun tarieven
voor particulieren met drie cent
verlaagd tot 3,49 gulden bij ver
koop van dollar en 3,37 gulden
bij aankoop ervan.
Na de opening van de valutahan-
del in New York ging de dollar
koers nog verder omlaag. Na
enkele uren lag de koers zelfs
onder de 3,40 gulden.
zodra de bezwaren ron veiligheid en
langdurig belastend hoog-radioactief
afval en proliferatie wegvallen.
Woordvoerder K. Zijlstra zei nu niet in
te stemmen met nieuwe centrales,
maar gaf het kabinet in overweging,
TRECHT (ANP) - Vanwege een 24-
ursstaking van Frans spoorwegper-
jneel zullen vandaag de treinen
anuit Nederland naar Frankrijk vi-
versa uitvallen. De Intercity Etoi-
du Nord Amsterdam-Parijs (ver-
ek 08.55 uur), de D284 Amsterdam-
arijs (vertrek 10.55 uur) en de autos-
1 aptrein Den Bosch-Avignon/St.Ra-
haël (vertrek 15.07 uur) zullen niet
ijden, zo heeft een woordvoerder
an de Nederlandse Spoorwegen
insdag meegedeeld.
tok de autoslaaptrein die dinsdag-
vond vanuit Avignon via Nederland
aar Bonn zou rijden, uitgevallen,
'anuit Frankrijk zullen vandaag de
D Etoile du Nord Parijs-Amsterdam
rertrek 18.40 uur) en de D287 Parijs-
.msterdam (vertrek 16.44 uur) niet
jden.
CHIPHOL (ANP) - De KLM heeft
insdag ook met de Vervoersbond
NV een principe-akkoord bereikt
izake de cao 1985 voor het 14.000
ïan tellende grondpersoneel van de
ïchtvaartmaatschappij.
te KLM heeft volgens woordvoerder
Harmse toegezegd geen enkele
orm van arbeidstijdverkorting in
986 op voorhand uit te sluiten. De
nderneming zegde de bond verder
ae serieus rekening te zullen houden
iet de standpunten van de bond.
)e Vervoersbond FNV van haar kant
eeft haar eis voor arbeidstijdverkor-
ing dit jaar laten vallen.
DEN HAAG (GPD) - Nederlandse
ondernemingen met vestigingen in
Zuid-Afrika zullen strafrechtelijk
worden vervolgd wanneer zij weige
ren te rapporteren over de arbeidsi-
tuatie van de zwarte werknemer in
hun bedrijven. De sancties kunnen
variëren van boetes en gevangenis
straffen tot een verbod op nieuwe
investeringen in Zuid-Afrika, aldus
een toelichting van een topdiplomaat
op het ministerie van buitenlandse
zaken op de gisteren verschenen noti
tie over het beleid van de regering
ten aanzien van Zuid-Afrika.
In de notitie worden de Nederlandse
bedrijven in Zuid-Afrika wettelijk ver
plicht te rapporteren over hun sociaal
gedrag in dat land, met name over
gelijke lonen voor gelijk werk voor de
zwarte werknemers en het toestaan
van vakbonden.
De wijze waarop bedrijven hun zwarte
werknemers behandelen zal worden
getoetst in het overleg tussen rege
ring, werkgevers en werknemers.
De sociaal attaché op de Nederlandse
ambassade in Pretoria krijgt de func
tie van een „waakhond".
In de notitie stelt de regering verder
een verscherping van het wapenem
bargo voor.
De notitie zal nog vóór het zomerreces
in de Tweede Kamer worden behan
deld.
Het CDA vindt de sancties „erg on
duidelijk".
PvdA-woordvoerder Wallage vindt
dat de investeringen aan banden moe
ten worden gelegd.
De VVD, coalitiepartner van het
CDA, is tegen verplichte rapportage
van de Nederlandse bedrijven.
de structuur van de elektriciteitspro-
duktie te heroverwegen rond het jaar
1992. Tegen die tijd is er meer inzicht
in de vraag en het aanbod op de
energiemarkt en in de prijs van de
kernenergie. Nu is er over de kostprijs
nog grote onzekerheid, ook al beweert
de regering, dat kernenergie goedko
per is dan andere energiedragers, al
dus Zijlstra.
