CHINA BOUWT EIGEN HOLL YWOOD
MELKPRIJS 1,5 PCT OMHOOG
Koningin jarig
OPEC niet unaniem
voor lagere olieprijs
de PZC
vandaag
Tsjernenko
'rust uit
"F" m
DRIE LANDEN ZIJN TEGEN
Zuivel
Illegalen
Kosten
Extra bezuinigingen
Van Aardenne
Kernafval
VOW
Post valt aan
Barsten in de
OPEC-eenheid
'de Stadsschuur'
Regen en wind
228e jaargang no. 26
Donderdag 31 januari 1985
Vandaag... op pagina 10 J
BRUSSEL - De Nederlandse boeren zien in het landbouwjaar 1985/1986 de EG-prijzen voor
hun produkten met gemiddeld 0,1 procent dalen. De melkprijs stijgt met netto 1,5 procent,
maar de boterprijs daalt 4 procent, de graanprijs gaat 3,6 procent omlaag en de tomaten
moeten 6 procent goedkoper worden. Dat blijkt uit de voorstellen die de Europese
Commissie, het dagelijks bestuur van de Europese Gemeenschap, woensdag in Brussel
bekendgemaakt heeft. De ministers van landbouw van de tien EG-landen beslissen
uiteindelijk in maart definitief over de prijzen, nadat het Europese Parlement om advies is
gevraagd.
Primeur voor Goes
Meerval-vis
i Tel. 01100-12332.
Regen en wind. Pas in de middag
opklaringen en maximum tempera
tuur 6 graden Celsius.
WÈÊÈÊmmBm. m j.
1M M i
f
wmmimm =F
advertentierubriek over uitgaan. Meer
informatie over adverteren 01184-15144, heer v. d. Bulck.
PROVINCIALE
PEKING (UPI) - China is van plan in de buurt van de voormalige keizerlijke
hoofdstad Xian een filmstudiocomplex te bouwen, naar het voorbeeld van het
Universal-complex in Hollywood. Daarmee is een bedrag van omgerekend
250 miljoen gulden gemoeid.
Er zullen drie studio's in de stijl van de Tang- tot en met de Qing-dynastie
(618-1911) verrijzen, voor historische films en voor de toeristen, zo zei de
directeur V/u Tuanming tegen het persbureau Nieuw-China.
Er zal een paleis met een poort en torens in Tang-stijl worden opgetrokken,
alsmede onderkomens, zwembaden, polovelden en arena's voor hanengevech
ten, die als achtergrond dienen voor films over het keizerlijke leven.
Xian ligt op bijna 1.000 kilometer ten zuidwesten van Peking en diende bijna
900 jaar lang als hoofdstad. Xian werd vooral bekend toen in 1974 even buiten
de stad 6.000 levensgrote terracottabeelden van soldaten met strijdwagens en
paarden werden gevonden.
EG wil prijzen boter
en graan verlagen
CVan onze correspondent)
in het landbouwjaar 1985/86 zal vol
gens de Commissie hoger uitvallen
dan de in de ontwerpbegroting voor
dit jaar geraamde 49,4 miljard gulden.
Andriessen noemde een bedrag van
51,2 miljard gulden.
Europees landbouwcommissaris mr.
Frans Andriessen zei dat de Commis
sie in haar voorstellen de landbouw
prijzen over de hele linie in de EG
zoveel mogelijk gelijk heeft willen
houden. Ook in Nederland blijven de
meeste landbouwprijzen met een ge
zamenlijke daling van slechts 0,1 pro
cent zo goed als gelijk. Alleen in
Griekenland, Ierland, Frankrijk en
Luxemburg stijgt het gemiddelde van
de prijzen.
Volgens Andriessen bereikte de totale
landbouwproduktie in de Gemeen
schap in 1984/1985 een recordhoogte.
„Negentienvierentachtig was een
goed jaar voor de boeren, met een
gemiddelde stijging van de reële inko
mens van 4 procent".
Achter dat positieve gemiddelde
beeld gaan echter op een aantal ter
reinen belangrijke afwijkingen schuil.
Negatieve in de zuivelsector, positieve
in de graansector. Mede in het licht
van de onzekere financiële situatie
van de EG zijn de mogelijkheden voor
prijsverhogingen echter beperkt en
waren soms verlagingen onvermijde
lijk. „Het is de Commissie ernst, orde
op zaken te stellen", aldus Andries
sen.
