PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Volgens prognoses
grote zege Reagan
VS torpederen vredesregeling
Contadora in Midden-Amerika
Werkloosheid met bijna 19.000 gedaald
RAMPSPOED DREIGT VOOR DEMOCRATEN
Afscheid Van Veen
Massale toevloed van
Arubanen ongewenst
Populaire
telefooncel
Vier doden bij
botsing trein
met auto
Onbestendig
Eerst mistig, overdag opklaringen en
kans op af en toe regen. Maximum
temperatuur 11 graden, een zwakke
tot matige zuidoosten wind
227e jaargang no. 263
Woensdag 7 november 1984
Plaats een Kleintje in de PZC
Ga er eens rustig voor zitten Maak een zo
origineel mogeli|ke tekst.
Misschien is uw Kleintje dan wel de
winnaar van de Snuffel van de Maand
DEN HAAG (ANP) - Het aantal werklozen in ons land is vorige maand met gedaald met 12.600 tot 806.800 personen (542.000 mannen en 264.800 vrouwen).
18.700 gedaald in vergelijking met september. Eind oktober stonden 802.600 Bij de mannen was sprake van een daling met 10.300 en bij de vrouwen van
ménsen als werkloos ingeschreven bij de arbeidsbureaus. 2.300 De daling is in ongeveer 4.500 van de 12 600 gevallen toe te schrijven aan
Bij de mannen daalde het aantal met 11.800 en bij de vrouwen met 6.900. Dit de afschaffing van de registratieplicht voor werklozen van 57,5 jaar en ouder,
heeft het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid dinsdag bekendge- Het aantal bij de arbeidsbureaus geregistreerde vacatures daalde emd oktober
maakt. ten opzichte van de vorige maand met 100 tot 17.100. Voor seizoensinvloeden
Gecorrigeerd voor de invloeden van het seizoen is de werkloosheid in oktober gecorrigeerd steeg de vraag met 1.100.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON-President Reagan heeft geheel volgens de verwachtingen bij de Amerikaan
se presidentsverkiezingen een ruime overwinning behaald. De eerste resultaten, nog
voornamelijk gebaseerd op ondervraging van mensen die hun stem hadden uitgebracht,
wijzen erop dat die zulke ongekende proporties zal krijgen dat de kiezers hem zoiets als een
blanco mandaat geven voor een tweede ambtstermijn. De uitslagen hebben bovendien
aangetoond dat de Verenigde Staten momenteel een periode van scherpe polarisatie
doormaken, niet in de eerste plaats vanwege een scheiding der ideologieën, maar op grond
van ras.
stemmen, gaven Reagan 63 procent
van de stemmen en Mondale 37 pro
cent. Maar in het college van kies
mannen dat de president kiest en
waarin per staat alle stemmen toeval
len aan de winnaar kreeg Reagan al
onmiddelijk 280 stemmen, tegen
slechts 3 voor Mondale, die won in de
hoofdstad Washington welke apart
wordt meegeteld. Voor herverkiezing
zijn 270 stemmen in het kiescollege
nodig.
In zuidelijke staten als Alabama en
Mississippi, met respectievelijk 20 en
40 procent zwarte inwoners, stemde
86 procent van de blanke kiezers op
Reagan, terwijl Mondale 90 procent
van de zwarte kiezers meekreeg. In
het middenwesten bleken in staten
met een grote werkloosheid, traditio
nele Democraten uit de vakbonden in
groten getale naar Reagan te zijn
overgelopen. De oude Democratische
coalitie, in 1980 al aangevreten, blijkt
geheel uit elkaar te zijn gevallen De
steun van de vakbondsleiders voor
Mondale heeft hem windeieren ge-
Vraag
STAAT VAN
BELEG IN
CHIILI
SANTIAGO (AFP) - De Chileense pre
sident generaal Pinochet heeft voor
het gehele land de staat van beleg
afgekondigd. Zo is officieel bekend
gemaakt in Santiago.
Het besluit van de president is het
gevolg van de regeringscrisis die
maandag ontstond de gehele regering
aftrad.
Pinochet heeft dinsdag geweigerd het
ontslag te aanvaarden.
