IN DE VRUDAGKRANT:
PTT: minder verlies bij post en giro
UB SID IE VOOR PROJECTEN GEMEENTEN
Prijs van superbenzine
boven de twee gulden
TBC-explosies in
Bemmel en Beekbergen
Kirkpatrick zamelt geld in
voor contra 's in Nicaragua
de PZC
vandaag
Israël zet
miljoen op
hoofd Mengele
Zeeuwse aspergetoer
Hoofdpijn
CONSUMENTENBOND: 'BOYCOT GROTERE MERKEN'
NICARAGUA STUURT BANANEN NAAR BELGIE
De prijs van
onze energie
Bewolkt en buien
228e jaargang no. 108
/oensdag 8 mei 1985
vrijdagkrant
Intimidatie
Oeverval
Aardgasprijs
Voetbal
Wisselend bewolkt met af en toe een
bui, mogelijk met onweer. Vrij krach
tige wind uit noordoostelijke richting,
middagtemperatuur omstreeks 15
graden.
Elke vrijdag ander nieuws...
l)EN HAAG - De PTT heeft vorig jaar een winst van 859 miljoen gulden
tehaald, mede dankzij geringere verliezen bij de post en de postgiro. Dit
llijkt uit het dinsdag verschenen jaarverslag.
De fraude met girobetaalkaarten en kascheques zal de komende vijfjaar beter
torden bestreden door de komst van beeldschermen. De 4000 loketten van de
postkantoren en agentschappen zullen worden uitgerust met computertermi
nals, waardoor de controle verbeterd wordt. Ook zullen er 500 gelduitbeta-
lingsautomaten worden geïnstalleerd om de grootste drukte te kunnen
opvangen alsmede om een 24-uurs-service te kunnen bieden.
(Zie ook pagina 7)
abinet: fonds voor
estrijden misdaad
)EN HAAG (ANP) - Het kabinet heeft besloten een stimuleringsfonds voor de bestrijding van
Je (kleine) criminaliteit in te stellen. In de periode 1986-1990 zullen uit dit fonds subsidies
morden verstrekt voor gemeentelijke projecten op dit terrein. Hiervoor heeft het kabinet 45
liljoen gulden uitgetrokken.
De regering denkt aan projecten op
bet gebied van de stadsontwikkeling,
bouwtechnische beveiliging, het jon
gerenwerk, het (voortgezet) onderwijs,
pe detailhandel, het verkeer en de
ptalling van fietsen. In samenwerking
net de Vereniging van Nederlandse
Demeenten (VNG) zal het kabinet
(jnderzoeken welke gemeenten zich
net het ontwikkelen van beleidsplan-
tegen de kleine criminaliteit be-
lighouden en in welk verband derge
lijke projecten een plaats kunnen krij
gen
Eén en ander blijkt uit de nog vertrou-
Conducteurs, congiërges, winkelper
soneel, sporttrainers en jongerenwer
kers zullen daarmee in het bijzonder
worden belast.
Het kabinet onderscheidt drie hoofd
lijnen. Naast de aangekondigde ver
sterking van het toezicht is dat ener
zijds de ontwikkeling van een be
bouwde omgeving die zo min mogelijk
gelegenheid biedt tot het plegen van
delicten en anderzijds het versterken
van de binding van de opgroeiende
generatie met de maatschappij.
Middels de aangekondigde wet onbe
loonde arbeid uitkeringsgerechtigden
kunnen uitkeringsgerechtigden bij
projecten (ter versterking van het
toezicht) ingeschakeld worden meent
het kabinet.
Enkele andere beleidsvoornemens
zijn: bijzondere opleidingsfaciliteiten
voor (leidinggevende) politiemensen;
intensivering van controles door de
politie; verbetering en uitbreiding van
de politie-bemoeienis met slachtoffers
van misdrijven en organisatorische
verbeteringen bij de gerechten en
parketten.
Aangekondigd wordt voorts dat de
samenwerking bij de bestrijding van
de zware criminaliteit wordt uitge
breid. Dit betreft de oprichting van
regionale criminele inlichtingendien
sten en afdelingen misdaadanalyse.
Ook komen er, op regionaal niveau,
depots (met technische middelen) ter
ondersteuning van de tactische re
cherche.
Uit de notitie blijkt dat de (geregi
streerde) criminaliteit zich in de ja
ren 1970-1983 heeft verviervoudigd.
