MINISTERIES MAKEN INVENTARISA TIE
Kind en vrouw gedood bij
gasontploffing Brussel
Ouderenbond vraagt opnieuw
om toeslag op stookkosten
1985
Minister over
helm en
kernenergie
de PZC
vandaag
Inwonertal Zeeland voor eerst sinds halve eeuw teruggelopen
Britten herdenken
toch einde Tweede
Wereldoorlog
De overheid als
investeerder
Somber en koud
|28e jaargang no. 14
konderdag 17 januari 1985
Vandaagop pagina 8
Reëel
Spoorwegen
Vervoer duurder
Opdooi
Hond redt baas
Zwendel
Jeugdwerkplan
KMS
Van de schans
\JVmlljanuari Amsterdam
Veel bewolking, plaatselijk mistban
ken, kans op wat sneeuw, middagtem-
peratuur omstreeks min 4 graden,
zwakke tot matige wind uit zuidooste
lijke richtingen.
De advertentierubriek over uitgaan. Meer
informatie over adverteren 01184-15144, heer v. d. Bulck.
PROVINCIAL
JIDDELBURG - Het inwonertal van
jeeland is vorig jaar or het eerst
sinds meer dan een halve eeuw terug-
I gelopen. Er woonden eind vorig jaar
167 mensen minder in de provincie
■jan aan het begin van 1984. Die
jruggang wordt volledig veroor-
takt doordat er meer mensen uit
Zeeland vertrokken dan er kwamen
wonen; het gaat daarbij uitsluitend
om het aantal mannen: het aantal in
Zeeland wonende vrouwen steeg iets.
Tegenover een vertrekoverschot van
1190 mensen stond in Zeeland vorig
jaar slechts een geboorte-overschot
van 1023 babies.
Ook in 1983 en in 1982 was er in
Zeeland sprake van dat het aantal
vertrekkenden groter was dan het
aantal mensen, dat zich in Zeeland
vestigde. In de totale bevolkingscij
fers van die jaren werd die teruggang
gecompenseerd doordat het geboorte
overschot (meer babies geboren dan
er mensen overleden) groter was. Per
1 januari 1984 woonden er in Zeeland
355.513 mensen, aan het eind van
vorig jaar waren dat er nog 355.346.
Het aantal mannen liep terug van
(Slot zie pagina 19 kol. 2)
OW laag op lijst
nvesteringsprojecten
(Van onze Haagse redacteur
J)EN HAAG - Er wordt in Den Haag op ambtelijk niveau weer gesproken over de aanleg van
|e Vaste Oeververbinding over en onder de Westerschelde (VOW). In het kabinet is deze zaak
jog niet aan de orde geweest. Wel hebben ambtenaren van een aantal ministeries een
iventarisatie gemaakt van grote projecten waarmee de investeringen in de toekomst
Lunnen worden gestimuleerd. De VOW zit daar ook bij, maar erg hoog staat dat project niet
fenoteerd. Voorts bevat de lijst de verbetering van het Kanaal door Zuid-Beveland,
waarover het kabinet reeds een principe-beslissing heeft genomen. Voor wat betreft de VOW
s dat niet het geval.
Pver enkele weken kan de Tweede
(amer een brief van het kabinet
egemoet zien waarin een beleidslijn
jrordt uitgestippeld voor grote inves-
eringen op middellange termijn,
baarmee voert het kabinet een motie
hit van het Tweede Kamerlid G. J.
Bchutte (gpv), waarin werd gevraagd
lm een investeringsplan. De besluit-
lorming in het kabinet is afhankelijk
ran wat de Commissie inzake het
Economisch Structuurbeleid (lees)
kaat doen met de genoemde inventa
risatie, die is opgesteld door onder
neer de ministeries van Economische
fcaken, Algemene Zaken, Volkshuis
vesting, Ruimtelijke Ordening en Mi
lieubeheer, Verkeer en Waterstaat en
Financiën. Deze commissie stelt ten
pehoeve van de besluitvorming door
pet kabinet een overzicht op van
nogelijke grote investeringsprojecten
bp grond van de inventarisatie, waar-
poor veel projecten al afvallen voor
dat het kabinet er over praat.
