ZEELAND"
Onderzoek bij Interjute
na ziekteverschijnselen
X Twee doden en ernstig
q gewonden bij botsing
Zeeland helpt Nepal
in januari van start
PROVINCIALE ZEEUWS
M
almanak
VEEL MEISJES STEMPELAFDELING ZIEK
Milieufederatie wijst
op hoge kosten bouw
nieuwe kerncentrales
Rijk werkt
mee aan
behoud van
veer Zijpe
PAGINA 11
WOENSDAG 19 DECEMBER 1984
ZEEUWSE
KAPELLEBRUG De arbeidsinspectie in Breda onderzoekt de werkomstandigheden in het
bedrijf Internationale Jutemaatschappij bv (Interjute) in Kapellebrug. Bij medisch deskun
digen bestaat het vermoeden dat in de zogenaamde stempelloge van het Zeeuws-Vlaamse
bedrijf stoffen aanwezig zijn, die ziekteverschijnselen hebben veroorzaakt bij werknemers in
België en Nederland. Vooral jonge Belgische meisjes blijken het slachtoffer te zijn.
zou bijvoorbeeld de scheikundige sa- een enorme dorst dient zich aan Allen
menstelling van de verdunner moeten waren ze gezond tot ze op de stempel-
Het gaat om een ziektebeeld, zoals
dat zich bij bloedvergiftiging voor
doet, met klachten als misselijkheid, weten", zegt hij. „Het is moeilijk zoe- afdeling terechtkwamen. ,,Ik begon 's
maagkrampen, huiduitslag, diarree ken naar stoffen, die onbekend zijn", morgens en na drie uur werken kwam
Sommige van de Wel geeft hij aan dat het om vergifti- de maagpijn weer op", zegt een van
en duizeligheid,
meisjes slikken, een maand nadat ze
de afdeling hebben verlaten, nog
steeds medicijnen. De zaak heeft de
aandacht van het arbeidsbureau, het
GAK en de betrokken artsen.
Voorlopig staat vast dat in ieder geval
tien mensen, die op de bewuste
afdeling hebben gewerkt, kampen
met de genoemde klachten. Het pro
bleem is dat geen direct verband is
gelegd tot dusver met stoffen in het
bedrijf. Wel bestaan onder deskundi
gen ernstige vermoedens. Huisarts P
van der Meulen uit Stekene bijvoor
beeld noemt de zaak 'zeker verdacht'.
Van der Meulen alleen al heeft vijf
patiënten onder zijn hoede, die verge
lijkbare symptomen vertoonden. „Het
arts. „Er moet een onderzoek inge
steld worden. Zijn collega-huisarts J
van Mol uit Kemzeke kaartte al eer
der een zaak aan bij het GAK in
Temeuzen over een patient van hem,
die eveneens op de afdeling werkte
Het gaat met name om Belgische,
maar ook enkele Nederlandse werkne
mers Gedacht wordt aan dampen
van bijvoorbeeld verdunningsmidde
len, gebruikt voor inkt of verf. Van
Mol onderstreept dat het zoeken is
r een speld in een hooiberg. „Je
gingssymptomen gaat. Van der Meu- hen. Ze is, evenals anderen, ontslagen
len benadrukt dat tevens de 'psycho- Opvallend is dat Interjute voorname-
logische werkomstandigheden' onder- lijk Belgische jonge meisjes voor de
zocht zouden dienen te worden. afdeling aantrekt. Het verloop, bewe-
De werkneemsters uit België vertellen ren betrokkenen, is groot. Een veelge-
ïdentieke verhalen. Ze zijn begonnnen hoorde klacht blijkt de erbarmelijke
te werken op de stempelafdeling. en ventilatie op de afdeling te zijn Die
krijgen na korte tijd - ongeveer een zaak bereikte ook de arbeidsinspectie
maand - last van maagkrampen en in Breda. Interjute heeft na aandnn-
misselijkheid. De eetlust verdwijnt en gen maatregelen genomen. Verder
GROTE ZOEKACTIE NA VONDST
LEEG OMGESLAGEN BOOTJE
probleem is bewezen", meent de huis- VLISSINGEN Een uitgebreide zoekactie, waarbij een Vliegtuig, helikop
ters en verschillende boten werden ingezet, is dinsdagmiddag geëindigd met
de vondst van een gammel sportvissersbootje. De zoekactie begon 's morgens
rond negen uur met de melding dal voor de kust van Walcheren een bootje
omgekeerd op zee dreef.
