t
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
RS V-commissie is kwaad
over opmerkingen Nijpels
jOverweldigende zege
IReagan op Mondale
Reagan wil wapenoverleg
weer op gang brengen
Dollarkoers is verder gedaald
Dfc
Mondale uit politiek
Marteling van
Popieluszko
bevestigd
RECORD AANTAL KIESMANNEN VOOR PRESIDENT
Aanhoudend onbestendig
Veel bewolking en perioden met re
gen. Maximum temperatuur ongeveer
12 graden. Matige tot vrij krachtige
zuidoosten wind.
21e jaargang no. 264
londerdag 8 november 1984
Vandaag.... op pagina 8
lJm
De advertentïerubriek over üffgaarTTïVIëer
informatie over adverteren 01184-15144, heer v. d. Bulck.
Ronald Reagans
boodschap
overweldigende ver-
kiezingsoverwinning
van Ronald Reagan op de
democratische presidents
kandidaat Walter Mondale
is het succesverhaal van een natie, die
op zoek is naar zichzelf en die in deze
president alles heeft gevonden wat
het land verlangt. Reagans onnavolg
bare politiek, zijn simpele, maar aan
sprekende opvattingen over de rol
van de VS in de wereld hebben de
schimmen van het Vietnam-verleden
verjaagd, de kater van de Nïxon-
periode doen vergeten en het onder de
zachtaardige Carter zo deerlijk geha
vende prestige van de VS opgevijzeld.
Voor veel Amerikanen is Reagan een
politieke tovenaar, die moed en ver
trouwen stelde tegenover defaitisme
en zelfbeklag. Reagans politieke
boodschap wordt niet geschraagd
door enige ideologie, maar wat hij
zegt komt over bij het publiek. Zijn
zorgvuldig geregisseerde uitspraken
wekken de indruk alsof een man met
een gróte visie aqn het woord is. In elk
geval heeft zijn boodschap een rijke
voedmgsbodem gevonden in de Ame
rikaanse samenleving. De golfbewe
ging van rechts-conservatisme, door
diezelfde Reagan tot grote hoogte
getild, bereikte dinsdag het absolute
hoogtepunt: de herverkiezing van Ro
nald Reagan, op een wijze zoals de
laatste halve eeuw niet is voorgeko
men in de Amerikaanse politiek. Rea
gan heeft feilloos aangevoeld hoe hij
het electoraat moest benaderen. Het
moet deze president worden nagege
ven dat hij er toch maar in geslaagd is
zijn doel te bereiken. Hij schonk de
Amerikanen zelfvertrouwen. Op hun
beurt gaven zij Reagan voor nog eens
vier jaar hun vertrouwen.
In Nederland, waar we in het alge
meen nuchter tegenover dit soort
zaken staan, zou de Reagan-formule
niet hebben gewerkt, althans in veel
mindere mate dan in de VS. In de
ogen van de meeste Nederlanders is
(was) Walter Mondale een heel wat
betere kandidaat voor het president
schap. De democraat Mondale bleek
tijdens zijn campagne minstens zo
goed op de hoogte van alle politieke
ins en outs als zijn rivaal Reagan.
Tijdens twee grote televisiedebatten
tussen de presidentskandidaten en
daarna tijdens massabijeenkomsten
bleek Mondale een scherp waarne
mer, die sprak vanuit grote deskun
digheid over nationale en internatio
nale onderwerpen. Nochtans werd hij
weggestemd door de kiezers. Dat
heeft vooral te maken met de persoon
lijke uitstraling van Reagan. De winst
van de republikeinen kwam voor zijn
rekening. Als geen ander past Reagan
bij het beeld van Amerika, dat de
president ten dele zelf tot stand heeft
helpen brengen Hij verenigt verleden
en toekomst in zich. Hij immers is het
toch geweest, die de Amerikanen uit
een diep dal van teleurstellingen naar
de top van een nieuw en voorspoedig
tijdperk heeft gevoerd! Daarbij herin
nerde Reagan voortdurend aan wat
hij noemde 'de Amerikaanse waar
den'. zoals vaderlandsliefde, moed en
optimisme. Die boodschap wilden de
Amerikanen horen. Tegen dit geweld
van reaganisme was Walter Mondale
bij voorbaat kansloos.
