zeeuws meisje heft het glas taart HORIZONTAAL VERTICAAL OPLOSSING l||l ASPERGES VAN ZEEUWSE BODEM PZC/ vrijdagkrant VINILOGENDAGEN s|l Igls fc, programma VRIJDAG 10 MEI 1985 De Bourgogne Blanc Chardonnay 1983, de Crozes Hermitage Blanc van hetzelfde jaar maar ook een Clos des Langres 1982 Domaine LRP en een feestelijke Ladoix Rouge 1982/1983. Het zijn maar enkele van de wijnen, die zondag 12 en maandag 13 mei zullen vloeien tijdens de vinologendagen van de Vereniging Vinologen Nederland, die zich dit jaar voor de eerste keer in de geschiedenis van dit gezelschap van wijnkenners afspelen in Zeeland. Betty en Barend Midavaine uit Middelburg, in het dagelijks leven beheerdersechtpaar van braaien tapperij De Mug, lokten 50 van de 230 leden binnen de provinciegrenzen voor een deels culinaire, deels culturele 'tour d'horizon' met Hostellerie Schuddebeurs in het Schouwse plaatsje van die naam en de Zeeuwse hoofdstad als pleisterplaatsen. Wijn als avontuur: Betty Midavaine raakt er niet over uitgepraat. ,,Het is iets lévends, dus 't blijft boeien. En het gekke is, wanneer je je erin verdiept, een cursus volgt, zoals ik heb gedaan, datje uiteindelijk tot het besef komt: ik weet eigenlijk nog niks." Via haar man en de horeca verzeilde ze, nadat ze haar papieren voor het café- en restaurantbedrijf had gehaald, bij de officiële opleiding tot vinologe, een (wekelijkse) cursus van negen maanden in Maarn. „Ik was de enige deelnemer uit Zeeland, 's Morgens tijdig op pad met de trein en dan om 11 uur beginnen. Het was niet iets voor beginners. Je moest minstens een slijtersopleiding hebben gevolgd of een wijnbrevet gehaald. Ik weet nog goed... Dan kwam je binnen en moest je meteen proeven. Stonden er vier wijnen klaar en dan vroegen ze naar de karakteristiek. Later werd dat dan allemaal behandeld door één van de docenten en 's middags kwam er een gastdocent, die inging op bepaalde wijngebieden. Je moest ook in een proefgroep zitten, kon je bij iemand thuis wijnen proeven. Ik sloot me aan bij zo'n club in Brabant." In '81 behaalde ze haar diploma, korte tijd later vindt het echtpaar zichzelf terug bij de Vereniging Vinologen Nederland. Ook daar wordt de wijn meer dan serieus genomen, weet Barend Midavaine. Verplichte proeverijen, bijeenkomsten, wijnreizen: ze dragen ertoe bij dat de kennis op peil blijft, al weegt het gezelligheidselement zwaar. En in dat kader vormen de jaarlijkse vinologendagen weer een hoogtepunt. 'Zeeland' (aan het tweedaagse programma, dat 620,- per persoon kost, al kan er ook op onderdelen worden ingeschreven, is sinds oktober gesleuteld) begint zondag om 9.30 uur, wanneer de deelnemers worden verwelkomd in Hostellerie Schuddebeurs. Dat gebeurt door voorzitter An Philipse en Barend Midavaine, begeleid door koffie-met-appelbol en een glas champagne, om 'in stijl' over de drempel te zweven. Per bus wordt er vervolgens aan sightseeing gedaan: langs pittoreske weggetjes door bloesemend Zuid-Beveland en het prozaische Sloegebied. Om 12.30 uur is er in het pand van de voormalige Bank Hondius in Middelburg een proeverij en na een maaltijd bij De Mug trekken de deelnemers onder leiding van deskundige gidsen Middelburg in met de 'wijnhistorie' van de hoofdstad als leidraad, 's Avonds is er een diner in Schuddebeurs met dansmuziek in