Pinochet baseerde zijn besluit dins
dagmiddag op de "ernstige onlusten"
in het land in de afgelopen weken.
legd: de leden van die organisaties ongekende politieke rampspoed ge-
zijn hem niet gevolgd. confronteerd. De eerste tellingen, die
De Democraten werden dinsdag- nog maar enkele procenten besloegen De enige spanning bij deze verkiezin-
avond dan ook al vroeg met een van het totaal aantal uitgebrachte gen school in de vroege dinsdag-
avond nog in de vraag of Reagan in
b zijn kielzog zoveel Republikeinse
- B kandidaten naar het Huis van Af-
f V gevaardigden zou kunnen meesleu-
n ren' ('at 'lem opnieuw een coalitie
a ii. vau Democratische en Republikeinse
.-. 4tkd conservatieven zou toevallen waar-
mee hij zijn wetgevende plannen zou
kunnen uitvoeren. Daarover bestond
^B tF W in de eerste fase van het tellen nog
PP* J y\. geen uitsluitsel. In het Huis, waar de
4Democraten de meerderheid hebben,
Vh zouden de Republikeinen tenminste
- M /JX' pK 26 zetels moeten winnen.
Diep teleurgstelde Democraten heb-
7 ben moeten constateren dat Reagans
BjEf'a Tk verkiezingsresultaten de vorm heb-
gS&M ben aangenomen van een enorme
ifclhi.""'-,''fev'jjlMaF grondzee van bijval voor de oudste
I JL president die de VS ooit hebben geko-
zen. Reagan een 'morale booster'
ja gebleken van enorme capaciteiten en
BB wordt als
Als verdwijnt, zullen
de verhoudingen ongetwijfeld op-
nieuw worden geordend, maar voor
onder
alle groepen kiezers de meerderheid
BBBMBBRHaBBk I Br^HHB^HBHBB kreeg.
DEN HAAG (ANP) - De scheidende
voorzitter van het Verbond van
Nederlandse Ondernemingen
(VNO), mr C. van Veen, is bij
bevordering benoemd tot groolof-
fïcier in de orde van Oranje Na
ssau.
De versierselen die bij deze onder
scheiding horen zijn hem dinsdag
uitgereikt door premier Lubbers,
dat gebeurde tijdens de bijzondere
algemene ledenvergadering van
het VNO in Den Haag. die geheel
aan het afscheid Van Van Veen was
gewijd. Hij is ruim tien jaar voorzit
ter van de grootste werkgeversor
ganisatie in ons land geweest
Eerder op de dag heeft het alge
meen bestuur van het VNO de
scheidende voorzitter benoemd tot
lid van verdienste van het verbond.
(Zie ook pagina 7)
Geen uittocht
van Aruba
De voorbereiding van de
's
DE KONING O VER LA GO:
SOLVANG - President Reagan en echtgenote Nancy wuiven naar aanhangers
bij hun aankomst in Solvang, ivaar ze hun stem uitbrachten.
Nieuwe kerk
De synodes van de Hervormde
en Gereformeerde Kerken
hebben gisteren de grondlij
nen voor de 'Nieuwe. Herenig
de Kerk' beschreven.
(PAGINA 3)
Geheim
Het hoofd van de Binnenland-
te Veiligheidsdienst weigert te
getuigen in een slepende ex-
plosievenzaak.
(PAGINA 5)
Verloshuur
Het Nijmeegse Sint-Radboud-
ziekenhuis gaat verloskamers
verhuren voor 'thuisbevallin
gen'.
(PAGINA 5)
NORTH OAKS - De democratische kandidaat Walter Mondale verlaat met
vrouw Joan en dochter Eleanor opgewekt het stembureau m North Oaks,
waar ze hun stembiljetten hebben ingevuld.
BRUSSEL (ANP) - Een „ae-
fect" aan een telefoon in een
cel iangs de weg van Namen
naar Charleroi heeft de Belgi
sche PTT miljoenen franken
gekost. Kort geleden ontdekte
men het manco dat iedereen
die dat wilde in staat stelde
gratis naar het buitenland te
bellen.