In die inventarisatie zit dus ook de
VOW, die is ingedeeld in de categorie
;rote investeringsprojecten waarover
nog geen principe-beslissing is geno-
nen. Het gaat om projecten die een
lin of meer publiek karakter hebben,
naar die wel privaat zouden kunnen
ivorden gefinancierd. De VOW zou een
[investering vergen van 900 miljoen
ulden en bij uitvoering enkele dui
zenden manjaren werk opleveren. De
[lijst bevat voorts de verbetering van
het Kanaal door Zuid-Beveland. Dit
project is al gereed voor uitvoering en
daarover is zoals bekend door het
kabinet al een principe-beslissing ge
nomen. De verbetering van het ka
naal zou een investering van 600 mil
joen vergen en ruim duizend manja
ren werk op leveren. De aanleg van de
VOW komt niet in eerste instantie in
aanmerking voor uitvoering. Zoals
bekend heeft het kabinet al eerder
gezegd, de VOW niet te zien zitten. Er
zouden vooral twijfels bestaan over de
opbrengst en de financierbaarheid
van de VOW.
De kans is derhalve reëel, dat de
VOW uiteindelijk afvalt, temeer daar
de inventarisatie van de verschillen
de ministeries veel meer projecten
bevat dan in werkelijkheid betaald
kunnen worden. Het gaat om projec
ten, waarvan sommige reëel en ande
re minder reëel zijn, terwijl er ook
een aantal bij is, waarover in dit
stadium nog geen zinnig woord kan
worden gezegd.
Naast de genoemde projecten worden
in de inventarisatie genoemd: het
Slufterplan, een plan voor de storting
van vervuild havenslib (investering:
150 miljoen, uitvoering globaal: 700
manjaren werk); drooglegging van de
Markerwaard (investering: 1,6 mil
jard, uitvoeringsduur: 12 jaar, gedu
rende de uitvoering 45.000 manjaren
werk, vervolgens permanente werkge
legenheid van 6000 manjaren); leasing
rijksgebouwen in plaats van bouwen
door overheid zelf (investering: enkele
honderden miljoenen); energiebespa
ring in de kwartaire sector (investe
ring: 1,7 miljard; uitvoeringsduur: 7
jaar; 15.000 manjaren werk in die
periode). Er zou nog gestudeerd wor
den op het Plan Waterman voor wo
ningbouw voor de kust van Zuid-
Holland. Dit grote investeringsproject
zou permanente werkgelegenheid
voor 10.000 mensen kunnen opleve
ren.
SULLY-SUR-LOIRE IJsvorming was er de oorzaak van dat gisteren de
brug over de Loire bij het Franse Sully-sur-Loire bezweek. De kabels van
de hangbrug begaven het juist toen een vrachtwagencombinatie en twee
personenauto's passeerden. Ondanks de ravage werd niemand gewond.
BRUSSEL (ANP) - In Evere (een van
de 19 gemeenten die samen Groot-
Brussel vormen) heeft een lekkende
gasleiding in de nacht van dinsdag
op woensdag een hevige explosie
teweeggebracht. Vier huizen zijn vol
ledig vernield. Daarbij zijn twee
mensen omgekomen, een 3-jarige
GROENLO (GPD) - Minister
Winsemius (milieu) meent dat
de risico's van kernenergie
'veel kleiner zijn dan de geva
ren van de chemische indus
trie, het vervoer van gevaar
lijke stoffen en zeker minder
gevaarlijk dan het rijden zon
der bromfietshelm'. De minis
ter zei dit gisteravond op een
VVD-bijeenkomst in Groenlo.
„Ik wil de gevaren van kern
energie niet kleineren, maar
we kunnen ze aan". Volgens
Winsemius bestaat voor het
probleem van chemisch afval
op dit moment geen definitie
ve oplossing. Hij zei: „Daarom
slaan we het voorlopig op het
land op. Of je nu een kilo
opslaat van laboratoria of 100
kilo van kerncentrales maakt
dan geen verschil", aldus de
minister.
