Eerste sluitgat in
Oesterdam gaat dicht
Wim
Helm
op zoek
Zeeuwse
heden I
FOTO-DOCUMENTALIST
PZC/ provincie
portduikers
Uj met
oorspoelen
eerse Meer
Gerechtelijke verkoping
bulkcarrier Fenlock
CD A-STATENLID G. CHRISTIA AN SE:
U TUUR EN MILIEU: SCHADECLAIMS BIJ ONGELUKKEN
IENSDAG 5 JUNI 1985
ïieuwe
[ogelijkheden
leao aan
:DASG Goes
Vakantieschip
Zonnebloem doet
Middelburg aan
MINST MOEILIJKE OPERATIE
mm*
HOORT.
ZIETif
13
R egering sbe sluit
Reinigingskosten
'C:,<
Tol
taat loopt groot risico
ij nieuwe kerncentrales
'RECHT - De bouw van nieuwe kerncentrales betekent grote financiële risico's voor de
s»at. Met een eventueel besluit om de toepassing van kernenergie uit te breiden, tekent de
Hksoverheid in feite een blanco cheque. Tot deze conclusie komt de stichting Natuur en
(lieu in een nota over de mogelijke claims die de staat der Nederlanden kan verwachten als
lt de kerncentrales iets misgaat. Het kan daarbij gaan om enkele miljarden guldens.
Vfefc ens de huidige wetgeving kunnen
lïoitanten van kerncentrales tot
miljoen gulden aansprakelijk wor-
gesteld voor schade aan derden
[gevolg van een ongeluk. De staat
°t bijspringen als de schade groter
lot een bedrag van 1 miljard. Voor
hogere schade is niets geregeld,
ir het ligt voor de hand dat de
t ook dan over de brug moet
kor en. Volgens Natuur en Milieu
t de schade bij een ernstig ongeluk
me een kerncentrale het bedrag van
miljoen gulden zonder meer te
en en ze komt zeer waarschijnlijk
boven 1 miljard gulden uit. Ver-
goe moeten dan worden gezond-
schade bij mensen, waardever-
Kderingen en produktieverlies in
■dbouw en industrie. Om de finan-
He risico's voor de staat in te dam-
Hn en om de positie van benadeel-
pfl te verbeteren, vindt Natuur en
jeu het raadzaam het principe van
eperkte aansprakelijkheid voor de
loitant van de kerncentrale in te
ren. „De lasten komen dan te
en bij de activiteit die het risico
foorzaakt. Er ontstaat op die ma-
een reëlere prijs voor kemener-
aldus de stichting,
tweede financieel risico loopt de
[at volgens de nota van Natuur en
[ieu bij het beheer van radioactief
(ES - Bij de Goese vestiging van de
puwse dag- en avondscholenge-
enschap zijn in het schooljaar
15-1986 nieuwe mogelijkheden
|or meao. Deze middelbare econo-
sche administratieve opleiding
Irdt als twee-jarige cursus aange-
Iden. Bovendien is het nu ook mo-
lijk om deze opleiding als dagop-
Iding te volgen. Ook de secretariële
beiding van de meao kan als dagop-
[ding in twee jaar worden gevolgd.
De Zeeuwse dag- en avondscholenge
meenschap heeft vestigingen in Goes,
lerikzee, Middelburg en Vlissingen.
Dscholengemeenschap verzorgt op-
dingen voor volwassenen, waarbij
or elk vak afzonderlijk een zoge-
emd deelcertificaat kan worden be-
ald. Naast meao zijn er opleidingen
or mavo, havo, en atheneum.