De Nederlandse landbouworganisa
ties zijn niet te spreken over de prijs
voorstellen van de Europese Commis
sie. De voorstellen zijn beneden de
maat, vindt het Landbouwschap, dat
zegt dat prijsaanpassing mogelijk
moet zijn zonder gevolgen voor het
inkomen van boer en tuinder. Boeren
en tuinders zullen er naar schatting
ongeveer 2 procent in inkomen op
achteruit gaan. Daarbij wordt reke
ning gehouden met een inflatieper
centage van 1,5 a 2 procent.
Het ministerie van landbouw vindt
dat de prijsvoorstellen een goede ba
sis vormen voor de onderhandelingen
die in Brussel daarover gevoerd moe
ten gaan worden.
De Christelijke Boeren- en Tuinders-
bond (CBTB) meent dat er in ons land
een beleid moet worden gevoerd
waardoor de kosten van boer en
tuinder met zo'n 2 procent beperkt
kunnen worden. „Dat zal dan beteke
nen dat de inkomens op peil kunnen
blijven", aldus algemeen-secretaris
Anton Stokkers. „We kunnen de in
Brussel ingeslagen weg niet opgaan
zonder dat we in ons land een struc
tuurbeleid gaan voeren waardoor de
kosten van de produktie worden be
perkt".
AMSTERDAM - Koningin Beatrix viert vandaag donderdag31 januari,
haar zevenenveertigste verjaardag. Hier de koningin op een recente foto.
De prijs die de boeren na 1 april voor
de melk mogen rekenen, gaat als de
Commissie haar zin krijgt 1,5 procent
omhoog. Andriessen zei dat de com
missie daartoe heeft besloten in ver
band met de slechte inkomensontwik
keling in de zuivelsector (vooral onder
de kleine boeren) als gevolg van de
strenge produktiebeperkende maat
regelen die in 1984 zijn ingegaan.
De 'medeverantwoordelijkheidshef
fing' van 3 procent die de boeren
moesten betien, daalt met een pro
cent, waardoor de inkomens van de
melkveehouders er 2,5 procent op
vooruit kunnen gaan. Daarvan moet
echter weer de voorgestelde verlaging
van de monetaire compenserende be
dragen (voor alleen de Nederlandse en
Duitse melk- en graanboeren) worden
afgetrokken.
Andriessen waarschuwde dat met de
ze verhoging geen trend voor de toe
komst is ingezet. „Deze voorstellen
moeten heel nadrukkelijk gezien wor
den in de context van de maatregelen
uit 1984".
De geblakerde resten van jachten na de brand.
BRIELLE (ANP) In Brielle heeft
in de nacht van dinsdag op woens
dag een felle brand gewoed op een
jachtwerf aan de Rogges Meeuwes-
zoonweg. Het vuur begon in een
van de op het terrein van de werf
geparkeerde caravans, greep snel
om zich heen en sloeg tenslotte
over naar een grote loods, waarin
zich tientallen jachten bevinden.
De schade loopt volgens een woord
voerder van de rijkspolitie Dor
drecht in de miljoenen. Behalve
twee caravans werd één loods ge
heel, en een andere voor de helft in
de as gelegd. Over de oorzaak van
de brand was woensdagmorgen nog
niets bekend.
GENEVE (DPA/RTR/ANP) - De bui
tengewone vergadering van de Orga
nisatie van Olie-Exporterende Lan
den (OPEC) is woensdag geëindigd in
een openlijke breuk tussen de dertien
lidstaten. Na drie dagen vergaderen
konden slechts negen landen zich
vinden in een voorstel voor een
nieuw prijzenstelsel dat neerkomt op
een verlaging van het gemiddelde
prijspeil voor ruwe olie met onge
veer een dollar per vat.
De vergadering was bijeengeroepen
om tot overeenstemming te komen
over een verkleining van het prijsver
schil tussen de lichtste en de zwaarste
oliesoorten.
Volgens het voorstel dat uiteindelijk
door een meerderheid is aanvaard
gaat de prijs van de lichtste soorten
omlaag van 30,50 dollar tot 28,90
dollar. De prijs van zware olie is
gehandhaafd op 26,50 dollar. De
OPEC zal voortaan geen basisprijs
meer hanteren.