Onmiddellijk voeren de reddingsboot Jan Leis. de douaneboot Zeevalk. de
RP-16 en de Altair van de loodsendienst uit Ook een Belgische helikopter en
een Marinevliegtuig van de basis Valkenburg werden ingezet Rond half een
werd het bootje gesignaleerd en even later door de Jan Leis opgepikt.
Het bootje bleek afkomstig te zijn uit Duinkerken, waar het enkele dagen
geleden onbemand uit de haven op drift was geraakt. Het ongeveer vijf meter
lange bootje kon worden geïdentificeerd door het registratienummer. De
kostbare zoekactie werd daarop direct gestaakt.
komt de stoffige atmosfeer op de
afdeling nogal eens ter sprake. Ook bij
de gevolgde ontslagprocedures en de
uitbetaling zetten enkelen hun vraag
tekens.
Districtsbestuurder B. Oudenaarden
van de industriebond FNV stelt dat
werkneemsters - ook uit België - zich
met dergelijke klachten het beste
rechtstreeks tot de Nederlandse bon
den kunnen wenden. Het bedrijf
baart de industriebond FNV al gerui
me lijd zorgen, maakt Oudenaarden
duidelijk.
Zo heeft Interjute, omdat het onge
veer 100 werknemers in dienst heeft,
de verplichting een ondernemings
raad in te stellen Maar de personeels
leden van het bedrijf dienen dat wel
aan te kaarten bij de bond, zegt
Oudenaarden. In zo n geval kan de
bond desnoods naar de kantonrechter
stappen. Ook. betoogt hij. heeft Inter
jute geen CAO. Over de uitbetaling
hebben hem eveneens klachten be
reikt, „Maar tot nu toe hebben we
moeten constateren dat Interjute pre
cies zijn verplichtingen nakomt, die
de wet minimumloon de werknemers
geeft", aldus de districtsbestuurder.
Woordvoerder F B. Romers van In
terjute. procuratiehouder, zegt niets
te weten van de kwestie. „Wel is er
onlangs een luchtverversingsinstalla
tie gebouwd en dat is met gedaan
naar aanleiding van klachten, maar
om te voorkomen dat er problemen
zouden komen, in overleg met de
arbeidsinspectie", aldus de heer Ro
mers. „Die problemen kennen wij ook
niet". Hij geeft toe dat het bedrijf geen
ondernemingsraad heeft maar stelt
dat de personeelsvereniging als on
dernemingsraad dient.
1 OP KRUISING IN HAAMSTEDE
•VERGETENIN DISCUSSIE
Loten
Het ongeluk gebeurde toen bestuur
der C B. M L uit Rotterdam zijn
voertuig vanaf een parkeerstrook
langs de weg wilde keren om de
richting van het centrum op te rijden.
Van die kant kwam juist bestuurder
R. A. N. uit Sint-Jansteen, die de auto
van L. niet meer kon ontwijken.
Mistroostig kijkend frommelde
de man de loten in elkaar
Had-ie weer niks in de 1-2-3-
show. Daar telde hij nou al
weken aan een stuk trouiv
zoveel geld voor neer. Maar
prijzen, ho maar.
.fin jij bent ook een druiloor",
wees hij dreigend met zijn vin
ger naar de presentator die
als laatste in beeld was toen de
uitzending werd beëindigd
Teneergeslagen verliet de man
de woning om het nabije café
nog een afzakkertje te nemen.
Om de moed erin te houden.
De man naast wie hij neer
streek aan de bar had net met
kaarten verloren. Zoiets
schept een band Het gesprek
kwam dan ook vlot op gang.
Over de show ging het. En over
de prijzen.
..Ik zou het wel weten als ik
een ton zou winnen", sprak de
man van de loten, in zijn bier
starend.
„O ja. wat zou je doen", infor
meerde de bezoeker naast hem
dan de bar belangstellend.
„Ik zou beginnen met mijn
schuldeisers te betalen", stel
de de man zich voor.
„En wat zou je met de rest
doen", wilde de andere barbe-
zoeker graag weten
„Tja", sprak de man. zich ach
ter het oor krabbend, „die
moeten dan nog maar even
wachten".
Een helicopter pikt de aangevoerde platen op.
Belgische militairen leggen op de Hooge Platen de startbaan uit.
