Gentse schepen looft
dienst kring
VREDESWERKER
principiële strijd
tegen het sjoemelen
Zeedijk bij Ouwerkerk aanzienlijk
beschadigd door vorst en ijsgang
STERKE EXPANSIE NIET TE VER WACHTEN
Drietal voor
jagen vanuit
auto beboet
PZC/ provincie 19
Oordeel zei fin de Levi's Shop over
de fantastische nieuwe Levi's 545en585.
Je mening is f 10,00 waard.
Mogelijkheden
Wanverhouding
GROEIEND AANTAL ZEESCHEPEN
GLOOIING GEDEELTELIJK VERPULVERD
Vergoeding
MIDDELBURG - Er zijn mogelijkheden om de landbouwverwerkende industrie in Zeeland
enigszins uit te breiden, maar een sterke expansie moet niet worden verwacht. Dat was de
teneur van een studiebijeenkomst over dit onderwerp, die woensdag werd gehouden door de
Commissie Universitaire Contacten van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Weten
schappen.
!S DE ECHTE!
Promotie geldig van 1 maart tot 1 juni 1985
DONDERDAG 21 MAART 1985
Landbouwindustrie kan
nog worden uitgebreid
MIDDELBURG - Drie mannen,
die op 31 mei vorig jaar door de
veldpolitie in de gemeente Bor-
sele werden betrapt toen zij
vanuit een auto aan het jagen
waren, zijn woensdagmorgen
door kantonrechter mr W. F.
van Solinge, in Middelburg ie
der veroordeeld tot twee boetes.
De 34-jarige W. F. uit Beverwijk
bestuurde de auto, terwijl zijn
broer, de 21-jarige R. F. uit
Hoedekenskerke en de 30-jarige
R. B. uit Ellewoutsdijk met een
luchtbuks en een Co-2 buks op
fazanten schoten.
Bij hun aanhouding vond de
politie twee dode fazanten in de
auto. Voor het jagen zonder de
vereiste vergunning eiste officier
van justitie mr T. H. W. Stein een
boete van 120 gulden tegen ie
der. Voor het dragen van wapens
op de openbare weg eiste mr
Stein een boete van 110 gulden.
Bovendien vroeg de officier ont
trekking van de wapens aan het
verkeer. Mr. van Solinge vonnis
te overeenkomstig de eis.
De 19-jarige J. R. uit Kloetinge
gaf op 1 juni vorig jaar een valse
naam op aan de politie toen hij
werd aangehouden. Hij stond te
wateren tegen de gevel van een
woonhuis in Goes. Op 24 sep
tember 1984 reed hij op zijn fiets
door een rood stoplicht. Ook
toen gaf hij, zij het een andere,
valse naam op. Conform de eis
van mr Stein, veroordeelde mr
van Solinge de niet verschenen
R. tot twee boetes van 110 gul
den voor het opgeven van de
valse namen. Het ongeoorloofd
urineren en het fietsen door rood
licht leverde de jongeman twee
boetes van 45 gulden op.
De 59-jarige mevrouw M. K. uit
Kamperland kan, met het von
nis van de kantonrechter in de
hand, 166 gulden terugvorderen
van de gemeentepolitie in Goes.
Dit bedrag moest zij in juni
betalen om haar auto terug te
krijgen, die door de politie was
weggesleept. Deze stond zeer
hinderlijk voor een uitrit gepar
keerd. Het mini proces-verbaal
waarin deze overtreding om
schreven werd, was echter niet
gedateerd, zodat mr van Solinge
mevrouw K. vrijsprak.
havengebied en noemde het merk
waardig dat de provincie deze ontwik
kelingen zonder veel tam-tam door
stond. Daarbij maakte Van den Noort
een vergelijking met de Veenkoloniale
gebieden in Groningen waar dergelij
ke ontwikkelingen met veel sociale
onrust gepaard gingen.
Prol» Meulenberg voorzag, voor wat
de landbouwverwerkende industrie
betreft, mogelijkheden bij de uien, de
peulvruchten, de week- en schaaldie
ren en het fruit. De meeste kansen
zijn er volgens hem wanneer een
regio landelijk een centrumfunctie
vervult. Dat wil zeggen dat ze voor
een bepaald produkt niet alleen de
grootste producent is, maar dat tege
lijkertijd veel kennis en management
voorhanden is. In dit verband heeft
Zeeland een sterke positie op de
gebieden zaadteelt, conservenindus-
trie en visverwerking.
