REAGAN WIL 'VREEDZAMER WERELD'
SUPER EN DIESEL
2 CENT DUURDER
Schip ruim zes uur
vast voor Vlissingen
Deel CD A-fractie tegen
inpolderen Markerwaard
EEN NIEUWE VERHOREN MINISTERS
de PZC
vandaag
Scholier was liftmaniak
MET TERUGWERKENDE KRACHT
Kabel
Halvering
Vloer
Put
Huizen
Duurder
Mager
Twijfel
Gifgasaanval
in Afghanistan
RSY-enquete
en illusies
Kouder
28e jaargang no. 32
onderdag 7 februari 1985
Vandaag.... op pagina 8
EERST NOODZAAK AANTONEN
Veel bewolking maar vanmiddag en
kele opklaringen. In de ochtend nog
kans op enige regen of lichte sneeuw.
Middagtemperatuur ongeveer 3 gra
den.
■hü^h
advertentierubriek over uitgaan. Meer
informatie over adverteren 01184-15144, heer v. d. Bulck.
'ASHINGTON (DPA) - President Ronald Reagan wil zich in zijn tweede
mbtstermijn beijveren voor een „veiliger, vrijer en vreedzamer" wereld. In
ijn jaarlijkse boodschap over de toestand van het land tot beide huizen van
et Congres, de 'State of the Union' schilderde Reagan woensdagavond
merikaanse tijd een natie die onder zijn leiding "sterker, vrijer en veiliger"
,as geworden en weer leider van de de vrije wereld.
e president zei dat de Verenigde Staten met de Sowjet-Unie willen komen tot
>enwichtige en controleerbare akkoorden over vermindering van het aantal
kernraketten. Het Amerikaanse streven om een defensiesysteem voor de
vernietiging van raketten in de ruimte te ontwerpen is een bijdrage aan het
afschrikken van oorlog. Naar hooggeplaatste regeringsfunctionarissen zeiden
moeten Reagans opmerkingen worden gezien als een oproep tot het Ameri
kaanse Congres, de regering bij de onderhandelingen niet door besnoeiingen
in het bewapeningsprogramma te verzwakken.
Als doelen op het binnenlandse vlak noemde de president - die op dezelfde dag
74 jaar werd - een omvangrijke belastinghervorming, verzekering van het
herstel van de economie en vergroting van de kansen voor alle Amerikanen.
oorzitter Van Dijk
reigt met aftreden
EN HAAG (ANP) - De voorzitter van de enquêtecommissie Van Dijk zal aftreden als hij
lsnog ministers uit het kabinet Van Agt/Wiegel als getuige zou moeten horen. Dit stelde Van
ijk gisteravond in zijn antwoord op een interruptie van VVD-woordvoerder Dees tijdens het
ebat tussen de Kamer en de enquêtecommissie over de RSV-affaire.
an Dijk ging in op vragen vanuit de
amer over het niet horen van de
x-ministers Van Agt, Wiegel en An-
riessen over de affaire met de blanco
hèque voor RSV. Dees betwist de
onclusie van de commissie dat er
een besluiten van de ministerraad
'jn over de blanco cheque ofwel de
ezegging van minister Van Aarden-
e dat de verliezen in de grote
cheepsnieuwbouw grotendeels voor
ekening van de staat zouden komen,
e WD sluit niet uit dat ze in het
SV-debat alsnog een motie zal indie-
en om de enquêtecommissie de drie
x-ministers te laten verhoren over de
esluitvorming in het kabinet Van
gt-Wiegel rond de steun aan de grote
cheepsbouw in 1979. WD-woord-
oerder Dees heeft dat na afloop van
et debat woensdagavond desge-
raagd meegedeeld. De WD ging
nmiddellijk na beëindiging van het
'uropese top De Europese top-
onferentie van regeringsleiders en
inisters van buitenlandse zaken van
e EG zal eind maart 1986 in Den
Taag worden gehouden. De top komt
ij een in het nieuwe ministerie van
uitenlandse Zaken, aldus een
oordvoerder van dat ministerie. Een
xacte datum is nog niet bekend.
De consument moet een grote
re keuzevrijheid op de kabel
krijgen, meent Consumenten
bond-directeur Westendorp.