Drie landen, Algerije, Libië en Iran,
hebben tegen het voorstel gestemd en
de kleine Afrikaanse olieproducent
Gabon onthield zich van stemming.
De tegenstemmers wilden de prijzen
van de door hun geproduceerde lichte
olie slechts verlagen als de zware
soorten duurder zouden worden.
Deskundigen geloven niet dat dat dit
veel gevolgen zal hebben voor de
olieprijzen.
De koers van het Britse pond sterling
heeft woensdag duidelijk weten te
profiteren van de uitkomst van het
OPEC-beraad: de Britse olieprijs
hoeft niet omlaag.
In Londen werd woensdag een slot-
koers voor het pond sterling geno
teerd van 1,1265 dollar tegen 1,1152
dollar op dinsdag.
Het Nederlandse accountantskan
toor Klynveld, Kraayenhof en Co
(KKC) heeft van het dagelijks be
stuur van de OPEC opdracht gekre
gen om de naleving van de afspraken
over produktie en prijzen te controle
ren.
De nieuwe prijsvoorstellen van de
Commissie kosten de Europese Ge
meenschap volgens Andriessen in het
komende landbouwjaar 'relatief wei
nig'. Hij rekent op een stijging van de
garantiebedragen van totaal 353 mil
joen gulden. In 1986 kan zelfs sprake
zijn van een verlaging met 215 mil
joen gulden, als de verlaging van de
graanprijzen het gewenste effect
heeft.
Het totaal van de landbouwuitgaven
Koning voelt voor hogere
vrijstelling spaarrente
MOSKOU (DPA) - Een hoge
ambtenaar van het Russische
ministerie van buitenlandse
zaken heeft woensdag toege
geven dat president en partij
leider Konstantin Tsjernenko
op het moment zijn taken niet
vanuit het Kremlin uitoefent
maar „in de buurt van Mos
kou uitrust".
Op de vraag of Tsjernenko
bijkomt van de gevolgen van
een ziekte en wanneer hij weer
in het openbaar zal verschij
nen, wilde de zegsman geen
antwoord geven. In Moskou
doen al geruime tijd geruchten
de ronde dat Tsjernenko ern
stig ziek is. Officieel doet men
er het zwijgen toe.
DEN HAAG (ANP) - Staatssecretaris
Koning (financiën) is bereid te bezien
of de fiscale vrijstelling voor spaar
rente kan worden verhoogd van 700
naar duizend gulden. De staatssecre
taris zei woensdagavond bij de voort
zetting van de behandeling van de
begroting van financiën dat bij de
opstelling van de begroting voor vol
gend jaar zal worden bekeken of er
voor een dergelijke maatregel, die
honderd miljoen kost, ruimte is. De
regeringsfracties CDA en VVD had
den om de verhoging in een motie
gevraagd.
Koning zei echter „aanzienlijke be
zwaren" te hebben tegen het voorstel
van de WD mensen met een eigen
huis ook te laten profiteren van de
vrijstelling naast de hypotheekrente
aftrek die zij al genieten. Een dergelij
ke maatregel zou nog eens honderd
miljoen kosten.
De staatssecretaris zegde het CDA
toe zo snel mogelijk, maar uiterlijk
binnen drie maanden, onderzoek te
doen naar de gevolgen van de nieuwe
tweeverdienerswet voor huishou
dens waarvan de vrouw een beschei
den inkomen heeft. Aan de hand van
die studie zal worden bekeken of
maatregelen nodig zijn. De PvdA'er
Vermeend beschuldigde CDA-fractie-
leider De Vries ervan „goedkoop poli
tiek stuntwerk" te hebben bedreven
door vorige week de indruk te heb
ben gewekt dat zijn fractie nu al met
voorstellen zou komen.
Koning gaf de Kamer toe dat de loon-
en inkomstenbelasting voor vereen
voudiging vatbaar zijn. Hij verwierp
echter de suggestie van PvdA en D'66
een speciale commissie een onderzoek
te laten verrichten naar die vereen
voudiging. Uitgangspunt voor een
eventuele herziening van beide belas
tingen zullen de voorstellen in de
zogeheten Contourennota en interne
studies van het ministerie van finan
ciën zijn, aldus Koning. Hij zei dat een
vereenvoudiging er in deze kabinets
periode niet inzit en zal moeten wach
ten totdat de financiële toestand wèer
wat beter is.