Directeur J. Huigen van McCain in
Lewedorp was echter van mening dat
het huidige klimaat in Zeeland een
uitermate slechte invloed heeft op de
trek van ondernemers om zich hier te
vestigen. Hij wees daarbij op de rela
tief hoge energiekosten voor het mid
den- en kleinbedrijf, de hoge milieube
lasting en het ontbreken van een
subsidiebeleid dat vestiging kan sti
muleren,
ETI-directeur drs J. de Jong vond dat
dit beeld te schril werd geschetst. Hij
vroeg zich af waarom de Lewedorpse
onderneming, en andere, in vredes
naam in Zeeland zitten wanneer de
situatie werkelijk zo slecht zou zijn.
Ook wees hij op de voordelen van de
ligging aan diep water en het aanwe
zig zijn van veel grondstoffen.
Prof Van den Noort was van mening
dat de geringe bevolkingsdichtheid
voor Zeeland slecht uitpakt. „Er zijn
weinig grote steden en ondernemers
vinden het gemakkelijk wanneer ze
een dichtbevolkt afzetgebied in de
buurt hebben. Het zou er voor de
provincie heel anders uitzien wanneer
Midedlburg evenveel inwoners telde
als de stad Utrecht".
Schepen Verheeke Iderde van links) en naast hem ing. De Roos met de Gentse raadscommissie bij de Terneuzense
westsluis.
fAdvertentie
Het ging om de derde van een serie
van drie samenkomsten, waarop de
Landbouw Hogeschool in Wagenin-
gen zich presenteerde aan de Zeeuwse
samenleving. Doel van het initiatief is
de contacten tussen Zeeland en de
hogeschool te bevorderen. Daarbij
gaat het er vooral ook om dat bedrij
ven, organisaties en personen profite
ren van de kennis die er in Wagenin-
gen aanwezig is. Aan de totstandko
ming van de ontmoetingsdagen heb
ben ook het Economisch Technolo
gisch Instituut Zeeland (ETI) en de
drie Zeeuwse landbouworganisaties
meegewerkt.
De bijeenkomst van woensdag stond
in verband met het onlangs versche
nen rapport 'Zeeuwse produktstro-
men; een verkenning van de wegen
die de Zeeuwse land- en tuinbouwpro-
dukten gaan" van het ETI. Daarin
wordt onder andere geconstateerd
dat Zeeland een sterke landbouw- en
visserijsector heeft. Een groot deel
van de produkten wordt echter buiten
de provincie be- of verwerkt.
Rond dit thema spraken woensdag
twee hoogleraren van de LH. Dat
waren prof dr ir M. T. G Meulenberg
en prof dr ir P. C. van den Noort.
Marktkunde en marktonderzoek is
het vakgebied van Meulenberg, ter
wijl Van den Noort zich bezig houdt
met de agrarische economie.
Centraal stond tijdens de studiebij-
i eenkomst de zwakke positie die Zee-
land inneemt in de landbouwverwer
kende industrie, Er is duidelijk spra
ke van een wanverhouding. Slechts
1,8 procent van de voedings- en ge
notsmiddelenindustrie is in Zeeland
gevestigd, terwijl de provincie pro
centueel zeker het dubbele van de
landbouwproduktie voor haar reke
ning neemt.
Daarenboven heeft Zeeland zeven
procent van de cultuurgrond van Ne-
Iderland binnen haar grenzen. Prof
I Meulenberg lichtte de situatie toe aan
I de hand van cijfers. Nederland heeft
12214 bedrijven in de sector voedings-
I en genotmiddelen en daarvan zijn er
I slechts 47 in Zeeland gevestigd. Van
[de 142.500 werknemers zijn er 2421 in
I Zeeland werkzaam.
[Hoogleraar Meulenberg somde een
[flink aantal voorwaarden op die het
[voor een ondernemer al dan niet
[aantrekkelijk maken om zich in een
[bepaalde regio te vestigen. Hij kwam
[daarbij tot de conclusie dat Zeeland
[zich op verschillende punten niet po-
I sitief onderscheidt van andere regio's.