(PAGINA 2).
Het CNV meent dat in 1990 een
halvering van de werkloos
heid mogelijk is.
(PAGINA 3).
Boeren en tuinders vegen de
vloer aan met het EG-beleid.
(PAGINA 5).
Het SKW in Terneuzen moet
om de 'put' te dempen een
keuze maken: of mensen ont
slaan, of gebouwen verkopen.
(PAGINA 11).
Onder huizenbezitters bestaat
maar weinig animo om hun
woning op te knappen.
(PAGINA 13).
De Kaloothaven in Vlissingen-
Oost kost 12 miljoen meer dan
was geraamd: het project
komt nu op ongeveer 40 mil
joen gulden.
(PAGINA 15).
De tijdelijke Oranje-bonds-
coach Leo Beenhakker is wei
nig wijzer geworden na de
magere zege tegen RKC.
(PAGINA 19).
Rtv, kunst 2.
Binnen- en buitenland 3 en
5.
Financiën, economie 7.
Varia 9.
Provincie 11, 13, 15 en 17.
Sport 19.
debat in beraad, onder leiding van
fractievoorzitter Nijpels.
Volgens Dees zijn er verschillende
interpretaties mogelijk van de be
raadslagingen in de toenmalige minis
terraad. Hij wil de betrokken minis
ters horen om er achter te kunnen
komen of het besluit van zijn partijge
noot Van Aardenne in overeenstem
ming was met het gevoelen van de
ministerraad.
Van Dijk verzet zich tegen het verho
ren van de drie ex-ministers, omdat
het geen zinvolle bijdrage kan leveren
aan het standpunt van de enquête
commissie. Er lag geen besluit uit de
ministerraad over de blanco chèque.
Van Aardenne erkende dit in zijn
getuigenverhoor maar beriep zich op
een impliciet besluit in de minister
raad, waarvan de notulen volgens de
wet niet openbaar zijn.
„Van Aardenne is dus verantwoorde
lijk voor de ontstane situatie waarin
de Commissie meende dat duidelijk
heid geschapen moest worden", al
dus Van Dijk.
De Enquêtewet schrijft voor dat in
een dergelijk geval de zittende pre
mier ofwel Lubbers moet worden ge
vraagd om inzicht in de notulen.
Ministers mogen over de beraadsla
gingen uit de raad niet gevraagd
worden. Daarom ging de commissie
naar Lubbers waarbij Van Dijk als
enige inzicht in de notulen kreeg. Hij
kwam tot de conclusie, die Lubbers
niet mede ondertekende, dat er geen
besluit over de blanco chèque was
genomen.
ROTTERDAM (ANP) -
Als gevolg van de opge
lopen noteringen op de
internationale markt
van olie-produkten
gaan de meeste benzine
maatschappijen en
vrije pomphouders met
ingang van morgen,
vrijdag, de prijs van
benzine en dieselolie
verhogen.
Superbenzine en diesel
worden twee cent per
liter duurder en komen
dan op respectievelijk
183,8 cent en 130,8 cent
per liter. Normale benzi
ne wordt 0,6 cent per
liter duurder en gaat
177,8 cent per liter kos
ten.
Gasolie en huisbrando
lie worden met ingang
van vrijdag ook twee
cent per liter duurder.
Vice-voorzitter Van Dam lichtte de
houding van Van Dijk toe. „De opmer
kingen van Dees over de betwistbaar
heid van de conclusies suggereren een
twijfel aan de integriteit en objectivi
teit van de voorzitter".
Op de vraag van Dees wat Van Dam
zou doen als de ministers moeten
worden verhoord antwoordde Van
Dam „Er was een moment dat ik
(Slot zie pag. 3 kol. 4)
VLISSINGEN De 24.000 brt metende bulkcarrier 'Troll Maple', die
woensdagavond omstreeks half zeven vastliep op een paalhoofd ter
hoogte van het Strandhotel aan de Boulevard Evertsen in Vlissingen, is
afgelopen nacht tegen een uur vlotgetrokken door drie sleepboten. Het
schip was uit het roer gelopen.
