IN DE VRUDAGKRANT:
Apart overleg over drie
soorten wapens in Genève
POLITIE VUURT OP BEGRAFENISSTOET
de PZC
vandaag
Scholten is
weer vrij
PEUGEOT 505 GR
DIESEL
BMW 518
Kernwapenkwestie
draait voor Moskou
niet meer om
Nederlands besluit
Af en toe regen
228e jaargang no. 69
Vrijdag 22 maart 1985
VV vrijdagkrant
Derde net
Libanon
Netspanning
Bouwnijverheid
JOHANNESBURG - Gewelddadig politieoptreden heeft donderdag in Langa, een zwarte
woonwijk nabije Port Elizabeth, aan zeker 17 mensen het leven gekost. Volgens de laatste
cijfers van de politie raakten 39 mensen gewond. De toestand van een aantal van hen zou
kritiek zijn.
Vervuiling
Automatisering
Uiteen
AUTOMATERIALEN
GEREEDSCHAPPEN
pta
Begraafplaats
Autogas goedkoper
VOORAL DOOR EXTRA AARDGASINKOMSTEN
over de 'kalender' waaraan
de auto-industrie zich zal
moeten houden.
Veel bewolking. Vanmiddag enkele
opklaringen. Zwakke zuidelijke wind.
Middagtemperatuur 10 graden.
Vandaag 16 pagina's boordevol informatie:
een beste première!
l\ Elke vrijdag onder nieuws...
PROVINCIAL
BRUSSEL (ANP) - De onderhandelingen in Brussel over toetreding van
Spanje en Portugal zijn donderdagavond tegen middernacht afgebroken
wegens moeilijkheden op het gebied van de visserij. Volgende week
donderdag wordt verder gepraat.
Binnen het overleg van de raad werden voorstellen geformuleerd om uit die
moeilijkheden te komen, maar Frankrijk, noch Ierland ging daar mee
akkoord.
Ierland maakte bezwaar tegen de termijn waarop Spaanse visserschepen in de
Ierse wateren worden toegelaten. Frankrijk was het niet eens met de
voorgestelde aantallen Spaanse visserschepen die direct na toetreding tot de
Gemeenschap in EG-viswateren zouden mogen gaan vissen.
Doden op gedenkdag
bloedbad Sharpeville
Er bestaat maar weinig animo
voor een derde net: slechts één
op de vijf Nederlanders ziet er
wat in.
PAGINA 2
Het Israëlische leger heeft bij
zoekacties in Zuid-Libanon 23
'terroristen' gedood.
PAGINA 3
De directies van de Neder
landse elektriciteitsbedrijven
overwegen de netspanning te
verhogen tot 230 Volt.
PAGINA 5
De voorzitter van het Neder
lands Christelijk Werkgevers
verbond, S. van Eijkelenburg
pleit voor overheidsopdrach
ten voor een flink aantal klei
ne bouwwerken in plaats van
één groot project zoals de Mar
kerwaard.
PAGINA 7
IVan onze correspondent
België wil de vervuiling van de
Schelde aanpakken: er wordt
een waterzuiveringsinstallatie
voor Brussel gebouwd.
PAGINA 11
Mechanisatie en automatise
ring zijn ook op kleine boeren
bedrijven haalbaar.
PAGINA 13
Trainer Piet de Visser en
AZ '67 gaan eind van dit voet
balseizoen uiteen: beide partij
en konden geen overeenstem
ming over een nieuw contract
bereiken.
PAGINA 19
Radio, tv en kunst: 2.
Binnen- en buitenland: 3
en 5.
Opinie en achtergrond: 4.
Financiën, economie: 7.
Varia: 9.
Provincie: 11, 13, 15 en 17.
Sport: 19.
Advertentie)
4461 HH Goes
Marconistraat 14
Telefoon 01100-30892
4301 XD Zierikzee
Schelphoekstraat 5-7
Telefoon 01110-6557
(Advertentie)
Uitvoering: 2500 cc, 5 versn.bak.
Kleur: wit, bouwjaar: 1983.
Km.st.: 52.000.
Extra's: schuifdak.
Bouwjaar: 1982, km.st. 50.000.
Kleur: goudmetallic.
Extra's: getint glas, schuif/kantel-
dak.
gaes
Off. Peugeot/Talbot-dealer, West-
havendijk 148, tel. 01100-20620.
Ooggetuigen melden echter, dat er
veel meer mensen om het leven moe
ten zijn gekomen, waarbij zelfs een
aantal van 43 doden en minstens 50
gewonden. Zelfs met een dodencijfer
van 17 is dit het grootste aantal doden
tijdens een enkele gewelddadige con
frontatie tussen politie en ongewa
pende demonstranten sinds Sharpe
ville 1960. Juist donderdag werd her
dacht, dat op 21 maart 1960 69 men
sen gedood werden toen de politie het
vuur opende op een menigte van
20.000 demonstanten.
