IN DË VRUDAGKRANT:
l\\\
HERDENKINGEN TREKKEN
MASSALE BELANGSTELLING
EG-landbouwoverleg
opnieuw vastgelopen
Nieuwe catastrofe
in Afrika dreigt
PZC
RANSLEGGING IN BERGEN-BELSEN
Partij Botha
erkent fouten
van apartheid
de PZC
vandaag
Paus vraagt
te bidden voor
welslagen bezoek
DUITSE HOUDING STRUIKELBLOK
Antillen eens
over 'losse'
samenwerking
Weer bommen
aan Spaanse kust
La det swinge
Starwars
PZC/sport
Eredivisie
Afwezig
Warmer
228e jaargang no. 106
Maandag 6 mei 1985
Kijkje in de keuken
vrijdagkrant
Af en toe zon en kans op een bui.
Middag temperatuur 15 graden. Een
matige tot vrij krachtige oostelijke
wind.
Elke vrijdag ander nieuws..
DEN HAAG (ANP) - Grote belangstelling heeft zater
dag en zondag de dodenherdenkingen en de vieringen
van veertig jaar bevrijding gekenmerkt. Tijdens de
o herdenking van de capitulatie van de Duit
sers in Wageningen, werd zondag door prinses Mar
griet en mr Pieter van Vollenhoven een krans gelegd
bij het bevrijdingsmonument tegenover hotel De
Wereld.
Zij werden daarin gevolgd door Canadese oud-strij
ders, Britse militaire vertegenwoordigers en leden van
de prinses Irene-brigade. De herdenking in Wagenin
gen was 's nachts al begonnen, toen estafettelopers uit
ruim 130 gemeenten zogenaamd bevrijdingsvuur kwa
men halen.
Zondagavond hebben meer dan 15.000 mensen, onder
wie 1200 Canadese oorlogsveteranen, in het voetbalsta
dion van Wageningen een groots opgezet bevrijdings
feest bijgewoond. Het spektakel, dat begon met de
landing van negen parachutisten die de vlaggen van de
geallieerde landen meebrachten, stond in het teken
van de vraag wat de na-oorlogse generatie met de
bevrijding heeft gedaan en wat vrijheid in de afgelopen
veertig jaar heeft betekend.
Wageningen is een aantal jaren geleden door het
kabinet aangewezen als de plaats waar de bevrijding
jaarlijks nationaal wordt herdacht en gevierd.
Grootscheepse herdenkingen in Rotterdam op Am
sterdam werden bijgewoond door onder meer koningin
Beatrix, prins Claus, premier Lubbers en andere leden
van het kabinet. Speciaal eerbetoon was er voor
oud-strijders uit negen landen.
In Wageningen defileerde zondag een groep Schotse
oorlogsveteranen voor prinses Margriet en Pieter van
Vollenhoven.
rotest begeleidt
eagan in Bitburg
(Van onze correspondent)
iONN - Ondanks golven van protest heeft de Amerikaanse president Reagan gisteren, samen
net bondskanselier Helmut Kohl, een bezoek gebracht aan het Duitse soldatenkerkhof in
Jitburg, waar ook 49 SS-ers begraven liggen. Honderden mensen, met gele Davidsterren op
mn mouw gespeld, demonstreerden langs de weg naar de begraafplaats, scherp in de gaten
behouden door politiemannen en veiligheidsfunctionarissen.
'Reagan heeft zes miljoen redenen
;ehad om het kerkhof niet te bezoe-
;en", zo verklaarde de vooraanstaan-
le Israëlische dichter Aaron Kovner
;eemotioneerd voor de Israëlische te-
evisie. De Franse minister van bui
tenlandse zaken Roland Dumas zei
lat grote menselijke tragedies met
iet bezoek werden opgerakeld, waar
fan men de wonden beter niet kon
ipenrijten. De Sowjet-Unie noemde
ie kranslegging in Bitburg „heilig-
ichennis". Ook op veel andere plaat-
;en in de wereld klonken felle protes-
,en tegen het bezoek.
Iet Amerikaanse staatshoofd scheen
ach de kritiek toch te hebben aange-
;rokken. Want, zo wordt uit presiden-
;iële kringen vernomen, hij heeft zijn
;astheer Kohl uitdrukkelijk gevraagd
if de gang naar het kerkhof werkelijk
ïodig was, Kohl vond klaarblijkelijk
ran wel.
Cohl en Reagan werden op hun tot
lieven minuten bekorte tocht over het
kerkhof vergezeld door respectievelijk
jie Duitse generaal Johannes Stein-
tioff en de Amerikaanse generaal Ma-
ihew B. Ridgway. Bij het monument
Voor de gevallenen legden zij zwijgend
ten krans, waarna een soldaat 'Ik had
Een kameraad' op de trompet speelde.