Hoewel de vaargeul op die plaats zeer smal is, leverde de stranding van
de 'Troll Maple' geen gevaar op voor het overig scheepvaartverkeer. Het
vastgelopen schip trok het nodige bekijks, maar de belangstelling haalde
het toch niet bij mei vorig jaar toen de Finse 'Eira' vastliep vlak voor
Boulevard Bankert.
(Zie ook pagina 11)
Dit blijkt uit een geheime nota van de
fractiecommissie, waarover de gehele
CDA-ffactie binnenkort vergadert. In
een desgevraagde toelichting zegt
Eversdijk dat hij wil voorkomen dat
de Markerwaard slechts wordt inge
polderd, omdat de financiën rond zijn.
Met name premier Lubbers en minis
ter Smit-Kroes (Verkeer en Water
staat) sturen daar op aan.
Volgens Eversdijk moet het kabinet
Voorzitter van de enquêtecommissie, Van Dijk, antwoordt de tweede kamer.
MAASTRICHT (ANP) - Een zogenaamde 'liftmaniak' in de Maastrichtse
wijk Malberg blijkt een 15-jarige leerling van een lagere technische
school te zijn, zo maakte een woordvoerder van de politie woensdag
avond bekend.
De jongen heeft, aldus de politie, de eventuele fatale gevolgen van zijn
daad niet overzien. Hij ontgrendelde liftdeuren. Als flatbewoners de lift
wilden nemen konden zij de deuren openen, maar keken dan in een diepe
put omdat de liftkooi op de betreffende verdieping niet aanwezig was. Dit
veroorzaakte onder de bewoners van de wijk grote onrust, aldus de
politie.
Wetsvoorstel WWV laat
de kostwinnerseis vallen
DEN HAAG (ANP) - De kostwinner-
seis voor gehuwde vrouwen in de
WWV komt met terugwerkende
kracht tot en met 23 december 1984 te
vervallen. Gehuwde vrouwen die op
of na die datum direct of na vooraf
gaande WW-uitkering op de WWV
aangewezen raakten,, komen alsnog
voor deze uitkering in aanmerking.
De bedoeling is dat de maatregel op 1
maart in werking treedt.
Dit blijkt uit het wetsvoorstel dat
staatssecretaris De Graaf van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid woensdag
aan de Tweede Kamer heeft aangebo
den. Kortgeleden werd de Staat door
de rechter in een door de FNV aange
spannen kort geding al veroordeeld
met ingang van 1 maart de kostwin
nerseis in de WWV te laten vervallen.
Tot dusverre is het nog zo dat vrou
wen uitsluitend een WWV-uitkering
krijgen (70 procent van het laatstver
diende salaris gedurende twee jaar)
als zij kostwinner zijn, terwijl een man
altijd recht op WWV heeft.
Het nu ingediende wetsvoorstel dient
ter uitvoering van de derde EG-richt-
lijn. Deze richtlijn verbiedt de lidsta
ten in de sociale zekerheid onder
scheid te maken tussen man en
vrouw. De Nederlandse wetgeving
had eigenlijk al met ingang van 23
december vorig jaar aan deze richtlijn
aangepast horen te zijn. Het kabinet
kwam al eerder met een voorstel de
WWV aan te passen door ook aan
mannen de kostwinnerseis te stellen,
maar daar kon de Tweede Kamer niet
mee akkoord gaan.
Omdat het laten vallen van de kost
winnerseis geld kost (in 1985 200
miljoen en daarna ongeveer 450 mil
joen gulden) stelt De Graaf twee
tijdelijke maatregelen voor die gel
den tot 1 januari 1986.
De eerste maatregel is een verzwaring
van de toelatingseis voor de WWV. De
Graaf wil aan iedereen die een WWV-
uitkering wil, de eis stellen dat in het
jaar voorafgaand aan de werkloosheid
130 dagen is gewerkt en tevens dat
men in de drie jaar voorafgaand aan
de werkloosheid 130 weken een
dienstbetrekking heeft gehad. Die eis
van 130 weken geldt momenteel al
leen voor mensen beneden de 23 jaar.
De verzwaarde eis zal alleen gelden
voor nieuwe gevallen: mensen die op
of na 1 maart een beroep op de WWV
doen.
