'Kunstcentrum' geopend
aan Balans Middelburg
ZELFVERDEDIGING
GEBRUIK D YNAMIET BEDREIGT
INDONESISCHE KORAALRIFFEN
J
Plan
hedendaagse
ik kan niet lachend
iemand een schop geven
BKR ONDERKOMEN HEEFT VIER FUNCTIES
Pleidooi vorming Zeeuwse
raad voor volwasseneneducatie
Deelnemers aan Snellius-expeditie:
•J ZATERDAG 1 DECEMBER 1984
PZC/provincie
11
MIDDELBURG - Burgemeester drs P. A. Wolters van Middelburg heeft vrijdagmiddag het
BKR-centrum aan de Balans 17 in Middelburg officieel geopend. Hij deed dat door met de
voet een schakelaar van een diaprojector in werking te stellen. Op het doek verschenen
[daardoor het woord 'geopend'. Aansluitend opende de vice-voorzitter van de bestuurscom
missie culturele zaken, het PvdA-raadslid mevrouw M. van Colmjon-Van der Mark, de
•tentoonstelling van de Middelburgse kunstenaar Eric Roest.
Het BKR-gebouw Balans 17 heeft vier kunstenaar een minimumuitkering te
geven om van te leven, plus een
bijdrage in de beroepskosten, zoals
materialen. „Elke keer opnieuw moet
een kunstenaar weer zien te proberen
door de kwaliteitscontrole te komen.
1 functies. Het biedt onderdak
I commissie die de BKR-werken van de
I kunstenaars aankoopt, het biedt mo-
I .'gelijkheden voor de opslag van de
I inmiddels tweeduizend aangekochte
kunstwerken, het bevat een exposltie-
55 .ruimte waar werken van BKR-kun-
stenaars kunnen worden bekeken én
het geeft particulieren de mogelijk-
"heid om er kunstwerken te lenen. Het
lenen van BKR-werken was tot voor
kort alleen voorbehouden aan semi-
en overheidsinstellingen.
In zijn toespraak ging burgemeester
Wolters in op de functies van het
[centrum, dat is ondergebracht in het
•voormalige Waaggebouw. Ook legde
'hij het belang uit van de BKR, de
Beeldende Kunstenaars Regeling. Hij
prees de Dienst Gemeentewerken
voor het opknappen van het pand,
jj waarvoor de gemeenteraad van Mid-
.J delburg begin dit jaar een krediet van
170.000 gulden beschikbaar had ge-
steld. Het feit, dat het BKR-centrum
K wordt beheerd door vrijwilligers.
noemde de burgemeester 'uniek'. Tot
II slot vergeleek hij het nieuwe BKR-
centrum met de activiteiten van de
R Stichting Beeldende Kunst Zeeland,
I die, zoals gemeld, onlangs is begon-
a nen met het uitlenen van kunstwer-
n ke^i vanuit de Kuiperspoort. „De doel-
stellingen zijn gelijk: Het brengen van
kunst naar de burgers. Het BKR-
8 centrum, de gemeentelijke artotheek,
5 doet dat via lenen: de Kunstuitleen
van de stichting Beeldende Kunst
II doet dat via een spaarsysteem. Ieder
e heeft zijn eigen doelgroep, maar het-
6 zelfde doel. Beiden zijn dus nuttig"
c
Onaanvaardbaar
Mevrouw Van Colmjon ging in haar
e; toespraak uitgebreid in op dc in haar
i( ogen onaanvaardbare bezuinigingen
t op de BKR door de rijksoverheid.
Deze hebben tot gevolg dat veel kun-
- stenaars hun beroep niet meer kun-
nen uitoefenen. De bezuinigingen zul-
len overigens niets opleveren, zo
voorspelde mevrouw Van Colmjon,
omdat een aantal kunstnaars in de
1 bijstand zal terechtkomen.
i Omdat er over de BKR 'nog heel veel
onzin' wordt verteld, legde ze nog eens
uit, dat de regeling tot doel heeft een
Want als de aankoopcommissie, die
uit een aantal deskundigen bestaat,
een werk niet aankoopt, kan de kun
stenaar geen gebruik maken van de
BKR."