afval en de ontmanteling van kern
centrales. De kosten daarvan zullen
volgems de milieuorganisatie in de
orde van vele miljarden guldens lig
gen. „Als de exploitanten van kern
centrales nu niet genoeg geld reserve
ren, zullen de staat en de toekomstige
generaties het kind van de rekening
worden", vreest de stichting, die van
mening is dat deze kosten veelal te
laag worden ingeschat. Daarbij wordt
verwezen naar de kerncentrales Bors-
sele en Dodewaard, waar, zo stelt
Natuur en Milieu, geen of te weinig
(Van onze Haagse redacteur
DEN HAAG - Mocht de Tweede Ka
mer zich medio juni positief uitspre
ken over de plannen van de regering
om twee nieuwe kerncentrales te
bouwen, dan krijgen alle betrokke
nen op z'n minst drie maanden de tijd
om van hun inspraakmogelijkheden
gebruik te maken. Het kabinet wil
die inspraak, die onderdeel is van de
zogenaamde planologische kernbe
slissing-procedure (PKB), zo snel mo
gelijk na een positieve Kameruit
spraak in gang zetten.
Dit blijkt uit antwoorden van waarne
mend minister van Economische Za
ken Ruding op Kamervragen over het
regeringsstandpunt betreffende de
Brede Maatschappelijke Discussie
Energiebeleid.
Het exacte aanvangstijdstip is nog
niet bekend, wel zegt de bewindsman
dat voor de sluitdatum van de in
spraakprocedure wordt gedacht aan 1
november aanstaande.
De PKB-procedure geldt voor projec
ten, die van belang zijn voor het
nationale ruimtelijke beleid. Naast
inspraak omvat dat proces nog over
leg tussen de betrokken bestuurders,
en het opstellen van aanbevelingen
door allerlei adviesorganen.
De procedure wordt toegepast voor
alle plekken die het kabinet heeft
aangewezen als mogelijke vesti
gingsplaatsen voor de kerncentrales.
Naast Borssele zijn dat: Eems, het
Ketelmeer, de Maasvlakte, Moerdijk
en de Westelijke Noordoostpolder
dijk. Daarna zal het kabinet een
zogenaamde regeringsbeslissing aan
de Kamer voorleggen. Het is volgens
de minister de bedoeling, dat dat in
januari 1986 gebeurt.
De regering blijkt niet van plan, de
„maximale termijnen" (op z'n hoogst
negen maanden) aan te houden voor
het verloop van de procedure.
Gebeurde dat wél, dan zou de rege
ringsbeslissing pas in maart 1986 ver
schijnen. De PKB mag ook weer niet
té kort duren, want „een verdere
inperking kan bij diverse partijen
(insprekers, bestuurders, adviesorga
nen) op weerstand stuiten.", aldul
Ruding.
Niettemin wil de regering bij de voor
bereiding van de regeringsbeslissing,
waarin uiteindelijk wordt bepaald,
waar de nieuwe centrales komen, „zo
snel mogelijk als verantwoord is
werken".
Men denkt „ten hoogste" twee maan
den nodig te hebben. Het is voorts de
bedoeling, dat de advisering en het
bestuurlijk overleg ten hoogste één
maand in beslag neemt, en een aan
vang neemt nadat de inspraak is
afgelopen.
Bij het opstellen van de regeringsbe
slissing en het parlementaire debat
daarover, spelen de standpunten van
de lagere overheden (provincies, ge
meenten) over de kabinetsplannen
een belangrijke rol, aldus Ruding.
geld is gereserveerd voor opslag van
radioactief afval en ontmanteling. De
samenstellers van de nota menen dat
voor dit doel 2 a 3 cent per kilowat
tuur met behulp van kernenergie ge
produceerde elektriciteit dient te wor
den gereserveerd.
Verder wordt in de nota 'De blanco
cheque van de staat voor de kern
energie' gewezen op de financiële
risico's die de schoonmaakoperatie
van een kerncentrale na een ongeluk
met zich mee kan brengen. Die
schoonmaak kan zeer veel geld kos
ten. In Harrisburg, waar in de jaren
70 problemen ontstonden met een
kerncentrale, wordt de reiniging op
ongeveer 3 miljard gulden geraamd.
