IN DE VRUDAGKRANT:
Il\\\
Den Uyl 'onzorgvuldig' over
koopkracht en nivellering
Kamercommissie
wil inzage nog 8
belastingdossiers
Benzine cent goedkoper
IMIIIRIOI
vandaag
Hoge Vaderdag kortingen.
Vader en zoon tweemaal
gekaapt in twee dagen
ROE RUTTEN: MEER WERKGELEGENHEID
PSD
SHELL ONTKENT STERKE DALLNG
Reserve
De weg naar
nieuwe
kerncentrales
Minder wind
!8e jaargang no. 138
ijdag 14 juni 1985
Professor contra dieetjungle
vrijdagkrant
CDA-program
Hagelschade
Kantine dicht
mui
Al
Elektrisch
gereedschap 20% KORTING
Stoelhoezen 30% KORTING
V
Wisselend, bewolkt en een enkele bui.
Middagtemperatuur vijftien graden.
Een matige noordwestelijke wind.
Elke vrijdag ander nieuws...
PROVINCIALE
)NDEN, (AP) - De Amerikaanse professor Landrey Slade heeft donderdag
■Haard dat hij wel "genoeg had van vliegen" nadat hij met zijn zoon
isdag en woensdag betrokken was geweest bij twee kapingen,
der en zoon Slade waren als passagier aan boord van het vliegtuig van de
rdaanse luchtvaartmaatschappij ALIA dat dinsdag in Beiroet door zes
'ieten gekaapt werd en na 29 uur na vrijlating van de passagiers opgeblazen
rdDe Amerikanen gingen vervolgens aan boord van een vliegtuig van de
ianese Middle East Airlines die woensdag kort voor een landing in Cyprus
kaapt werd door iemand die zei dat hij Palestijn was. De man gaf zijn
.ping gauw op.
et was een ongewone ervaring om het zachtjes te zeggen," sprak professor
ade die van de tweede kaping echter amper iets gemerkt had.. "Niemand had
i ^per de cockpit zien binnengaan en we merkten het pas tóen we op Cyprus
nkwamen, maar hij werd ontwapend en er waren geen problemen meer."
'mSLÊ!*?. f- lp5
Éw
Drs. J. M. den Uyl
DEN HAAG (GPD) - PvdA-leider Joop den Uyl heeft
donderdagavond erkend dat hij zich 'kennelijk' onzorg
vuldig heeft uitgelaten over verdergaande nivellering en
verbetering van de koopkracht van de laagstbetaalden.
Voor de NOS-radio zei Den Uyl niet verwacht te hebben
dat zijn fractie in de Tweede Kamer en de FNV zo
negatief zouden reageren op zijn interview met het Vrije
Volk waarin hij deze uitspraken deed.
Den Uyl zei niet zonder meer te streven naar verdere
nivellering. Hij had bedoeld te zeggen dat het niet
uitgesloten is dat de inkomensverschillen tussen mini
mum en anderhalf keer modaal nog kleiner zouden
worden. „Als het even kan niet nivelleren. Maar misschien
moet het wel. De marges zijn klein en het proces is
moeilijk beheersbaar."
De PvdA-leider, wees erop dat een nieuw kabinet alles op
alles zal moeten zetten om vanaf 1986 een economische
groei te bereiken van minstens drie procent per jaar.
De fractieleiders De Vries (CDA) en Nijpels (WD) verwe
ten Den Uyl 'terug te vallen op de oude fout' door zich rijk
te rekenen. „De tijden van Sinterklaas zijn weer terug,"
aldus Nijpels. De Vries wees erop dat Den Uyl de oude
stokpaarden weer van stal had gehaald.
conomie groeit veel
nelier dan verwacht
DEN BOSCH (GPD) - De Nederlandse economie groeit momenteel veel sneller dan verwacht
werd. Zelfs recente cijfers van het Centraal Planbureau zijn inmiddels al weer achterhaald.
Dit zei professor dr F. Rutten, secretaris-generaal van het ministerie van economische zaken,
donderdag tijdens de jaarvergadering van de Nederlandse Maatschappij van Handel en
Nijverheid.