Voor Reagan komt het er op aan
zich historisch waar te maken, te
tonen dat hij veel meer is dan een
handig artiest die zijn publiek tijdens
de voorstelling in extase brengt. Het
is van groot belang voor de gehele
internationale gemeenschap dat de
verstoorde relatie met de Sowjet-Unie
wordt verbeterd. Het gaat te ver Rea
gan aan te wrijven dat hij verantwoor
delijk is voor de slechte betrekkingen
tussen de VS en de Sowjet-Unie. Zó
eenzijdig kan de schuld niet bij één
man worden gelegd. Op zijn minst
hebben beide partijen schuld aan het
oplopen van de spanningen tussen
oost en west en de bedreiging van de
vrede en veiligheid in de wereld. Rea
gans uitgangspositie is nu echter een
andere dan vier jaar geleden. Hij zal in
de toekomst zeker anders acteren dan
in het verkiezingsjaar 1984. De tweede
ambtstermijn is veilig gesteld en dat
betekent dat hij zich nu volledig kan
inzetten de 'oogst' binnen te halen.
Op binnenlands terrein gaat het om
belangrijke economische en financiële
maatregelen, terwijl op buitenlands
gebied dc verhouding tussen de su
permachten centraal staat. Het is een
duidelijke zaak dat de president van
de Verenigde Staten in internationale
zaken een handje zal moeten worden
geholpen door de Russen. Beide par
tijen moeten onafhankelijk van elkaar
tot de overtuiging komen, dat betere
betrekkingen in beider belang zijn.
Reagan wordt vooral aangespoord
door het wenkend perspectief van
de-man- achter-histonsche-beslissin-
gen Voor de Russische leiders geldt
dat zij hun geïsoleerde internationale
positie kunnen doorbreken door in
bilateraal overleg met de Amerikanen
te zoeken naar oplossingen voor bij
voorbeeld wapenbeheersing. Reagans
herverkiezing biedt nieuwe kansen.
Als de Amerikaanse president er met
Russische medewerking in zou slagen
het internationale tij te keren, dan zal
hij nog tijdens zijn leven de door hem
zo begeerde historische plaats kun
nen innemen.
Dim
Leerplicht Volgens ir
ling, oud-EG commissar-
ken, is het voor een r
leiding in Neder'
leerplichtige
ken tot I*"
dat b-'
De verslagen presidentskandidaat Walter Mondale wordt omhelsd door
zijn dochter Eleanor.
ST. PAUL (MINNESOTA) (UPI-
DPA-RTRj - Walter Mondale stelt
zich niet meer beschikbaar voor
een politiek ambt. Hij vestigt zich
als advocaat in Washington.
Dit zei Mondale woensdag enkele
uren na zijn zware nederlaag in de
strijd om het presidentschap tegen
over Ronald Reagan. Zijn verlies
schreef de Democraat toe aan in
houdelijke zaken en aan zijn stijl
van optreden.
Zijn kandidaat voor het vice-presi-
dentschap, Geraldine Ferraro, gaat
eerst met vakantie voordat ze be
slist over wat ze verder gaat doen.
LOS ANGELES - President Reagan
steekt de duim omhoog naast een
stralende Nancy Reagan nadat hij in
Los Angeles tot winnaar is verklaard
in de strijd om de volgende vier jaar
in het Witte Huis.
KOHL KREEG
FLICK-GELD
VOOR PARTIJ
(Van onze correspondent
BONN - Bondskanselier Helmut
Kohl heeft woensdag voor de parle
mentaire enquêtecommissie inzake
Flick nog eens bevestigd dat hij nooit
of te nimmer invloed heeft proberen
uit te oefenen om de firma Flick aan
een omstreden belastingvoordeel
van vele honderden miljoenen mar
ken te helpen.
