VUURWERK
KOE IN DE COMPUTER
VIER NIEUWE QUA TTRO'S
jaarwisseling eiste
1500 slachtoffers
VRESELIJK HARD MET DE STARION '85
nieuw veebeheersysteem
LEES ALLES OVER
DE KAART WAAR
JE WAT AANHEBT
IN HET KERST
NUMMER VAN
AVROBODE
ENTELEVIZIER
PZC/
PRISMA
De Mooiste
Kerst
Verhalen
Vierwielaandrijving nu leverbaar op alle Audi's
3ER foNSDAG 19 DECEMBER 1984
VAN DE MAAND
DECEMBER
iDoot Kees Comelisse)
jij de vorige jaarwisseling zijn naar schatting 1500
J mensen gewond geraakt bij het afsteken van vuurwerk,
ij moesten in ziekenhuizen of door huisartsen worden
ehandeld. Dit blijkt uit een onderzoek van de Stichting
onsument en Veiligheid. Een op de acht betrokkenen moest
emiddeld elf dagen in het ziekenhuis blijven.
In ons land mag vuurwerk alleen
worden verkocht tijdens de laatste
paar dagen voor de jaarwisseling; het
mag worden afgestoken op oudejaars
avond en in de nacht van oud op
nieuw. Dat is algemeen bekend, maar
men houdt zich er niet aan: overal is
nu weer het geknal te horen en is de
politie alweer bezig met het inbeslag-
nemen van partijen vuurwerk.
De stichting CEV vestigt weer eens de
aandacht op deze kwestie. Voor veel
artsen begint ieder nieuw jaar op
dezelfde manier, namelijk met het
behandelen van mensen die bij het
afsteken van vuurwerk letsel oplie
pen. Tot voor kort was echter niet
duidelijk hoe groot die groep patiën
ten is en wat de oorzaken zijn van al
die ongevallen.
Voor het eerst geeft onderzoek een vrij
compleet beeld van de problematiek.
De feiten liegen er niet om, zegt de
stichting. Zij vindt dat meer preven
tieve maatregelen niet langer op zich
mogen laten wachten. De voornaam
ste oorzaken van het leed veroorzaakt
door vuurwerk waren te vroeg explo
derende of onzorgvuldig weggewor
pen rotjes.
Maar ook het zogeheten siervuurwerk
(vuurpijlen e.d.) waarvan niemand
weet welke kant het opvliegt, bleek
meer dan eens onbetrouwbaar. En dit
gold ook - zij het in mindere mate -
voor de toch zo vriendelijk ogende
sterretjes. Inmiddels heeft de over-
VAN O-A. JMA BIESHEUVEL
HBNRICH BOLL. WILLIAM FAULKNER
JAN WOLKERS
ALLEEN DEZE MAAND
heid regels opgesteld om te voorko
men dat door te snelle verbranding
van die sterretjes steekvlammen ont
staan en de ijveren kern door een te
grote verhitting ombuigt.
Het merendeel van de vuurwerkonge
vallen vond plaats in de nieuwjaars
ochtend (63 procept) en op de eerste
dagen van het nieuwe jaar (20 pro
cent). Bij de geregistreerde letsels
ging het vooral om verbrandingen (52
procent), open wonden (20 procent) en
oogletsel (13 procent). Opvallend was
dat er bij de slachtoffers nogal wat
mensen waren die te dicht bij het
ontploffende vuurwerk hadden staan
kijken.
De stichting CEV' vindt dat de uit
komsten van dit onderzoek een spoe
dige aanpassing van het Warenwet-
besluit inzake vuurwerk rechtvaar
digen. Het betreft dan vooral eisen
ten aanzien van de minimale ver-
brandingsduur van lonten en een
verbod op de verkoop van vuurwerk
dat bij ontsteking een grillige baan
volgt.
De tweede weg om deze ongevallen te
voorkomen, is intensivering van de
voorlichting naar jongeren (en dan
vooral jongens) toe. De stichting voer
de vorig jaar een grote campagne die
haar doel niet heeft gemist. Meer dan
de helft van de doelgroep heeft deze
actie opgemerkt en kan zich de strek
king perfect herinneren. Vooral de
jongste groep jeugdigen - voor wie het
afsteken van vuurwerk nog een uitda
gend experiment is - voelde zich
emotioneel toegesproken.
Maar om werkelijk een daling van het
aantal ongevallen te bereiken, zal
ieder jaar weer actie moeten worden
gevoerd. Daarom wordt nu opnieuw
de brochure ..Vuurwerk" verspreid;
tevens een affiche dat men gratis bij
de stichting kan aanvragen.
INadere informatie stichting Consument
en Veiligheid. Amsterdami
Mitsubishi Starion
De uiterst vermogende Starion van Mitsubishi had in de eerste
uitvoering al. niet te klagen over een gebrek aan paardekrachten. de
fabrikant heeft niettemin gedacht dat 180 pk deze sportieve coupé wel wat
vlotter vooruit zou weten te krijgen. We hebben de 10 pk zwakkere
Starion al eens in de test gehad en toen was de eindindruk bepaald verre
van povertjes.