de stijl van de Hot Club de France door het ensemble Ghost Note. Op het menu ondermeer: Zeeuws lam en een keur van wijnen. Na het ontbijt op maandag gaat het gezelschap om 10 uur naar de domaniale bossen van Westerschouwen, een opfrisser die wordt onderbroken door een eenvoudige lunch (koffie, palingbroodje en bolus) bij hotel Zeeland. Een bezoek aan de Deltawerken (13.30 tot 15 uur) vormt het belangrijkste onderdeel van deze dag, die zijn finale vindt in het congrescentrum De Zeeuwse Stromen in Renesse. Ook daar een proeverij, maar ditmaal gecombineerd met een barbecue. De Midavaines hebben ter herinnering aan de eerste Zeeuwse vinologendagen een oorkonde laten maken met een passend gedicht en een variant op de provinciale wapenspreuk: 'Luctor con vino et emergo', vrij vertaald: 'worstel met de wijn en hou jezelf overeind'. Leuk maar misschien wat overbodig. Voor kenners onder elkaar. Betty Midavaine foto wim riemens Asperges uit het Grote Groen tekookboek. De asperge (Asparagus of- r ficinalis) behoort tot de familie van de Liliaceae, ofwel de lelieachtigen. De plant is afkomstig uit het oostelijk Mid- dellandse-Zeegebied en werd in de oudheid vooral voor medici nale doeleinden gebruikt, o.a. bij bijesteken, hartklachten en kiespijn. Maar ook als voedsel diende dit stengelgewas. De Egyptenaren aten asperges als groente, maar gebruikten ze voornamelijk als medicinale plant en bij allerlei rituelen. Vanaf de 15de eeuw worden asperges in de meer noordelijke delen van Europa geteeld. Als groente zijn ze erg geliefd in de fijne keuken van Europa en Amerika". Zo staat het in het Groot Spec trum Groente Kookboek dat oorspronkelijk in het Engels verscheen onder de titel 'Versa tile Vegetables' en is samenge steld door Carol Bowen. Voor de Nederlandse vertaling en bewer king droegen Maja Krans, Marja Kruik, Kwee Siok Lan en Moon- tje Reitsma zorg. Met meer dan 300 recepten, verdeeld over hoofdstukken als 'Bladgroen ten', 'Knol- en wortelgewassen', 'Uien en aanverwanten', 'Kool', 'Peulvruchten', 'Vruchtgroen ten', 'Stengelgewassen' en 'Pad destoelen', is het een vrijwel volledig overzicht van wat er aan groente op de markt is. Exotische produkten als okra, bamboescheuten, wijnbladen, taugeh en adukibonen worden er in voorgesteld. Door gege vens te verstrekken over af komst, verkrijgbaarheid, be waar- en bereidingsmogelijkhe den is dit goedgeïllustreerde groentekookboek een waarde vol naslagwerk. Hoewel oor spronkelijk Engels en op de Britse mafkt afgestemd is de bewerking zodanig dat de Ne derlandse situatie, voor zover valt na te gaan, goed wordt weergegeven. Ik pakte er hier voor de asperge uit omdat die groente ha een paar schrale pro- duktieweken (en dientengevol ge hoge prijzen) zo langzamer hand volop op de markt ver schijnt. Uit de aspergerecepten in het Groot Spectrum Groente Kookboek pikte ik er de volgen de uit. Romige aspergesoep Ingrediënten: 650 gram asper ges, 6V2 dl kippebouillon, IV2 eetlepel boter, U/2 eetlepel bloem, 4 theelepels zout, 3 dl droge witte wijn, zout, cayenne peper, 3 eetlepels zure room, 2 eetlepels fijngeknipte bieslook. Bereiding: 1. was de asperges, verwijder eventuele houtige, on derste stengels, schil de groente en snijd ze in stukjes van 2V2-4 cm. 2. Breng de bouillon aan de kook, voeg de asperges toe. Temper de vlam en laat alles 20 minuten zachtjes koken, of tot de asperges gaar zijn. Zeef de soep, bewaar het kooknat. 