IN DE VRUDAGKRANT:
UBBERS: BEVRIEZING KAN POSITIEF ZIJN
Dochter Carter gearresteerd
KLIMLES
Omroepraad kraakt
mediawet Brinkman
JDDJ-Jmil)
ndaag
piet klerkx
01PITOL
10
11
12
aprif
april
april
april
van 10-10 uur.
Morgen actie Ns-machinisten Amsterdam
3
Kom naar Waalwijk
Moskous aanbod
lustig weer
28e jaargang no. 84
Kensdag 10 april 1985
Hoogbouw in Laagland
vrijdagkrant
|(SHINGTON/DEN HAAG (REUTER AFP/GPD) - De Amerikaanse regering heeft dinsdag
bericht van de Washington Post bevestigd, dat de Sowjet-Uunie begonnen is met
itvluchten van een meer accurate versie van de SS-20 raketten. De woordvoerder van het
Ipentagon, Michael Burch, sprak tegen dat de raket de naam SS-x-28 zou dragen. Burch zei
der dat „de bouw van bases (van SS-20) doorgaat". Hij zei niet te weten of de Russen daar
^-20s, een gewijzigde versie van de SS-20 of nieuwe raketten willen plaatsen. De
ordvoerder van het State Department verklaarde dat de wijze van constructie van de
i-20 erop wijst dat nog meer exemplaren van dit type kunnen worden geplaatst,
mier Lubbers gelooft dat een be- Het „1-juni-besluit" komt erop neer die er op 1 juni stonden opgesteld.
[oelichting
Japan
Project
Uniek
Selectie
Tegenvoorstel
ONTWERP ONBRUIKBAAR9
WASHINGTON (UPI-RTR) -
De nu 17-jarige dochter van
ex-president Jimmy Carter
Amy is maandag gearresteerd
demonstratie bij de Zuidafri VOORBEREIDINGEN ACTIES IN METAAL
kaanse ambassade in Was
hington.
Driedeling
tot 10 uur
tot 10 uur
3 bedrijven samen goed voor
m2 woonplezier
Metaal
CNV
Wolkenvelden afgewisseld met zonni-
perioden, kleine kans op een bui,
óverwegend matige wind uit westelij-
tff richting, middagtemperatuur 11
mraden.
Elke vrijdag ander nieuws..
k HAAG (GPD) - Het personeel bij
|o en televisie bereidt acties voor
In het cao-beleid van de ministers
likman (welzijn, volksgezondheid
■cultuur) en De Koning (sociale
tn en werkgelegenheid). Bij de
Tes zullen de kijkers en luisteraars
leel mogelijk worden gespaard.
Ige week werden uitzendingen al
1 minuten opgeschort.
De Dienstenbonden van FNV en CNV
hebben dinsdag voorbesprekingen ge
had voor ledenvergaderingen die vrij
dag zullen worden gehouden. In die
bijeenkomsten zal worden beslist over
de vorm waarin de acties zullen wor
den gegoten.
Volgens de voorzitter van de CNV-
bond, Nico van der Stel, is de actiebe
reidheid groot. Men wil echter voorko
men dat men het publiek tegen zich in
het harnas zou jagen door zo harde
acties te voeren dat kijkers en luiste
raars er al te zeer de dupe van zouden
worden.
Ondertussen bereiden de omroep-
werkgevers (NOS en omroepvereni
gingen) juridische stappen tegen de
ministers voor. Die zullen waarschijn
lijk uitmonden in een kort geding
tegen de Staat der Nederlanden.
Het omroeppersoneel protesteert, om
dat de twee ministers vorige week het
cao-akkoord dat in de omroepwereld
is bereikt, afkeurden. De bewindslie
den vinden onder meer dat bij de
omroep te weinig wordt ingeleverd
voor de arbeidstijdverkorting die is
overeengekomen.
ussen moderniseren
olgens VS de SS-20
dat Nederland op 1 november de 48
Amerikaanse kruisvluchtraketten op
de luchtmachtbasis Woensdrecht zal
plaatsen, als de Russen meer SS-20-
raketten geplaatst hebben dan de 378
bzing van het aantal SS-20-raket-
jin Europa tot 1 november, zoals is
ploten door Sowjet-leider Gorbats-
positieve invloed kan hebben op
|dff onderhandelingen over wapenbe-
^rsing in Genève.
let kan een rustpunt zijn dat het
Igelijk maakt om aan de onderhan-
lingstafel in Genève tot verder
fde vermindering te komen van
aantal raketten in de Sowj et-Unie
Europa, zo verklaarde premier
Ibbers dinsdag voor de KRO-radio.