Veel in België verblijvende
buitenlanders kenden de won
derbaarlijke mogelijkheden
die deze cel bood echter al
maanden. Zij maakten er gre
tig gebruik van Op sommige
avonden was het er zo druk
dat er een lange rij wachten
den voor de cel stond. De
Verenigde Staten. Zaire en
Zuid-Afrika zijn achteraf het
meest in trek gebleken voor de
gratis telefoontjes
SCHIPHOL (ANP) - Emigratie van
Arubanen naar Nederland, zoals af
gelopen zaterdag voorgesteld is door
de Arubaanse leider Bettico Croes, is
a-sociaal, zeer kostbaar en volstrekt
onpraktisch. Het moet dan ook drin
gend worden ontraden.
Dit heeft minister De Koning van
sociale zaken, belast met Antilliaanse
aangelegenheden, dinsdagmiddag op
Schiphol meegedeeld voor zijn ver
trek naar de Antillen.
De Koning stelde dat mogelijk in een
gezamenlijke actie van de Antilliaan
se landsregering, Aruba en Nederland
gezocht zal moeten worden naar ver
vangende werkgelegenheid voor de
werknemers van de olieraffinaderij
Lago, waarvan de sluiting is aange
kondigd De minister gaf daarbij wel
toe dat dit zeer moeilijk zal zijn.
De minister weigerde in te gaan op
eventuele maatregelen die Nederland
zou kunnen treffen om Arubanen te
beletter, in groten getale naar Neder
land te laten emigreren.
Opnieuw liet minister De Koning er
geen twijfel over bestaan dat de Antil
len niet op een extra bijdrage van
Nederland behoeven te rekenen ha de
sluiting van de olieraffinaderij Lago
Voor 1985 is voor de Antillen een
bedrag van 260 miljoen ontwikke
lingsgeld op de begroting vastgelegd
Dat is duizend gulden per hoofd van
de bevolking en meer dan welk ander
land dan ook krijgt", aldus een zeer
vastberaden minister.
Minister De Koning
Walradar
De Belgische overheid houdt
geld vrij voor de aanleg van
een walradarketen langs de
Westerschelde. Een hindernis
minder op weg naar verwezen
lijking van het project.
(PAGINA 9)
Natuurgenezer
Tegen natuurgenezer R. dc P
vit Koewacht is 500 gulden
boete en een week voorwaar
delijke gevangenisstraf geëist
wegens het onbevoegd uitoefe
nen van de geneeskunst.
(PAGINA 11)
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenl.: 3 en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën, economie: 7
Provincie: 9,10,11,13 en 15
Sport: 17
PROPAGANDA ACTIE TEGEN VERKIEZINGEN NICARAGUA
(Van onze correspondent)
WASHINGTON - De Amerikaanse
regering zegt dat zij een „onbevredi
gende" regionale vredesregeling van
de Contadora-groep in Centraal-
Amerika „doeltreffend heeft geblok
keerd", De VS hebben bovendien een
propagandaplan opgesteld om via
hun ambassades, bepaalde politici in
binnen- en buitenland, vakorganisa
ties, „onafhankelijke" experts en rap
porten, zowel Amerikanen als de rest
van de wereld ervan te overtuigen
dat de verkiezingen van zondag in
Nicaragua een „schijnvertoning" wa
ren.
Het dagblad de Washington Post zei
dinsdag uit regeringskringen een ge
heim document te hebben verworven,
dat achtergrondinformatie bevatte
voor een vergadering van de Nationa
le Veiligheidsraad, die (vorige week
dinsdag) niet alleen werd bijgewoond
door president Reagan zelf. maar ook
minister van buitenlandse zaken
Shultz en diens staatssecretaris voor
Interamerikaanse zaken. Langhorne
A Motley
De ministers van buitenlandse zaken
van Mexico. Panama, Colombia en
Venezuela (te zamen de Contadora-
groep vormend, vernoemd naar een
eiland waar zij in 1982 voor het eerst
vergaderden) bereikten op 7 septem
ber overeenstemming over een regio
naal vredesverdrag. Dit voorzag in
een sterk terugdringen van buiten
landse militaire betrokkenheid, wa
penbeheersing en zou voorkomen dat
Centraalamerikaanse landen met el
kaar oorlog zouden voeren of aan
zulke oorlogen steun zouden verlenen
De regering-Reagan kreeg tegen dat
plan pas bezwaren, nadat de sandinis-
tische regering in Nicaragua verklaar
de het verdrag van 55 pagina's te
zullen ondertekenen. Kort daarop
keerden ook Honduras, Costa Rica en
El Salvador zich tegen het ontwerp
verdrag dat zij eerst hadden gesteund
De VS en deze landen verlangden
belangrijke wijzigingen van de over
eenkomst ten aanzien van de naleving
ervan en de controle daarop.