Financiële risico's voor de staat zijn er
ook als tijdens de bouw veranderin
gen in het ontwerp van de reactorin
stallaties worden aangebracht. De re
gering heeft er weliswaar op geha
merd dat alles vooraf moet worden
vastgelegd en dat tijdens de bouw
geen wijzigingen meer kunnen wor
den doorgevoerd, maar Natuur en
Milieu vindt dat uit het oogpunt van
veiligheid veranderingen mogelijk
moeten blijven. De stichting is van
oordeel dat verbeteringen die het ge
volg van zijn nieuwe inzichten over de
veiligheid van kerncentrales moeten
worden doorgevoerd zonder dat de
rijksoverheid daarvan de financiële
consequenties hoeft te dragen.
MIDDELBURG Het nieuwe vakan
tieschip voor zieken en gehandicap
ten van De Zonnebloem meert vrij
dag 14 juni af aan de Gemeentekade
in Middelburg. Dat gebeurt om 10.30
uur. Daarna volgt een bijeenkomst
voor genodigden op het schip, dat de
naam Zonnebloem draagt.
Om 11.00 uur begint een inleiding
over het nieuwe schip. Van 12.00 tot
14.00 zendt de KRO rechtstreeks het
programma Zonnebloem Ahoy vanai
het schip uit. Het programma is te
beluisteren via Hilversum 1. Van 14.00
tot 15.00 uur worden de genodigden
op het schip rondgeleid. Van 15.00 tot
17.00 uur is er gelegenheid de opname
van het radioprogramma 'Zonne
bloem toemee klassiek' bij te wonen.
ES - De biologische werkgroep
de Nederlandse Onderwater-
ort Bond (NOB) is verheugd over
plannen van verkeer en water-
at om het Veerse Meer met zout
ter door te spoelen. Volgens de
oiogen onder de sportduikers kan
et dat doorspoelen een eind worden
maakt aan de toenemende vervui-
ig van het meer. Naast biologische
v ^beteringen zien de sportduikers
Bk voor zichzelf en hun sport duide-
I ke voordelen in een schoner Veerse
Meer milieu.
De biologische werkgroep van de
NOB wijst in een reactie op het voor-
n :men van verkeer en waterstaat dat
d :ze instantie het Veerse Meer 'jaren
lang verwaarloosde'. Zo wordt gesteld
d it de recreatieve druk op het water
erg groot is. Ook is er in het voorjaar
sprake van een enorme algengroei.
VDor dat laatste wijst de biologische
NOB-werkgroep vooral de landbouw
de schuldige aan. „Het winterpeil
I (t ongeveer 75 centimeter lager dan
Bt zomerpeil, een onnatuurlijke
Bak. Dit gebeurt echter on juist de
Bcibouw in deze nogal natte periode
B kans te geven het overtoil-ge water
Bijt te raken. Dat er in feite grote
Beveelheden fosfaten en bestrij-
Bngsmiddelen weggewerkt worden
B deze manier, laat men gemakshal-
B buiten beschouwing", aldus de
Bologen.
|e duikers hebben in het Veerse Meer
Jote schimmelplekken op de bodem
pconstateerd. Verder zijn er veel rot-
[nde vogellijken, rottende vissen en
pde schelpdieren. Dat gevoegd bij de
rote hoeveelheden uitwerpselen van
pleziervaartuigen en het feit dat
■t Veerse Meer een stilstaand water
waardoor in de onderste waterla-
[n een enorm zuurstoftekort op
deelt, blijft er voor de sportduikers
pinig aantrekkelijks over.
i een artikel in het blad Onderwater-
■)ort Magazine wijst de biologische
erkgroep van de NOB er verder op
at de kans op botulisme en vogelcho-
ra in het Veerse Meer erg groot is en
ïder jaar groter wordt. Dat heeft te
aken met de slechte kwaliteit vam
et water. Ook de ondiepten die 's
omers erg warm worden en daardoor
-h goede voedingsbodem voor botu-
smeverwekkers vormen, spelen daar
n rol bij. Doorspoelen met zout
'ater, zoals dat ook al in het Greve-
ngenmeer gebeurt, kan aan dat alles
|en eind maken. Vandaar dat de
atersporters het voornemen van
ijkwaterstaat van harte toejuichen
h hopen dat een en ander spoedig
gerealiseerd zal zijn.