De tweede maatregel houdt een be
perking van de uitkeringsduur in voor
werklozen onder de 35 jaar: werklozen
beneden de 23 jaar krijgen dan recht
op een half jaar WWV (nu nog één
jaar), werklozen van 23 tot en met 29
jaar één jaar (nu twee jaar) en werklo
zen van dertig tot en met 34 jaar 1.5
jaar (nu twee jaar). Boven de 34 jaar
geldt de huidige looptijd van twee
jaar. De voorgestelde regeling geldt
voor lopende en nieuwe gevallen.
Voor lopende uitkeringen wordt aan
een overgangstermijn gedacht.
DEN HAAG/PESHAWAR
(ANP/AFP) - Een infanterie-
eenheid van het Sovjetleger
heeft vier weken geleden in
het Afghaanse dorp Sorgab in
de provincie Logar een brui
loft overvallen.
Bij de aanval, waarbij vol
gens een Afghaanse verzets
leider gifgas werd gebruikt,
kwamen 28 mensen om het
leven, onder wie de bruid. Dit
heeft het het Tweede-Kamer
lid Joris Voorhoeve (vvd)
woensdag telefonisch uit de
Pakistaanse stad Peshawar
vernomen.
Volgens Voorhoeve - die zegt
bij een recent bezoek aan Af-
ganistan met eigen ogen
slachtoffers van gifgasaanval
len gezien te heben - is de
informatie van de verzetslei
der betrouwbaar.
De Sowjet-Unie heeft altijd
ontkend dat het gifgas ge
bruikt.
DEN HAAG (GPD) - Een groot deel van de CDA-fractie in de Tweede Kamer
is tegen de inpoldering van de Markerwaard.
De twaalf man sterke fractiecommissie die onder leiding van vice-fractie-
voorzitter Eversdijk het standpunt over de Markerwaard voorbereidt, vindt
in meerderheid dat eerst de multi-functionele noodzaak voor de droogleg
ging moet vaststaan. Slechts één commissielid, Van der Linden, stelt dat de
Markerwaard nu al moet worden drooggelegd.
bovenal eerst de multi-functionele
noodzaak (woningbouw, bosbouw, re
creatie, landbouw, luchthaven) voor
inpoldering aantonen. Een Marker
waard voor alleen akkerbouw wijst de
fractiecommissie af. Wel vindt de
voorbereidingsgroep dat het Marker
meer planologisch moet worden gere
serveerd voor een eventuele droogleg
ging op lange termijn. Dit is ook de
lijn van minister Winsemius (ruimte
lijke ordening en milieubeheer).
Lering trekken voor de
toekomst uit wat er alle
maal is fout gegaan in ruim
15 jaar RSV-verleden. Vanaf
de eerste pennestreek op pa
pier in de nog jonge, maar wel al
bewogen geschiedenis van de parle
mentaire enquête naar de opkomst en
ondergang van het Rijn-Schelde-Ve-
rolme-concern is dat de voornaamste
doelstelling geweest. Alle partijen in
de Tweede Kamer hebben het zichzelf
en elkaar plechtig gezworen: dit diep
gaand onderzoek naar gefaald beleid
diende er eerst en vooral op gericht te
zijn de oorzaken op te sporen van deze
grootscheepse mislukking en zou ver
volgens tot maatregelen moeten lei
den om te voorkomen dat zo'n deba
cle zich ooit nog zou kunnen herhalen.
Vandaag gaat de Tweede Kamer de
derde dag in van het tweede debat
over het eindrapport van de enquête
commissie. Een debat waarin vooral
de eigen rol van het parlement in deze
hele affaire centraal heeft gestaan.
Terecht, want de Kamer discussieer
de met de door haar zelf ingestelde
onderzoekscommissie (achter de rege
ringstafel). En in die confrontatie lag
het voor de hand dat ze zich de niet
malse kritiek in het eindrapport in
ieder geval zou aantrekken. Kritiek
die er in de bondige taal van de
enquêtecommissie op neer kwam dat
de Kamer in de RSV-kwestie vaak
'afwezig, onoplettend en vergeetach
tig' is geweest. Geen geringe verwijten
dus, die moeilijk onbeantwoord kon
den blijven.