[Wat industrieterreinen, financierings-
mogelijkheden en de kwaliteit van het
[management betreft heeft de provin
cie geen voorsprong op andere lands-
J delen. Een lichtpunt zag Meulenberg
[wel in de factor arbeidskrachten. „Het
[klinkt wat patriarchaal, maar de
[Zeeuwse werknemers staan bekend
lals solide arbeidskrachten met wie
het prettig werken is". Ook zijn colle
ga Van den Noort wees zijdelings op
dit punt. Hij sprak over de waters
nood, het geografisch open gelegd
worden van Zeeland en de ontwikke
lingen in Europoort en het Antwerpse
TERNEUZEN De
strakke discipline en de
planmatigheid van de
dienstkring Kanaal van
Terneuzen van rijkswa
terstaat heeft in belang
rijke mate bijgedragen
aan de recente groei
van trafieken naar de
haven van Gent. Die lof
zwaaide de Gentse sche
pen F. Verheeke van ha
ven en economische ex
pansie woensdagmid
dag dienstkringhoofd
ing. J. A. de Roos toe.
Verheeke stelde vast dat
ten opzichte van 1984 in
de eerste twee maanden
van dit jaar het aantal
zeeschepen dat Gent be
zocht met twaalf pro
cent is gestegen. In 1984
bedroeg de totale stij
ging 27 procent. Om
streeks drie uur gister
middag meerde Verhee
ke in gezelschap van ha
venkapitein A. de Wilde
en de havencommissie
van de gemeenteraad
Gent met de salonboot
Jacob van Arte velde bij
de Terneuzense west-
sluis af. In een van de
dienstgebouwen gaf ing.
De Roos een uiteenzet
ting over het functione
ren van het sluizencom-
plex in Terneuzen. De
Roos vertelde dat de au
tocarriers, die in het
verleden nogal wat
schade aan de sluisbrug
gen toebrachten, rijks
waterstaat geen zorgen
meer baren. Door het
schutten van de sche
pen met onder meer be
hulp van bufferpontons
is de kans op schadeva-
ringen tot een minimum
gereduceerd. Het hoofd
van de dienstkring ging
ook in op het centrale
informatieverwerkend
systeem dat enige tijd
geleden in het nieuwe
coördinatiecentrum aan
de middensluis in ge
bruik werd gesteld. Ten
aanzien van de centrale
sluisorganisatie merkte
hij op dat die vermoede
lijk halverwege 1986 ge
realiseerd zal zijn. In de
nieuwe situatie wordt
elk van de drie sluizen
met één man personeel
bemand, terwijl een mo
biele sluizenmeester op
het hele sluizencomplex
inzetbaar is. Na afloop
van zijn uiteenzetting
bezocht het gezelschap
de west- en middensluis,
het coördinatiecentrum
en de verkeerspost Ter
neuzen. Schepen Ver
heeke ging niet met lege
handen naar huis. De
Roos bood hem een
luchtfoto van het Ter
neuzense sluizencom
plex aan. Die moet vol
gens het hoofd van de
dienstkring een plaatsje
krijgen in het Gentse
havenkantoor. „Ik heb
daar al allerlei prachtige
plaatjes zien hangen,
maar nog nooit een
mooie foto van de voor
deur van uw haven," al
dus De Roos.
Schrijver Jan Geurtz bij het voormalige huis van Jan van Hinte a<yz het Grote Gat bij Sint-Kruis.
Jan van Hinte: een pacifist, een ruziezoeker, een diepe denker of
gewoon, een beetje een doorgeslagen wereldbeschouwer? „Ze schel
den me ook wel eens uit voor pacifist. Wat verstaat men daar
tegenwoordig onder? Een slappe vent die bang is om te vechten? Dat ben
ik beslist niet. En idealist? Ik zeg vaak 's avonds tegen mijn vrouw als we
gaan slapen: we hebben toch een mooi leven gehad. We hebben hard
gewerkt, niet voor onszelf maar voor een andere wereld, een behoorlij
ker, rechtvaardiger wereld".
Jan van Hinte, zes jaar geleden, op
83-jarige leeftijd in Sint Kruis. Hij
had toen twee avondvullende ge
sprekken met de Aardenburger Jan
Geurtz, die in die tijd op freelance
basis voor de PZC werkte. Een deel
van het gesprek verscheen in de
krant. Maar aangezien lang niet
alles daarin verteld kon worden
bleef veel materiaal ongebruikt op
de band staan. Nu, bijna twee jaar
na de dood van Van Hinte, vindt
Geurtz het tijd worden om het
complete gesprek te publiceren.