Op de vraag of Lubbers een verband
ziet tussen het tijdstip van 1 novem
ber waarop Nederland het plaatsings-
besluit zal nemen en het voorstel van
Gorbatsjov om tot 1 november geen
premier verklaarde verder dat het
zoek van minister van buitenland
zaken Van den Broek vandaag aan
tskou bedoeld is om het „1-juni-
luit" toe te lichten voor zijn Sow-
•collega Gromyko, die het nogal
ewikkeld vond.
PZC
De Japanse regering wil haar
markt toegankelijker maken
voor buitenlandse produkten.
PAGINA 5
Het werkeiland Neeltje Jans
kan gebruikt worden als
plaats voor een project van
internationale allure.
PAGINA 9
Het Middelburgs Mannenkoor
en De Zeeuwse Theaterorgel
Stichting geven een uniek ge
zamenlijk concert in Middel
burg.
PAGINA 11
De Zeeuwse voetbal selectie
bestaat uit een kern van spe
lers uit Oostkapelle en Vlissin-
gen.
PAGINA 15
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenl.: 3 en 5
Opinie: 4
Beurs en financiën: 7
Provincie: 9, 11, 12 en 13
Sport: 15
AMSTERDAM (ANP) - NS-machinis-
ten in de regio Amsterdam willen
donderdagochtend van rond vijf tot
acht uur het treinverkeer vanuit de
hoofdstad enkele uren stilleggen.
Het gaat volgens een woordvoerder
van de Amsterdamse machinisten om
een spontane actie, die is bedoeld als
protest tegen de omstreden plannen
van de NS-directie om bij wijze van
proef in de regio Amsterdam vanaf
1986 machinisten nog slechts op re
gionale vaste trajecten in te zetten.
Tot nu toe doen veel machinisten op
verschillende lijnen in het hele land
dienst maar de NS wil de machinisten
meer regionaal op kortere vaste tra
jecten inzetten omdat dan de dienst
regeling minder kwetsbaar zou wor
den.
SS-20-raketten meer te plaatsen, ver
klaarde Lubbers dat in het 1-juni-
besluit de mogelijkheid ligt opgeslo
ten om „een pas op de plaats te
maken".
De premier doelde daarmee op de
mogelijkheid dat de onderhandelin
gen in Genève tot een akkoord leiden,
waarvan Nederland bijvoorbeeld deel
uitmaakt met een aantal kruisvlucht-
wapens dat ligt onder de nu geplande
48.
Bij zijn aankomst op het vliegveld van
Moskou werd minister Van den Broek
gisteravond verwelkomd door Anato-
ly Kovalev, een onder-minister van
buitenlandse zaken. Minister Gromy
ko was verhinderd omdat hij gesprek
ken voerde met een delegatie van het
Amerikaanse Congres die op het
ogenblik op bezoek is in Moskou.
De Italiaanse premier Bettino Craxi
heeft dinsdag in Madrid verklaard
dat de verklaring van de Sowjet-
leider Gorbatsjov het aantal SS-20
raketten te bevriezen een „tegen
voorstel" van het westen waard is.
Craxi verblijft in Spanje voor het
congres van de federatie van socialis
tische partijen in Europa.
i m m ii-
De aanhouding van Amy Carter.
THOIRY Een moeder-beer in de Parijse Thoiry-dierentuin geeft haar
kroost de eerste lessen in boompjeklimmen. Een voor een proberen de
twee maanden oude bruine Baribal-beertjes hoe ver ze komen; onder het
toeziend oog van moeder.
voor de Zuidafrikaanse ambassade
plaats. Ruim 1800 mensen zijn ingere
kend wegens overtreding van een wet
die demonstraties binnen een afstand
van 165 meter van een ambassade
verbiedt. Geen van hen is vervolgd.
DEN HAAG (GPD) - Het wetsvoor
stel voor een Mediawet van minister
Brinkman van welzijn, volksgezond
heid en cultuur (WVC) is onbruik
baar. Het is onvoldoende doordacht,
onvolledig en bevat tal van tegen
strijdigheden. Tot deze vernietigen
de conclusie komt de Omroepraad,
het belangrijkste adviescollege inza
ke radio- en televisiezaken, in zijn
advies over het wetsvoorstel in fe
bruari door de bewindsman bij de
Tweede Kamer is ingediend.