De notitie voorspelt voor de komen
de jaren nog een forse stijging van de
criminaliteit.
van justitie over de bestrijding van de
criminaliteit. In de nota wordt ver
sterking van het toezicht op potentie-
wetsovertreders aangekondigd.
Aannemers beschuldigen de
FNV ervan op tal van plaatsen
werkwillige bouwvakkers de
toegang tot de bouwplaats te
willen ontzeggen.
PAGINA 3
Aan de Plompetorendijk op
Schouwen is een oeverval van
grote omvang opgetreden. De
val bedreigt de dijk over een
breedte van ruim 200 meter.
PAGINA 11
De Gasunie zal de prijs van
aardgas voor de industrie ook
in de toekomst laten afhangen
van de stookolieprijs, aldus de
hoofddirecteur Grotens.
PAGINA 13
Sensatie was er weer in het
betaalde voetbal. Feyenoord
verloor van Go Ahead Eagles
en Ajax speelde bij Twente
gelijk. De finalisten voor de
beker zijn nog niet bekend, de
beide wedstrijden eindigden in
een gelijk spel, dus een her
kansing.
PAGINA 19
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenl.: 3 en 5
Beurs en financiën: 7
Varia: 9
Provincie: 11, 13, 15 en 17
Sport: 18 en 19
ROTTERDAM (ANP) - De prijs van
superbenzine gaat vandaag met drie
cent omhoog. Voor het eerst in Neder
land wordt de benzine bij zelftank-
stations duurder dan twee gulden,
namelijk 2,01 gulden per liter. Een
liter normale benzine gaat met 2 cent
omhoog en zal dan 1,94 gulden kos
ten.
Dit hebben de oliemaatschappijen en
vrije handelaren in Rotterdam dins
dag bekendgemaakt. De prijs voor
een liter super aan een bediende
pomp ligt overigens al enkele weken
boven de twee gulden.
Konsumenten Kontakt (KK) heeft als
reactie op de prijsverhogingen aange
kondigd dat vanaf zaterdag in - sa
menwerking met de Vara - een televi
siespotje uitgezonden zal worden
waarin automobilisten opgeroepen
worden bij zogeheten vrije pompen te
gaan tanken. Dit in verband met het
grote prijsverschil tussen dergelijke
pompen en de merk-tankstations.
De prijs van een liter superbenzine
kwam in de zomer van 1975 in Neder
land voor het eerst boven de gulden.
Sinds begin 1985 zijn de prijzen van
benzine flink gestegen: super onge
veer 20 cent per liter en normale
benzine ongeveer 18 cent per liter.
De snel groeiende stijging van de
benzineprijzen de afgelopen maanden
is volgens de oliehandel aanvankelijk
het gevolg geweest van de sterk geste
gen dollarkoers. Terwijl de dollar van
af eind februari weer in waarde daal
de, stegen de prijsnoteringen op de
internationale markt van olieproduk-
ten waardoor het prijsdrukkend ef
fect van waardevermindering van de
dollar ruimschoots teniet is gedaan.
Het is niet waarschijnlijk dat de con
sument vandaag al op grote schaal
geconfronteerd wordt met een prijs
boven de twee gulden. Door plaatselij
ke concurrentie liggen de prijzen ge
middeld altijd al lager dan de advies-
(Slot zie pagina 4 kol. 1)
UTRECHT (ANP) - Actievoerders
hebben dinsdagmorgen tegen tien
uur op verschillende trajecten
treinen tot stilstand gebracht door
aan de noodrem te trekken. De
acties zijn uitgevoerd door groe
pen die bezwaar hebben tegen de
voordeurdelersregeling, kortingen
in de sociale voorzieningen en
plannen voor studiefinanciering.
De acties zijn uitgevoerd door groe
pen uit Rotterdam, Den Haag,
Delft, Nijmegen, Tilburg, Utrecht,
Leiden, Eindhoven, Groningen,
Steenwijk en Bergen op Zoom. Een
woordvoerder van de actiegroepen
achtte het niet uitgesloten dat er
nog meer acties zullen komen.
Een woordvoerder van NS meldde
dat vijf treinen tijdelijk tot stil
stand werden gebracht: tussen Nij
megen en Wychen, tussen Nijme
gen en Cuyk, bij Tilburg, bij Den
Haag en bij Den Bosch. Dertien
actievoerders zijn door de politie
aangehouden, aldus de NS-woord-
voerder. De vertragingen bedroe
gen over het algemeen niet langer
dan een kwartier. Volgens de actie
voerders is dinsdag in totaal in
negen treinen aan de noodrem ge
trokken.