Vrijdag verschijnt het boek 'Jan
van Hinte: portret van een vredes-
werker'. Het bevat het complete
levensverhaal, rechtstreeks opgete
kend uit de mond van de betrokke
ne zelf. Alleen het laatste hoofdstuk
'De zin van alles' is in inter-
viewvorm geschreven. Geurtz geeft
het boek samen met de IJzendijkse
fotograaf Peter Verdurmen in eigen
beheer uit. Er worden in totaal
driehonderd exemplaren gedrukt.
Van Hinte streek in de jaren vijftig
in Sint-Kruis neer. Als geboren Gro
ninger had hij onder meer door zijn
verblijf in het toenmalige Neder-
lands-Indië heel wat van de wereld
gezien. Het was vooral op voor
spraak van burgemeester J. van
Dongen dat de door zijn vredes-
denkbeelden bekende Groninger
aan het Grote Gat van Sint-Kruis
terecht kwam.
Waarom een boek over, of beter,
met Van Hinte? De schrijver (34)
aarzelt. „Dat is niet even in drie
woorden te vertellen". Eén ding
wordt al gauw duidelijk: het zit hem
in elk geval niet in de sfeer van pure
bewondering of aanbidding. Geurtz
beperkt zich tot een ingetogen res
pect: „Van Hinte is beslist geen
voorbeeld voor mij. Hij was wel erg
rechtlijnig en kon over iedereen die
anders dacht heenstappen. Een
soort Socrates, die zich niet stoorde
aan druk van buitenaf of aan om
standigheden. Het idee, en enkel
dat, bepaalde wat er gebeuren
moest.
Zo'n figuur is voor mij niet benij
denswaardig, maar wel inspire
rend".
Die instelling laat zich uit de
levensloop van de hoofdper
soon van het boek aflezen. Vooral
de jaren dertig geven een beeld van
de figuur Van Hinte. In die jaren
was hij actief op het gebied van
vredestentoonstellingen. Alle ei
landen van Nederlands-Indië wer
den bezocht. Het succes was voor
de organisatie van de vredeswe-
reldtentoonstelling in Japan vol
doende reden om de vredeswerker
uit te nodigen. De aanvankelijk
welwillend toegezegde medewer
king van de Nederlandse regering
bleef uiteindelijk achterwege, met
het gevolg dat Van Hinte persoon
lijke bezittingen moest verkopen
om de reis naar Japan te kunnen
bekostigen.
Volgens Geurtz tekent het de bezie
ling dat hij er dat voor over had.
Overigens was de uitnodiging wel
een blijk van internationale erken
ning. Ook zijn werk bij de Volken
bond in 1938 geeft aan dat Van
Hinte niet als een losgeslagen he
melbestormer in de hoek moet wor
den gezet.
Geurtz vindt het niet juist om de
vredeswerker het predicaat 'paci
fist' mee te geven. „Voor zover ik
weet wilde hij zo liever ook niet
worden genoemd. Hij wees beslist
niet elk conflict van de hand. In
feite streefde hij naar een wereldre
gering. die de beschikking zou heb
ben over een wereldpoïitieleger.
Zoiets als de Verenigde Naties nu,
maar dan met dat verschil dat er
voorbij gegaan kan worden aan de
souvereiniteit dat elke landsrege
ring zijn bevolking mag en kan
uitmoorden, want het is een interne
aangelegenheid. In het model van
Van Hinte werd daarmee afgere
kend".
Die mondiale opvatting kwam voor
al na de eerste wereldoorlog in
beeld toen iedereen het gevoel had:
'dat nooit meer'. Het vredesdenken
nestelde zich kennelijk vast in de
geest van Van Hinte. Het voorbeeld
hoe het niet moest had hij met de
machteloze Volkenbond bij de
hand. Geurtz waardeert die vast
houdendheid: „Ik zie hem als ie
mand met een stugge noordelijke
degelijkheid gekoppeld aan een
puur soort idealisme. Hij had hele
duidelijke idealen die hij op een
gründliche manier wilde verwezen
lijken. Een integriteit die nu bijna
wereldvreemd aandoet. Hij viel op,
en doet dat nog steeds, omdat het
sjoemelen in onze maatschappij een
geaccepteerde gedragswijze is ge
worden. Wat mij betreft gaat het om
een normverschuiving: de mensen
laten zich leiden door eigen belang,
terwijl het vasthouden aan princi
pes een steeds grotere zeldzaam
heid wordt".