VLISSINGEN - De Belgische land
en luchtmacht is dinsdag onder gro
te publieke belangstelling begonnen
met de aanvoer van aluminium pla
ten voor een tijdelijke startbaan op
de Hoogc Platen in de Westcrschel-
de. Met behulp daarvan wil men
vandaag (woensdag) het Belgische,
lesvliegluig laten opstijgen, dal vo
rige weck vrijdag een noodlanding
moest maken op deze zandbank
voor de kust van Brcskcns, als ge
volg van een motorstoring.
Aanvankelijk was het de bedoeling
het vliegtuig dinsdag nog te laten
vertrekken en de startbaan daarop
weer onmiddellijk op te ruimen Het
overbrengen van de platen met een
hefschroefvliegtuig begon echter la
ter dan gedacht, zodat 's middags
werd besloten tot vandaag te wach
ten met het uitzetten van de start
baan.
Het Belgische leger maakt van deze
operatie een grootscheepse oefening,
waarbij ook de rijkswacht, militaire
politie, de Koninklijke Marechaus
see. rijkspolitie, brandweer van Bres-
kens en rijkswaterstaat zijn inge
schakeld. De aluminium platen voor
de startbaan zijn met militaire
vrachtwagens uit België aangevoerd
en met een vorkheftruck van het
leger tussen Breskens en Hoofdplaat
op het wegdek geplaatst. Daar wer
den ze door een hefschroefvliegtuig
van de rijkswacht opgepikt, die ze
naar de zandplaat vloog
Het was de bedoeling dat deze opera
tie om 12 00 uur zou beginnen, maar
omdat er toch al enige vertraging
was ontstaan by het transport beslo
ten de militairen eerst hun middag
maal te nuttigen, zodat het bijna
14.00 uur was, voor de eerste zending
de lucht in ging De activiteiten
hadden Inmiddels grote belangstel
ling getrokken van hel publiek, dat
de gebeurtenissen vanaf de zeedijk
volgde Aangezien een groot deel van
de weg In beslag werd genomen door
de werkzaamheden, werd het overige
verkeer door de rijkspolitie omge
leid De politie kon overigens slechts
met de grootste moeite de toeschou
wers op een veilige afstand houden.
Donker
AI snel werd duidelijk dat dc start
baan niet meer voor donker kon
worden uitgezet. Daarom werden de
werkzaamheden tegen 16.00 uur ge
staakt, toen het grootste deel van
het materieel was overgezet. Het
gestandc toestel, een Britten Nor
man Islander 306. zal als alles goed
gaat vandaag naar de thuisbasis
Brasschaat worden gevlogen. Don
derdag wordt de startbaan weer
afgebroken en opgehaald. Het les-
vliegtuig wordt al sinds vrijdag
bewaakt door twee vaartuigen van
de Koninklijke Marechaussee uit
Vlissingen, die patrouilleren in de
buurt van de zandplaat, evenals de
rijkspolitie te water uit Vlissingen
en rijkswaterstaat.
Tijdens de groots opgezette operatie
van het Belgische leger scheerde
zelfs een straalvliegtuig enkele keren
boven de zandplaat, om het lucht
ruim vrij te houden van andere vlieg
tuigen Het Belgische leger be
schouwt het vliegtuigje namelijk als
een 'militair objectdat met mag
worden blootgegeven aan onbevoeg
de blikken
Loodsdienstpersoneel
wil zelfbestuur bij
komst privatisering
ROTTERDAM (ANP) - Het ondersteu
nend personeel van het loodswezen
(bemanningen loodsboten, personeel
vaarwegmarkering etc.) heeft zich
dinsdag op een vergadering in Zoe-
termeer van de begin dit jaar daartoe
opgerichte Landelijke Vereniging
Personeel Loodswezen (LVPL) uitge
sproken voor werknemerszelfbe-
sluur als de privatiseringsplannen
van minister Smit-Kroes toch door
gaan.
De vereniging, die in het leven werd
geroepen in verband met die privati-
sermgsplannen. heeft nu besloten te
werken aan het oprichten van vier
zogenoemde districtscooperaties en
een overkoepelende landelijke coöpe
ratie die de taken van het huidige
loodswezen in eigen beheer kunnen
overnemen. De LVPL beschouwt het
plan als een alternatief voor het geval
de privatiseringsplannen door het
parlement worden aanvaard. Overi
gens blijft het ondersteunend perso
neel van het loodswezen, evenals de
loodsen, fel gekant tegen die plannen
van de minister
De leden van de LVPL zijn aangeslo
ten bij de ambtenarenbond AbvaKa
bo.
tVan onze Haagse redacteur
DEN HAAG - Minister Smit-
Kroes van Verkeer en Water
staat is bereid een ton per jaar
te steken in het langer in de
vaart houden van het veer An-
na-Jacobapoider-Zijpe in ver
band met het uitstel van de
aanleg van de Philipsdam. Dit
betekent, dat het veer in ge
bruik kan blijven tot de weg
over de Philipsdam er ligt.