Al eerder is de ontwerp-Mediawet
onderhevig geweest aan scherpe kri
tiek. Zo hebben de dagbladuitgevers,
de landelijke, regionale en lokale om
roep, het Bedrijfsfonds voor de Pers
en een deel van de Tweede Kamer
zich in eerste reacties negatief over
het ontwerp uitgelaten. De omroep is
onmiddellijk na het verschijnen ervan
uit het overleg met de minister over
de uitvoering van de wet weggelopen.
De Omroepraad, onder voorzitter
schap van dr. H.J.Roethof, laat in zijn
vandaag verschenen advies, dat al
leen ingaat op de hoofdpunten van de
concept-wet, vrijwel niets heel van de
inhoud van het wetsontwerp.
Een van de belangrijkste punten van
kritiek is dat er naar het oordeel van
de Omroepraad in de nieuwe wet
helemaal geen sprake is van een
„geintegreerd mediabeleid". Het over
grote deel ervan heeft betrekking op
de omroep; de pers neemt slechts een
bescheiden plaats in. Daarom hoeft er
geen nieuwe Mediawet te komen. Een
B
WÊÊHÊÊtÊtÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊOÊIÊÊÊKM
Voordat de politie haar in de boeien
sloeg en wegvoerde zei ze dat ze
toestemming van haar ouders had om
mee te doen aan de demonstratie.
Sinds november vorig jaar vinden
gewijzigde Omroepwet voldoet. De
positie van de pers kan - blijvend -
apart worden geregeld.
Het uitgangspunt van minister Brink
man dat de Mediawet „de overheid op
afstand" houdt, wordt niet waar ge
maakt. Het Commissariaat voor de
Media (toezicht op naleving wet, toe
wijzing van zendtijd, en dergelijke)
gaat de rol van de overheid in feite
overnemen en de minister krijgt op
velerlei gebied toch het laatste woord.
Bovendien leidt het Commissariaat
alleen maar tot bureaucratie en geld
verspilling. Het kan volgens het ad
vies verdwijnen.
Voorts wordt de positie van de publie
ke omroep in het wetsvoorstel ernstig
ondergraven, vindt de Omroepraad.
Verpletterende kritiek heeft de Om
roepraad op de voorgestelde 3-deling
van de NOS. Dat de omroeporganisa
ties in het bestuur van de NOS-
nieuwe-stijl (Nederlandse Omroep
programma Stichting) de meerder
heid krijgen, bevordert niet bepaald
het gezamenlijke belang van de om
roep. De nieuwe NOS zou „restpost"
worden en en nog slechts een taak
krijgen waar de andere zendgemach
tigden tekort schieten. De huidige
taken van de NOS moeten gehand
haafd blijven.
Ook heeft de raad veel kritiek op de
regeling en financiering van de loka
le en provinciale omroep.
Cao-akkoord Philips rond
«-■
(Advertentie)
I?
voor het allernieuwste op meubelgebied
'n modern en klassiek.
Zanddonk Waalwijk, hartje Brabant,
Belegen aan de weg Waalwijk-Tilburg.
EINDHOVEN (GPD) - Bij Philips is
vannacht overeenstemming bereikt
over een nieuwe cao. De vakbewe
ging heeft daarin haar belangrijkste
doelstelling, uiterlijk aan het eind
van volgend jaar een 36-urige werk
week, niet weten te bereiken. Wel
werd afgesproken dat dit jaar een
studie zal worden uitgevoerd, op ba
sis waarvan volgend jaar zal worden
bekeken hoe tot een verdere verkor
ting van de werktijd kan worden
gekomen. De Philips-cao geldt voor
70.000 werknemers van het concern.
Bij Philips zijn naast de afspraak over
de studie de volgende zaken gedaan:
De cao geldt voor één jaar; de vut-
leeftijd gaat van 61 naar 60 jaar; het
ziekengeld wordt blijvend aangevuld
tot het normale netto-loon; per 1 april
1985 worden de lonen met 1 procent
verhoogd; eind mei wordt een uitke
ring verstrekt van 1,5 procent (met
een minimum van 450 gulden); men
sen in vijf-ploegendiensten krijgen per
1 april een toeslag van 1,5 procent.
