PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
RSV-commissie blijft
bij haar oordeel
PZC
Reagan schrapt meer dan helft
van defensiebezuinigingen
kleintje:
Spanje heeft moeite
met voorwaarden EG
VAN AARDENNE GEEFT FOUTEN TOE
Kerst in kaarsenstad
VS
Aangepaste
PTT-diensten
feestdagen
Van Aardenne
bedreigd
Organist
Feike Asma
overleden
Regenachtig
Veel bewolking en in de ochtend en
middag regen Een krachtige wind uit
zuidwest. Middagtemperatuur om
streeks 7 graden.
227e jaargang no. 299
Woensdag 19 december 1984
ia
MOSKOU (TASS) - Het instituut voor luchtvaart
in Moskou is begonnen met de voorbereidingen
voor de bouw van een vloot reusachtige schotcl-
vormige luchtschepen die vrachten over grote
afstanden kunnen vervoeren.
Naar het persbureau Tass dinsdag meldde zorgt de
schotelvorm met een doorsnede van 150 meter
ervoor dat deze nieuwe op hete lucht drijvende
„zeppelins" vrachten van 300 ton met een snelheid
van 150 km per uur over een afstand van 4.000
kilometer kunnen transporteren Zij beschikken
over turbomotoren van het soort dat in TU-144
vliegtuigen is gebouwd. Deze motoren gebruiken
kerosine, maar een kwart tot een vijfde minder dan
traditionele vliegtuigen. De schepen hebben een
centraal platform dat zij voor in en uitladen aan
kabels naar de grond kunnen laten zakken.
Zeppelins, genaamd naar de Duitse luchtschepen
pionier graat von Zeppelin, waren tussen de twee
wereldoorlogen tamelijk populair. Na een aantal
tragische ongelukken raakten zij als commerciële
middelen van vervoer in de vergetelheid Het
bekendste ongeluk uit de geschiedenis van deze
zeer brandbare luchtschepen gebeurde in 1937
toen de in Duitsland gebouwde Hindenburg in
brand vloog
DEN HAAG (GPD) - De parlementaire enquêtecommissie RSV ziet in de verklaring die
minister van Aardenne van economische zaken dinsdag in de Tweede Kamer aflegde, geen
aanleiding om dc harde conclusies uit haar eindrapport aan te passen. De minister heeft
volgens de commissie in zijn verklaring geen nieuwe feiten aangedragen, en blijft daarom in
meerderheid van mening dat Van Aardenne in 1980 de Kamer „ronduit misleidende"
informatie verschafte.
De minister verklaarde dinsdag dat Van Aardenne gaf dinsdag in de
hij „niet correcte" informatie ver- Tweede Kamer toe dat hij indertijd
schafte aan de Tweede Kamer over de onjuist heeft gehandeld toen hij de
ROS-verliezen. Achteraf zei hij van Tweede Kamer „niet correct" infor-
raening te zijn dat hij toen naar meerde over de afwikkeling van de
andere wegen had moeten zoeken om Rotterdamse OfTshore en Scheeps-
de Kamer juist te informeren, zonder bouwcombinatie door RSV. Achteraf
daarmee het belang van de Staat te zegt de minister dat hij inderdaad
schenden. naar andere wegen had moeten zoe-
De enquêtecommissie vindt het niet ken om uit het dilemma te komen
haar verantwoordelijkheid om een
uitspraak te doen over de toezegging
van de minister, om in de toekomst te
voorkomen dat de Tweede Kamer van
onjuiste informatie wordt voorzien.
„Deze discussie ligt nu waar die thuis
hoort; in de Tweede Kamer", aldus
commissievoorzitter Van Dijk dins-
tussen het belang van de staat en dat
van het „gemeen overleg" tussen Ka
mer en regering. Voor dit laatste is
„betrouwbaarheid van de gegeven in
formatie een voorwaarde", aldus de
minister.
Geen opzet
De minister vraagt de Kamer reke
ning te houden met zijn verklaring,
dat „elke opzet tot misleiding van de
Kamer mij vreemd is geweest en dat
ik in de toekomst in soortgelijke
gevallen wegen zal zoeken de Kamer
op de juiste wijze te informeren".