PZC
Het CNV vraagt duidelijke uit
spraken van het CDA over
ombuigingen in een volgende
kabinetsperiode.
PAGINA 5
ABVAIKABO vindt dat minis
ter Smit te weinig overleg heeft
gevoerd over de PSD-proble-
maiek: de bond heeft over deze
zaak bij de Ombudsman een
klacht ingediend.
PAGINA 9
De fruittelers lijden zwaar on
der de hagelbuien van de afge
lopen weken, maar de exacte
omvang van de schade staat
nog niet vast.
PAGINA 11
De kantine van de voetbalver
eniging Groede moet een
maand dicht wegens overtre
ding van de regels voor slui
tingstijden.
PAGINA 17
Radio, tv en kunst: 2
Bin.- en buitenl.: 3 en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financien, economie: 7
Provincie: 9, 11, 13 en 15
Sport: 17
Rutten zei dat het algemene economi
sche klimaat sinds 1980 voor onderne
mingen aanzienlijk is verbeterd. De
winsten zijn sinds 1981 met zo'n 85
procent gestegen en liggen daarmee
op hetzelfde niveau als in de jaren
voor de eerste oliecrisis, 1971 tot 1973.
Verder was de import van investe
ringsgoederen gedurende de eerste
maanden van dit jaar ongeveer vijftig
procent hoger dan in dezelfde periode
van vorig jaar.
Voor het bedrijfsleven blijven de
vooruitzichten gunstig, ook voor de
komende jaren. De winsten, de inves
teringen en de werkgelegenheid zul
len relatief sterk blijven stijgen.
Deze ontwikkeling wordt in de hand
gewerkt, doordat de Nederlandse
loonkosten in vergelijking met de
buitenlandse concurrenten achter
zijn gebleven.
Het is volgens Rutten mogelijk in de
komende kabinetsperiode de lasten
voor de burger te verlagen zonder dat
het overheidstekort of de collectieve
voorzieningen in de knel komen. Een
nieuw kabinet kan zodoende de kooD-
kracht voor ambtenaren en uitke
ringstrekkers op peil houden. Tegelij
kertijd kan het beslag van de overheid
op het nationale inkomen dalen van
zestig procent nu tot 50 procent in
1990.
Met zijn opmerkingen mengde Rutten
zich in de actuele discussie over de
lastenverlichting in 1986. Hij wees er
daarbij op dat er vele aanwijzingen
zijn dat de combinatie van verminde
ring van collectieve lasten, loonmati
ging en behoud van koopkracht zeer
gunstig is voor de economische groei
en de werkgelegenheid. Daarbij hoeft
het financieringstekort niet belast te
worden, stelde hij vast.
Rutten gelooft echter niet dat bin
nenkort een nieuwe periode van hoog
conjunctuur zoals in de jaren zestig
voor de deur staat. Eerder valt een
vergelijking te trekken met de jaren
vijftig, toen met grote inspanningen
en offers de basis voor de latere
welvaart werd gelegd. Net als in die
periode moet het herstel van volledige
werkgelegenheid de centrale doelstel
ling zijn van werkgevers, vakbonden
en de overheid.
Omdat het klimaat voor de onderne
mingen in de komende jaren gunstig
zal blijven, kan volgens Rutten de
overheid een aantal faciliteiten voor
het bedrijfsleven verminderen. Zo
moet de steunverlening verder gera
tionaliseerd worden, omdat er voor
bedrijven niet langer sprake is van
een noodsituatie zoals in het begin
van de jaren tachtig. Nu al is de steun
aan zwakke bedrijven en sectoren
drastisch verminderd, maar in de ko
mende jaren zijn verdere aanpassin
gen mogelijk.
FNV-voorzitter Wim Kok pleitte op
dezelfde bijeenkomst juist voor meer
mogelijkheden om bedrijven indivi
dueel te steunen. Hij kreeg daarvoor
ondersteuning van Shell-topman
G.A. Wagner. Beiden zijn voorstan
der van de invoering van een kader
wet waarin de steunverlening gere
geld wordt. Een dergelijke wet moet
verhinderen dat het beleid een 'zwal
kend en onstandvastig karakter'
krijgt, aldus Kok.