In de metaal-industrie (de 'groot-me
taal', met een kwart miljoen werkne
mers de belangrijkste cao) wordt nog
deze week een reactie van de werkge
vers verwacht op de inmiddels ver
streken ultimatums van de Industrie
bonden van FNV en CNV. Het is niet
duidelijk in hoeverre de werkgevers
organisatie in deze bedrijfstak, de
FME, het resultaat bij Philips heeft
willen afwachten.
De Industriebond FNV is ondertussen
al wel begonnen met het voorbereiden
van stakingen. Die zouden maandag
ochtend moeten beginnen.
De stakingen beginnen bij Pannevis
in Utrecht. De volgende ochtend
wordt de 'estafette-stok' overgedra
gen aan de werknemers bij SKF in
Veenendeel. Bij een groeiend aantal
bedrijven zullen telkens stakingen
van 24 uur worden gevoerd.
Het elektro-technische concern Ho-
lec (3100 mensen) zal van acties ge
vrijwaard blijven. Dat heeft te ma
ken met de brief waarin Holec zich
bereid heeft verklaard te praten over
invoering van een 36-urige werkweek
zonder dat daar wezenlijk voor hoeft
te worden ingeleverd. Voorwaarde is
wel dat van het personeel bereid is
om per dag in twee ploegen en ook op
zaterdag te werken. De vakbeweging
beschouwt de opstelling van Holec
als een doorbraak in het werkgevers
front.
Acties worden ook voorbereid in de
metaal-nijverheid (de 'klein-metaal',
waarin iets meer dan 200.000 mensen
werken). Deze bedrijfstak omvat een
grote verscheidenheid aan onderne
mingen. Onder meer horen er garages
en fietsherstellers bij maar ook cen-
trale-verwarmingsbedrijven.
Dinsdag liep in de 'klein-metaal' een
tweede termijn af waarbinnen de vak
beweging wilde horen of de werkge
vers bereid waren alsnog serieus over
de vakbondseisen te praten. De FWM
(de ondernemersfederatie in de be
drijfstak) het gistermiddag weten de
vakbonden op 18 april te willen spre
ken.
De vakbeweging beschouwt dat als
een vertragingstaktiek, waartegen
over zij zelf acties wil stellen.
De voorzitter van het Christelijk Na
tionaal Vakverbond (CNV), Harm van
der Meulen, toonde zich dinsdag
avond optimistisch over de afloop van
de cao-onderhandelingen in de ver
schillende bedrijfstakken. „We heb
ben de indruk dat de werkgevers
bezig zijn over de brug te komen
hoewel er nog genoeg obstakels zijn
die nog genomen moeten worden".
Het aanbod van de nieu
we Sowjet-Russische
partijleider Michail Gor
batsjov tot 1 november aan
staande geen SS-20-raket-
ten in Europa bij te plaatsen is voor
verschillende uitleg vatbaar. Een po
sitieve uitleg is dat de nieuwe Russi
sche machthebber eraan hecht zijn
goede wil te tonen tegenover het
Westen. Als geen ander weet hij dat de
kwestie van de plaatsing van raketten
voor de middellange afstand in Euro
pa - SS-20's in de Sowjet-Unie en in de
satellietlanden en kruisraketten en
Pershings in de Europese Navolanden
- het hete hangijzer van de laatste
jaren is in de relatie tussen de beide
supermachten. Op dat terrein iets
ondernemen, spreekt de gemiddelde
Europeaan aan. Daarom kiest de Rus
sische partijleider voor bevriezing van
het aantal SS-20-raketten. Deze theo
rie valt zonder moeite in te passen in
de huidige strategie van Moskou, zo
als die sinds het aantreden van Gor
batsjov de Oost-Westbetrekkingen
bepaalt. De hoogste baas in het
Kremlin toonde zich al eerder positief
over een gesprek met de Amerikaanse
president Ronald Reagan. Kortom,
de eenzijdige stap van de Russen is -
alweer volgens de positieve benade
ring - geen loos gebaar. De bedoeling
is oprecht; de spanning tussen de VS
en de Sowjet-Unie verminderen en
een begin maken met ontwapening.