Het CDA-Kamerlid dr A. Lansink zei
dat zijn fractie, die lange tijd geen
uitgesproken standpunt innam, ak
koord gaat met uitbreiding, maar
voegde er aan toe dat de verwerking
en al dan niet definitieve opslag van
radioactief afval het belangrijkste
knelpunt blijft. „Voor het CDA ligt
hier ook de ^zwaarste randvoorwaar
de".
Zijn fractie vond echter dat de 'tijde
lijke' bovengrondse opslag van alle
(Slot zie pagina 15 kol. 6)
MAKKUM - Op 22 juni a.s. zal op de scheepswerf Amels in het Friese
Makkum de doopplechtigheid plaatsvinden van de nagebouwde zeven
tiende eeuwse Oostindiëvaarder 'Prins Willem'. Het schip is een replica
op ware grootte van het in 1650 gebouwde schip en zal een vaste ligplaats
krijgen in Oranda Mura, het Hollandse openluchtmuseum bij Nagasaki
in Japan.
DEN HAAG (GPD) - Het plan van de
Wetenschappelijke Raad voor het Re
geringsbeleid (WRR) om iedereen
vanaf 18 jaar een 'gedeeltelijk basis
inkomen' te geven en voor aanvullin
gen daarop een nieuw systeem van
(gedeeltelijk vrijwillige) sociale ver
zekeringen te ontwerpen, is slecht
gevallen.
DEN BOSCH (ANP) - Ongeveer tien
leden van de Vereniging Milieude
fensie hebben dinsdag enkele uren
het kantoorgebouw van de Provin
ciale Noordbrabantse Elektrici
teitsmaatschappij (PNEM) in Den
Bosch bezet. Het protest viel sa
men met de debatten over de bouw
van nieuwe kerncentrales in de
Tweede Kamer.
De bezettingsactie vormt de start
van de campagne 'Kettingactie te
gen Kernreactie'.
In het kader van deze campagne
zijn de komende maanden van
meerdere organisaties en groepen
acties te verwachten tegen de bouw
van nieuwe kerncentrales en op
slagplaatsen voor radio-actief afval,
aldus een woordvoerder van de ver
eniging.
In de loop van de middag verlieten
de actievoerders het terrein van de
PNEM. De politie is niet tegen hen
opgetreden.
Foto: actievoerders op het dak van
het PNEM-gebouw.
Als het systeem nu zou worden inge
voerd, zou dat 'basis-inkomen' 450
gulden netto bedragen. Voor degenen
die nog geen 18 jaar zijn, zou een
verlaagd bedrag gelden, gelijk aan de
huidige kinderbijslag. Voor 65+'ers,
weduwen en blijvend invaliden zou
het 'basis-inkomen' hoger moeten
zijn: op het niveau waar nu de aow op
ligt.
Het kabinet heeft al laten weten dat
het betwijfelt of de voorstellen op
korte of zelfs middellange termijn in
te voeren zijn. De werkgeversorgani
saties zijn voornamelijk tegen omdat
zij vrezen voor te hoge kosten; de
vakbeweging heeft haar twijfels om
dat te veel aan de tot dusver gegroei
de vormen van sociale zekerheid zou
worden gesleuteld, en het wettelijk
minimumloon zou sneuvelen.
Op het punt van het minimumloon
redeneert de WRR, dat het aantal
inkomens per huishouden nogal kan
verschillen. „Het wettelijk minimum
loon is dan geen doelmatig instru
ment meer om huishoudens te verze
keren van een inkomen waarmee in
ieder geval kan worden voorzien in de
minimaal noodzakelijke kosten van
levensonderhoud".
In politieke kring heeft de PvdA de
vrees uitgesproken dat het plan voor
een basis-inkomen het risico inhoudt
van een onaanvaardbare aantasting
van de positie van de alleenstaande
en van de alleenverdieners met een
laag inkomen.
Vrij algemeen is de klacht dat de
WRR zijn plannen financieel niet
heeft onderbouwd. Prof. Douben, één
van de grondleggers van het plan,
verwijt op zijn beurt de critici dat zij
„een klein deel bij de kop nemen om
het totaal om zeep te helpen". Het
kabinet zal overigens in september
met een meer uitgewerkt oordeel over
het rapport komen.