•i
AMSTERDAM (ANP) - Onder de leuze „Stop de politie
ke moorden in Indonesië" hebben een paar honderd
mensen donderdagavond gedemonstreerd tegen de
dreigende executie van communisten en vakbondslei
ders in Indonesië. De betoging, gehouden op initiatief
van de afdeling Amsterdam van de ambtenarenbond
ABVAIKABO, was tevens een protest tegen de executie
van de vakbondsleider Mohammed Munir na zeventien
jaar gevangenschap, vorige maand.
De betogers eisten dat het gemeentebestuur van Am
sterdam de banden met Indonesië opschort en optreedt
tegen de dreigende executies, zowel bij de Indonesische
machthebbers als de Nederlandse regering.
TEGELEN (ANP) Bij de overhaaste ontruiming van een wijk van het
Limburgse Tegelen waar een bom uit de tweede wereldoorlog ligt was
een van de bewoners rechtsdonderdag zijn vogeltje vergeten. Dank zij
de hulp van twee politiemensen in burger (links) kon de man met een
gerust hart naar het opvangcentrum vertrekken, waar de 250 wijkbewo
ners verblijven tot zij elders ondergebracht kunnen worden. Bijna een
week eerder dan de bedoeling was, werd gisteren een begin gemaakt
met de voorbereidingen voor het demonteren van de 500 pond zware
Britse bom. In de loop van vandaag wordt het eerste onderzoek
afgerond en daarna kan het onschadelijk maken beginnen. Naar
verwachting kunnen de bewoners zondag naar hun huizen terugkeren.
Tot die tijd wordt de wijk bewaakt door ongeveer 150 ME'ers.
DEN HAAG (ANP) - De Kamercommissie voor financien wil op korte termijn
nog acht dossiers van belastingplichtigen inzien, waarbij staatssecretaris
Koning zich -al of niet na een gesprek met de betrokkene- persoonlijk met de
aanslag heeft bemoeid. Commissievoorzitter Joekes deelde dit donderdag
mee op een persconferentie.
De commissie heeft op haar verzoek
van het departement van financien
een vertrouwelijk overzicht gekregen,
waarin wordt aangegeven in hoeveel
gevallen de bewindslieden op finan
cien over een reeks van jaren zijn
afgeweken van een beslissing van de
inspecteur. De opgevraagde dossiers
hebben alle betrekking op de periode
waarin Koning aan het bewind is.
De dossiers, die de commissie uiterlijk
dinsdag in haar bezit wil hebben,
laten zich volgens Joekes in verschil
lende categorieën onderscheiden.
In de eerste plaats heeft de commis
sie het dossier opgevraagd van de
oud-Commissaris van de Koningin in
Gelderland, mr Geertsema. Daar
naast wil zij nog vier dossiers inzien,
waarbij de staatssecretaris een be
slissing heeft genomen over de aan
slag, al dan niet na een persoonlijk
gesprek.
(Advertentie)
LAATSTE
NIEUWS
We hebben voor u sperziebonen in het zonnige Italië
laten telen. De eerste zijn
net binnen. Komt u ze
maar eens bekijken.
En ze zijn nog goedkoop
ook
Sperziebonen,
500 gram 1.75
Geldig I/in zaterdag 15 juni a s
ROTTERDAM (ANP) - De prijzen van
super- en normale benzine gaan mor
gen, zaterdag, met één cent omlaag
als gevolg van de gedaalde noterin
gen op de internationale markt van
olieprodukten. Super kost dan 1,96
gulden (zelftank) per liter en normale
benzine 1,89 gulden per liter, zo is
donderdag in Rotterdam bekend ge
maakt. De prijzen kunnen tengevolge
van plaatselijke omstandigheden lo
kaal verschillen.
Secretaris J. Oskam van de Vereni
ging van Olie- en Kolenhandelaren
NOVOK heeft donderdag gezegd dat
de benzineprijzen de komende 4 tot 6
weken waarschijnlijk met ongeveer 10
cent zullen dalen, omdat de zomer-
vraag vanuit Amerika dan zal zijn
teruggelopen, waardoor de noterin
gen op de vrije markt zullen dalen.