Ze stelde verder „Het is van het
grootste belang, dat zoveel mogelijk
mensen kennis kunnen nemen van
wat hedendaagse kunst te bieden
heeft, de ontwikkelingen daarin te
volgen en zelf te kunnen bepalen wat
je daarin mooi of niet mooi vindt. Dan
kan je met elkaar discussléren, en dat
is volgens mij veel interessanter dan
het klakkeloos volgen van de top tien
van honderd jaar geleden". Ze beëin
digde haar betoog met: „Betrouwbare
wettelijke geldbronnen zijn voor de
cultuur, wat irrigatiebronnen zijn
voor een dor land. We moeten ons
cultuurland niet laten verdorren"
Protest
MIDDELBURG - In Zee
land is een 'Zeeuwse
raad voor de volwasse
neneducatie' gewenst
om de advisering op het
terrein van de vorming
voor volwassenen hel
derder en minder inge
wikkeld te maken. Een
dergelijke raad zou me
dio volgend jaar verwe
zenlijkt moeten zijn.
Tot die conclusie komt
een werkgroep met in
breng vanuit de Zeeuw
se onderwijsraad en de
Zeeuwse culturele raad.
Die nieuwe raad zou on
der de vleugels van de
stichting Zeeland moe
ten opereren.
Op die manier is volgens
de werkgroep het belang
van een onafhankelijke
advisering en een los
koppeling van het grif
fie-apparaat van de pro
vincie het best te verwe
zenlijken Op die manier
kan ook de beste samen
hang worden verkregen
met de provinciale
steunfunctie en het uit
voerende werk De raad
zou uit minstens negen
en hoogstens vijftien le
den moeten bestaan.
Vertegenwoordigers
moeten komen uit de
vereniging Zeeuwse ge
meenten, de regionale
educatieve centra. Le
den op persoonlijke titel
moeten worden aanbe
volen door de organisa
ties en groepen die op
het terrein van de vol
wasseneneducatie in de
provincie werken.
Een groepering die niet zo gelukkig is
met de komst van hel BKR-centrum,
is het Middelburgse Tamboer- en
Trompetterskorps MTV '69. Dit gezel
schap maakt gebruik van het kleine
gebouwtje op het voorplein van het
Waaggebouw.
Daar repeteert een aantal muzikan
ten, dat met het onderkomen niet
tevreden is. Vk»k voor het bezoek van
burgemeester Wolters. gemeentese
cretaris mr A. Kerkhove, en de wet
houders A. Bergshoeff, M Vinke en G.
B. Schoenmakers, werden verschillen
de spandoeken aan het oefengebouw
tje gehangen
'Hun breed, wij ook breed' en 'Musi
ceren is ook kunst, goede oefenruim
te is geen gunst' waren enkele van de
gebruikte teksten, waarmee een be
roep werd gedaan op het dagelijks
bestuur van de gemeente om een
betere accommodatie beschikbaar te
stellen.
Galaconcert door
Ballet Vlaanderen
CADZAND - In het ontmoetingscen
trum 'Scharpoord' in Kr.okke veel-
I vuldig bezocht door cultuurliefheb
bers uit West-Zeeuwsch-Vlaandcren
- verzorgt het Ballet van Vlaanderen
j vanavond (zaterdag) een gezinsvoor
stelling. Die voorstelling begint om
half negen De balletgroep voert het
I klassieke ballet 'Drie Zusters' naar
het toneelstuk van Anton Tjechov,
i op De muziek van Rachmanmov
wordt uitgevoerd door de Belgische
pianist Robert Groslot. laureaat van
het Elizabeth-concours. Het concert
begint om half negen.
Burgemeester drs P. A. Wolters van Middelburg (midden) in gesprek met Ingrid Haan van culturele zaken van de
gemeente en beeldend kunstenaar Eric Roest.
(Advertentie)
FANOY BOEKEN
Nieuwe Burg 26-28
MIDDELBURG
MIDDELBURG - Er wordt gedacht aan een grotere
samenwerking tussen de organisaties, die zich in Zee
land bezighouden met hedendaagse beeldende kunst. De
Zeeuwse culturele raad heeft daartoe initiatieven geno
men. De bedoeling is, dat de organisaties met name tot
meer samenwerking komen op het gebied van de promo
tie van hedendaagse beeldende kunst. Dat blijkt uit een
notitie, die 6 december in de culturele raad Zeeland aan
de orde komt.