De minister vervolgt; „Ik zeg dat
mede omdat naar mijn opvatting - ik
ben tenslotte acht jaar lid van de
Kamer geweest - inderdaad het ge
meen overleg de essentie is van het
parlementaire stelsel". Hij reageert
daarmee op de opmerking van de
voorzitter van de parlementaire en
quêtecommissie. die bij de presenta
tie van het eindrapport over het RSV-
debacle zei dat de minister een van de
(Slot zie pagina 6 kol. 5)
GOUDA - Dinsdagavond werd op de Markt in Gouda, voor het oude
stadhuis, weer de traditionele kerstboom versierd met echte Gouda-
kaarzen ontstoken. De binnenstad van Gouda trok veel publiek, dat dit
feeëriek gebeuren wilde aanschouwen
Debat
De Tweede Kamer debatteert van
daag over de verklaring van de mi
nister. Zoals bekend steunt de VVD
haar 'eigen' minister Van Aardenne.
De PvdA wil het verloop van het
debat afwachten, voordat een beslis
sing wordt genomen over het al dan
niet indienen van een motie van
afkeuring, waardoor Van Aardenne
zou moeten opstappen. Het CDA ver
gadert pas vanochtend over de te
volgen lijn.
De enquêtecommissie kwam dinsdag
bijeen op verzoek van oppositieleider
Den Uyl (PvdA). Er bleek slechts een
korte vergadering van de commissie
nodig om te beslissen dal er niets aan
de eerdere conclusies veranderd hoef
de te worden. Dat betekent ook dat
WD-commissielid Korthals zijn min
derheidsstandpunt - waarin hij af
stand neemt van het uitspreken van
het woord 'onaanvaardbaar' over Van
Aardennes optreden - heeft gehand
haafd.
GEEN GRIEKSE BLOKKADE
DEN HAAG (ANP) - Een aan
tal diensten van PTT-post zul
len op de dagen rond Kerst
mis en Nieuwjaar zijn aange
past aan de omstandigheden.
Dit heeft de PTT dinsdag mee
gedeeld.
Op zaterdag 22 december is er
een postbestelling, waarbij
ook de Kerst- en Nieuwjaar-
spost wordt meegenomen. Op
die dag zijn de postkantoren
normaal open. De maandag
daarop. 24 december, is er een
normale postbestelling. De
postkantoren sluiten op deze
dag om drie uur 's middags.
Op zaterdag 29 december is er
een volledige beètelling en zijn
de postkantoren open. Maar
de maandag daarop, 31 de
cember, is er geen postbestel
ling. Ook deze dag sluiten de
postkantoren om drie uur.
Op Oudejaarsdag sluit de PTT
op verschillende plaatsen de
brievenbussen af om vandalis
me tegen te gaan. Op Nieuw
jaarsdag wordt dit weer onge
daan gemaakt, aldus de PTT.
Alle supermarkten zijn op
maandag 24 en maandag 31
december de gehele dag open
ook 's morgens Dit heeft de
Vereniging van Grootbedrij
ven in Levensmiddelen (VGL)
te Amstelveen dinsdag meege
deeld.
Zoals gebruikelijk zullen er
de komende feestdagen min
der treinen rijden dan nor
maal. Op Oudejaarsdag rijden
er na ongeveer 20 00 uur hele
maal geen treinen meer Op de
zondagen 23 en 30 december
en eerste en tweede Kerstdag
rijden de treinen een beperkte
zondagsdienst (overal min
stens een trein per uur), aldus
NS.
DEN HAAG Na afloop van de verklaring van minister Van Aardenne over het RSV-drame, zoch Marcel van Dam. de
voorzitter van de RSV-enquête-commissie Van Dijk op voor een gesprek.
iVan onze correspondent)
BRUSSEL - Spanje heeft grote moei
te met de voorwaarden die de tien
EG-landen stellen voor toetreding
tot de Gemeenschap. De Spaanse
regering vindt dat de tien een gebaar
moeten maken waaruit blijkt dat zij
Spanje (en Portugal) inderdaad graag
bij de EG willen hebben.
Dinsdag begonnen in Brussel de eer
ste onderhandelingen tussen de EG
en de beide Iberische landen, die
moeten leiden tot toetreding per 1
januari 1986. Dat gebeurde nadat dui
delijk was geworden dat Griekenland
zijn dreigement de onderhandelingen
te zullen blokkeren had ingetrokken.