Vervolgens gaven de twee vroegere
jeneraals, tijdens de Tweede Wereld-
lorlog vijanden, elkaar de 'hand der
/erzoening'.
Vanaf het kerkhof ging het konvooi
fan Reagan en Kohl met betrekkelijk
;rote snelheid door het stadje Bit-
>urg, waar 12.000 Duitsers en onge-
'eer net zo veel Amerikanen wonen,
laar de nabij gelegen basis van het
Amerikaanse leger. Op de basis in
specteerden de beide staatslieden
[Amerikaanse en Duitse troepen. Hei-
nut Kohl zei tot de vierduizend geno-
ligden dat zijn bezoek met Reagan
ian het soldatenkerkhof niet gemak
kelijk was geweest. Doel van politiek
landelen is te voorkomen dat zich
ioit weer zoiets kan herhalen als wat
ijdens het nazi-bewind geschiedde,
tldus Kohl.
Ronald Reagan verklaarde het diep
ie betreuren dat door zijn bezoek aan
[iet soldatenkerkhof in Bitburg oude
'vonden zijn opengereten. De misda-
Ien van de SS noemde hij de gruwe-
jkste in de geschiedenis. „Maar an-
eren die daar begraven zijn, waren
ewone soldaten in het Duitse leger".
Voor de tocht naar Bitburg hadden
de bondskanselier en zijn gast een
bezoek gebracht aan het vroegere
concentratiekamp Bergen-Belsen. De
VATIKAANSTAD (AP/ANP) - Paus
Johannes Paulus II heeft zondag de
gelovigen verzocht te bidden voor
het welslagen van zijn 10-daagse reis
naar Nederland, België en Luxem
burg, die aanstaande zaterdag be
gint. Het is gebruikelijk dat de Paus
een week voor dergelijke bezoeke een
bede voor het welslagen uitspreekt.
"Ik wens voor mij zelf uw gebeden
voor mijn apostolische pelgrima
ge...Ik verzoek om de gebeden van
iedereen en de gehele kerk," zo ver
klaarde de paus zondagmiddag tot
ongeveer 30.000 mensen op het St.
Pietersplein.
Een actiegroep heeft uit protest tegen
het komende pausbezoek heeft in de
nacht van zaterdag op zondag in
Eindhoven op diverse kerkdeuren affi
ches gespijkerd. Op de affiches staan
tien stellingen die ingaan tegen de
wijze waarop paus Johannes Paulus II
het katholieke geloof interpreteert.
De Eindhovense politie heeft op veel
plaatsen in de stad de affiches verwij
derd.
politie moest daar een veertigtal
joodse demonstranten, waarvan som
mige met een gele ster op, hardhan
dig verwijderen.
Evenals een groep die het documenta
tiecentrum bij de ingang een aantal
uren bezet had, protesteerden zij te
gen het bezoek van Reagan aan het
Duitse soldatenkerkhof in Bitburg.
„Het is een schande om op één dag de
slachtoffers en de daders te herden
ken", zei een van hen.
In het vroegere concentratiekamp
stonden Reagan en zijn vrouw enige
tijd zwijgend voor het joodse gedenk
teken en een met heide begroeide
heuvel waaronder de resten van 5000
in Bergen-Belsen omgekomen men
sen liggen. De Amerikaanse president
legde daarna een krans bij de obelisk.
Nadat kanselier Kohl zich, net als
twee weken geleden op dezelfde
plaats, had erkend dat de nazi-misda
den een 'historische verantwoorde
lijkheid' voor de Duitsers zijn, citeer
de Ronald Reagan in zijn toespraak
Anne Frank: „Ondanks alles geloof ik
nog altijd dat mensen goed van hart
zijn... Ik denk da het allemaal goed zal
komen en dat vrede en rust weer
zullen terugkeren". Dit had Anne
Frank drie weken voor haar arrestatie
in Amsterdam geschreven. Acht
maanden later stierf zij in Bergen-
Belsen.
Nadat Reagan en Kohl het vroegere
concentratiekamp verlaten hadden,
legden kinderen de slachtoffers bloe
men. Velen huilden toen zij bij het
joodse monument het lied zongen
waarmee zovele duizenden destijds
de dood in gingen. Ook in andere
voormalige concentratiekampen is
gisteren de bevrijding herdacht.
Tijdens de kranslegging op het legerkerkhof van Bitburg namen v.l.n.rgeneraal Steinhoffi kanselier Kohl, president
Reagan en generaal Ridgway een moment stilte in acht. Reagan verklaarde later dat met name de 'verzoening over het
graf tussen de beide generaals, die in de oorlog tegen elkaar streden, hem 'hoop' gegeven had.