De Washington Post citeert het rege
ringsdocument: „Wij zijn erin ge
slaagd pogingen van de Contadora-
groep om een tweede ontwerp van een
herziene Contadora-overeenkomst
door te drukken, te blokkeren. Na
intensief overleg van de VS met El
Salvador, Honduras en Costa Rica.
hebben de Centraal-Amerïkanen óe
Contadora een tegen-ontwerp voorge
legd, op 20 oktober 1984, dat de
aandacht van Contadora verschuift
naar een document dat vergaand
overeenstemt met Amerikaanse be
langen"
Naar buiten toe hebben dc VS voort
durend gesuggereerd dat de Cen
traalamerikaanse landen onafhanke
lijk lot de beslissing waren gekomen
het ontwerp-verdrag te verwerpen.
HARDINXVELD/GIESSENDAM
Een personenauto met vier inzitten
den is dinsdagavond in Hardinxveld
- Giessendam op de spoorlijn Rotter
dam - Nijmegen door een trein aange
reden. De auto raakte beklemd onder
de trein. De vier inzittenden van de
auto zijn overleden, zo heeft de NS
meegedeeld.
De vier slachtoffers zijn volgens de
politie leden van het gemengd-
christelljk kerkkoor Solideo Gloria
uit Shedrecht. Het viertal, een vrouw
en drie mannen, was op weg naar
Giessenburg om plaatselijke koor te
repeteren.
De knipperlichtinstallatie functio
neerde naar behoren
De slachtoffers zijn: P.C Vermaas
(56). J. van Rijsbergen (64). J. Jonkers
(46) en zijn echtgenote B Jonkers - de
Lange <44 Ze zijn allen afkomstig uit
Shedrecht Een woordvoerder van de
rijkspolitie heeft dit meegedeeld.
Fossiel In de Noordzee is bij het
nemen van monsters door een olie
booreiland een 150 miljoen jaar oud
fossiel van een vis gevonden.
Wetenschappers van het Britse Mu
seum voor Natuurlijke Historie zeiden
maandag dat het fossiel meer dan
twee keer zo oud was als enig vorig in
de Noordzee gevonden fossiel
De latijnse naam voor de vis is Thar-
sus Dubius
J_/status aparte'voor het
r-^V I eiland Aruba - die per 1
'"""H januari 1986 moet ingaan -
- begint danig in het gedrang
te komen, nu de werkgelegenheid op
dit eiland van de Nederlandse Antil
len een uiterst pijnlijke aderlating
moet ondergaan. Als gevolg van de
aankondiging van het Amerikaanse
olieconcern Exxon, dat de raffinaderij
Lago op Aruba volgend vooijaar moet
worden gesloten, dreigen 900 werkne
mers op straat te komen Daarboven
op komen de gezinnen van nog eens
1300 mensen in grote problemen wan
neer ook voor hen de indirecte werk
gelegenheid (aannemerswerk voor de
raffinaderij) van dit bedrijf wegvalt.
De grote man van Aruba. Betico
Croes. mag dan wel vaststellen dat
het proces van losmaking van het
eiland van de overige vijf eilanden van
de Antillen door deze klap voor de
economie niet zal worden vertraagd,
toch begint hij tamelijk zenuwachtig
te worden over de toekomstkansen
voor een vergaand zelfstandig Aruba
Tekenend daarvoor is zijn voorstel om
bij de sluiting van de Lago-raffinaderij
enkele duizenden Arubanen de gele
genheid te geven naar Nederland te
emigreren. Croes zou aldus zeer be
wust een trek op grote schaal van
Antlllianen naar Nederland op gang
willen brengen, zoals zich die aan het
begin van de jaren '70 eveneens
voornamelijk om economische motie
ven vanuit het onafhankelijk wordend
Suriname heeft voorgedaan.