Chipindustrie - Het Amerikaanse
bedrijf Adeck Technology Europe NV
zal zich binnenkort in Helmond vesti
gen. Adeck is een dochteronderne
ming van het Amerikaanse Adeck
International, dat is gevestigd in Flo
rida. Dat heeft drs. J. Pronk, direkteur
van de regionale ontwikkelingsmaat
schappij Induma, dinsdag bekend ge
maakt.
j DEN HAAG - Minister Van Aardenne
I van economische zaken tijdens het
I afleggen van een verklaring over zijn
I rol in het RSV-debacle. dinsdag, bij
I aanvang van de zitting van de tweede
I kamer.
DORDRECHT (ANP) - Na een telefo
nische bedreiging wordt de in Dor
drecht wonende minister drs. G.M.V.
van Aardenne (Economische Zaken)
extra bewaakt door de politie van
zijn woonplaats.
Een woordvoerder van de politie, die
niet wilde ingaan op de aard van de
extra veiligheidsmaatregelen, heeft
dit dinsdagmorgen meegedeeld. Men
gaat er van uit, dat de bedreiging
verband houdt met de uitkomsten
van het RSV-onderzoek en de rol die
Van Aardenne in de RSV-affaire ge
speeld zou hebben.
In het telefoontje, aangenomen door
de vrouw van de minister toen deze
niet aanwezig was. is Van Aardenne
volgens de politie met de dood be
dreigd. „Daarom nemen wij deze be
dreiging neel serieus", aldus de
woordvoerder. Wie de minister heeft
bedreigd, is voor de politie onbekend.
Er is een onderzoek naar ingesteld
De politie verwacht de extra maatre
gelen voorlopig nog te moeten hand
haven.
Criminaliteit
Verenigingen, scholen, wijkcomi-
tès en bedrijven zullen de belang
rijkste bijdrage moeten leveren
aan de bestrijding van de kleine
criminaliteit.
(PAGINA 5)
Herstel
Een commissie van vooraanstaan
de juristen pleit voor het instellen
van een wet reorganisatie en her
stel van ondernemingen, waar
door tijdig ingrijpen bij bedrijven
mogelijk zou worden
(PAGINA 7)
Kernenergie
De Zeeuwse Milieufederatie I
draagt in de discussie over de I
uitbreiding van het kernenergie- I
park de vergetenkostenfactor I
aan (PAGINA 11) I
Waterkwaliteit
Voor verbetering van de water
kwaliteit tn Zeeland is gedurende
de komende tien jaar 225 miljoen
gulden nodig
(PAGINA 12)
Oosterschelde
Minister Smit-Kroes heeft de kos
ten van de Oosterscheldewerken
in bedivang. Het zeventiende
voortgangsrapport zal op het punt
kostenoverschrijding 'nul' melden. I
(PAGINA 15) 1
Radio, t.v. en kunst: 2
Binnen- en buitenl.: 3 en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën, economie: 7
Varia: 9
Provincie: 11, 12, 13 en 15
Sport: 19
De Spaanse minister van buitenland
se zaken, Fernando Moran. zei „dat de
EG wel prachtige politieke verhalen
houdt, maar geen werkelijke wil toont
om de onderhandelingen nu ook snel
af te ronden". Volgens Moran worden
van Spanje alleen maar concessies
gevraagd, zonder dat daar wat van
EG-zijde tegenover staat.
De. tien EG-landen stellen onder meer
strakke voorwaarden op het punt van
de Spaanse groenten- en fruitexport
naar de Gemeenschap, van de indus
triële tarieven, de produktie van wijn
en olijfolie en de openstelling van
Spanje voor landbouwprodukten uit
de EG.
Over de beperking van de Spaanse
•staalproduktie en de afbraak van de
douanetarieven voor industriële pro-
dukten uit de Gemeenschap hing gis
teravond laat een akkoord tussen
Spanje en de EG in de lucht. De
landbouw- en visserij problemen zijn
echter veel groter.
Ook met dc Portugezen is nog geen
akkoord bereikt. Hierbij gaat het om
de door de EG gewenste beperking
van de Portugese export van toma
tenpuree en de wens van Portugal om
zelf bietsuiker te kunnen gaan ver
bouwer., terwijl er in de EG een groot
bietsuikeroverschot bestaat.