(Van onze correspondent
LUXEMBURG - De landbouwministers van de Europese
Gemeenschap zijn het ook dit weekeinde in Luxemburg nog
niet eens geworden over de landbouwprijzen voor 1985/1986.
De Duitse weigering een verlaging van de graanprijzen te
aanvaarden staat nog steeds een akkoord in de weg.
Er is nu voor volgende week maandag
en dinsdag een nieuwe vergadering in
Brussel uitgeschreven, maar de ver
wachtingen voor dat beraad zijn on
verminderd somber. Hoe de impasse
WILLEMSTAD (GPD) - De An
tilliaanse politici zijn in het
weekeinde in Willemstad eens
geworden over een losse samen
werkingsvorm tussen de eilan
den nadat Aruba zich per 1
januari 1986 uit het Antilliaanse
staatsverband heeft afgeschei
den.
Aruba zal zijn eigen gulden in
voeren, gekoppeld aan de Ameri
kaanse dollar. Dat betekent dat
er nauwelijks een monetaire sa
menwerking komt, omdat het
eiland zijn eigen centrale bank
krijgt en er een feitelijke schei
ding van de goud en deviezen
voorraad moet plaatsvinden. Op
politiek gebied komt er een mi
nisteriële samenwerkingsraad
waarin Aruba en de Antillen van
vijf een gelijk aantal ministers
nebben. Beide partijen hebben
vetorecht.
doorbroken moet worden is volstrekt
onduidelijk. Europees landbouwcom
missaris Frans Andriessen verweet de
Duitse landbouwminister Ignaz
Kiechle 'een onverzoenlijke houding'
in te nemen.
De Europese Commissie, het dage
lijks bestuur van de EG, had aanvan
kelijk een verlaging van de graanprij
zen met 3,6 procent voorgesteld. Zon
dag deed de Italiaanse voorzitter van
de landbouwraad Filippo Pandolfi in
Tegen Reagan - Enkele honderd
duizenden demonstranten (meer dan
een miljoen volgens de organisatoren)
hebben zondag in heel Spanje gede
monstreerd tegen het tweedaagse be
zoek van president Reagan dat van
daag begint.
De demonstraties waren georgani
seerd door linkse en pacifistische
groeperingen. De initiatiefnemers
spraken van een „historisch succes".
Hier en daar kwam het tot incidenten.
De demonstranten protesteerden met
name tegen het beleid van Reagan in
Midden-Amerika en eisten opzegging
van het Spaanse Navo-lidmaatschap
en terugtrekking van de Amerikaanse
troepen uit Spanje.
In verband met het bezoek van Reagan aan Bitburg demonstreerden joodse betogers met gele Davidssterren in het
centrum van het stadje. Op de protestborden vroegen de betogers de Amerikaanse president waarom hij een kerkhof
bezocht 'waar leden van de SS begraven liggen'. Bovenin de foto is de tekst 'De slachtoffers waarschuwen' te lezen.
ROME/NAIROBI (DPA/
AFP) - De door honger
getroffen landen in
Afrika staan voor een
grote catastrofe, indien
de internationale ge
meenschap niet onmid
dellijk gecoördineerde
actie onderneemt. Dat
staat in een vandaag ge
publiceerd rapport van
de FAO (VN-organisatie
voor voedsel en land
bouw). Volgens het rap
port verslechtert de toe
voer van voedsel voor
enkele van de 21 landen,
waaraan voor 1984/85
hulpzendingen zijn toe
gezegd. De FAO bepleit
vooral de bespoediging
van leveranties door de
lucht voor de zes
zwaarst getroffen lan
den: Ethiopië, Mali, Mo
zambique, Niger, Sudan
ALICANTE (AP) - In de Spaanse
badplaats Alicante is zondag
opnieuw een bom ontploft, de
zesde in vier dagen. Persoonlij
ke ongelukken hebben zich niet
voorgedaan en evenmin werd
materiële schade aangericht.
De Baskische afscheidingsbewe
ging ETA verklaarde zaterdag
negen bommen te hebben ge
plaatst bij badplaatsen aan de
Middellandse Zee als onderdeel
van haar campagne voor een
autonome Baskische staat. ETA
meldde tevens waar de bommen
geplaatst waren en volgens de
politie waren ze alle onschade
lijk gemaakt.