3. Smelt de boter in een pan, voeg de bloem toe en laat die al roerende 3 minuten meebakken. Asperges 4. Voeg langzaam al roerende het kooknat toe en blijf roeren tot de soep mooi glad is. Voeg wijn en zout en cayennepeper naar smaak toe. 5. Doe er dan de aspergestukjes bij. 6. Breng de soep aan de kook en laat hem 2-3 minuten doorkoken. 7. Roer er van het vuur af de room door en serveer de soep bestrooid met bieslook. Asperges op Franse wijze Ingrediënten: 750 gram asper ges, sap van 1 citroen, zout, 1 eetlepel boter. Voor de saus: 2 eetlepels mayonaise, IV2 theele pel Franse mosterd, 2 theelepels versgehakte of 1 theelepel ge droogde dragon, IV2 dl slag room. Voor de garnering: 1 eet lepel gehakte peterselie. Bereiding: 1. Spoel de asperges goed af onder koud water. Maak ze op de gebruikelijke manier schoon (zie hiervoor). Breng in een grote pan ruim water aan de kook. 2. Voeg citroensap, een mespunt zout, de boter en as perges toe. Kook de asperges zachtjes in 20-25 minuten gaar. Laat ze in het kooknat staan. 3. Roer in een kom mayonaise, mosterd en dragon door elkaar. Klop de room luchtig op, vooral niet stijf. Schep deze door de saus. 4. Laat de asperges uitlek ken. Leg ze op een verwarmde schaal. 5. Garneer met de peter selie. Serveer de saus er apart bij. Fijne aspergesalade Ingrediënten: 750 gram asper ges, zout, 1 eetlepel margarine, voor de marinade: 2-3 eetlepels kruidenazijn, 2 eetlepels sinaas appelsap. 1 eetlepel wodka, sui ker, zout, cayennepeper, 2 eetle pels geknipte bieslook. Bereiding: 1. Was de asperges onder koud water, maak ze op de hiervoor beschreven wijze schoon, 2. Breng in een hoge pan water aan de kook. Voeg zout, margarine en asperges, sa mengebonden tot een bosje, toe. 3. Kook de asperges in ca. 20 minuten op matig vuur gaar. Laat ze in het kooknat zelf af koelen. 4. Roer voor de marina de 6 eetlepels kooknat dooreen met de azijn, sinaasappelsap, wodka, mespunt suiker, zout en cayennepeper naar smaak. 5. Laat de asperges uitlekken. Giet er de marinade over en laat ze minstens 1 uur staan. 6. Ser veer de asperges bestrooid met de bieslook. Gegratineerde aspergeschotel Het volgende recept is van de 76-jarige mevrouw Maria Baert, die dertig jaar geleden als eerste met de aspergeteelt begon in Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen. Ingrediënten: 1 kilo asperges, IV2 pond aardappelen, snuifje nootmuskaat, peper, boter, 6 plakken ham, schep suiker en scheutje melk. Bereiding: maak de asperges op de bekende ma nier schoon en kook ze met wat zout en de schep suiker (tegen bitterheid) in 25 minuten tot een half uur gaar in ruim kokend water. Wikkel de gekookte as perges in vier bosjes in de plak ken ham en doe die in een beboterde vuurvaste schaal. Kook intussen de aardappelen gaar en maak er met een scheutje melk, peper, nootmus: kaat en wat boter puree van. Spuit de puree rond de asperges en zet de schaal vervolgens nog vijf minuten onder de grill na er hier en daar een stukje boter over te hebben verdeeld. Over de ham kan ook nog geraspte kaas worden gestrooid maar mevrouw Baert houdt het ge recht liever eenvoudig en calo rie-arm. Groot Spectrum Groente Kook boek Uitgave: Het Spectrum, Utrecht ISBN 90 27 49 008 2 Prijs tot 15 juni 39,90, na 15 juni 49,90. RIEN VAN REEMS 1. zware sloep; 6. vrucht; 11. lokspijs; 12. corpulent; 14, metalen staaf; 15. militaire ordedienst (afk.); 16. kleurling; 18. van een (afk.); 19. langwerpig onderkussen; 21. zeer matig; 23. symbool van magnesium; 25. lichaamsdeel; 27. hofpersoonin vroegere jaren; 28. karaat (afk.); 29. Nederlandse omroepver eniging (afk.); 31. vrouwelijk dier; 33. spinneweb; 34. plaats, plek; 35. soort kers; 37. stamloze moeraspalm; 38. bovendien; 39. rolletje fijngesneden tabak; 41. nogmaals; 42. luitenant (afk.); 43. zangstem; 44. kreet; 46. sportevenement (afk.); 47. vrucht; 48. Europese luchtvaartmij (afk.); 49. muzieknoot; 50. insekteneter; 52. ogenblik; 53. lichamelijke opvoeding (afk.); 55. ijzerhoudende grond; 57. enfant terrible; 60. mondrand; 61. wars van laagheid; 62. bedrijvigheid; 63. beugeltje met pin; 64. scheepsvloer; 66. klein paard; 68. familielid; 69. bijwoord; 70, wijnsoort; 72. onbezonnen; 74. loofboom; 75. roofdiertje; 77. zeurpiet; 79. Amsterdams peil (afk.); 80. lang en smal kleed; 82. symbool van titanium; 83. aanmatigende houding; 85. gesloten; 86. soort kip; 87. kerkgezang; 88. ovaal. 1. koolsoort; 2. groot ongeluk; 3. hoofddeksel; 4. verbran dingsrest; 5. vogel; 7. winters voertuig; 8. gebladerte; 9. plomp dier; 10. brandweerman; 12. stoot; 13. oogholte; 16. insekt; 17. bepaald geldbedrag; 20. vadsig; 22. slaghout bij cricket; 24. familielid; 26. heilig boek; 28. maatschappelijk stelsel; 30. zwaardwalvis; 31. gezichtsorgaan; 32. Europeaan; 33. gebogen been; 35. steunverband; 36. gezantschap; 39. voorschoot; 40. land in Azië; 43. weide in het hooggebergte; 45. deel v. h. oor; 49. blaasinstrument; 51. vrije keus; 54. eerlijk en vlijtig; 56, veerkracht; 58. uitroep; 59. voorzetsel; 60. pausennaam: 65. hoofddeksel; 67. vreemde titel; 70. bruine waterverf; 71. klein vertrek; 72. insekt; 73. inhoudsmaat; 75. werkelijk zo zijnd; 76. loterijbriefje; 77. watervlakte; 78. gewicht; 81. wijfje v. e. kanarie; 84. dwarshout aan een mast; 86. wiskundig getal. Welke 2 sleutelwoorden vormen de letters uit de vakjes 63, 51, 5, 67, 65, 62, 77, 43, 27, 40 en 26, 6, 37, 48, 66, 88,1, 22, 61,56? Schrijf uitsluitend de twee sleutelwoorden op een briefkaart en zorg ervoor dat uw oplossing uiterlijk woensdagmorgen in het bezit is van: Puzzelredactie PZC-Vrijdagkrant, Postbus 466, 4380 AL Vlissingen. Vermeld uw naam, adres en woonplaats. Voor de wekelijkse Vrijdagpuzzel stelt de PZC ditmaal de volgende prijzen beschikbaar: 3 exemplaren van het prachtboek 'De Zeeuws-Vlaamse kustvlakte' (uitgave Den Boer/Lannooy), winkelwaarde ƒ49,50. De oplossing en de namen van de prijswinnaars vindt u in de PZC-Vrijdagkrant van volgende week. .y>.s S N P W 3 5 dj <L> C O. >- irt ca <v OJ - Q - Z n S;w E W co O. ca co «J O M r, c/2 ScSS 0 F r'ïl vrijdag 3 mei ">0 g^-S Ï3< Q I 3 CU X D A N S L E S - H E L L I N G 0 B E R - B E T 0 N - K E E L E E D - 0 - C 0 L - E - L E I D L - L 0 L - P - T E L - F M E - T Y G E R - V U R I G - K L '0 0 M - N A V E L - S A G E Z 0 N - P S A L T E R - L E V A R - N U - F E E - E V - B E K - R A N K - K - A C R E - R - T O M A A T - P R I E E L - W - G E I T - V - E T E N - R A D - N S - M 0 T - A S - W E R A T - E V E N W E