Minister Ruding zei niet uit te sluiten
dat er dit jaar extra bezuinigingen
nodig zijn of dat ombuigingen voor '86
zullen worden vervroegd. Er zal dit
jaar voor e'e'n miljard gulden aan
gaten vallen, waarvan 400 miljoen
betrekking heeft op de rijksbegroting.
Het gaat daarbij om incidentele te
genvallers. Extra ombuigingen door
de vertraging in de herziening van het
stelsel van sociale zekerheid zijn niet
nodig, zo herhaalde Ruding.
Ruding zei dat de investeringen van
de overheid alleen maar kunnen toe
nemen als dit niet ten koste gaat van
Staatssecretaris Koning
het financieringstekort. CDA en WD
hadden om meer overheidsinvesterin
gen gevraagd. Volgens Ruding is die
ruimte er alleen als er wordt bezui
nigd op de consumptieve bestedingen
of op de overdrachtsuitgaven (uitke
ringen, subsidies) van de overheid.
Ruding zei nog niets te kunnen zeg
gen over de hoogte van de lastenver
lichting voor het bedrijfsleven voor
volgend jaar. De WD had daarom
gevraagd. Voor dit jaar valt de ver
lichting die het kabinet de werkgevers
in de premiesfeer heeft gegeven waar
schijnlijk iets lager uit dan de 1185
miljoen die was voorzien. Het kabinet
is op verzoek van CDA en VVD bereid
te bekijken of het het bedrijfsleven
volgend jaar fiscaal tegemoet kan
komen bij herkapitalisatie (dat is het
gebruik van reserves voor de uitbre-
ding van het aandelenkapitaal).
CDA en WD drongen er in moties bij
de regering öp aan te bezien of vol
gend jaar ook de premie- en belasting
druk voor de burger kan worden ver
licht.
Ruding zei ernaar te streven nog dit
jaar de instelling van de Postbank te
regelen. Als uiterste datum daarvoor
noemde hij 1 januari '86.
Korte-van Hemel
Staatssecretaris Korte-van
Hemel hanteert een éénmalige
heroverweging bij de beoorde
ling van de aanvragen voor
een verblijfsvergunningOnge
veer 600 illegale Surinamers
mogen alsnog in Nederland
blijven.
PAGINA 3
Voor het CDA blijft de positie
van minister Van Aardenne
ter discussie tot en met het
laatste RSV-debat.
PAGINA 5
De regering geeft de voorkeur
aan een internationale oplos
sing voor de berging van kern
afval, maar het onderzoek
naar de mogelijkheden in Ne
derland wordt voortgezet.
PAGINA 5
Minister Smit-Kroes acht de
aanleg van een Vaste Oever
verbinding V/ester schelde fi
nancieel niet haalbaar.
PAGINA 15
De wielerploeg van Peter Post
zet de aanval in over een
breed front. Een uitgebreid
programma voor zijn renners
moet resulteren in een eerste
klas selectie voor de Ronde
van Frankrijk.
i PAGINA 23
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenl.: 3 en 5
Financiën, economie: 9
Kunst en cultuur: 11
Provincie: 15, 17, 19 en 21
Sport: 23
De eenheid in de club van
olie-producerende en-
exporterende landen OPEC
is kunstmatiger dan ooit ge
worden. De buitengewone
vergadering van de organisatie in
Genève eindigde gisteren weliswaar
met de beslissing om de richtprijs
voor ruwe olie met één dollar per vat
van 159 liter te verlagen, maar drie
van de dertien aangesloten landen
(Algerije, Libië en Iran) stemden te
gen en een vierde (Gabon) onthield
zich van stemming. Daarmee is een
openlijke breuk ontstaan in het olie
kartel, dat de laatste paar jaar toch al
steeds meer moeite had om alle leden
op één lijn te houden. Er is al tijden
geen sprake meer van een (ook niet
kunstmatig) olietekort. Als gevolg
van de economische crisis en de da
ling van de olieconsumptie in de
wereld kreeg OPEC te maken met de
wet van vraag en aanbod op de olie-
markt. Een verschijnsel^dat de club
van traditionele olieproducenten aan
vankelijk beschouwde als iets. niet op
zichzelf van toepassing. OPEC, aange
voerd door vooral de Arabische lan
den rondom de Perzische Golf, was
gewend de olieprijzen vast te stellen
zonder met wie dan ook rekening te
houden. In 1973 (eerste energiecrisis)
en de jaren daarna leidde dat tot
geweldige prijsschokken. De westerse
wereld was bijzonder afhankelijk van
de mannen die de oliekranen bedien
den in het Midden-Oosten. OPEC
opereerde vanuit een duidelijke
machtspositie.