Vorige week kondigde de ETA
een campagne tegen het toeris
me in Spanje aan die tot doel
heeft "de Spaanse regering te
dwingen tot herbezinning over
het Baskenland." De beweging
heeft sinds haar oprichting in
1968 de verantwoordelijkheid
opgeëist voor ongeveer 525
moordaanslagen, veelal op mili
tairen en politieagenten.
een uiterste poging het voorstel om
dat percentage te halveren.
Maar Kiechle, die geen enkele graan
prijsverlaging wil, wees ook dat ver
gaande compromisvoorstel, dat de
EG enkele honderden miljoenen gul
dens zou gaan kosten, van de hand.
Andriessen stelde overigens dat de
Europese Commissie wil blijven vast
houden aan een verlaging met 3,6
procent.
De landbouwministers begonnen don
derdag aan hun overleg, het zesde
over de landbouwprijzen in twee
maanden. Zondagmiddag werd het
beraad geschorst voor onderling be
raad tussen Pandolfi en de negen
andere ministers afzonderlijk. Daarna
werd het overleg verdaagd naar vol
gende week.
Op een persconferentie haalde An
driessen fel uit naar de Duitse minis
ter, wiens opstelling hij 'onaanvaard
baar' noemde. Kiechle stelt de positie
van de landbouwers in de Gemeen
schap in de waagschaal, zei de Neder
lander. Bovendien schaadt het ont
breken van nieuwe landbouwprijzen
de handelsrelatie van de EG met de
Verenigde Staten.
Het Duitse verzet heeft vooral bin
nenlands-politieke achtergronden.
De CSU'er Kiechle komt uit Beieren
waar zich de meeste Duitse graan-
boeren bevinden, die al hun hoop op
'hun' minister hebben gevestigid. Bo
vendien worden zondag in een ande
re veel graan producerende deel
staat, Nordrhein-Westfalen, verkie
zingen gehouden.
Van onze correspondent)
JOHANNESBURG - De rege
rende blanke Nationale Partij
van staatspresident P.W. Bo
tha wil zijn leden voorberei
den op nog grotere verande
ringen in Zuid Afrika.
De komende weken zal onder partij
activisten een boekje worden ver
spreid, waarin de NP-aanhangers wor
den opgeroepen de nieuwe politieke
standpunten van de regering te om
helzen. In het boekje, dat met goed
keuring van staats- en partijleider
Botha is geschreven door de politico
loog Stoffel van der Merwe, tevens
kamerlid voor het kiesdistrict Heider-
kruin, wordt voor de eerste keer door
een NP-functionaris toegegeven, dat
de doctrine, die ervoor moest zorgen,
dat er nooit zwarte Zuidafrikaanse
burgers zouden zijn, volledig fout is
geweest. Aldus berichtte het Zuidafri
kaanse zondagsblad Sunday Times
het afgelopen weekend.
Van der Merwe's kritiek op het apart
heidsysteem uit het verleden, laat
evenwel nog steeds ruimte voor apart
heid. Zo houdt hij vast aan geschei
den woongebieden en eigen scholen
voor de verschillende etnische groe
pen 'zo de individuele leden dat wen
sen'.
Ongeveer duizend man Zuidafri
kaanse troepen en politie hebben
zondag de zwarte woonstad Kwano-
buhle nabij Uitenhage in de oostelij
ke Kaapprovincie afgegrendeld, na
dat zaterdagnacht twee zwarten bij
gewelddaden waren omgekomen.
Volgens inwoners zijn huizen door
zocht en een onbekend aantal arres
taties verricht.
en Tsjaad. Voort moe
ten onmiddellijk maat
regelen worden geno
men om de distributie
van levensmiddelen
vanuit de havens naar
de plaatsen van bestem
ming te bespoedigen.
Ook moeten de komen
de weken zaden en an
dere benodigdheden
voor het nieuwe seizoen
worden gestuurd.
Het Noorse damesduo Bobby-
soeks kreeg de hoogste waar
dering in het Eurovisie Song
festival voor het liedje 'La det
Swinge'.
PAGINA 2
De Franse president Mitter
rand is tegen het omstreden
Starwarsplan van de VS.
PAGINA 3
De spanning in de eredivisie is
weer enigszins terug. Ajax ver
loor gisteren met 1-0 van
Haarlem, terwijl Feyenoord
met 3-2 won in Utrecht. Met de
ontmoeting Ajax-Feyenoord
nog voor de boeg is er ineens
weer veel mogelijk. PSV doet
niet meer mee na de 2-1-neder
laag in Den Bosch.
PAGINA 11
Drie Zeeuws-Vlaamse ama
teurwielrenners wacht een
zware straf. PAGINA 15
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
Provincie: 5 en 7
Sport: 11, 12, 13, 14, 15, 16,
17 en 18