Van vrijwel alle kanten is er daarom
de afgelopen dagen geroepen dat
de Tweede Kamer in de toekomst
haar controlerende taak beter moet
kunnen uitoefenen dan in de treurige
RSV-periode is gebeurd. De rol van de
volksvertegenwoordiging tegenover
zittende kabinetten moet slagvaardi
ger, helderder en ook democratischer
worden. Het eindrapport van de RSV-
enquêtecommissie heeft ondubbelzin
nig duidelijk gemaakt dat daaraan
nogal wat heeft ontbroken. De Kamer
was over veel van wat zich rondom
RSV heeft afgespeeld öf onvoldoende
op de hoogte, öf niet kritisch genoeg,
öf (al te zeer gebonden door afspraken
met achtereenvolgende kabinetten)
zelf veel te veel bezig met mee-rege-
ren. De lijst van aanbevelingen die de
RSV-commissie het parlement heeft
nagelaten om hierin verbetering te
brengen heeft tijdens de urenlange
redevoeringen van de afgelopen da
gen een stortvloed van voorstellen en
plannetjes opgeleverd. In grote lijnen
kwamen die er op neer dat de Tweede
Kamer meer deskundigheid en meer
beroepsmatige ondersteuning in huis
zal moeten halen om daadwerkelijke
controle op de besteding van over
heidsgelden te kunnen uitoefenen.
Bovendien zal ze ervoor moeten zor
gen dat ze beter wordt geïnformeerd
en erop kan toezien dat daarmee geen
loopje wordt genomen zoals, minister
Van Aardenne heeft gedaan. En ver
der zal ze een beter gebruik moeten
maken van de bevoegdheden die ze al
heeft om de regering volwaardig partij
te geven.
Het aanzien van het parlement en
dat van de politiek in het alge-
meen heeft als gevolg van het RSV-
drama flinke beschadiging opgelopen.
Talloze kiezers vragen zich af hoe het
toch mogelijk is geweest dat zoveel
directbetrokkenen bij een failliet be
leid van 15 jaar zoveel hebben kunnen
laten passeren zonder in te grijpen.
Toen de parlementaire enquêtecom-
missie-RSV op 24 maart 1983 (nu
bijna twee jaar geleden) werd geïn
stalleerd was dat een gebaar van de
Tweede Kamer om haar tanden te
laten zien. Er zou een onderzoek ko
men dat de onderste steen boven zou
halen. Het parlement wekte de illusie
dat het zich wilde revancheren na
zoveel gemiste kansen. Zelden eerder
is de Tweede Kamer tijdens haar werk
zo nadrukkelijk op de vingers geke
ken als tijdens de verhoren in dit
RSV-onderzoek. De kiezer zag de
Tweede Kamer bezig in topvorm.
Maar nog voordat de inkt van het
eindrapport van de enquêtecom
missie droog was kwam de kater via
het onverkwikkelijke partijpolitieke
gemanoeuvreer om de positie van
minister Van Aardenne overeind te
houden. Het debat tegen Kerstmis
over de vraag of hem 'misleiding van
de Tweede Kamer' zo ernstig moest
worden aangerekend dat hij als minis
ter maar beter kon opstappen, toonde
vervolgens aan dat de bedoeling om
lering te trekken uit de RSV-affaire
niet al te letterlijk moest worden
genomen. En hoewel het CDA een
tijdje de indruk liet bestaan dat Van
Aardenne nog zoiets als een herexa
men moest doen om te mogen aanblij
ven heeft fractieleider De Vries gister
middag duidelijk gemaakt dat dit
eigenlijk overbodig is geworden. Het
debat van de afgelopen dagen met de
RSV-commissie was een poging van
de Tweede Kamer om vooral zichzelf
een spiegel voor te houden. Geschrok
ken van wat zich heeft voorgedaan
zijn er nu reeksen van verwachtingen
gewekt. In de toekomst zal het parle
ment beter op zijn tellen passen, zal er
scherper worden gecontroleerd, zal er
beter weerwerk worden geleverd. Om
het allemaal geloofwaardig te maken
zal het werk van de RSV-enquêtecom-
missie toch door begrijpelijker politie
ke daden moeten worden gevolgd dan
de afgelopen maanden is gebeurd.
vdM.