De bedoeling is, dat deelnemende organisaties gebruik
kunnen maken van eikaars adressenbestand, Ook wordt
er aan gewerkt om met ingang van januari een tweemaan
delijkse kalender te maken, waarin de activiteiten van de
samenwerkende organisaties zijn opgenomen. Tot een
dergelijke samenwerking hebben zich bereid verklaard de
Vleeshal, het Zeeuws museum, het Zeeuws Kunstenaars
centrum, de SBK-kunstuitleen, de stichting Forum, Dam
43, Bellamy 19 te Vlissingen en Galerie Marquis Vlissin-
gen.
Op langere termijn wordt gedacht de samenwerking uit te
breiden onder meer door gezamenlijke 'ladder-adverten
ties inhoudelijke samenwerking bij grotere manifestaties
en de uitgave van een krant, die In de plaats zou kunnen
komen van de kalender en waarin ook achtergronden
worden belicht. De deelnemende organisaties vinden een
dergelijke samenwerking „ook in het belang van het
toerisme in Zeeland": men zal eerder een bezoek aan de
provincie brengen als zij daar den reeks kwalitatief goede
tentoonstellingen kunnen bezoeken dan wanneer maar
één activiteit onder hun aandacht wordt gebracht, aldus
de notitie van de Zeeuwse culturele raad.
Adviescommissie
Aan de culturele raad wordt 6 december ook gevraagd in
te stemmen met de voorkeur, die de sectie beeldende
kunst heeft uitgesproken voor één adviescommissie in
Zeeland Die zou adviezen moeten uitbrengen zowel over
het provinciale aankoop- en opdrachtenbeleid als over de
aankopen en bruiklenen voor de kunstuitleen. Zoals
eerder gemeld is er tussen het bestuur van de Stichting
Beeldende Kunst enerzijds en de culturele raad en veel
leden van de SBK anderzijds verschil van inzicht over die
advisering het SBK-bestuur wil de eigen commissie
handhaven
Staf de Moor doceert enkele van zijn vrouwelijke leerlingen op ae sportschool.
Het is, hij geeft het grif toe, een nogal algemene uitspraak. Maar toch
meent jiu jitsu-leraar Staf de Moor uit Axel dat vrouwen vaak
minder hun agressiviteit tonen. „Dat is een maatschappelijk gegeven",
zegt hij. Voor een goede zelfverdediging is die agressiviteit - zij het
tijdelijk - toch nodig, is de overtuiging van De Moor. „Je moet iemand
daarin trainen", vertelt de Zeeuwsvlaamse leraar. „Zo van: ik word
aangevallen en hier moet ik iets tegenover stellen. Ik kan niet lachend
iemand een schop geven". Staf de Moor heeft zich sinds kort geworpen op
de zelfverdedigingscursus voor vrouwen, op uitnodiging van het Vor
mingswerk Jong Volwassenen (VJV) in Hulst. Gedurende 12 weken zal de
jiu jitsu-leraar een groep van zo'n 14 vrouwen een bepaalde grondhou
ding proberen bij te brengen; voor in noodgevallen.