BEEKBERGEN (ANP) - In het Ve-
luwse dorp Beekbergen zijn tien
mensen besmet met tuberculose. De
afgelopen dagen zijn nog eens 150
mensen onderzocht door het consul
tatiebureau in Apeldoorn. De uitslag
van dit onderzoek is eind deze week
bekend.
De bron van de besmetting, een man
uit Beekbergen die niet wist dat hij
tbc had, is inmiddels gelokaliseerd.
Hij is in een ziekenhuis opgenomen.
Meer dan veertig inwoners van het
Gelderse Bemmel, onder wie tien kin
deren, blijken onlangs eveneens be
smet te zijn met tuberculose. Dat
aantal kan nog oplopen omdat nog
niet alle resultaten binnen zijn van
een door het districtsconsultatiebu
reau voor tuberculosebestrijding in
Nijmegen uitgevoerd onderzoek on
der totaal 400 mensen, binnen zijn.
Ook de bron van deze besmetting, een
vrouw uit Bemmel, is inmiddels ge-
Advertentie
AMSTERDAM - De prijs van super benzine schiet vandaag door de tweeguldengrens. Bij zelfbedieningspompen zal
men voor super dan 2,01 moeten betalen voor een liter. Voor normaal zal f 1,94 moeten worden neergeteld.
Advertentie
(Van onze correspondent)
WASHINGTON - Het ultra-conserva
tieve Amerikaanse dagblad de Was
hington Times, ten nauwste verbon
den met de Unificatie Kerk van de
Koreaanse evangelist Sun Myung
Moon, is dinsdag een inzamelings
campagne begonnen waarmee het
ten minste de 14 miljoen dollar voor
hulp aan de contra-rebellen in Nica
ragua bijeen wil brengen, die het
Congres president Reagan onlangs
weigerde.
Voormalig VN-ambassadeur Jeane
Kirkpatrick, trekpaard van vele con
servatieve belangen, wordt voorzitter
van een 'Nicaragua Vrijheids Fonds',
dat geen winst zal maken en formeel
geen bindingen heeft met Moon of de
Washington Times. De eigenaren van
de krant, News World Communica-
vonden en in een ziekenhuis opgeno
men.
Onlangs liet de Nationale Kruisver
eniging weten dat er in Nederland elk
jaar nog zo'n 1.500 mensen besmet
raken met tuberculose en het erop
lijkt dat het aantal ziektegevallen de
laatste tijd weer iets toeneemt.
Griekse grondwet - Het Griekse
parlement heeft dinsdag de door de
socialistische regering voorgestelde
grondwetswijziging goedgekeurd met
182 tegen 113 stemmen. Daarna werd
het parlement ontbonden met het oog
op de vervroegde parlementsverkie
zingen die 2 juni worden gehouden.
De grondwetswijziging wordt pas van
kracht als ook het nieuwe parlement
er zijn goedkeuring aan hecht.
De wijziging beoogt de macht van de
president te beperken bij het ontbin
den van het parlement en de benoe
ming van een premier.
tions Inc., een van de vele mantelor
ganisaties waarachter de onlangs we
gens belastingfraude tot gevangenis
straf veroordeelde sekte-leider zijn ac
tiviteiten verschuilt, heeft het fonds
(Slot zie pagina 4 kol. 2)
En zo schiet dus vandaag
voor het eerst in Neder
land de prijs van (super)ben-
zine door de nogal gevoelige
grens van twee gulden per
liter heen. Oliemaatschappijen en
vrije handelaren op de spotmarkt in
Rotterdam leggen koeltjes uit dat de
hoge koers van de Amerikaanse dollar
en de plotseling gestegen vraag naar
olieprodukten de prijsnoteringen in
ternationaal omhoog hebben gejaagd.
Consumentenorganisaties zitten in de
gordijnen: ze lopen te hoop tegen de
oncontroleerbare prijsverhogingen
van de laatste tijd, verwijten de olie
wereld manipulatie en kunstmatige
prijsopdrijving, rekenen voor dat de
benzine nu bijna een dubbeltje duur
der wordt dan nodig zou zijn en
vragen om ingrijpen van 'Den Haag'.