Over de verdere besluitvor
ming omtrent de bouw van
twee nieuwe kerncentrales zei
de minister: „De Tweede Ka
mer heeft twee mogelijkheden:
ze zeggen ja of ze zeggen nee".
Het kabinet hoopt dat dat dit
najaar gebeurt. Helemaal ge
rust toonde de minister zich
over dit tijdschema niet. Als er
enige maanden vertraging zou
komen omdat dit najaar ook
definitief over de plaatsing
van kruisraketten moet wor
den besloten, dan ziet Winse
mius het somber in: „Je komt
dan dicht bij de verkiezingen
(voorjaar 1986) en de kans be
staat dat een besluit dan over
de verkiezingsdatum wordt
heengetild". In dat geval
vreest de minister aanzienlijke
vertraging in de voorbereiding
van de bouw van nieuwe kern
centrales.
Premier Tatcher
(Van onze correspondent)
LONDEN - De Britse regering is
teruggekomen op het besluit om het
einde van de Tweede Wereldoorlog,
op 8 mei aanstaande 40 jaar geleden,
niet te herdenken.
De Britse premier mevrouw Thatcher
heeft dat gisteravond in het Lagerhuis
aangekondigd.
Een week geleden liet staatssecretaris
Lady Young (buitenlandse zaken) nog
weten dat de Britse regering niet aan
herdenkingen, noch in eigen land
noch in het buitenland, zou meedoen
omdat dat de thans bevriende mogen-
heid West-Duitsland voor het hoofd
zou kunnen stoten, en omdat het de
Sovjetunie de gelegenheid zou geven
„een vervalst beeld van de geschiede
nis" te geven.
Dat riep tal van woedende reacties op,
niet in de laatste plaats van de Britse
veteranen.
meisje en een vrouw van 50 jaar. Vijf
mensen zijn met zware en minder
ernstige verwondingen naar zieken
huizen gebracht.
In de wijde omgeving sneuvelden de
ruiten van de huizen. Pas tegen vijf
uur in de ochtend, meer dan vier uur
na de ontploffing, slaagde men er in
de gastoevoer af te sluiten. Een groot
deel van de gemeente zit nu zonder
gas.
Veel mensen uit woningen in de burnt
heeft men moeten evacueren. Die zijn
voorlopig ondergebracht in een ge
meenteschool in de nabijheid. Die
school is ingericht als noodcentrum.
DEN HAAG (GPD/ANP/AFP/RTR/
UPI) - De Algemene Nederlandse
Bond voor Ouderen heeft er opnieuw
bij kabinet en Tweede Kamer op
aangedrongen ouderen met lage in
komens een stookkostentoeslag te
geven. Gisteren diende de ANBO
voor de tweede maal een dergelijk
verzoek in. Vorige week had de bond
dat ook gedaan, maar antwoord is tot
dusver uitgebleven.
Mede gezien de vooruitzichten voor
aanhoudend strenge vorst, de ver
hoogde gasprijzen en het toegenomen
energieverbruik toont de bond zich
ongerust. Grote aantallen mensen
zullen financiële problemen gaan on
dervinden, stelt de ANBO. Ouderen
hebben door hun leeftijd extra behoef
te aan warmte; voor hen nemen daar
door de stookkosten sterk toe, aldus
deze organisatie van 200.000 ouderen.
De Reizigersvereniging Openbaar
Vervoer (Rover) is ontevreden over de
vertragingen en het ongemak dat
treinreizigers ondervinden door het
winterse weer. In brieven aan de vaste
commissie voor verkeer en waterstaat
van de Tweede Kamer en de Neder
landse Spoorwegen vraagt zij ervoor
te zorgen dat de NS technische maat
regelen neemt, zoals verbetering van
de verwarming van wissels en trein-
koppelingen, om problemen in de
dienstverlening te voorkomen.
De Commissie voor Overleg in het
Goederenvervoer (COG) liet woens
dag weten dat zij de internationale
vervoerders adviseert de tarieven
met tien tot 25 procent te verhogen
zolang de vorst en sneeuwval in
Europa aanhouden. Volgens een
woordvoerder is een tijdelijke ta
riefsverhoging mogelijk binnen de
wettelijke grenzen die daarvoor gel
den.