De Nederlandse minister De Ko
ning (belast met Antilliaanse za
ken) is gisteren dan ook naar de
Antillen vertrokken met onder meer
de delicate missie om Betico Croes dit
onzalige plan voor oplossing van de
dreigende Lago-werkloosheid uit het
hoofd te praten. Bij zijn vertrek van
Schiphol noemde De Koning zo'n
uittocht van Arubanen naar Neder
land 'a-sociaal, zeer kostbaar en vol
strekt onpraktisch'. De vrij avontuur
lijke manier waarop Aruba eind vol
gend jaar naar een bijna-zelfstandig-
heid afstevent, afgedwongen na een
een jarenlange diepgaande onenig
heid met het buureiland Curatjao, is
toch al een grote gok. Betico Croes
heeft de Arubanen zover gekregen dat
zij zich voor een dergelijke stap uit
spraken. Duidelijke garanties hoe
Aruba die 'status aparte' in de prak
tijk moet waarmaken, heeft hij nooit
gegeven. Aruba is afhankelijk van het
toerisme en van de werkgelegenheid
bij de Lago-raffinaderij. Nu die laatste
poot onder de economie van het ei
land wordt weggezaagd, komt het
voorzieningenpeil van Aruba ernstig
op de tocht te staan. De problemen
dreigen Betico Croes boven het hoofd
te groeien. Zijn enige reddingsboei is
Nederland
In dergelijke omstandigheden van
een eiland met niet meer dan 60.000
inwoners (minder dan Vlissingen en
Middelburg bij elkaar) vele duizenden
mensen aanzetten tot emigratie is een
onverantwoorde leegloop op alle mo
gelijke terreinen. Het is duidelijk dat
Croes (en met^hem de vakbeweging)
Nederland moreel wil dwingen om de
helpende hand toe te steken bij de
oplossing van het dreigende fatale
werkloosheidsprobleem. Minister De
Koning heeft al laten doorschemeren
dat via een gezamenlijke actie van de
Antilliaanse landsregering, Aruba en
Nederland gezocht zal moeten worden
naar vervangende werkgelegenheid
voor de werknemers die bij de raffina
derij Lago hun baan verliezen. In
plaats van meer en meer op eigen
benen te gaan staan, zoals Aruba met
zijn 'status aparte' zegt graag te wil
len. zal het eigenzinnige Antilliaanse
eiland in de komende jaren zwaarder
op Nederland gaan leunen dan ooit
Natuurlijk is dat van het begin af
Croes' bedoeling geweest: geen hin
derlijke bemoeienis meer van Cura
sao, maar een rechtstreekse lijn naar
Nederland Door aan deze constructie
mee te werken weet Nederland waar
het aan toe is. De EHBO-ploeg kan
uitrukken.
Walradar en
Belgisch geld
Er is een redelijke zekerheid dat
België de voor dit jaar uitgetrok
ken investeringsgelden ten behoeve
van de houw van de uitgebreide ra
darketen Westerschelde overhevelt
naar 1985 Minister De Croo van ver
keerswezen heeft dat gisteren in Gent
op het achtste Benelux-zeehaven-
overleg gezegd, toen daar de huidige
vertraging in de behandeling van de
Belgisch-Nederlandse overeenkomst
voor dit project aan de orde was. In de
Tweede Kamer moet over deze zaak
nog worden gedebatteerd, vooral om
dat een meerderheid van het Neder
landse parlement eerst opheldering
wil over mogelijke financiële gevolgen
van dit nogal kostbare project. Bo
vendien zijn op het ogenblik ook
allerlei dwarsverbindingen naar ande
re vraagstukken die in de scheep
vaartbegeleiding op de Westerschelde
spelen ter discussie En dat alles heeft
een snelle afwikkeling niet bevorderd
De laatste tijd overigens stond de hele
zaak onder zware druk vanuit België,
omdat het gevaar bestond dat in
Brussel per 1 januari 1985 de beschik
baar gestelde gelden zouden vervallen
en opnieuw ernstige vertraging bij de
bouw van de walradarketen dreigde.
Maar de Belgen hebben nu die pressie
weggehaald. Het Nederlandse parle
ment kan de kwestie nu in ieder geval
zonder zenuwachtig te worden, afhan
delen
vdM.