Een woordvoerder van de Shell noem
de een dergelijke forse daling 'uiterst
onwaarschijnlijk'. Suggesties dat de
prijzen op de vrije markt bezig zijn in
elkaar te klappen werden 'volledig uit
de lucht gegrepen' genoemd.
Ondanks de produktie- en prijs-
schommelingen hebben de olie-ex-
porterende landen een totale devie
zenreserve opgebouwd van 400 mil
jard dollar (ongeveer 1760 miljard
gulden), zo hebben het blad Petro
leum Economist en de Bank of Eng
land donderdag bekendgemaakt.
De Britse bank heeft een studie ge
maakt waaruit blijkt dat dit enorme
bedrag van grote invloed kan zijn op
de financiële wereldmarkten. Doordat
het geld voor meer dan de helft uit de
zogeheten liquide middelen bestaat
kunnen verschuivingen in het geld
dat binnenkomt of uitgegeven wordt
in belangrijke mate onevenwichtig
heid op die markten bijdragen. Uit de
studie blijkt dat de deviezenreserve
vooral na de oliecrisis van '73-'74
explosief gegroeid is. De Bank of
England kon slechts van ruim een
derde van het totaalbedrag van 400
miljard achterhalen waar het geïnves
teerd is. De twintig geïndustrialiseer
de landen waar voor ongeveer 140
miljard dollar (ongeveer 616 miljard
gulden) is gedeponeerd hebben vol
gens de studie 'onmiddellijk' te ma
ken met schommelingen in de beta
lingsbalans van de olie-exporterende
landen.
Voorts heeft de commissie drie dos
siers opgevraagd die aan Koning zijn
voorgelegd via de Commissie voor de
Verzoekschriften van de Kamer.
Het is de commissie op dit moment
nog niet bekend op welke personen
deze laatste zeven gevallen betrek
king hebben. Een „doublure" met de
zaak-Geertsema is dan ook mogelijk,
aldus Joekes.
De Kamercommissie wil volgende
week donderdag, na bestudering van
de dossiers, opnieuw overleg voeren
met Koning. Dat gebeurt deels achter
gesloten deuren, deels in de openbaar
heid. Het besloten overleg heeft be
trekking op de individuele zaken.
Het openbare gaat over de vraag of
de staatssecretaris in deze gevallen
en dat van AVRO-directeur Van de
Linde heeft gehandeld binnen zijn
bevoegdheden.
De commissie wil in de laatste week
voor het zomerreces van de Kamer,
dat eind deze maand begint, een
plenair debat aan de zaak wijden.
Joekes onderstreepte dat dat in het
belang van het parlement, de staats
secretaris zelf en de publieke opinie
dringend gewenst is.
De Kamer zal in het debat een voorlo
pig oordeel moeten vellen op basis
van de bestudeerde, individuele ge
vallen. De meer alegemene discussie
over de bevoegdheid van de staatsse
cretaris zal na de zomervakantie van
de Kamer aan de orde komen.
(Zie ook pagina 5)
Compromissen sluiten,
zelfs standpunten veran
deren is in het politieke be
drijf al lang geen ongewone
zaak. Het gebeurt op alle
niveaus: landelijk, provinciaal en
plaatselijk. Regeren is óók met de tijd
meegaan. Het gaat er slechts om
welke accenten het beleid moet krij
gen. De tijden veranderen en de men
sen met hen. Wat is goed voor het
land, de streek of de gemeente? Een
zichzelf respecterend politicus heeft
het antwoord op die vraag. Wie de
geschiedenis rond de eventuele bouw
van een tweede kernenergiecentrale
in Borssele voor de goede orde: er
staat nog slechts één zo'n centrale
er nog eens op naleest, ziet een voort
durend veranderende opstelling van
de politiek, variërend van ja tot neen
om vervolgens weer bij ja tegen uit
breiding van kernenergie te eindigen.