L - D A G W R A T - R E K E L - B 0 D E I - K 0 P E R - E F F E N - N N H - R 0 K - F T I N - S B K A R - P - P Y L - N - B E 0 E L A N - M A N I E - S 0 L 0 L 0 M P E R D - D I N S D A G De asperges van de koude grond zijn laat dit jaar. Het weer zit de telers tegen. De laatste week van april en de eerste week van mei reed me vrouw De Cock van café Het Gemeentehuis in Zuiddorpe re gelmatig naar Koewacht. En tijdens elke rit gleed haar speu rende blik over de aspergevel- den langs de weg. Maar die lagen er onberoerd bij, geen barstje in de keurige rijen opge hoopte aarde verraadde de komst van uitlopende asperges. Sinds de gemeentelijke herinde ling een eind maakte aan de zelfstandigheid van Zuiddorpe serveert de familie De Cock van begin mei tot de langste dag van het jaar, 21 juni, dagelijks asper ges als hoofdgerecht aan lief hebbers uit Nederland en Bel gië. Dertig jaar geleden werd de aspergeteelt in dit deel van Zee land geïntroduceerd. De delica tesse gedijt alleen in zanderige grond en toevallig loopt er tus sen Zuiddorpe en Sint-Jansteen zo'n smalle strook zandgrond. Boeren in de polder hebben wel eens geprobeerd de asperge op klei te telen, „maar", zegt de zoon van mevrouw De Cock, „dat was geen succes. De asper ges groeiden niet omhoog maar dieper de grond in". Toen in de jaren vijftig in Koe wacht de eerste asperges kon den worden geoogst, zette de familie De Cock, deze heerlijke groente als tussengerecht op het menu. In die dagen was het de gewoonte dat de burgemees ter en de gemeentesecretaris el ke drie maanden ergens gingen eten. Zij kwamen toen ook bij café-restaurant Het Gemeente huis de asperges een keer proe ven. Dat beviel zo goed dat ze de suggestie deden om er maar het hoofdgerecht van te maken. Voor burgemeester en secretaris was het hun ambtelijke galge maal want kort daarop volgde de herindeling en werd Zuiddor pe een kern van de gemeente Axel. Maar de asperges zijn op het menu gebleven en nu staat Het Gemeentehuis wijd en zijd bekend als het beste asperge eethuis van Zuidwest-Neder land. Van mei tot en met juni zit het restaurant vol aspergelief hebbers. Veel groepen en zaken mensen uit de Kanaalzone met hun binnen- en buitenlandse re laties. Mevrouw De Cock: „Veel men sen komen al jaren hier. Sommi ge reserveren wekelijks en zijn goede kennissen geworden. De asperges worden op klassieke wijze bereid en geserveerd, wat wil zeggen dat de asperges wor den gekookt en opgediend met fijngemaakt ei en botersaus. „Je moet een succesvol recept nooit veranderen", zegt mevrouw De Cock. Ze heeft het liefst asper ges uit de eigen streek, maar doordat 'Het Gemeentehuis' zo veel klanten heeft, is de voor raad Zeeuwse asperges ontoe reikend. Asperges uit de streek zijn altijd heerlijk vers, 's och tends voor dag en dauw gesto ken en 's middags op tafel. Maar het merendeel van wat in het Zuiddorpse restaurant wordt opgediend is afkomstig uit de streek rond Bergen op Zoom. „Mevrouw De Cock vraagt me altijd om alleen voor haar te steken, maar ik heb klanten die al dertig jaar bij me komen en die wil ik natuurlijk niet teleur stellen", zegt de 76-jarige Maria Baert uit de buurtschap Nieuwe Molen in Koewacht. Ze zegt er eerlijk bij dat ze de aanloop van aspergekopers niet zou willen missen: „Ik maak graag een praatje". Mevrouw