PZC
In een toelichting op het rapport
zeiden de opstellers gisteren, dat de
extra kosten van bepaalde onderde-
WASHINGTON (GPD/AFP/UPI/RTR)
- De VS willen niet dat Israël sjiieti-
sche gedetineerden loslaat voordat
de Amerikaanse gijzelaars in Beiroet
vrij zijn. President Reagan wenst
niet dat aan eisen van kapers wordt
toegegeven. De Sji'itische Amal-mili-
tie heeft gisteren drie gijzelaars vrij
gelaten: de Griekse zanger Demis
Roussos, diens Amerikaanse vrien
din Pamela Smith en een Amerikaan
van Griekse afkomst.
Woordvoerder van het Witte Huis
Larry Speakes veroordeelde dinsdag
middag scherp de „stapsgewijze uit
buiting van de gevangenschap van
onschuldige mensen, die de angst het
lijden van de slachtoffers en de vrees
van hun naasten vergroot".
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft Amerikanen
geadviseerd het vliegveld van Athene
te mijden, waar de kapers aan boord
gingen van het TWA-toestel. De
Griekse regering reageerde boos op de
waarschuwing. Minister van buiten
landse zaken Yannis Haralambopou-
los, sprak van een 'internationale las
tercampagne tegen Griekenland'.
Speakes richtte een nieuwe oproep
(Slot zie pag. 3 kol. 4)
Het Algemeen Burgerlijk Pen
sioenfonds heeft 1984 afgeslo
ten met een tekort van 11
miljard gulden, aldus een be
stuurder van de CFO, de CNV-
bond voor ambtenaren.
PAGINA 3
Volgens de onderwijsbond
ABOP dreigt er binnenkort
een tekort aan directeuren
voor de basisscholen.
PAGINA 5
Minister Smit-Kroes zal geen
geld beschikbaar stellen om
het eiland Neeltje Jans ge
schikt te maken voor bijvoor
beeld visserij- of toeristische
doeleinden.
PAGINA 9
Als Amsterdam in 1992 de
Olympische Spelen krijgt toe
gewezen, dan rekent men op
een winst van ruim 270 miljoen
gulden.
PAGINA 17
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenl.: 3 en 5
Opinie: 4
Beurs en financiën: 7
Provincie: 9,11,12,13 en 15
Sport: 17
W Ma
len uit het plan wel degelijk kunnen
worden gedekt. Met name is de vrees
uitgesproken dat er een te hoge reke
ning ontstaat wanneer ook alle men
sen die nu geen loon of uitkering
hebben (zoals gehuwde vrouwen die
geen werk hebben en ook niet voor
een uitkering in aanmerking komen),
straks ook het 'gedeeltelijke basis
inkomen' zouden moeten krijgen.
In totaal zouden de 'basis-inkomens'
voor deze groep een bedrag vergen
van tien miljard gulden. Dat geld
moet uit de schatkist (belastingop
brengst) komen. Volgens de WRR kan
daar afschaffing tegenover staan van
algemene subsidies die thans voor het
bedrijfsleven bestaan. De Raad denkt
daarbij in de eerste plaats aan de Wet
(Slot zie pag. 3 kol. 1)
'eer dan een halve week
,al beheerst een vlieg
tuigkaping in Libanon het
wereldnieuws. Een drama,
compleet met alle schokef
fecten die erbij horen. Een koelbloedi
ge moord om aan te tonen dat het
'ernst' is. Afschuwelijke spanningen
voor passagiers en bemanning van
het Amerikaanse TWA-toestel.
Koortsachtige pogingen om de gijze
ling tot een veilig eind te brengen.
Spijkerharde eisen van de kant van de
kapers en hun - in dit geval min of
meer legale - sympathisanten. Vlieg
tuigkapingen hebben in de loop van
de jaren een vast patroon gekregen.
En - hoe bizar het ook klinkt - de
wereld is daar al wat aan gewend
geraakt. Voor de buitenstaander is
het een herkenbare vorm van terroris
me gewordea Iedere vliegtuigpassa
gier wordt tegenwoordig routinema
tig onderworpen aan controlemaatre
gelen, bedoeld om dit soort lucht-
vaartcriminaliteit tegen te gaan.