Er is een belangrijke stagnatie ont
staan in de produktie en levering van
het Belgische mineraalwater Spa. Als
gevolg van de vorst is Spa moeilijk te
bottelen. In het Belgische Dinant
werd woensdag een Spa-fabriek geslo
ten vanwege de extreme vorst, zo
deelde de verkoopdirecteur van het
concern Spa Monopole in België mee.
Na de huidige vorstperiode zal de
overheid op ondubbelzinnige wijze de
rekening gepresenteerd krijgen voor
eventueel nagelaten onderhoud aan
de wegen. Dat is de vaste overtuiging
van de wegenbouwers in ons land. „Zo
gauw het gaat dooien, zullen heel wat
wegen die er al slecht aan toe waren,
worden kapotgereden en zal er een
groot dus kostbaar onderhoud nodig
zijn", aldus algemeen secretaris H.
Praktiek van de Nederlandse Vereni
ging van Wegenbouwers (NVWB) in
Den Haag.
De koudegolf die vrijwel heel Europa
al twee weken in haar greep heeft,
heeft tot dusver aan zeker 300 mensen
het leven gekost. De meeste slachtof
fers vielen in Frankrijk: 131. Bij lawi
nes zijn in de afgelopen dagen in
Albanië 57 mensen om het leven geko
men, in Spanje kwamen sinds begin
vorige week 34 mensen om. In Oosten
rijk zijn door de strenge winter 19
mensen gestorven. Ook in Grieken
land is het uitzonderlijk koud, met 14
slachtoffers van wie acht in het noor
den.
Zware sneeuwval is gemeld uit Noord-
Spanje, waar honderden steden geïso
leerd raakten.
In Spanje is een door koude bevan
gen man gered door zijn hond. Deze
sleepte zijn baas 's nachts door de
sneeuw uit een afgelegen straat in
Gijon in Asturië over een afstand van
300 meter naar een doorgaande weg.
Daar ging „Cachorro" op de 27-jarige
Jose Ricardo Boquera liggen om hem
tegen de koude te beschermen totdat
de twee door de politie werden ge
vonden.
Een Amerikaanse hulporgani
satie die gelden inzamelt voor
Ethiopië wordt verdacht van
zwendel.
(PAGINA 3)
De centrales van overheids
personeel krijgen van minister
Rietkerk geen garantie dat de
32-urige banen voor jongeren
bij de overheid worden omge
zet in volledige betrekkingen.
(PAGINA 5)
De ontslagen Schelde-direc-
teur ir. J. van Loosen eist een
miljoen schadevergoeding van
de KMS.
(PAGINA 13)
Nederlands enige schans
springer Gerrit-Jan Konijnen
berg droomt van Garmisch
Partenkirchen en de Olympi
sche Spelen in Calgary.
(PAGINA 21)
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenl.: 3 en 5
Financiën, economie: 4
Kunst en cultuur: 9
Varia: 11
Provincie: 13, 15, 17 en 19
Sport: 21
Nu de economie in Neder
land bepaald stevig be
gint aan te trekken, maar de
werkloosheid - ook op ter
mijn - niettemin erg hard
nekkig blijkt te zijn wordt de vraag
naar de rol van de overheid als inves
teerder in de naaste toekomst met de
dag actueler. In de bezuinigingsdrift
van het kabinet-Lubbers is die name
lijk de laatste anderhalf jaar bedui
dend teruggedrukt. Het is duidelijk
dat een aantal slechte ervaringen (het
financieel uit de hand gelopen Ooster-
scheldeproject en opeenvolgende
steunoperaties voor behoud van een
stuk vaderlandse scheepsbouw, om
enkele voorbeelden te noemen) daar
aan debet zijn geweest. Vooral projec
ten met een naar verhouding laag
rendement en onevenredig groot be
slag op de begrotingsruimte van be
paalde departementen zijn daarom
weinig populair. Toch vertegenwoor
digen dit soort investeringen in de
publieke sector een belangrijk stuk
werkgelegenheid. En naarmate er
minder van in uitvoering zijn of ko
men kan invloed op de arbeidsmarkt
doorgaans niet uitblijven. In de bouw
(zowel de woningbouw, de bouw van
grote projecten, de weg- en water
bouw) heeft dat de laatste jaren tot
grote zorgen geleid. Zeker nu nog
lopende investeringen (zoals de Delta
werken) toe zijn aan hun afronding is
er behoefte aan nieuwe impulsen.