Twaalf jaar geleden was de bouw van
een tweede kerncentrale al aan de
orde. Ook toen stonden de energie
prijzen in het centrum van de politie
ke belangstelling. Nationale energie-
politiek en tarieven-politiek blijven
hun rol spelen. Het bedrijfsleven, zo
als uit de standpuntbepaling van de
Industriegroep Midden-Zeeland
blijkt, is veel gelegen aan een lage
stroomprijs uit een oogpunt van con-
currentieoverwegingen. De politiek
reageert nu weer anders dan acht jaar
geleden. De motie van de staten van
Zeeland van 21 oktober 1977 'geen
uitbreiding van het nucleair vermo
gen in Zeeland' is aan revisie toe.
Deze week kwam het meerder
heidsstandpunt van gedeputeer
de staten van Zeeland naar buiten:
één of twee kerncentrales in Borssele
erbij ontmoet geen bezwaar, voorop
gesteld dat het parlement een positie
ve beslissing neemt. Die meerderheid
wordt gevormd door CDA en VVD; de
twee PvdA-gedeputeerden zijn vier
kant tegen. Het CDA-standpunt bete
kent een zwenking van honderdtach
tig graden. Acht jaar geleden vonden
de christen-democraten, toen ge
steund door de PvdA en de PPR dat
de bouw van verdere centrales in
Zeeland moest worden afgewezen. De
VVD, gesteund door SGP en GPV,
hield ook toen al staande dat er best
méér kernenergiecentrales mochten
komen. Inmiddels heeft ook de meer
derheid van het college van b. en w.
van Borsele zich geconformeerd aan
het standpunt van het provinciaal
bestuur. De bedoeling liegt er niet om:
er zijn politieke krachten aan het
werk die aansturen op een tweede (en
misschien wel derde) kernenergiecen
trale in Zeeland. Aan de indruk kan
niet worden ontkomen, dat minister
Van Aardenne van economische za
ken op de achtergrond de regie heeft
gevoerd. Voor Zeeland was de beslis
sing van de staten van Brabant om
Moerdijk naar voren te schuiven als
vestigingsplaats voor een tweede
kernenergiecentrale een extra aan
sporing een standpunt in te nemen.
Immers de minister van economische
zaken had al laten doorschemeren dat
provinciale en gemeentelijke initiatie
ven Den Haag uiterst welgevallig zijn.
De tijd dat heel Nederland sterk afwij
zend stond tegenover nieuwe kern
centrales, gaat voor bepaalde provin
cies althans voor de meerderheid
van de politiek daar niet meer op.
Toch heeft het CDA wat uit te leggen
aan de kiezers: waarom nu wel kern
energie, terwijl acht jaar geleden het
sein zo duidelijk op rood stond? Toen
werden de bevolkingsnormen uit het
Aanvullend Schema Elektriciteits
voorziening (ASEV) en het probleem
van het radio-actieve afval aangegre
pen om neen te zeggen tegen uitbrei
ding. Op deze punten is weinig veran
derd vergeleken met acht jaar gele
den.
Is de staten van Zeeland zich 20
..september over het voorstel van
gedeputeerde staten zullen uitspre
ken zal de oppositie daar ongetwijfeld
op wijzen. Overigens is tegen die tijd
het standpunt van de Tweede Kamer
bekend. Volgende week debatteert de
Kamer over de uitbreiding van het
aantal kerncentrales in Nederland.
Met twee potentiële kandidaten voor
nieuwe centrales neemt de regering
een ijzersterk standpunt in. Het is
volstrekt duidelijk dat de kwestie van
de veiligheid alle fracties sterk zal
bezighouden, maar het is nauwelijks
te verwachten dat het CDA en zeker
niet de WD nog aarzelingen zullen
hebben. De uitkomst van de Brede
Maatschappelijke Discussie, die wees
op afwijzing van kernenergie, speelt
nauwelijks een rol. Dat is, hoe spijtig
die constatering ook is voor de tegen
standers van kernenergie, een gepas
seerd station. Het politieke klimaat
voor uitbreiding van kernenergie is in
jaren niet zo gunstig geweest. Nu
zowel Brabant als Zeeland voor uit
breiding opteren lijkt de tijd na twaalf
jaar rijp een besluit te nemen. En zo te
zien is er wel een kamermeerderheid
te vinden voor de bouw van één of
meer nieuwe kerncentrales.
Dim
(Advertentie)