Met het koppel van 290 Nm bij 3500 toeren per minuut die de tweede
generatie nu uit het 2-liter-motorblok haalt, komen we meer in de sfeer van
laagvliegen. Zeker als de turbo (nu watergekoeld) gaat blazen word je als
in een cockpit in de stoel gedrukt. Het gaat allemaal echt vréselijk hard:
ruim 220 km per uur! Door een groter formaat oliekoeler is de voorzijde
gladder afgewerkt, omdat nu de luchtinlaat op de motorkap weggelaten
kon worden.
Het was destijds inderdaad opgevallen, dat met dit veel vermogende
automobiel niet helemaal optimaal geremd kon worden. Ook het m eigen
huis ontwikkelde „halve ABS-systeem" is niet het hele werk. In deze nieuwe
versie zijn de remschijven vergroot, zitten er om de bredere velgen nu
Pirelli's 215-60-R-15-90V. Binnenin is de nieuwste Starion, die f 56.995 gaat
kosten, voorzien van een nieuw, met leer bekleed stuurwiel en fraaiere
radio-cassetterecorder.
Het Audi-programma
kent nu voor alle mo
dellen de leveringsmogelijk-
heid van vierwielaandrij
ving. Dr Ferdinand Piëch,
plaatsvervangend presi
dent-directeur tevens ver
antwoordelijk voor de tech
nische ontwikkeling, beloof
de dit in 1982 bij de intro
ductie van de Audi 80 quat-
tro.
De coupé, 100 CS, 100 Avant CS en
200 Avant zijn de laatste vier types
die zijn toegevoegd aan het quattro-
pakket. Daarmee wil dr Wolfgang R.
Habbel, president-directeur, zoals
hij dat zei bij de introductie van dit
laatste viertal „een beslissende
doorbraak gaan maken".
Daartoe zijn al miljarden marken
geinvesteerd en zullen er de komen
de tijd grote bedragen worden gesto
ken in capaciteitsvergroting, moder
nisering en exportfaciliteiten. Ook
op rallygebied zal er in '85 weer
stevig aan de weg worden getim
merd. Na vijf wereldkampioen
schappen en een tweede plaats in dit
sportieve geweld, kan er op dit ter-
rem in ieder geval worden terugge
blikt op een met mis te verstane
voorsprong.
Daling
Voor dit jaar verwacht dr Habbel
een daling van 4 procent van het
totale verkoopcijfer, vergeleken met
1983. Voor het eigen land noemde hij
als oorzaak de discussie over lood
vrije benzine en terugdringen van
maximumsnelheid. „Daardoor stag
neert de privévraag. Zeker bij een
lager bestedingspatroon wordt er
dan een afwachtende houding aan
genomen".
Het is daarentegen wel opmerkelijk
dat Audi in de Verenigde Staten in
weerwil van een stijgende dollar
koers wèl een stijgend verkoopcijfer
kan behalen. Vorig jaar werden er
60.000 auto's verkocht en dat was
een stijging van liefst 62 procent.
De Audi 100 bereikte als eerste
serie-auto een Cw-waarde van 0 30
en het omlaag brengen van de lucht-
weerstand heeft in de ogen van dr.
Piëch meer effect dan een katalysa-
autovaria
door siem leeuwenkamp
tor. „We kunnen de katalysator leve
ren. hij ligt bij de betreffende model
len in de kofferbak en zonodig mon
teren we die m twee en een half uur
Er is evenwel nog geen uitgebreid
net van benzinepompen waar lood
vrij getankt kan worden. Met onze
katalysator wordt de uitstoot aan
giftige stoffen tot een minimum te
ruggebracht, zonder dat dit ten kos
te gaat van snelheid of verbruik.
Hetzelfde kunnen we ook bereiken
door vermindering van de Cw-waar
de, dan bespaar je ook brandstof en
is de uitstoot aan schadelijke stoffen
eveneens geringer".
De vierwielaangedreven Audi's zijn
alleen in de duurste 200-serie stan
daard voorzien van ABS-remmen.
Op de vraag waarom dat niet stan
daard is bij de quattro's kwam het
antwoord, dat 100 procent toename
aan tractie meer waard is dan de 10
procent extra veiligheid die ABS
levert. Uiteraard is ABS te koop,
maar de prijs zal velen nog weerhou
den die er maar „even" bij te nemen.
Inmiddels is er wel een ontwikkeling
aan de gang waarbij ABS voor de
helft van de prijs geleverd kan gaan
worden.
Marketing-manager D Wittig, die
een jaar geleden speciaal voor Audi
is aangesteld binnen het VAG-con-
cem. denkt ook dat het 4x4-systeem
binnenkort niet meer dan drie mille
extra hoeft te kosten.