Voorwaarde is wel, dat het pro
vinciebestuur van Zeeland ini
tiatieven neemt zodra de moge
lijkheid zich voordoet om over
dc Philipsdam een weg aan te
leggen, als die dam klaar is.
Dit zei de minister dinsdag tij
dens een overleg met de Vaste
tSlot zie pagina 15 kol. 2)
GOES - In de discussies over de eventuele bouw van een nieuwe
kernenergiecentrale nabij Borssele wordt te weinig rekening gehou
den met sterk gestegen bouwkosten voor een dergelijke installatie. Tot
die conclusie komt de vice-voorzitter van de vereniging milieufedera
tie Zeeland H. Bannink, in het december-nummer van het blad Wantij.
Wantij is een uitgave van de milieufederatie en de stichting het
Zeeuws Landschap.
In een artikel over de kosten van in september 1983 in de Verenigde
een nieuw te bouwen kerncentrale Staten in aanbouw waren onge-
stelt Bannink dat de prijs van één veer 6.700,- per kW, aldus Ban-
kiloWattuur van een nieuwe Bors- nink.
selse centrale meer dan negen Andere voorbeelden van hoge in-
maal zo duur wordt als de prijs van vesteringskosten haalt hij uit het
een kilowattuur van de huidige tijdschrift Nucleonics Week. Daar-
kemcentrale. „De laatste tijd in stond, volgens de vice-voorzitter
wordt veel aandacht gevraagd van de milieufederatie, onder meer
voor de problemen met radio-ac- dat de kerncentrales die Frankrijk
tief afval. Daarmee is de belang- in China bouwt op een bedrag van
stelling van de bouwkosten van 4.700,- per kW komen De kosten
kerncentrales te veel naar de ach- van de huidige kemenergiecentra-
tergrond geschoven", stelt de vice-
voorzitter van de milieufederatie
Borssele komen beduidend
lager uit. zo blijkt uit het verhaal
Hij somt in zijn artikel enkele van Bannink, maar hy duidt aan
recente voorbeelden van bouwkos- dat dit is te danken aan 'de vrien-
ten van kerncentrales op. De pnj- denprijs van 740.- per kW die
zen van die centrales worden bere- Siemens (Kraftwerk Union) in 1972
kend in guldens per kiloWatt Vol- voor de bouw berekende',
gens Bannmk gaan voorstanders Volgens het artikel in Wantij zul-
van kernenergie 'zoals het Konink- len de investeringskosten van een
lijk Instituut voor ingenieurs' uit 'nieuw broertje' voor de kemcen-
trale Borssele nu zeker een factor
10 hoger uitkomen. De kerncentra
le van Borssele kost na 10 jaar
bedrijfstijd 1.1 cent per kilowat
tuur.
ringskosten (bouwkosten en Rekening houdend met een nieu-
bouwrente) aanmerkelijk hoger we kerncentrale van ongeveer
van 2.950.- per kiloWatt (kW)
Voorbeelden
„Het blijkt echter dat de investe-
liggen", stelt hij. Bannink geeft
aan dat de geraamde kosten
de ISAR-2 kerncentrale in West-
1.000 megaWatt die 6.600,- per
kiloWatt kost, wordt de. nieuwe
kiloWattuur-prijs 10 cent. „Hoe
Duitsland overeenkomen met een kan Nederland zoiets nog betalen?
bedrag van 4.500,- per kW. De Kunnen we met het investeren
zojuist gereed gekomen kerncen- van zo'n enorm bedrag in de alter-
trale Leibstad in Zwitserland natieve mogelijkheden om electri-
kost 6.600.- per kW. Verder be- citeit te winnen of te besparen
droegen de gemiddelde investe- niet veel n
r bereiken?", vraagt
n kerncentrales die Bannink zich tot slot af.
Zweedse Rode Kruisziekenhuis in
Zierikzee. De bestuurder van de ande
re auto. de 45-jarige A. J. M. uit
Haamstede kon na behandeling in het
ziekenhuis naar huis.