GOES - Deze week zal het eerste van
de in totaal vier sluitgaten in de
compartimenteringsdammen achter
in de Oosterschelde worden gesloten.
Het gaat om het Marollegat in de
Oesterdam, die Zuid-Beveland en
Tholen met elkaar zal verbinden. Het
dichten van het Marollegat - waar
schijnlijk donderdagmiddag maar
mogelijk ook wat eerder of later -
wordt beschouwd als de minst moei
lijke sluitingsoperatie van de com-
partimenteringswerken. De vier ga
ten worden in volgorde van moeilijk
heid gesloten, zodat de medewerkers
van rijkswaterstaat en de aannemers
de ervaringen van de voorgaande
sluitingen kunnen gebruiken.
Het Marollegat ligt zowat midden
tussen Zuid-Beveland en Tholen,
even ten westen van de Schelde-
Rijnverbinding. Het zuidelijke dam-
vak van de Oesterdam is al geruime
tijd gereed. Het damvak over de
Speelmansplaten is de afgelopen
maanden in een bijzonder snel tempo
aangelegd. Wanneer de opening tus
sen beide damvakken, het Marollegat,
is gesloten, kan het werkeiland waar
op de bouw van de Bergse Diepsluis
aan de gang is vanaf de Zuidbeveland-
se wal worden bereikt.
Het Marollegat zal met zand worden
gesloten. Momenteel is het sluitgat
nog ruim 150 meter breed. De opening
zal tot zo'n 50 meter worden versmald,
waarna een forse zuiger (met een
capaciteit van 2500 kubieke meter per
uur) er zand in gaat spuiten. -Vier
zware bulldozers zorgen ervoor dat dit
zand gelijkmatig wordt verdeeld. De
sluitingsoperatie begint bij laag wa
ter. Het is de bedoeling dat het dicht-
spuiten van het gat zodanig verloopt
V 'fC*
-tÉ®,
assrt.
BÉ'
De bulkcarrier 'Fenlock'
VLISSINGEN - Op verzoek van de Bank of America National Trust and
Savings Association in San Fransisco wordt woensdag 26 juni voor de
arrondissementsrechtbank in Middelburg de in de Sloehaven gemeerd
liggende bulkcarrier 'Fenlock' (37.413 brt.) gerechtelijk verkocht.
Het schip is eigendom van Portland Investments Ltd. uit Hong Kong en
werd in 1981 door een Japanse scheepswerf opgeleverd. De 'Fenlock' ligt
al enige tijd opgelegd voor de verkoop.
De executie is nodig om de bank voor 10.624.999,89 (een bedrag dat nog
met verschuldigde rente en kosten moet worden verhoogd) schadeloos te
stellen.
Eventuele gegadigden moeten zich in verbinding stellen met een
procureur of notaris binnen het arrondissement Middelburg waarbij de
eerste inzet 22.500.000,- bedraagt.
dat de laag zand steeds iets hoger
blijft dan het opkomende water. Lukt
dat niet, dan bestaat het gevaar dat
de vaargeul van de Schelde-Rijnver-
binding vol met zand wordt gespoeld.
In het draaiboek van de sluiting is
rekening gehouden met tegenvallers.
Als die zich voordoen wordt het sluit
gat onmiddellijk verbreed om de
stroomsnelheden erdoorheen te ver
kleinen en daarmee het zandtrans-
port.
De andere sluitingsoperaties van de
compartimenteringswerken zullen
nog even op zich later wachten. In
augustus 1986 staat het dichten van
de Slaak in het zuidelijke gedeelte
van de Philipsdam op het program
ma. Het Tholense Gat in de Oester
dam gaat eind 1986 dicht. De sluiting
van de Krammer (Philipsdam) is ge
pland voor het voorjaar van 1987. Het
is de bedoeling dat al deze sluitgaten
met zand worden gedicht.