„Begrijp me goed", zegt Staf, ,je
kunt iemand nooit in twaalf weken
iets leren over zelfverdediging. Dan
moeten ze later verder gaan". Wat
wel mogelijk is volgens de Axelse
vechtsportleraar is de cursisten een
kijkje te gunnen in de zelfverdedi
gingskeuken. En dat een introduk-
tie nodig kan zijn, bleek maandag al
tijdens de eerste ontmoeting in de
judozaal van het Hulster Houten
kwartier. waar de cursus wordt ge
houden. Sommigen hadden alleen
een theoretische verhandeling ver
wacht, legt De Moor uit. „Ze moeten
er aan wennen dat het ook een
lijfelijk gebeuren is". Door oefening
en het aanleren van technieken
wijst hij de vrouwen daarop. „Ik
vertel ze. nu kijk je goed, dat is de
juiste spanning. Even niet lachen,
dat doe je straks maar weer. Dat is
nodig om straks goed aan zelfverde
diging te doen"
Agressiviteit zit in iedereen, bena
drukt 6taf. Een ieder uit het even
wel op andere wijze. „Achter het
stuur van de auto, tijdens een
smash in een volleybalwedstrijd,
verbaalHet is noodzaak, bij het
bedrijven van vechtsporten dat
menselijke element op te roepen,
vindt hij. Daarnaast bekommert de
leraar zich om een bepaalde licha
melijke vorming. „Zonder arm-
kracht kun je geen goede stoet
geven", zegt hij. een ferme rechtse
in de lucht gevend. „En je moet
lenig zijn om te kunnen wennen Die
elementen geef ik ook. En ja, om dat
aan te leren zijn 12 weken natuurlijk
een lachertje". Hij onderstreept dat
door even schimpend te praten over
cursussen zelfverdediging voor
vrouwen in de Randstand, waar hen
na 10 weken wordt verteld dat ze
zich op straat, bij ongewenste bena
deringen. kunnen weren.
Jiu jitsu is de sport, die Staf als
uitgangspunt gebruikt tijdens
de cursus. Het is een Japanse vorm
van zelfverdediging, die al eeuwen
geleden is ontworpen, in de tijd
van de samoerais. In die periode
mochten alleen deze krijgslieden
wapens met zich meedragen. Een
ieder, die zich daar niet aan hield,
werd onthoofd. De Japanse monni
ken. die hun hoofd toch liever op
hun romp hielden, waren gedwon
gen te reizen van klooster naar
klooster, zonder wapens en in een
gevaarlijke tijd. Zij leerden zich de
jiu jitsu-methoden aan.
De Moor maakt deel uit van een
landelijke werkgroep van jiu jitsu-
leraren die deze aloude vechtsport
een nieuw jasje willen geven: de
technieken verbeteren. „Zodat
mensen gerichter hieraan kunnen
werken", vertelt hij. „Dat heeft met
de tijd te maken. We kunnen nu
andere elementen van bijvoorbeeld
karate en judo gebruiken. Jiu Jitsu
is methodisch verouderd, niet in de
vorm" En de nieuwe aanpak werkt,
meent De Moor. Er wordt bewuster
met de technieken omgesprongen
en de sport wordt vertaald naar
verschillende doelgroepen.
Eigenlijk is de Axelse leraar zelf niet
erg ingenomen met aparte groepen.
Hij geeft liever gemengd les. „Maar
deze opzet kan ondersteunend
werken", legt hij uit en na de 12
weken durende cursus kunnen de
deelneemsters altijd beslissen of ze
verder willen op de sportschool, en
daar zijn de groepen gemengd „De
vrouwen worden dan regelmatig -
tijdens de lessen - aangevallen en ze
kunnen hun technieken testen. Dan
heb je echt een vent, die je aanvalt".
Zijn vrouwen over het algemeen wel
opgewassen tegen de soms brute
kracht van mannelijke belagers? De
Moor meent van wel. „Er zijn tech
nieken die je als vrouw kunt gebrui
ken tegen kerels. Maar dat staat of
valt bij de grondhouding en techni
sche werken. Het gaat er natuurlijk
ook om dat mannen een goeie trap
niet zo snel verwachten". Maar al
weer benadrukt Staf dat die tech
nieken in 12 weken niet kunnen
worden aangeleerd.
Of Zeeuwsch-Vlaanderen een
vrouwvijandig gebied aan het wor
den is. durft de leraar niet te bewe
ren. „Het is erg gevaarlijk dat te
zeggen, want dat weet ik niet",
vertelt hij „Maar de lessen nemen
gegarandeerd angst weg Ze lopen
zelfverzekerd op straat, hebben ze
me verteld Dat werkt op zich pre
ventief. Ze voelen zich veiliger en
durven meer, in ieder geval de vrou
wen die er al langer aan doen".