Op de hoofdweg van Langa naar
Uitenhage verzamelde zich in de don
derdagmorgen een menigte van rond
de 4000 mensen. Hun doel was de
begraafplaats te Kwanobuhle, waar
een van de 15 slachtoffers van het
geweld in Port Elizabeth en omgeving
van het afgelopen weekend zou wor
den begraven.
De stoet werd tegengehouden door
een twintigtal politieagenten. Volgens
de politiewoordvoerder werd de men
sen gezegd, dat ze zich moesten ver
spreiden, omdat elke meeting of de
monstratie verboden was. In het dis
trict Port Elizabeth gold donderdag
namelijk zo'n verbod vanwege de her
denking van 25 jaar Sharpeville. Vol
gens de politiewoordvoerder en later
ook volgens de minister van Wet en
Orde, Louis le Grange, zou de stoet
geweigerd hebben terug te keren. De
menigte zou daarentegen op weg zijn
geweest naar een blanke woonwijk.
Volgens Le Grange hadden de zwar
ten stenen en molotovcocktails ge
gooid waarna de politie uit zelfverde
diging het vuur had geopend nadat
eerst nog een waarschuwingssalvo
was gegeven.
De verklaring van een aantal oogge
tuigen luidde echter anders. Er zou
den geen waarschuwingsschoten zijn
gegeven. De begrafenisstoet bevond
zich op weg naar een blanke woon
wijk, Uitenhage, omdat dat de enige
weg was om in Kwanobuhle te komen.
De schietpartij in Langa leidde on-
middelliik tot een aantal reacties
In een verklaring van het in Zuid-
Afrika verboden ANC (African Natio
nal Congress), die werd uitgegeven in
Lusaka, wordt gezegd dat uit de dood
van de 17 opnieuw blijkt, dat het
ROTTERDAM (ANP) - Een liter auto-
gas wordt met ingang van morgen,
zaterdag, drie cent goedkoper. De
prijs voor een liter LPG bedraagt
vanaf die dag 84,5 cent. De prijsverla
ging is het gevolg van de prijsdalingen
op de internationale produkten-
markt.
ROTTERDAM (ANP) Gisteren werd in Diergaarde Blijdorp onder grote belangstelling het geheel
gerenoveerde mensapenverblijf geopend. Voor de twee kleine gorilla's Xerna tl.) en Artis mbetekende dit de
eerste kennismaking met hun nieuwe verblijf, nadat zij beiden geruime tijd gehuisvest waren geweest bij Truus
Winterswijk. Voor haar kwam bij de vreugde van de opening het afscheid van haar twee 'pleegkinderen' waar ze
maanden voor had gezorgd.
Gezeten in de auto van zijn advocaat verlaat Pieter Menten de Scheveningse gevangenis
apartheidsbewind in Pretoria niet van
wijken weet. In de verklaring wordt
een verband gelegd tussen Sharpevil
le en de schietpartij van Langa. 'Een
kwart eeuw na Sharpeville toont de
situatie in ons land aan, dat het meer
dan ooit noodzakelijk is, dat het
moorddadige regime moet verdwij
nen'.
Nobelprijswinnaar, bisschop Des-
mond Tutu, trok eveneens de vergelij
king met Sharpeville: 'Men zou toch
kunnen denken, dat de blanke autori
teiten na 25 jaar hebben geleerd hoe
ze moeten omgaan met onrust. Maar
in plaats daarvan, lijkt de politie
alleen maar schietgrager geworden'.
De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken George Shultz heeft het
neerschieten van demonstrerende
zwarten door de Zuidafrikaanse poli
tie donderdag veroordeeld als een
"afkeurenswaardige taktiek". De
Amerikaanse regering is evenwel niet
voornemens haar beleid inzake Zuid-
Afrika te veranderen, zei hij.
Het was overigens donderdag in
meer plaatsen in Zuid-Afrika onrus
tig. Zowel in Sharpeville, als in ande
re zwarte woonwijken in de buurt
van Vereeniging, zoals Sebokeng,
kwam het tot confrontaties, maar er
werden geen doden gemeld. In Kim-
berley gebruikte de politie traangas
om een groep van 800 jongeren te
verspreiden.
DEN HAAG (ANP) - De 85-jarige oorlogsmisdadiger
Pieter Nicolaas Menten is vanmorgen vroeg, net na
middernacht vrijgelaten uit de Scheveningse strafge
vangenis. Hij vertrok in de auto van zijn advocaat mr.