Baert is de pionier ster van de aspergeteelt in Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen. „Mijn man hij is nu 82 maar nog vief en ik hadden een boerenbedoening. Er waren ze ven kinderen en omdat er veel werk aan zit, stelde de land bouwvoorlichting ons voor om asperges te gaan telen. Ze heb ben ons verteld hoe we dat moesten doen en we waren de eersten die er mee begonnen. Na ons volgden anderen in de streek ons voorbeeld. De laat ste tijd loopt de teelt terug. Veel mensen hebben een asper getuintje voor eigen gebruik, maar er zijn nog maar een paar mensen die voor de commercie telen. De jeugd heeft er geen goesting meer in om 's morgens vroeg op te staan en asperges te gaan steken". Ondanks haar gevorderde leef tijd staat mevrouw Baert in deze tijd van het jaar iedere ochtend om vijf uur op. Nu het zo koud is valt er niet zoveel te steken, maar zodra het warmer wordt, vliegen de asperges de grond uit. Dan moet de hele dag worden gewerkt. Er wordt nu vooral 's ochtends vroeg en 's avonds na zessen gestoken. Zo dra er een scheurtje in de grond zichtbaar wordt weet de teler dat de asperge op punt staat door te breken. Gestoken wordt pas als de asperge net als een mol een hoopje aarde opgooit. Om dat duidelijk te kunnen zien, worden de opgehoogde rij en aarde waarin de aspergewor tels zijn uitgeplant netjes afge vlakt. Soms als er gebrek is aan asperges, zoals nu het geval was in de eerste weken van mei, worden ook de scheurtjes in de grond 'behandeld'. Het steken is een hele kunst. De aarde wordt verwijderd en de aspergescheut van voldoende lengte wordt af gesneden, daarna wordt de wor tel weer keurig afgedekt. Mevrouw Baert: „Soms groeien de asperges als een bosje aan de wortelstok, lange, middellange en heel korte. Je moet dan al leen de lange afsteken en ik moet dan heel goed kijken hoe ik dat aanpak zonder de klein tjes te beschadigen". Aspergeteelt is daardoor een ar beidsintensief werk. Een echt familiebedrijf en vooral kinder rijke gezinnen pakten dit werk in de jaren vijftig aan. Een aspergeveld gaat gemid deld twaalf jaar mee, al haalt Maria Baert nog steeds een goe de kwaliteit asperges van een veldje dat al achttien jaar be werkt wordt. De wortels halen de Zeeuwse aspergetelers uit Limburg. Ze planten die eind maart uit op een afstand van 25 centimeter in rijen die 1,25 tot 1,30 meter uit elkaar liggen.' grond wordt er boven op! hoogd en dan blijven de aspe geplanten 2 jaar staan. Na twee jaar wordt alles plat r kapt en in het derde jaar woi de grond met behulp van speciale aspergeploeg boven planten opgehoogd. In het di de jaar worden de eerste aspt ges gestoken van mei tot be? juni. In het vierde jaar wordt ti oogstseizoen verlengd tot 21 ni. Dan is het aspergeseizo voorbij. Voor de teler is verder alleen een kwestie V' bemesten en onkruid bestt den. Na zo'n twaalf jaar zijn' velden uitgeput en wordt erzc drie jaar iets anders op ge"" bijvoorbeeld snijmaïs. Niet alleen de klanten van familie De Cock kijken ie® voorjaar uit naar de eerste' perges, ook Maria Baert het 'witte goud' uit de Zeen» Vlaamse zandgrond te waar' ren. Ze maakt ze steevast kis met ham en aardappelpuree de oven. Zie voor haar reet De Kleine Kaart. RIEN VAN RE®

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1985 | | pagina 40