Het dilemma: mag die condoomautomaat in het centrum van
Cadzand-Dorp nu wel of niet op de foto terecht komen? Een
moeilijke kwestie. Want aan sex kleven nog altijd de nodige taboes, zelfs
in een tijd dat naaktrecreatie de Zeeuwse kusten stormenderhand lijkt
te gaan veroveren. Aan de andere kant: wanneer je er op uit bent de
werkelijkheid zo veel mogelijk op foto's vast te leggen, hoort die
automaat dan niet bij dat stukje werkelijkheid? Het ding prijkt daar
toch maar in het centrum van het West-Zeeuws-Vlaamse dorpje.
Wim Helm is er nog niet helemaal
uit. Voorlopig heeft hij zijn lens
naast de condooms gericht, maar de
verleiding om snel toch nog een
plaatje te maken is groot. De Mid
delburgse fotograaf en documenta
list Helm is als audio-visueel mede
werker verbonden aan de Zeeuwse
bibliotheek in de provinciehoofd
stad. Behalve video, radio en dia's
heeft hij een uitgebreid foto-archief
onder zijn hoede. In het Zeeuws
Documentatiecentrum, dat onder
gebracht is in de bibliotheek, gaan
ruim 40.000 foto's schuil. Keurig op
plaats en onderwerp gerubriceerd
zeker 180 laden vol Zeeland. Het
documentatiecentrum wil de pro
vincie 'vastleggen' in geschrift,
beeld en geluid. Helm draagt daar
zijn steentje aan bij: hij neemt alle
radio- en televisieprogramma's over
Zeeland op en beheert de dia- en
fotoverzamelingen.
Sinds vorige week is hij vaste gast
in West-Zeeuwsch-Vlaanderen, om
zijn foto-collectie met afbeeldingen
van het heden aan te vullen. De
Zeeuwse verzameling bevat relatief
veel foto's uit de jaren '45-'60. Dat
heeft te maken met de collecties die
het documentatiecentrum in de
loop der jaren van particulieren en
instellingen heeft verworven. On
langs kon het negatieven-archief
van het in 1961 opgeheven
Zeeuwsch Dagblad worden overge
nomen. Op die manier ontstaat er
een vrij complete verzameling. Al
leen de tegenwoordige tijd 'vang' je
er niet mee. Om het archief te
actualiseren begon Helm vijf jaar
geleden met een systematisch foto
graferen van dorpen en landschap
pen. Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen is
inmiddels helemaal in het archief
opgeborgen. Enkele jaren geleden
wilde het niet zo erg meer vlotten.
De invoering van een nieuwe catalo
gus, de reorganisatie en de verhui
zing van de bibliotheek, het vroeg
allemaal veel tijd. Nu de rust is
teruggekeerd in de Middelburgse
boekerij pakt Helm de draad weer
op. West-Zeeuwsch-Vlaanderen
stond bovenaan het verlanglijstje.
Begin vorige week viel de eerste eer
te beurt aan Cadzand. De maandag
bleek achteraf in verband met de
vuilophaaldienst niet de geschikt
ste dag. „Al die vuilniszakken over
al, het staat zo rommelig. Ik weet
wel, het is ook een stukje realiteit,
maar op mijn foto vind ik het niet
mooi".
Het gaat Helm te ver om te zeggen
dat hij met zijn reportage een repre
sentatief beeld geeft van Cadzand.
De werkelijkheid is volgens hem
nooit echt in een foto te vangen. Hij
breekt zich daarover dan ook niet
het hoofd. „Hoe ik te werk ga? Nou,
gewoon. Ik ga naar zo'n dorp toe,
parkeer mijn auto ergens en stap er
dan een hele dag met mijn camera
rond. Ik ga bij voorkeur te voet,
want dan kom je het meeste tegen".