Kortom, er is sprake van een stevig
schrikeffect. Vooral wanneer de prijs
ontwikkeling van de laatste tijd eens
aan een nadere beschouwing wordt
onderworpen. In tien jaar tijd blijkt de
benzineprijs te zijn verdubbeld: in de
zomer van 1975 werd de grens van een
gulden per liter gepasseerd. Wat de
overheid in die jaren deed met opeen
volgende accijnsverhogingen op de
prijs van olieprodukten gebeurt nu op
de oliemarkt zelf met verwijzing naar
oorzaken, die de consument kennelijk
maar gelovig kan aanvaarden. Alleen
gebeurt het nu in een tempo (twintig
cent per liter omhoog in vier maan
den), dat argwaan en vraagtekens
oproept. Anderhalf jaar geleden nog
waren prijsverhogingen van oliepro
dukten gebonden aan toestemming
van het kabinet. Dat had in ieder
geval een vertragend en matigend
effect. Sinds het ministerie van econo
mische zaken de prijzen heeft vrijgela
ten is iedere rem verdwenen. Het
argument dat de consument eerder
zou kunnen profiteren van prijsverla
gingen blijkt een dubbele bodem te
hebben.
Eén ding is in ieder geval duidelijk:
energie zal in de toekomst alleen
maar duurder worden. Het effect
daarvan mag niet worden onderschat.
Twee energiecrises in korte tijd heb
ben aangetoond dat de energieprijs
een overheersende rol speelt in de
economische ontwikkeling. Industrië
le produktie, verkeer en vervoer, een
hoog ontwikkelde land- en tuinbouw:
energie bepaalt voor een beduidend
deel het kostenpatroon ervan. Daar
om zal het er voor de toekomst vooral
op aankomen hoe energie-afhankelijk
de Nederlandse samenleving zal blij
ven (in het bijzonder van de gang van
zaken op de internationale markt van
olieprodukten) en in hoever het moge
lijk zal blijken een evenwichtiger
prijsontwikkeling voor de grondstof
energie te bereiken.
Dat laatste was gisteren in Rotter
dam ook de grootste zorg van het
Samenwerkingsverband Industriële
Grootafnemers van Energie (SIGE)
op een symposium. Deze club van
energie-verslindende bedrijven stelt
zich namelijk op het standpunt dat
het economisch herstel in Nederland
en de concurrentiepositie van het
exporterend bedrijfsleven in de ko
mende jaren zal worden bepaald door
de produktiekosten van energie, in
het geval van deze SIGE-club voorna
melijk de kosten van elektriciteit. In
vergelijking met het omringende bui
tenland is de Nederlandse elektrici-
teitsproduktie in hoge mate gebon
den aan de prijs van olieprodukten,
die op haar beurt weer de prijs van het
aardgas dicteert. Gaandeweg is de
elektriciteitsopwekking in Nederland
bezig over te schakelen op kolen als
belangrijke vorm van brandstofinzet,
maar kernenergie speelt hier (in te
genstelling tot België en Frankrijk
bijvoorbeeld) geen rol van betekenis.
Sinds drie jaar is voor grootafnemers
van elektriciteit een regeling van
kracht die ervoor zorgt dat de elektri
citeitsprijzen min of meer in even
wicht zijn met die in de omringende
landen. Maar in feite is hier sprake
van een kunstmatige gang van zaken,
die bovendien een aflopend karakter
heeft.
Wanneer dus binnenkort in de
Tweede Kamer het debat aan de
orde is over het energiebeleid dat de
Nederlandse overheid tot het eind van
deze eeuw denkt te voeren zal de prijs
van de energie in de toekomst toon
aangevend moeten zijn. In de afgelo
pen jaren is die prijs angstwekkend
snel doorgeschoten. Dat had zijn in
vloed op het haasje over van lonen en
prijzen in vrijwel alle sectoren van de
samenleving, op het tempo van de
inflatie, op de positie van industrie en
landbouw (de kassen in het West-
land), op de woonlasten van de burger
en op nog veel meer. De capriolen van
de benzineprijs in de laatste maanden
geven dat weer eens aan. Het is een
signaal om bijzonder attent op te zijn.
vdM.
JERUZALEM (DPA-RTR-ANP) - De
Israëlische regering heeft dinsdag
een beloning van één miljoen dollar
uitgeloofd in ruil voor informatie die
leidt tot de aanhouding van de Duitse
oorlogsmisdadiger Josef Mengele.
Het geld zal worden uitgekeerd als
Mengele binnen twee jaar wordt op
gepakt, zo zei minister van justitie
Moshe Nissim dinsdag in de Knesset
(parlement).