WASHINGTON (UPI) - President
Reagan heeft besloten de militaire
uitgaven in de komende drie jaar te
verlagen met 28,1 miljard dollar als
een teken dat zijn plannen om het
begrotingstekort terug te dringen
overal voelbaar zullen zijn. Dit heeft
het Witte Huis dinsdag bekendgee-
maakt.
Volgens woordvoerder Larry Spea-
kes vormen de bezuinigingen minder
dan de helft van het bedrag dat was
voorgesteld door begrotingsdirec
teur David Stockman. Hij voegde er
echter aan toe "het begrotingsproces
gaat door. Het zal dit jaar doorgaan
en in '87 en '88 doorgaan".
Speakes wilde niet ingaan op vragen
of de geringere bezuinigingen op het
Pentagon Reagan zal dwingen meer
te korten op de binnenlandse over
heidsuitgaven De Amerikaanse mi
nister van defensie Weinberger kon
digde dinsdag aan dat het Pentagon
een verlaging met 8,7 miljard aan
vaardt voor het begrotingsjaar 1986
Volgens Weinberger is het buitenge
woon gelukkig" dat president Reagan
niet is ingegaan op de voorstellen
voor ingrijpender bezuinigingen.
Het Amerikaanse ministerie van de
fensie heeft maandag! aan tien onder
nemingen opdracht verstrekt onder
zoek te doen naar onderdelen uit het
(Slot zie pagina 6 kol. 4)
AMSTERDAM (ANP) - De organist
Feike Asma is dinsdag na een langdu
rige ziekte in het Academisch Me
disch Centrum in Amsterdam overle
den. Hij is 72 jaar geworden. Dit heeft
dc weduwe van de organist dinsdag
middag meegedeeld.
Asma. die onder meer studeerde bij
Jan Zwart, en Paul van Kempen,
begon zijn loopbaan in Den Helder,
waar hij ook geboren was. Vervolgens
werkte hij als kerkorganist in de
Hooglandkerk in Leiden, de Lutherse
Kerk in Den Haag en tenslotte in de
Grote Kerk te Maassluis.
Verder gaf hij concerten in alle delen
van het land Asma kreeg ook interna
tionale bekendheid door talrijke con
certen in het buitenland. Hij maakte
tientallen grammofoonplaten, waar
bij hij speelde op verschillende be
roemde orgels in Nederland en daar
buiten, zoals het orgel van de Notre
Dame in Parijs
De boetedoener
Van Aardenne
"andaag moet dus blijken
in hoever politiek gere-
I pareerd minister Van Aar-
denne van economische za-
1 ken de jaarwisseling tege
moet kan gaan. De Tweede Kamer
debatteert na de middagpauze over
het gedrag van de bewindsman m het
voorjaar van 1980 lop dezelfde post in
het kabinet Van Agt-Wiegel), toen hij
een leugenachtig verhaal ophing over
de afdekking van schulden in het
RSV-drama èn over de verklaring die
hij daarover gisteren heeft afgelegd.
De parlementaire enquétecommissie-
RSV heeft vorige week in haar eind
rapport vastgesteld dat Van Aarden
ne zich bij die gelegenheid heeft schul
dig gemaakt aan misleiding van het
parlement. En ze sprak daarover de
geladen veroordeling 'onaanvaard
baar' uit. Na een week van politiek
gehannes en doorzichtig gegoochel
van vooral de fractieleiders van de
twee regeringspartijen De Vries
(CDAl en Nijpels (WD) kwam Van
Aardenne gisteren in de Tweede Ka
mer om diep in het stof te gaan. Hij
zette uiteen in welk moeilijk dilemma
de bewindsman van economische za
ken destijds verkeerde. Hoe hij tot een
leugentje om bestwil voor de Staat
had besloten. Dat hij naar eer en
geweten had gehandeld, maar natuur
lijk verstandiger had moeten zijn. Dat
hij beslist niet opzettelijk met mislei
ding doende was geweest. En dat
zoiets in de toekomst bij hem natuur
lijk nooit meer zou voorkomen.