Hij heeft als minister-president van de
deelstaat Rijnland-Paltz en als oppo
sitieleider destijds wel giften (in totaal
ruim 100.000 mark) van Flick voor zijn
partij, de CDU, aangenomen. De vroe
gere Flick-directeur Eberhard von
Brauchitsch en andere representan
ten van de firma hebben hem echter
nooit gevraagd daar „iets" voor terug
te doen. Kohl noemde het volstrekt
normaal dat hij die giften, meestal in
een gesloten envelop, in ontvangst
heeft genomen.
Kohl ontkende ook krachtig dat zijn
benoeming tot partijvoorzitter van de
CDU als opvolger van Rainer Barzel
als het ware door Flick financieel was
voorbereid De bondskanselier riep
dat hij pas kort geleden, na publica
ties in de pers, te weten was gekomen
dat het advocatenkantoor Paul in
Frankfurt waarvoor Barzel lange tijd
als „wetenschappelijk medewerker"
werkzaam was. als adviseur van Flick
was opgetreden
(Van onze correspondentcreëren. Dit heeft president Reagan
WASHINGTON - De Verenigde Sta- woensdag gezegd tijdens een eerste
ten en de Sowjet Unie plegen overleg en zeer korte persconferentie na de
omtrent de aanwijzing van speciale verkiezingen.
afgezanten voor wapenbeheersings- Hij zei te moeten geloven dat de
vraagstukken, teneinde een nieuw Sowjet Unie met de VS zal proberen
kanaal van overleg op dit punt te de besprekingen over vermindering
ROTTERDAM (ANP) - Actievoer
ders van de milieuorganisatie
Greenpeace hebben zich woensdag
morgen vastgeketend aan de
schroef van het Duitse dumpschip
Rosemary dat ligt afgemeerd in de
Rotterdamse Waalhaven. Volgens
Greenpeace dumpt de Rosemary
samen met haar zusterschip de
Kathe H dagelijks chemisch afval
Het chemisch afval is afkomstig van
de titaandioxyde bedrijven Kronos
Titan en Pigment Chemie uit de
Westduitse steden Leverkusen en
Duisburg. Het afval bestaat volgens
Greenpeace uit afgewerkt zwavel
zuur dal is verontreinigd met ijzer.
titaan en tal van zware metale zoals
onder andere chroom, kwik en cad
mium.
De Rotterdamse advocaat mr. R. P.
Kroner heeft namens de twee be
drijven een kort geding aangespan
nen bij de president van de recht
bank m Rotterdam om de blokkade
te laten beeindigen. De behandeling
van dc zaak is vanmorgen.
Een rubberboot van Greenpeace wordt vastgemaakt aan het lozingsschip.
van kernwapens in de wereld weer op
gang te brengen. Reagan is bereid tot
een topconferentie, binnen het raam
van overkoepelende besprekingen
over de verhoudingen met de Sowjet
Unie zoals hij die in de VN heeft
voorgesteld.
Op het hoogtepunt van zijn politieke
glorie, na een verkiezingsoverwinning
van verbazingwekkende proporties
heeft president Reagan zich voorts
tevreden betoond over de verkiezings
uitslag omdat de Amerikanen het
blijkbaar eens zijn met wat hij pro
beert te doen. Hij zal daarmee door
gaan en desnoods zijn zaken voor het
volk bepleiten, verklaarde hij.
Reagan, vermoeid ogend, vermeed
echter een duidelijk antwoord op de
vraag hoe groot zijn mandaat is, nu de
Democraten in de Senaat de Republi
keinse marge van vijf zetels tot drie
hebben teruggebracht terwijl de pre
sident in het Huis van Afgevaardig
den ondanks Republikeinse winst van
zeventien zetels geen bruikbare coali
tie van conservatieven zal aantreffen.