Karina Casteels uit Hulst, die
aan de nieuwe cursus meedoet,
is daar ook van overtuigd. Het is
één van de beweegredenen van
haar om aan de cursus deel te
nemen. „Ik wel graag leren mezelf
te verdedigen", vertelt ze. „Je hebt
dat echt wel nodig. Je weet maar
nooit...". Overigens meent de Hul-
sterse dat het opwekken van agres
siviteit een karakterzaak is. Of de
betrokkene man of vrouw is. dat
maakt volgens haar weinig uit. De
eerste les, afgelopen maandag,
vond ze leuk. maar zeer ver
moeiend.
„Maar ik heb ook in geen drie jaar
aan sport gedaan", onderstreept ze
Karina is vastbesloten door te gaan
met een zelfverdedigingssport na de
cursus. Het is voor haar meer een
soort overbrugging, een kennisma
king. Tenslotte, zegt ze. neemt ze
deel aan de cursus, 'voor de leur'. Ze
spreekt van een gezellige groep.
Het VJV in Hulst heeft aan Staf
gevraagd de cursus op te zetten na
enkele aanvragen van vrouwen in
Hulst. Staf. zoals gezegd eigenlijk
niet zo'n voorstander van aparte
groepen, vond het wel aardig om
eens een training te beginnen voor
deze specifieke doelgroep. Dat het
soms nodig is voor vrouwen wat
agressiever op te treden, dat legt hij
uit met een voorbeeld. „In de kanti
ne hier, (van de Levensschool in
Temeuzen, waar hij sportleraar is)
zitten jongens de meisjes soms te
vervelen Maar ze doen er niets aan.
Als je dan zegt doe er iets aan, zeg
eens wat terug, dan doe je een
beroep op hun gezonde agressivi
teit. Zo'n meisje wekt dan natuur
lijk af van een bepaald verwach
tingspatroon. Maar juist die lemen
ten zijn nodig
René Groeneveld
ADVERTENTIE i
GOES De Indonesiërs moeten er
voor oppassen dat ze de rijke voorra
den die hun wateren bezitten niet
voorgoed laten verdwijnen. Ze zijn
tich er te weinig van bewust dat ze
op den duur hun eigen belangen
lullen schaden als ze verder gaan op
de weg die ze dreigen in te slaan.
Visvangst met behulp van dynamiet
is helemaal niet nodig. Er zijn in
Indonesië mensen genoeg om met
behulp van traditionelere methoden
vis te vangen; methoden die minder
verwoestend zijn voor de koraalrif
fen. Deze waarschuwing hebben tien
Nederlandse wetenschappers, onder
wie vier medewerkers van het Delta
ihstituut voor hydrobiologische on
derzoek in Yerseke, dit najaar laten
horen tijdens hun bijdrage aan de
Nederlands-Indonesische expeditie
Snellius II in de Indonesische wate
ren.
Tijdens de ruim een jaar durende
expositie lossen verschillende groe
pen wetenschappers elkaar af. Aan
dacht wordt besteed aan de geologie
van de zeebodem, de zuurstofvoorzie
ning van kilometers diepe zeegedeel
ten, de wisseling van de voedselrijk-
dom in het water door de invloed van
de moesson, de vervuiling door rivie
ren en aan koraalriffen. Aan dit laat
ste thema hebben de wetenschappers
van het Yersekse instituut meege
werkt. Zij hebben zich vooral bezigge
houden met het onderzoek van zee
grasvelden die bij de riffen horen. Het
Delta instituut was gevraagd aan de
expeditie mee te doen omdat de afge
lopen jaren veel ervaring is opgedaan
met zeegrasonderzoek in bijvoorbeeld
de Grevelingen.
In de wateren van Indonesië is, zo
vertelt dr. P. H Nienhuis, de leider
van de Yersekse afvaardiging, nog
maar weinig fundamenteel onderzoek
verricht. Een van de bedoelingen van
de expeditie is dan ook de Indonesiërs
te helpen met het vergaren van gege
vens waarop beheersmethoden voor
de wateren kunnen worden geba
seerd Een belangrijke taak van de
Nederlanders is ook de Indonesiërs
vertrouwd te maken met allerlei mo
derne onderzoekstechnieken.