De oogst van een dag Cadzand
zo'n 120 foto's geeft een indruk
van wat hij aan beeldmateriaal mee
terug naar Middelburg neemt.
a*
Scholen, kerken en molens zijn vas
te onderdelen. Helm: „Het gaat
soms een beetje in de richting van
ansichten. Hier: de Nederlands-Her
vormde kerk in Cadzand, de hotels
Noordzee en de Wielingen in Cad-
zand-Bad, het Strandhotel dat gaat
verdwijnen, het gemaal bij het Ha
ventje. Dat soort dingen". 'De mens'
komt alleen indirect of als franje
aan bod. Over de foto van een
verlaten duinpad, met op een bank
je een bejaarde vrouw, zegt hij: „Bij
zoiets kun je denken: de eenzaam
heid van de ouderdom. Maar daar
heb ik niet voor gefotografeerd. Ik
streef er wel naar zo veel mogelijk
iemand op mijn foto te hebben, dat
verlevendigt. Hoofdzaak blijft ech
ter het gebouw. Of, zoals in dit
geval, de zeewering".
Voor de documentatie is vooral
de buitenkant van belang. Toch
geeft die buitenkant een beeld van
het karakter van een dorp. Helm
houdt daar rekening mee. „Als ik
een straat in Cadzand-bad fotogra
feer, dan kan het helemaal geen
kwaad als daar een auto met een
Duits nummerbord op staat. Dat is
een stukje werkelijkheid dat je
meeneemt. Ook vier telefooncellen
bij elkaar, dat zie je ook niet in alle
kleine dorpen. En de winkelgalerij
in Cadzand-bad: een paar strand-
matjes op de voorgrond passen dan
in het beeld". Hetzelfde geldt voor
de vele appartementen in het kust-
dorpje. Een foto van een op het oog
gewoon huis, met aan de zijkant
een buitentrap voor een aparte
toegang voor de bovenverdieping
en de nodige kreten 'te huur' voor
de ramen zegt genoeg. Die veelzeg
gende details zijn op de foto's terug
te vinden en vertellen voor de
goede kijker een eigen verhaal.
Het detail speelt een belangrijke rol
in het werk van de Middelburgse
fotograaf. Van de oude openbare
lagere school in Cadzand-dorp heeft
hij twee afbeeldingen: één van de
nog net leesbare muurplaquette
waarop iets over de stichters wordt
verteld, en een foto waarop de hele
school te zien is en waarmee tevens
aangegeven wordt waar de plaquet-
te te vinden is. Een oude veedrink
put aan de Koolsweg komt ook in
de verzameling terecht. De overge
bleven romp van een molen aan de
Badhuisweg is van drie kanten gefo
tografeerd vanwege de 'gekke' balu
strade en het bijna 'overgerestau-
reerde' molenhuis ernaast.
Verder het oude weegbruggetje
Cadsandria, dat op de sloper lijkt te
wachten. Ook de Vijverstraat, waar
Helm in een oude 'lusttuin' een
vloeiende overgang tussen het plat
teland en de bebouwde kom aan
trof, zit nu waarschijnlijk onder het
trefwoord Cadzand-Vijverstraat in
zijn archief opgeborgen.
De komende maanden zal de foto
graaf-documentalist nog dikwijls in
West-Zeeuwsch-Vlaanderen te vin
den zijn. Deze week zijn Retranche-
ment en Terhofstede aan de beurt.
Een dag fotograferen kost met de
nodige assistentie op de bibliotheek
minstens twee dagen afdrukken,
rubriceren en opbergen. Het opbou
wen van een unieke Zeeuwse foto
collectie is een tijdrovende zaak,
het heden van de andere delen van
Zeeland komt waarschijnlijk pas de
komende jaren in het archief te
recht. Is dat eenmaal gebeurt, dan
beschikt het documentatiecentrum
over een unieke collectie Zeeuwse
foto's die met relatief weinig moeite
'up to date' gehouden kan worden.
Jan van Damme
Borssele logische keuze
voor tweede kerncentrale
HOEK - Alleen al met het oog op de
concurrentiepositie van het Neder
landse bedrijfsleven is de bouw van
twee nieuwe kerncentrales in ons
land gerechtvaardigd. Voor het CDA-
statenlid G. Christiaanse staat dat
als een paal boven water. Hij vindt
het bovendien heel begrijpelijk dat
Borssele als eerste lokatie op de
voorkeurslijst van de regering staat.