Sinds de jaren waarin voor de
OPEC-landen olie en macht het
zelfde betekenden is er veel veran
derd. Toen de organisatie nog meer
dan de helft van de wereldoliemarkt
in handen had kon er volop met
produktie en prijzen worden gemani
puleerd. Klassiek uit die tijd zijn de
sermoenen die de Saoedische oliemi
nister sjeik Yamani zijn afnemers
overal ter wereld voorhield dat de
oliereserves in het Midden-Oosten
niet onuitputtelijk zijn, dat er op
korte termijn grote schaarste aan
ruwe olie zou ontstaan, dat daarom de
produktie moest worden beperkt en
dat dus de prijzen stevig omhoog
zouden moeten gaan. Niet eerder had
het industriële westen, lang profite
rend van goedkope olie, zo pijnlijk
beseft dat het zich in feite volledig
had 'verkocht' aan OPEC. Het recht
streekse gevolg van de politiek die
OPEC bedreef alsof ze het alleen voor
het zeggen had, is geweest dat in de
verbruikerslanden een sterke neiging
is opgekomen om zich vrijer op te
stellen tegenover dit soort van dicta
ten. Wat vroeger niet mogelijk bleek
(doodeenvoudig omdat de ruwe olie te
goedkoop was) lukte toen, merkwaar
dig genoeg dank zij de prijspolitiek
van OPEC. Voor landen als Engeland
en Noorwegen werd het interessant
om Noordzee-olie te gaan winnen en
rendabel af te zetten; voor een land
als Mexico begon het de moeite te
lonen de enorme, maar voordien te
dure olievoorraden in exploitatie te
nemen.
Deze omslag op de wereldenergie
markt heeft haar uitwerking op
de positie van het ooit zo machtige
OPEC-kartel niet gemist. Het 'ver-
bond-van-dertien' begon last te krij
gen van concurrentie. Een tot dan toe
onbekende hindernis. En die concur
rentie heeft binnen de organisatie de
eenheid duchtig verstoord. OPEC-
vergaderingen waren niet langer sy
noniem met een bastion dat macht
uitstraalde. Eerder begonnen ze te
lijken op moeizame prestigeslagen,
waarin ieder van de dertien aangeslo
ten landen pogingen ondernam om er
vooral zelf het best uit te springen. De
produktiebeperkingen die OPEC haar
deelnemers moest opleggen werden
scherp voelbaar aan de inkomsten
kant van de olielanden, waar men in
korte tijd gewend was geraakt aan
enorme opbrengsten. En dat leidde er
weer toe dat het almaar moeilijker
werd om tot sluitende prijsafspraken
te komen. Bij een vorige gelegenheid
al doken enkele landen onder het
akkoord over een richtprijs. De
OPEC-vergadering die gisteren in Ge
nève eindigde heeft opnieuw aange
toond dat de organisatie op de wereld
oliemarkt veel aan invloed heeft ver
loren.
Op zichzelf is dat een gezonde zaak.
Met een marktaandeel van even
dertig procent op de wereldafzet aan
ruwe olie heeft OPEC moeten erken
nen dat ze zich in de toekomst meer
aan anderen gelegen moet laten lig
gen dan vroeger ooit het geval is
geweest. De vergaderingen van OPEC
zijn nog wel interessant voor de ener
gievoorziening in de westerse wereld,
maar lang niet meer zo bepalend als
tien jaar terug. Inmiddels zijn veel
meer landen dan de traditionele 'der
tien' ook een soort van OPEC-landen
geworden. Nederland met zijn aard
gasvoorraden en zijn export op dit
terrein niet uitgesloten. Zeker voor
deze 'nieuwelingen' op de wereldener
giemarkt is het van belang dat er een
evenwichtige prijsvorming blijft be
staan. De afgelopen tien jaar hebben
aangetoond wat er allemaal kan mis
gaan wanneer dat evenwicht in de
verhoudingen zoek is.
/vdM.
iAdvertentie
In café-rest.
zowel gerookt,
I als gepocheerd