Nienhuis is tot de conclusie gekomen
dat de Indonesiërs nog niet veel heb
ben aan de uiterst verfijnde instru
menten waarmee Nederlandse onder
zoekers plegen te werken Deze appa
ratuur is te kwetsbaar. In Indonesië
ontbreekt het aan deskundigheid en
onderdelen om storingen, die onder
de tropische omstandigheden sneller
optreden dan in de meer gematigde
Nederlandse streken, te kunnen ver
helpen „Wij hebben de indruk gekre
gen dat ze daar ook heel goed uit de
voeten kunnen met eenvoudiger ap
paratuur". aldus Nienhuis
Dynamiet
Op sommige plaatsen waar het on-
derzoekschip Tyro zijn ankers uit
gooide. bleken de riffen door het
gebruik van dynamiet bij de vis
vangst nogal te zijn toegetakeld.
Nienhuis: „Vooral de rifdeskundigen
in ons gezelschap schrokken daar
nogal van. Je verwacht een tropisch
onderwaterparadijs, maar plaatse
lijk was zo'n riffengebied een woes
tijn geworden. Daar lag alleen nog
wat rommel. Na zo'n explosie duurt
het zeker dertig jaar voordat hel
koraal zich weer heeft hersteld."
Naar de mening van de Nederlandse
onderzoekers wordt het tijd te over
wegen om een aantal ongeschonden
koraalgebieden aan 'te wijzen als on
derwaterreservaat.
De zeegrasvelden bij het rif blijken
minder kwetsbaar te zijn dan het
koraal Op enkele onderzochte plek
ken werd er druk in gevist en gezocht
naar zeekomkommers en allerlei
schaal- en schelpdieren. ..Dat leverde
geen nadelige effecten op De mens
past er dus harmonisch in zolang er
maar net zo veel wordt uitgehaald als
de natuur zelf in korte tijd weer kan
aanvullenmeent Nienhuis.
Hoewel in de Indonesische wateren
meer soorten zeegras voorkomen dan
in de Nederlandse Delta, heeft de
expositie voor de deelnemers uit Yer
seke een opzienbarende resultaten
opgeleverd Ze hebben geen ervarin
gen opgedaan die hun onderzoek m
zuidwest Nederland nieuwe impulsen
kunnen geven. Nienhuis: „Dat had
den we ook niet verwacht De training
van de Indonesiërs en hulp bij het
verzamelen van informatie stonden
voorop. Het was leuk te ervaren dat
de onderzoeksmethoden die wij in de
Grevelingen hebben ontwikkeld ook
in Indonesië toepasbaar zijn En ver
der is het zinvol dat we hebben kun
nen waarschuwen voor de gevolgen
die te intensieve exploitatie van de
riffen kan hebben
In televisieseries neemt hij de ene
vitale beslissing na de andere.
Onrecht is hem een gruwel. Corrupte
bestuurders dienen te worden
ontmaskerd. Bij moordxaken (ongeveer
vier per dag) neemt hij persoonlijk de
leiding ter hand. Hij is een brommer,
een blatler. maar oh. wat houden ze
allemaal van hem. want het is toch
zo'n schat. Welnu, alleen dat laatste
klopt volledig. Op zijn schouders rust
de volledige verantwoordelijkheid
voor alles (behalve de advertenties)
wat er in de krant staat. Maar u hoeft
niet meteen medelijden met hem te
hebben, want vitale beslissingen
worden elke minuut van een krantedag
ook genomen in naam van de
hoofdredacteur. Soms leest hij dan ook
later in zijn eigen krant welke
beslissing hij die morgen heeft
genomen. Meestal zijn dat goede
beslissingen geweest en gaat hij
tevreden slapen. Soms is hij verdrietig
over een beslissing. En soms boos over
zijn eigen beslissing. Want ook
hoofdredacteuren zijn e
De PZC, met de groeten van de hoofdredacteur.
Dr P H. Nienhuis
Neem ook een abonnement op de PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT e
ontvangt de krant 2 weken gratis.
NAAM
WOONPLAATS
POSTCODE
GIROBANKRBK NR
Ik wü de krant daarna v
In enveloppe doen. zonde
poetzegel verzende
Administratie PZC.
Antwoordnr. 2.
4330 VB Middelburg