Het was een wonderlijke vertoning,
het optreden van Van Aardenne
gisteren aan het Binnenhof De minis
ter kwam even voldoen aan de voor
waarden die hem waren gesteld om te
mogen aanblijven op zijn post. En
vreemd genoeg speelde hij de rol van
de boetedoener bekwaam Eigenlijk
met hetzelfde gemak als waarmee hij
destijds de Tweede Kamer om de tuin
leidde en er toen vast van overtuigd
was dat hij de beste oplossing had
gekozen. De verklaring van de minis
ter en de excuses voor het feit dat hij
als bewindsman op economische za
ken (naar achteraf is vastgesteldi een
vertrouwensbreuk met het parlement
had veroorzaakt pasten immers in de
tragikomedie met voorspelbare af
loop die WD en CDA afgelopen week
samen in scène hebben gezet. Waar
het gisteren en vandaag eerst en
vooral om gaat is namelijk dat het
kabinet-Lubbers overeind blijft. Dat
is in het geding en dat moet duidelijk
worden voordat het parlement in de
loop van de komende winter toekomt
aan een grondige behandeling van het
eindrapport van de RSV-enquêtecom-
missie En een kabinetscrisis zou ze
ker zijn ontstaan wanneer een meer
derheid in de Kamer van Van Aarden
ne zou hebben geëist dat hij vertrekt.
Al tijdens de afronding van het rap
port van de RSV-enquètecommissie
heeft de WD zich wat dat betreft
lelijk in de kaart laten kijken bij
pogingen om een oordeel over het
optreden van Van Aardenne af te
zwakken. Afgelopen weekeinde op de
WD-partijraad in Dordrecht - de
thuisbasis van Van Aardenne - was er
geen twijfel meer mogelijk: „Güs we
staan om je heen!"
Toch valt de beschadiging van deze
WD-minister een stuk ernstiger
uit dan binnen zijn eigen partij en ook
binnen het kabinet aanvankeljjk voor
mogelijk werd gehouden. Het begon
er al mee dat CDA-ffactieleider De
Vries kennelijk in eigen knng stevig is
teruggefloten toen hij onmiddellijk na
verschijning van het rapport van de
enquêtecommissie Van Aardenne
royaal in bescherming nam door te
verklaren dat deze 'niet als enige
zondebok de woestijn ingestuurd mag
worden' De volgende dag kwam de
zelfde De Vries met de eis dat Van
Aardenne zich tegenover de Tweede
Kamer diende te verantwoorden. En
bij die gelegenheid moest de bewinds
man dan toegeven dat hij fout had
gehandeld in 1980 en beloven dat hij
zoiets nooit meer zou doen Om te
voorkomen dat de minster intussen
nog verder zou afbranden in de pu
blieke opinie kwamen WD en CDA
overeen dat de 'affaire-Van Aardenne'
apart en op voorhand zou worden
behandeld in de Tweede Kamer, nog
voor het kerstreces. Het debat over de
totale inhoud van het RSV-rapport
zou daarna 'onbelast' op een later
tijdstip kunnen worden gehouden. De
regie was dus bepaald; de voorstelling
kon beginnen
De gang van zaken bij de afwikke
ling van een erg gevoelige zaak
die de RSV-enquètecommisse boven
water heeft gebracht - een ernstig
geschonden vertrouwensrelatie tus
sen een minister en de Tweede Kamer
- is weinig verheffend. Ze verloopt
langs de langzamerhand bekende
paadjes en sluipwegen, waar steeds
opnieuw afbreuk wordt gedaan aan de
betrouwbaarheid en geloofwaardig
heid van het politieke bedrijf. En
zeker in een geval als dit is dat alles
des te bedenkelijker omdat het parle
mentair onderzoek naar de gang van
zaken in de RSV-affaire zo n zeldzame
gelegenheid was om het geschokte
vertrouwen weer wat te herstellen.
Jammer, de operatie herstel beschadi
ging Van Aardenne is kennelijk koste
wat kost belangrijker
vdM.
Voedselhulp - De Europese minis
terraad heeft dinsdag in Brussel met
de grootste moeite een manier gevon
den om de 500 000 ton graan te beta
len die de Europese Gemeenschap
extra gaat leveren ten behoeve van de
hongergebieden in Afrika. Dat half
miljoen ton kost 437,5 miljoen gulden.