Die principiële opstelling is ook
terug te vinden in de Aarden-
burgse jaren van Van Hinte, toen
hij zich als amateur-archeoloog
met de opgravingen van de voor
malige Romeinse vestiging bezig
hield. Hij heeft het initiatief geno
men voor het blootleggen van de
oude nederzetting. Alweer moest
daarbij een gevestigde mening
worden doorbroken. Aardenburg
stond immers te boek als plaats
waar ooit een Romeins leger was
doorgetrokken.
„Dan liepen die soldaten zeker met
dakpannen in hun nek?" is nog
steeds een gevleugelde uitdrukking
in graverskringen. Met zijn gevon
den dakpannen gaf Van Hinte in
feite het startschot voor de Aarden-
burgse opgravingen. Hij is tevens
betrokken geweest bij het blootleg
gen van oude graven in de Sint
Baafskerk. In het boek doet hij
verslag van de kleine en grote zwen-
delarijen met de kostbare vondsten.
Het gevolg was dat hij de eigen
ontdekking van een aantal graven
niet heeft gemeld. Slechts één per
soon werd op de hoogte gebracht.
En die tot nu toe geheimzinnige
figuur zal vrijdag de ligging van de
graven bekendmaken. Een passen
de activiteit bij de aanbieding van
een boek over een markante man.
Want zo gaat dat toch met markan
te figuren: die regeren over hun graf
heen...
Jan van Damme
Jan van Hinte.
ZIERIKZEE Als gevolg van de
vorst en ijsgang is grote schade ont
staan aan de zeedijk achter de cais
sons bij Ouwerkerk. Enkele stukken
van de glooiing zijn totaal verpul
verd en op verschillende plaatsen
zijn er 'gaten' in gevallen.
De glooiing zal over een lengte van
enkele honderden meters geheel moe
ten worden vernieuwd. Het is de be
doeling dat werk nog voor het komen
de najaar uit te voeren.
Op Schouwen-Duiveland is intussen
de vorstschade aan de wegen meege
vallen, meldde voorts dijkgraaf M. J.
Steur woensdag in de algemene ver
gadering van het waterschap Schou
wen-Duiveland. Niettemin vroegen de
wegen van het waterschap, totale
lengte 360 kilometer, afgelopen winter
veel aandacht. „Behalve opdooi-
maatregelen betrof dit sneeuwvrij ma
ken en zout strooien wat vanzelfspre
kend ook extra kosten met zich mee
bracht", aldus de dijkgraaf over de
vostperikelen.
De algemene vergadering verleende
goedkeuring aan een voorstel van het
dagelijks bestuur om tot een functie
waardering van het waterschapsper-
soneel te komen. Besloten werd daar
voor een adviesbureau in te schake
len. De kosten zijn begroot op zo'n
69.000 gulden.
Uit de algemene vergadering kwamen
overigens enige twijfels over het uit
eindelijke effect van de functiewaar
dering. Tevens drong C. Slabbekoorn
erop aan dat de uiteindelijke rappor
tage door alle betrokkenen zal worden
onderschreven. Dijkgraaf Steur wees
erop dat als uitgangspunt geldt dat
geen enkele medewerkerfiter er finan
cieel op achteruit zal gaan.
Enkele hoofdingelanden maakten
duidelijk er moeite mee te hebben
dat het waterschap Schouwen-Dui
veland geen vergoedingsregeling
kent voor opbrengst-derving van de
boeren als gevolg van gedurende lan
gere tijd op landerijen gedeponeerde
specie uit watergangen. Dijkgraaf
Steur erkende het probleem maar zag
er nog geen oplossing voor. Ook werd
het dagelijks bestuur nog gewezen op
het verbranden van hout dat in aan
merking voor de papierindustrie zou
komen.
De dijkgraaf antwoordde dat houtop
brengsten soms wel degelijk worden
verkocht. „Als dat de moeite loont.
Want het komt ook voor dat het
goedkoper is er de brand in te ste-
ketj".