Daar staat een andere uitleg tegen
over die nogal wat aanhangers
heeft onder de landen van het weste
lijk kamp. Er wordt gewezen op vier
elementen, die duidelijk moeten ma
ken dat de Sowjet-Unie weer eens op
zijn bekende wijze bezig is verwarring
te zaaien. Er zijn inmiddels al meer
dan vierhonderd SS-20's geplaatst,
genoeg om alle doelen in West-Europa
te raken als dat nodig zou zijn. Met
andere woorden: de Sowjets hebben
geen behoefte aan nog méér raketten
van dit type. Bevriezing op het huidi
ge niveau, zo luidt de theorie, bete
kent geen enkel offer. Het zou derhal
ve verkeerd zijn in dit geval van 'een
gebaar' te spreken. Tegelijkertijd
wordt er op gewezen, dat Gorbatsjov
niets nieuws voorstelt: Brezjnev deed
enkele jaren geleden hetzelfde voor
stel. De inhoud is dezelfde gebleven,
alleen de verpakking is veranderd. De
'afzender' heet nu niet Brezjnev, maar
Gorbatsjov. Een ander argument is
dit: Waarom legt de Russische leider
zijn voorstel niet in Genève op tafel.
Daar hoort het, sinds Russen en Ame
rikanen weer over wederzijdse ontwa
pening praten, immers thuis. In de
negatieve benadering van het Russi
sche voorstel wordt tenslotte nog ge
wezen op de gebruikelijke trucs van
de Russen in dit soort zaken. Zij
zullen altijd weer proberen West-Eu
ropa van de VS los te weken. Dat is nu
eenmaal hun belang.
Gorbatsjovs aanbod en de over het
geheel genomen negatieve reac
tie van de westelijke regeringsleiders,
bepalen de wereld er weer eens bij dat
het vrijwel onmogelijk is een zinvolle
relatie tussen Oost en West op te
bouwen. Het vertrouwen is ver te
zoeken. Wantrouwen overheerst elke
gedachte ten opzichte van elkaar.
Tekenend is in dit verband de uit
spraak van een hoge Russische func
tionaris tegenover de Nederlandse
journalist Max Snijders van het
Utrechts Nieuwsblad, onlangs op re
portage in de Sowjet-Unie. Op de
vraag van de Nederlandse journalist
waarom de Sowjet-Unie niet eens een
keer een eerste stap doet tot de
de-escalatie, ontspanning, zei de Rus:
„Als er een Kennedy in het Witte Huis
zat zou ik daar vertrouwen in hebben,
maar niet met mensen als Reagan en
Weinberger". Het sleutelwoord is ver
trouwen. Het is zeer de vraag of de
afwijzende houding van het Westen
als een verstandige zet kan worden
beschouwd. De westelijke reacties
blinken niet uit door originaliteit en
getuigen evenmin van een grondige
bestudering van het aanbod. Erg di
plomatiek was het allemaal niet. De
westelijke regeringen houden er te
weinig rekening mee, dat zij door hun
manier van antwoorden mede de mas
sa in de Sowjet-Unie en de Oosteuro-
pese satellietlanden kunnen beïnvloe
den. In het Oostblok wordt het Russi
sche voorstel als een genereus aanbod
'verkocht' aan het grote publiek. De
westelijke antwoorden zullen vele ge
wone Russen en burgers van de ande
re Oosteuropese landen sterken in
hun overtuiging dat het revanchisti
sche Westen dus toch geen vrede wil.
Het blijft intussen interessant van
daag of morgen van minister Van
den Broek van buitenlandse zaken te
vernemen hoe de zaken er in Moskou
precies voorstaan. De Nederlandse
bewindsman is, zoals bekend, naar
Moskou gereisd om het 1-juni-besluit
van de Nederlandse regering toe te
lichten. Op 1 juni vorig jaar werd
besloten per 1 november aanstaande
een beslissing te nemen over de plaat
sing van 48 kruisraketten op Neder
lands grondgebied. Nederland gaat
tot plaatsing over als de Russen op
die datum méér dan 378 SS-20-raket-
ten hebben opgesteld. Het Russische
bevriezingsvoorstel geldt uitgerekend
óók tot 1 november, maar het zou van
hoogmoed aan Nederlandse kant ge
tuigen als hier zonder meer werd
aangenomen, dat het Russische ge
baar speciaal op Nederland is gericht.
Zó bedrijven de Russen echt geen
politiek. Zij zijn uit op groter wild.
Van den Broeks gesprekspartners in
Moskou zullen hem er hooguit op
wijzen dat de Nederlandse ontwape-
ningsbijdrage in geen enkele verhou
ding staat tot het Russische aanbod.
Veel meer dan een uitwisseling van
standpunten is niet te verwachten.
Dim