Nicaragua
Hij herhaalde dat Nicaragua geen
gevechtsvliegtuigen uit de Sowjet
Unie nodig heeft maar wilde niets
zeggen over Amerikaanse acties als
die werkelijk zouden arriveren aan
boord van een Russisch vrachtschip
dat de inlichtingendiensten als 'ver
dacht' hebben aangemerkt. Komen
die vliegtuigen wel, zo zei Reagan,
dan bevestigt dit dat Nicaragua een
bedreiging vormt voor zijn buren.
De Nicaraguaanse minister van bui
tenlandse zaken, Miguel d'Escoto,
verklaarde woensdagavond dat een
Amerikaans oorlogsschip voor de
kust van Nicaragua begonnen is met
het uitladen van speedboten. Op het
zelfde moment, aldus d'Escoto, maak
ten Amerikaanse vliegtuigen verken
ningsvluchten boven Nicaraguaans
grondgebied.
De minister deed zijn uitlatingen in
een vraaggesprek met het Britse
commerciële televisiestation ITN.
Hij ontkende andermaal dat een met
Mig-straaljagers geladen Russisch
schip op weg is naar Nicaragua. Deze
Amerikaanse beschuldiging, zo zei
hij, vormt onderdeel van het plan
van de regering-Reagan „om onze
regering omver te werpen en onze
revolutie te vernietigen".
'AMSTERDAM (ANP) - Hel verloop van de koers van de Amerikaanse dollar is
'woensdag niet beïnvloed door de herverkiezing van president Reagan. De
ivalutahandelaren hadden allang verwacht dat Reagan weer vier jaar in het
Vitte Huis zou komen te zitten en de daling van de dollarkoers van de laatste
paar dagen zette zich dan ook voort. In Amsterdam werd een officiële koers
opgemaakt van 3.29950 gulden voor de dollar, 4.5 cent minder dan op dinsdag.
Van directe invloed op de dollarkoers was de verwachting dat de rente in de
VS verder zal dalen. Dat de rente in de VS daalt blijkt uit de verlaging van de
prime rate. De Citibank kwam als eerste met een verlaging van twaalf tot 11,75
procent, waarop andere grote banken volgden.
(Van onze correspondent)
[WASHINGTON - President Ronald Reagan heeft bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen
zijn Democratische opponent Walter Mondale verpletterd. Hij kreeg volgens schattingen van
niet volledig getelde totalen, meer stemmen in het college van kiesmannen dan enige
president voor hem en bleef maar twee procent achter in totaal aantal verworven stemmen
bij Lyndon Johnsons record van ruim 61 procent.
Volgens zijn campagneleiders bete- waarmee hij zijn beleidsplannen kan doch een wat tegenvallende verkie-
kent dit. dat de kiezers Reagan zoiets verwezenlijken. In doorsnee is het een zing voor zijn partij,
als een blanco mandaat hebben ver- grote avond geweest voor Reagan. In het college van kiesmannen, die
schaft voor zijn tweede ambtstermijn.
Maar Huis van Afgevaardigden
zullen de Republikeinen naar schat-
niet voldoende winst kunnen
boeken om Reagan de conservatieve H
'ideologische coalitie' te verschaffen
formeel de president moeten kiezen,
kreeg Reagan niet minder dan 525
stemmen, tegen 13 voor Mondale.
omdat per staat alle stemmen toeval
len aan de winnaar. Hij won in 49
staten en verloor alleen in de hoofd
stad Washington (die apart meetelt)
en in Minnesota. Naar het totaal van
de naar schatting 95 miljoen uitge
brachte stemmen gemeten won Rea
gan met 59 tegen 41 procent. In 1980
kreeg Reagan 51 procent, toen hij
Jimmy Carter versloeg.
Nadat ook in het Westen van de VS de
stembureaus waren gesloten (om vijf
uur in de ochtend, Nederlandse tijd)
legde Mondale zich ten overstaan van
(Slot zie pagina 4 kol. 2)
38 Uur
De ambtenaren krijgen in au
gustus volgend jaar hun 38-
urige werkweek. Kosten: prijs
compensatie en vijf verlofda
gen.
(PAGINA 3)
Open universiteit
De Open Universiteit Middel
burg geniet een onverwacht
grote belangstellingmaar
kan de toeloop aan.