„Audi is voor wat ABS aangaat met
Teves bezig om de prijs omlaag te
krijgen. De extra veiligheid is nu
alleen nog weggelegd voor de vermo
gende mensen, terwijl we ons veel
eerder moeten afvragen hoeveel
mensen er wat voor bedrag voor
over hebben om ABS te nemen".
Het blijft niettemin een fabelachtig
remsysteem, zo bleek weer eens tij
dens de korte introductieritten die
we met de vier nieuwste quattro's
maakten, op bochtige bergwegen
met een bevroeren sneeuwlaag
Wat betreft motoren die op diesel
rijden gaf dr. Habbel aan dat er
voor de quattro's wel de bouwste
nen in huis zijn om ze in te bouwen,
alleen omdat er nu nog iets te
weinig vraag naar is wordt de leve
ring daarvan nog uitgesteld. Iets
wat geen uitstel meer verlangt is de
4-traps automaat die in samenwer
king met Renault wordt ontwik
keld en al op de markt had moeten
zijn. Helaas vindt er een aanzienlij
ke vertraging plaats doordat er
trekkrachtverlies optreedt als ge
volg van een niet onder de knie te
krijgen manco in het elektronische
gedeelte.
De Audi 200 Avant Quattro: topmodel met een vijfcilinder motor van 182 pk. Maximumsnelheid ruim 220 kmlu
Prijs: 109.000,-.
Advertentiei
IDoor Hugo van der Heem)
1 a eens bij uzelf te raadde: eet u
Jvvel eens veel te veel tijdens de
fsldagen? Hoewel koeien geen
hristelijke feestdagen kennen, gaan
zich ook wel eens te buiten aan te
Ml voer. Maar steeds vaker wordt
»ar een stokje voor gestoken door
fcnsen, die nota bene zelf zo op hun
rijheid gesteld zijn. De mens doet
»t met behulp van automatisering,
chler. optimalisering van het be-
r'jf is een noodzaak, nu veel melk-
whouders door de superheffing ge
dongen zijn hun produktie met taïj-
9 procent te beperken.
Wageningen, op het IMAG (Insti-
jjut voor Mechanisatie, Arbeid en
lebouwen) heeft men daartoe een
igenaamd 'veebeheersysteem' ont-
orpen, dat nu in de praktijk wordt
ïbracht. Het in Harmeien gevestigde
Mnputer-systeemhuis AGIS (Agrari-
!be Informatie Systemen) schreef
i programma dat het melkvee rin-
)loort De computer is echter bittere
todzaak wil de veeboer er wat be-
tft inkomen niet sterk op achteruit
ton. En daarom moet het aanwezige
^manschap gecombineerd worden
mechanisatie en automatisering,
•t toekenning van voer gebeurt in de
genaamde doorloopmelkstal, waar-
1 de koeien binnen tien minuten
Wolken worden. De computer kan
kt koe herkennen aan een indivi-
itle zender/ontvanger, die het dier
de hals wordt gehangen of om een
tot wordt gebonden Aan de hand
tón1 an ontvangt het systeem een
ttkenningscode. De computer be
stuurt vervolgens een kleppensys-
teem dat zorgt voor de juiste hoeveel
heid krachtvoer in de voerbak. De
dosering per koe regelt de computer
op grond van de in het geheugen
tevoren vastgelegde en de nieuw bin
nengekomen gegevens.
Hoeveel krachtvoer een koe mag heb
ben bepaalt de boer dagelijks (via
een vuistregel) rekeninghoudend met
de, ook door de computer verzamelde
gegevens, zoals: melkproduktie, het
eiwit- en vetgehalte van de melk, de
ruwvoergift en de leeftijd van de koe.
Met zoveel gegevens toegerust is de
boer in staat belangrijk te besparen
op de inkoop van voer en anderzijds
hogere verkoopopbrengsten te boe
ken: de voerdosering voorkomt dat
de koeien te vet worden.
De gegevens van bijvoorbeeld de
melkopbrengst kunnen rechtstreeks
in de computer worden opgenomen
via een toetsenbord of via een elektri
sche melkmeter Ook het liefdeleven
van de koe is in de computer opgesla
gen. Attentielijsten inzake tochtig-
planning opgenomen. Het pakket dat meer dan vijftig koeien. Er moet wel kens. De bedoeling is om soortgelijke
werkt met een niet al te grote (micro- een extern geheugen bij de computer computer-oplossing later ook aan an-
Icomputer (uit de Sharp-serie) is ren- worden geinstalleerd met een vermo- dere agrarische bedrijven aan te bie-
dabel voor een melkveehouderij met gen van tenminste drie miljoen te- den. zoals aan varkenshouderij.
elektronica
heid, dekking en drachtigheid kunnen
worden gemaakt. Informatie over af
stamming, uiterlijk van de koe, de
kalfdata en veel andere gegevens in
zake de veestapel kunnen in overzich
ten worden vastgelegd.
Natuurlijk zijn in het computerpak
ket meteen de algemene bedrijfsadmi
nistratie, boekhouding, begroting en
Een dubbelnummer, dus 2 weken
programmablad voor de prijs van 1