Nog niet zo lang geleden heeft de
Tweede Kamer via een motie-
Schutte (GPV) het kabinet gevraagd
om maatregelen waarmee de over
heidsinvesteringen op korte termijn
kunnen worden opgepord. Inmiddels
is in de voorbereiding van enige ver
hoogde activiteit sprake. In de prin
cipe-beslissing die het kabinet vorige
week nam met het oog op de uitbrei
ding van het aantal kerncentrales
bijvoorbeeld woog het argument
werkgelegenheid zwaar mee. Enkele
dagen terug werd bekend dat in de
loop van 1985 twee projecten voor de
opslag van elektriciteit nader uitge
werkt zullen worden: een opslagbek
ken in het IJsselmeer (het plan-Lie-
vense) en een ondergronds spaarbek
ken bij Maastricht. Opvallend is op
het ogenblik ook de extra aandacht
die wordt besteed aan de jongste
plannen van Markerwaard bv, een
groep van aannemers die de Marker
waard wil aanleggen en daarbij ge
bruik wil maken van de deskundig
heid van ambtenaren bij twee rijks
diensten. Van een herkenbare beleids
lijn bij het kabinet is op het ogenblik
nog geen sprake. Dat die er snel moet
komen is eigenlijk het intrappen van
een open deur. De voorzichtigheid bij
investeringen in de publieke sector
die het kabinet sinds zijn aantreden
als hoogste wijsheid heeft aangehou
den is de werkgelegenheid in ieder
geval niet ten goede gekomen.
Er komen intussen steeds meer
aanwijzingen dat in de toekomst
grote investeringsprojecten alleen
nog een kans maken, wanneer ze een
aantoonbaar rendement opleveren en
de financiering ervan zo ver mogelijk
in particuliere handen komt. Het rijk
dus steeds minder in de rol van geld
schieter en steeds meer in die van
inspirator en voorzichtige deelnemer.
De harde afwijzing, begin vorig jaar,
van het project Vaste Oeververbin
ding Westerschelde was van die nieu
we beleidsfilosofie als het ware een
voorbode. Pas wanneer er een grote
mate van zekerheid ontstaat dat de
financiële risico's van dergelijke
grootscheepse plannen niet op 'Den
Haag' worden afgewenteld, is er kans
op medewerking. Het particulier ini
tiatief moet in dergelijke gevallen niet
louter een benaming zijn, is de redene
ring. En dat is op zichzelf een gezond
uitgangspunt. De rijksbegroting heeft
de laatste jaren onder sterke druk
gestaan van uitgaven met een laag
rendement.
Toch is het de vraag of een volsla
gen ander beleid in de sfeer van de
overheidsinvesteringen daar waar het
moet worden uitgevoerd ook voldoen
de ruimte zal krijgen. Het ziet er naar
uit dat de accenten in de energiesec
tor zullen komen liggen. Na de natte
waterbouw die de uitvoering van gro
te projecten een halve eeuw domi
neerde wordt dit het terrein van de
toekomst. Voor het Nederlandse be
drijfsleven liggen hier veel mogelijk
heden voor een ontwikkeling met een
geheel eigensoortige invulling. Alleen:
er is haast bij. De laatste jaren is er
namelijk nogal wat energie verspild
bij het bewandelen van eindeloze
ambtelijke wegen en het volgen van
volstrekt ondoorzichtige procedures.
Investeringen die hun rendement
moeten opleveren óók voor de werk
gelegenheid moeten natuurlijk wèl op
het juiste moment worden gedaan.
vdM
Advertentie
Dagelijks: 10-17 en 19-22 uur.
Zaterdag en zondag10-17 uur.
Trein-Toegang - biljetten bij NS-stations.