Dinsdagavond, tijdens een CDA-bij-
eenkomst in Hoek, zei Christiaanse:
„Als er in Nederland kerncentrales
worden bijgebouwd, dan verwacht ik
dat er zeker één centrale in Borssele
zal verrijzen". En daarmee had hij
geen enkele moeite.
De lokatie 'Moerdijk' krijgt, als het
aan het CDA-statenlid ligt, niet al
teveel prioriteit. „Want nog onvol
doende wordt beseft dat eventuele
bouw in Moerdijk gepaard zou moe
ten gaan met de bouw van koeltorens
en dat zou al gauw 300 miljoen meer
gaan kosten".
Aan de bouw van een tweede kerncen
trale bij Borssele zitten, volgens
Christiaanse, wel degelijk verschillen
de positieve aspecten. Hij somde ze
op: „Gunstige effecten op de tarief
stelling, bevordering van de werkgele
genheid en instandhouding van grote
bedrijven met name in het Sloege-
bied". Maar hij voegde er aan toe:
„Wat het hoogwaardig kernafval be
treft zal echter tenminste de eis ge
steld dienen te worden van een mi
lieuhygiënisch verantwoorde beheers
bare oplossing. Uiteraard dient ook te
worden aangetoond dat kernenergie
goedkoper is dan andere energiedra
gers en dat er sprake zal moeten zijn
van een bestuurlijk doelmatige orga
nisatie."
Terloops sprak Christiaanse overi
gens zijn bevreemding uit over het
ontbreken van internationale samen
werking op het gebied van energie
voorziening. „We hebben met z'n allen
de dure plicht zo zuinig mogelijk om
te gaan met de beschikbare olie en het
gas. Maar iedereen kan constateren
dat in West-Europa in vrijwel alle
landen sprake is van grote overschot
ten in opgesteld produktievermogen".
In dat verband wees hij op de vier
kerncentrales bij Doel, pal over de
Belgisch-Nederlandse grens. Het
CDA-statenlid: „Ik denk dat er in
interrtationaal verband een bepaalde
pooling tot stand dient te komen om
onze energie zo doelmatig mogelijk op
te wekken".
Christiaanse stond dinsdagavond
nog even stil bij de discussie die zich
vorige week vrijdag in de staten
ontspon rond de toltarieven van de
Zeelandbrug. Christiaanse trad vrij
dag op als woordvoerder van het
CDA. Het statenlid, enigszins verbol
gen: „Zoals in vele vorige gevallen
tijdens deze statenperiode gaf de
VVD-fractie er blijk van toch liever
met de PvdA-fractie samen te werken
en in feite zou ons dat niet moeten
verwonderen. Want in toenemende
mate blijken andere partijen zich af
te zetten tegen confessionele politie
ke partijen, 't Is wel opmerkelijk dat
wat dat betreft de kaarten in Zeeland
blijkbaar anders liggen dan landelijk
en daar is de houding van de staten
fractie van de WD niet vreemd aan."
Tenslotte klaagde Christiaanse over
het achterblijvende wegenstelsel in
Zeeuwsch-Vlaanderen. Een autoweg
voor doorgaand verkeer ontbreekt en
de brug bij Sluiskil noemde hij - niet
voor het eerst - „een historische ver
gissing". Maar ook de CDAer consta
teerde dat een tunnel een erg dure
zaak zou worden. In dat verband
pleitte hij alvast maar voor het door
trekken van de spoorlijn aan de oost
kant van het kanaal vanaf de brug
Sluiskil richting Zelzate, parallel aan
de Tractaatweg. Dat zou meteen een
goede ontsluiting van de Axelse Vlak
te tot gevolg hebben. En: bij de aanleg
van een tunnel zou je voorzieningen
voor treinverkeer achterwege kunnen
laten. Christiaanse vond verder dat
het tracé van de vaste oeververbin
ding niet als heilig moet worden be
schouwd en best nog eens onder de
loep mag worden genomen.