A. Oomen.
Terwijl de auto het gevangenisterrein verliet, werd
deze bestormd door een groot aantal fotografen die
Menten in een zee van flitslicht zetten. Die liet dat
rustig over zich heen komen. Pas na enkele minuten
kwam de auto los uit de omringende kluwen mensen en
reed weg.
De Ierse regering heeft donderdag besloten dat Menten
zich niet mag vestigen in Ierland waar hij een landhuis
bezit.
Volgens berichten in de Ierse en Nederlandse pers zou
de voormalige SS-officier, die wegens de moord op 20
Polen werd veroordeeld, van plan zijn zijn laatste
levensjaren in zijn huis in Lenybrien, in het graafschap
Waterford, door te willen brengen. Hij kocht het huis 23
jaar geleden.
De 2000 leden tellende joodse gemeenschap in Ierland
is een campagne tegen de komst van Menten begon-
A. Oomen, Mentens advocaat, verklaarde donderdag
van zijn kant dat hij voor zijn cliënt op zoek is naar
huisvesting in Den Haag.
Ruding: meevaller
van 1 miljard gulden
DEN HAAG (GPD) - Minister Ruding (financiën) verwacht dit jaar aanzien
lijk hogere meevallers dan eerder gedacht was. Vooral het aardgas lijkt dit
jaar enkele miljarden meer op te brengen dan op Prinsjesdag was aangeno
men. Meevallers zijn er ook bij de belastingen, de rentebetalingen door de
rijksoverheid en de werkloosheidsuitkeringen.
Dit blijkt uit de uitgelekte delen van
Voorjaarsnota, waarover het kabinet
vandaag, vrijdag, voor het eerst zal
vergaderen. Maar tegenover ongeveer
3 miljard aan meevallers staan 2 mil
jard aan tegenvallers, vooral door
hogere uitgaven op de begrotingen
van een aantal departementen. Ook
de afdrachten aan de Europese Ge
meenschap vallen tegen. Deze tegen
valler van 300 miljoen wil Ruding
compenseren met extra bezuinigin
gen.
De voornaamste meevaller vormt de
post aardgasopbrengsten. Vooral als
gevolg van de koude winter en de
hoge koers van de Amerikaanse dollar
lijkt de schatkist f 2 miljard meer via
gasverkopen binnen te krijgen dan
eerder werd verwacht. Ook de belas
tingen (f 300 miljoen), de lager dan
verwachte rentebetalingen (f 300 mil
joen) en de daling van de werkloos
heidsuitgaven (f 500 miljoen) vallen
mee.
Uit de concept-Voorjaarsnota blijkt
dat deze meevallers zorgen voor een
daling van het financieringstekort
tot ongeveer 8,5 procent. Dat is een
vol procent lager dan over 1984 is
bereikt en ook een procent lager dan
eerder voor 1985 werd verwacht.
Maar Ruding wijst erop dat met
name de meevaller op het aardgas
een tijdelijke zaak is. Hij weigert dan
ook de raming van de gasopbreng
sten voor 1986 te verhogen.
Vooralsnog blijven alleen politie, be
lastingdienst, defensie en ontwikke
lingssamenwerking buiten schot bij
het verdelen van de Europese tegen
valler. De minister van financiën pleit
in zijn nota verder voor een gezamen
lijke behandeling van de Voorjaarsno
ta en de vorige week bekend gewor
den kaderbrief Begroting 1986. Hij
wijst er daarbij op dat de ontwikke
ling van het overheidstekort in 1985
en in 1986 nauwe samenhang ver
toont. Het lièfst zou hij zien dat het
kabinet de komende weken niet al
leen de nota vaststelt, maar eveneens
vastlegt hoeveel er volgend jaar in
totaal bezuinigd zal moeten worden.
In de kaderbrief komt Ruding tot een
de noodzaak van een aanvullende
bezuiniging van totaal f 2 miljard.
Dit bedrag zou vooral gevonden moe
ten worden door op de begrotingen
van de departementen extra te
snoeien. Minister Deetman (onder
wijs en wetenschappen) en staatsse
cretaris Brokx (volkshuisvesting)
hebben al gedreigd zonodig op te
stappen als zij extra moeten inleve
ren.
GENEVE (RTR.DPA/
AFP) - In hun overleg
over wapenverminde
ring in Genève zullen de
Verenigde Staten en de
Sowjet-Unie volgende
week beginnen met het
apart onderhandelen
over raketten voor de
lange afstand, middel-
lange-afstandsraketten
en ruimtewapens.
De aparte onderhande
lingen beginnen dinsdag
heeft de woordvoerder
van de Amerikaanse de
legatie donderdag ver
klaard na afloop van de
vierde voltallige bijeen
komst van de delegaties
van de beide supermo-
gendheden, die twee uur
duurde.