(PAGINA 13)
Oesterziekte
De gevreesde oesterziekte Bo-
namia Ostreae is niet volledig
bedwongen. De herbevolking
van de Oosterschelde is onze
ker.
(PAGINA 17)
Fortuna verder
Het Nederlandse clubvoetbal
heeft, gisteravond weer eens
een flinke knauw gekregen.
Van de nog drie overgebleven
vertegenwoordigers in de Eu-
topacupwedstrijden - Feye-
noord werd in de eerste ronde
I al geëlimineerd - loerden er
I twee uitgeschakeld. Ajax red-
p de het in Praag niet, omdat
I Bohemians de strafschoppen
beter nam. En PSV hield in
I Manchester lang stand, maar
moest in de verlenging toch
buigen voor de Engelsen Al-
I leen het Limburgse Fortuna
leverde een prima prestatie. In
1 het Poolse Krakov werd de
I schade beperkt tot 2-1. het-
j geen Fortuna in dc kwartfina
J les bracht van het toernooi
I voor Bekerwinnaars. De eer-
I ste wedstrijd was namelijk in
8 een 2-0-overwinning voor de
I Limburgers geëindigd.
(PAGINA 21)
Schipper stopt
I Tos Schipper neemt zaterdag
afscheid. De wielrenner zou
niemand zijn werk willen aan-
I raden.
(PAGINA 23)
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenl.: 3 en 5
I Opinie en achtergrond: 4
Kunst en cultuur:
Varia: 10
Financiën, economie: 11
Provincie: 13, 15, 17 en 19
Sport: 21 en 23
'VERDACHT' SCHIP BIJ NICARAGUA
DEN HAAG (GPD) - De Parlementai- hebben gevoerd met de voorzitter lijk uit de commissie worden gezet, wijze van VVD-minister Van Aarden- WARSCHAU (UPI) - De regering in
re Enquêtecommissie RSV beschul- (Nijpels) en de ondervoorzitters Door met hun fractievoorzitter te pra- ne in de RSV-affaire reageerde Nijpels Polen heeft bevestigd dat de ver-
digt WD-fracticleider Nijpels van (Evenhuis en De Korte) van de VVD- ten hebben zij zich volgens een verkla- met de opmerking dat de politieke moorde priester Jerzy Popieluszko is
pogingen om al bij voorbaat het werk fractie in de Tweede Kamer". Nijpels ring van de commissie niet gehouden integriteit van Van Aardenne was gemarteld voordat hij werd ge-
van de commissie in diskrediet tc wees gisteravond alle kritiek van de aan de gedragsregels die de enquête- beschadigd, doordat vertrouwelijke wurgd.
brengen. De kamerleden Korthals en hand. commissie bij de aanvang van haar „maar bovenal voorbarige conclusies
mevrouw Rempt, die samen met Joe- Over de positie van Korthals en werk heeft vastgelegd. van het onderzoek zijn uitgelek'. Hij Regeringswoordvoerder Jerzy Urban
kes namens de VVD in de enquête- Rempt in de laatste fase van het Nijpels heeft zich de ergernis van de voegde er meteen aan toe Ik heb zei woensdag op een persconferentie
commissie zitten, wordt verweten onderzoek naar het RSV-debacle zal commissie op de hals gehaald met grote twijfels over de wijze waarop de dat bij de lijkschouwing gevonden
dat zij „over de richting en inhoud het presidium van de enquetecom- uitlatingen die hij woensdagochtend commissie heeft gewerkt. Het aanzien sporen doen vermoeden dat Popie
van de eindrapportage van de com- missie (waarvan Joekes lid is) zich nog voor de microfoon van Veronica-radio luszko door zijn ontvoerders dermate
missie meer dan eenmaal overleg beraden. Zij kunnen evehtueel tijde- deed. Op publikaties over de handel- (Slot Zie pag. 3 kol. 6l was geslagen dat hij bewusteloos
UlOet Zijll geraakt.