Dë botsing ontstond toen bestuurder
Altena, na voorrang te hebben ver
leend aan een auto, vanaf de Zandweg
de kruising overstak. De jongeman
heeft vermoedelijk de auto van M.
over het hoofd gezien. Deze boorde
zich vol in de flank van de auto waarin
de vier jongelui zaten. De vier slacht
offers, allen stagaires. waren vanaf
hun pensionadres onderweg naar hun
werkgever in Burghsluis.
De Vlissingse brandweer verleende
assistentie bij het bevrijden van de
slachtoffers. Drie auto's van het Vlis
singse korps - een kraanwagen, een
tankautospuit en een materieelwa-
gen waren toevallig ter plaatse. Zij
waren op weg naar het werkeiland
Neeltje Jans, waar de Vlissingse
brandweer veiligheids- en brand
weercursussen geeft.
De stempelafdeling van Interjute. waar veel werkneemsters over ziekteverschijnselen klagen, na er enige tijd te hebben
gewerkt.'
HAAMSTEDE - Twee inzittenden
van een personenauto zijn dinsdag-
1 ochtend om het leven gekomen bij
een botsing met een personenauto op
i de kruising Zandweg-Kraaijenstein-
weg in Haamstede. Twee andere in-
.j, ilttcndcn raakten zeer zwaar ge-
wond. De bestuurder van de tweede
/f auto liep lichte verwondingen op. De
auto waarin de vier slachtoffers za
len, kwam na de botsing op zijn kop
in een sloot terecht. De brandweer
moest het viertal uit de auto halen.
De beide voertuigen werden onher
stelbaar beschadigd.
Öt Bestuurder J. A. N. Altena (23) uit
IJsselstein en diens passagier E. W.
Schoenmaker (24) waren op slag dood
tiir De derde inzittende, R. J. A. M M. (22)
uit 's Hertogenbosch werd in zorgwek-
iX)[ kende toestand overgebracht naar
het Dijkzigtziekenhuis in Rotterdam.
De vierde passagier, de 20-jarige J.
van K. uit Woerden werd met ernstige
verwondingen overgebracht naar het
cm
MIDDELBURG - Eind januari zal
officieel een begin worden gemaakt
met de actie 'Zeeland helpt Nepal'.
De provincie zal dan de eerste plan
nen voor de actie presenteren. De
voorbereidingen zijn intussen aan de
gang, de bedoeling is de actie in de
loop van de komende twee jaar op te
bouwen en tot uitvoering te brengen.
Gedeputeerde staten van Zeeland
hebben onlangs de colleges van b en
w van de Zeeuwse gemeenten ge
meld, dat zij in de komende maanden
een beroep op hun medewerking wil
len doen.
De activiteiten by opzet, uitvoering
en begeleiding van de actie worden
gecoördineerd door mevrouw J.D.
Kuiper-Abee. Zij wordt bijgestaan
door mevrouw P C Heystek. de heer
C.A Bachoffer verleent, evenals by de
vorige actie 'Zeeland helpt Rwanda'
zyn medewerking. Organisatorisch is
het project ondergebracht by het bu
reau voorlichting van de provincie.
In mei hebben de Zeeuwse staten
ingestemd met het voorstel de actie in
overleg met Unicef aan Nepal te wij
den. Het gaat om een samenhangend
project dat zich richt op verbetering
van het lager onderwijs in de ruimste
zin, met het oog op de ontwikkeling
op het platteland Daarvoor 2ordt
materiaal voor schoolgebouwen, besc-
nikbaar gesteld, wordt onderwijzend
personeel geschoold en bijgeschoold
en zal voorlichtmg worden gegeven
over hygiëne, voeding en sanitaire
voorzieningen.
Bij de keuze van het project heeft
meegespeeld, dat de Verenigde Naties
Nepal tot de minst ontwikkelde lan
den rekenen Dit wordt veroorzaakt
door het lage niveau van sociale en
economische ontwikkeling Zeker 40
procent van de bevolking leeft onder
de armoedegrens (180 gulden per
jaar). Slechts 19 procent van de bevol
king kan lezen en schrijven. De leef
tijd wordj, vaak niet hoger dan 43 jaar
voor vrouwen en 44 jaar voor mannen.
De kindersterfte is hoog
Zware schade bij
aanrijding in Ilulst
Minister Smit-Kroes
HULST - Twee personenauto's heb
ben maandagavond zware schade op
gelopen bij een botsing op de Sta
tionsweg in Hulst.