Het wapenoverleg werd
12 maart hervat. Tot het
afbreken van de bespre
kingen eind 1983 voer
den de Verenigde Staten
en de Sowjet-Unie alleen
overleg over middellan
ge- en lange afstandsra
ketten.
Voor Moskou kan alleen
succes over de gehele
linie een akkoord ople
veren, Washington acht
deel-akkoorden moge
lijk.
WASHINGTON (ANP) - Het
Tweede-Kamerlid Jan Nico
Scholten (groep Scholten/Dijk
man) is donderdagmorgen vrij
gelaten, nadat hij zich woens
dag bij een demonstratie voor
de ambassade van Zuid-Afrika
had laten arresteren. Zoals ge
bruikelijk bij arrestaties voor
de Zuidafrikaanse ambassade is
zijn zaak geseponeerd.
Schone auto's vanaf eind 1988
(Van onze correspondent)
BRUSSEL - Vanaf 1 oktober
1988 zullen geleidelijk aan
alle nieuwe auto's voorzien
moeten zijn van speciale ap
paratuur die de uitstoot van
schadelijke stoffen beperkt.
De milieu-ministers van de
tien EG-landen zijn het don
derdagmorgen, na 17 uur
vergaderen eens geworden
Door schone uitlaatgassen wil men
het verschijnsel van de 'zure regen'
beperken. Overigens zorgt de auto
slechts voor 30 procent van de zure
regen, de industie is de grootste
vervuiler.
Het besluit van de EG-ministers be
staat uit drie fasen:
- Alle nieuwe modellen van auto's
met een cilinderinhoud van meer
dan 2000 cc zullen vanaf 1 oktober
1988 voorzien moeten zijn van een
zogenaamde 'driewegkatalysator',
een filter in de uitlaat. Voor alle
nieuwe auto's van bestaande model
len geldt die eis vanaf 1 oktober 1989.
- Alle nieuwe modellen van auto's
met een cilinderinhoud tussen 1400
cc en 2000 cc zullen op 1 oktober 1991
uitgerust moeten zijn met een zoge
naamde 'zuinige verbrandingsmotor
met oxydatie-katalysator'. Voor alle
nieuwe auto's geldt dat weer vanaf
een jaar later. Een dergelijke motor
is wel in ontwikkeling maar nog
nergens in produktie.
- De nieuwe kleine auto's, tot 1400
cc, zullen in 1990 respectievelijk
1991, voor de helft moeten voldoen
aan de nog op te stellen 'eisen'. Over
twee jaar zal worden vastgesteld
wanneer deze auto's geheel aan de
normen moeten voldoen, maar dit
zal niet later zijn dan in 1993.
Alle EG-landen mogen de verkoop
van schone auto's stimuleren door
de koper financiële voordeeltjes te
bieden, echter tot maximaal het
bedrag dat inbouwen van speciale
apparatuur extra kost.
De bewindslieden zijn ook overeen
gekomen dat de invoering van lood
vrije benzine met ingang van 1 okto
ber 1989 in alle lidstaten verplicht
wordt gesteld. Tevens zullen dan ook
alle nieuwe auto's zodanig uitgerust
zijn dat zij op loodvrije benzine kun
nen rijden.
De Europese vereniging voor
Milieuorganisaties noemde het ak
koord donderdag 'te laat en te wei
nig'. De milieubeschermers betreu
ren dat de meeste auto's pas over
vijf jaar aan de nieuwe normen
hoeven te voldoen. De Nederlandse
Stichting Natuur en Milieu reageer
de 'verbijsterd' en sprak van een
'zege voor de belangen van de auto
industrie'.
DEN HAAG (ANP) - Een oplossing
voor de kernwapenproblematiek in
I de zin van het 1-juni-besluit van het
g kabinet Lubbers is onmogelijk. Dit
blijkt uit de woorden van Vladimir
Lomejko, woordvoerder van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken van
de Sowjet-Unie. In een vraaggesprek
met het ANP stelt woordvoerder Lo
mejko donderdag dat het in deze
kwestie niet meer gaat om in Neder
land te stationeren kruisvluchtwa-
pens.
„Het gaat om de wapens die in heel
West-Europa staan". De betekenis
van een gebaar van goede wil naar
Nederland toe is weggevallen met het
afbreken van de vorige Amerikaanse-
Russische onderhandelingsronde in
Genève, verduidelijkt Lomejko.
De Sowjet-funtionaris is van mening
regelingen tussen Nederland en de
Sowjet-Unie niet meer tot werkelijke
resultaten kunnen leiden, omdat nu
in Genève in een volledig ander kader
wordt onderhandeld, waarbij ook
ruimtewapens betrokken zijn.