Maar steeds opnieuw blijkt dat het
internationaal ontbreekt aan de ijze
ren wil en een waterdicht systeem om
kapingen rigoureus de kop in te druk
ken. Toch gaat het in het geval van de
overmeestering van de Amerikaanse
Boeing 727 door kapers met een ach
terban in de Libanese sjiietische
Amalbeweging om heel wat méér dan
een daad van enkele verdwaalde idio
ten of door de wol geverfde misdagi-
gers. Deze gijzeling is een duidelijk
verlengstuk van de krankzinnige oor
log die nu al jarenlang in Beiroet
woedt. En ze wordt uitgevoerd onder
dekking van de wet van de jungle.
Voor de Amerikanen betekent het
dat ze in deze affaire eigenlijk
even machteloos staan als tijdens het
gijzelingsdrama van de VS-ambassa-
de in Teheran in 1980. Ook tóen
werkte het Iraanse bewind opvallend
hartelijk mee om de eisen van de
overvallers ingewilligd te krijgen. Ook
bij die gelegenheid was er geen sprake
van dat de regering in Teheran er zich
voor inzette om de gijzelaars te bevrij
den, maar werden ze overgebracht
naar verschillende schuilplaatsen,
buiten het bereik van een gerichte
actie van buitenaf. In de strijd om de
macht in Libanon, die op iedere
straathoek wordt uitgevochten en
van deze stad één grote ruine heeft
gemaakt, gebruikt Amalleider en mi
nister van justitie Nabih Berri maca
bere methodes om zijn positie te
versterken. Israël (dat 700 sjiietische
guerrilla's gevangen houdt en wier
vrijlating de inzet is van dit drama) en
Amerika zitten in het moeilijke par
ket dat ze geen zaken willen doen met
kapers, maar er eigenlijk niet onder
uit kunnen, nu deze officieel worden
geruggesteund in het verscheurde
Beiroet. De harde waarheid van deze
kaping is dat het geweld en het fana
tisme van Libanon overal ter wereld
heel snel heel dichtbij kan komen.
vdM.
Over kernenergie is (bijna) alles al
gezegd in de afgelopen jaren. De
standpunten van voor- en tegenstan
ders zijn uitgewisseld; de stellingen
betrokken. Nieuwe gezichtspunten,
die tot verandering van inzicht kun
nen leiden, zijn nauwelijks te beden
ken. Het debat gisteren in de tweede
kamer over het voorstel van de rege
ring om nieuwe kerncentrales te bou
wen, droeg dan ook alle kenmerken
van de voorspelbaarheid, die dergelij
ke beraadslagingen immer vergezel
len.
De dames en heren volksvertegen
woordigers kwamen niet veel verder
dan het uitdragen van de bekende
standpunten, al was het interessant te
vernemen waarom het CDA anno 1985
voor uitbreiding van kernenergie is.
Even boeiend was het afwijzende
standpunt van de PvdA te vernemen,
dat handig was verpakt in een uitstel-
voorstel. Als dit onverhoopt steun van
de CDA krijgt, wordt het principebe
sluit tot de bouw van nieuwe kerncen
trales zeven jaar vooruitgeschoven,
maar niemand gelooft daar echt in.
De bezwaren tegen kernenergie
werden op de eerste dag van het
debat op twee fronten breed uitgeme
ten: de kwestie van de veiligheid,
inclusief het nog niet opgeloste afval
probleem en het van regeringswege
volstrekt negeren van de uitkomsten
van de Brede Maatschappelijke Dis
cussie (BMD). Op zulke momenten
slaan de emoties toe zoals met name
bleek bij de woordvoerders van de
kleine linkse fracties. Opvallend hoe
verschillend de oppositie en de rege
ringspartijen oordeelden over de
BMD: wat de één een door geen
enkele regering te negeren volksuit
spraak noemde, zag de ander slechts
als van belang voor de oordeelsvor
ming. De veiligheid is deels een zaak
van rangschikken van cijfers en hun
interpretatie, deels ook een puur emo
tioneel gebeuren. Voor een dergelijke
benadering is geen gezamenlijke noe
mer te vinden.
Dankzij de CD A-opstelling lijkt de
weg voor nieuwe kerncentrales te zijn
vrijgemaakt. Mét de oppositie hecht
het CDA aan een zo groot mogelijke
veiligheid en aan een aanvaardbare
weg voor de oplossing van het afval
probleem, maar daar houden de over
eenkomsten op.
Minister Van Aardenne krijgt het van
daag niet moeilijk. Met enkele conces
sies aan het CDA haalt hij twee
nieuwe kerncentrales zonder proble
men binnen.
Dim
