PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Rellen in India na
dood Indira Gandhi
De Vries kwaad over
verwijten Nijpels
Borssele voorkeursplaats bij
bouw van nieuwe kerncentrales
VOSLAAT ZE LOS!
Peter Ustinov
filmde aanslag
WEKELIJKS OVERLEG OPGESCHORT
Aardgas
drie cent
duurder
Mooi herfstweer
Zonnig en droog. Middagtempera-
tuur 16 graden. Een matige, mogelijk
vrij krachtige zuidenwind.
27e jaargang no. 259
onderdag 1 november 1984
Westhavendijk 148. Goes,"ïel.OTlOO-20620
NEW DELHI iAFPi - De Bntse acteur en regisseur Peter
Ustinov heeft de gehele aanslag op premier Indira Gandhi
van India door drie van haar lijficachten van de sekte van
de sikhs, op film vastgelegd, zo deelden ooggetuigen
woensdag mee.
Peter Ustinov had premier Gandhi de afgelopen twee
dagen begeleid op haar reis door de kuststaat Orissa. Op
het ogenblik van de aanslag op woensdag filmde hij de
ochtendverplichtingen van mevrouw Gandhi voor zijn
televisieserie "Peter Ustinov's People", vertoond in Italië.
De filmbeelden waren gisteravond nog niet vrijgegeven.
MOORD SCHOKT DE WERELD
JEW DELHI (UPI/DPA/RTR) - In steden in geheel India zijn
voensdag ongeregeldheden uitgebroken tussen hindoes en
ikhs na de moord op de Indiase premier, Indira Gandhi, door
:xtremistische sikhs. Gandhi's zoon Rajiv is woensdagmid-
lag door de Indiase president Zail Singh, zelf een sikh,
jeëdigd tot premier-ad interim.
devrouw Gandhi werd woensdagoch-
end toen zij liep van haar residentie
laar haar kantoor, die op hetzelfde
errein in New Delhi zijn gelegen, door
Irie sikhs met semi-automatische wa-
iens en een revolver beschoten. De
laders van de aanslag zijn sikhs die
ieel uitmaakten van de lijfwacht van
le premier De sikhs eisen autonomie
/oor de noordelijke deelstaat Punjab
;n voeren sinds twee jaar een guerril-
astrijd. De regering in New Delhi gaf
n juni het leger opdracht tot bestor-
ning van de Gouden Tempel in Am-
•itsar. de heiligste plaats voor de
iikhs, van waaruit volgens haar de
jxtremistische campagne werd geleid
ioor onder andere sikh-leider Singh
3indranwale.
De veiligheidsmaatregelen in de resi-
lentie van de Indische premier waren
altijd zeer scherp en de straten in de
omgeving waren voortdurend afgeslo
ten. Maar de daders van de aanslag,
lijfwachten van de premier, stonden
opgesteld in de erewacht toen ze er
opeens uitsprongen en het vuur op
mevrouw Gandhi openden, zo bleek
later. Twee van hen, Beant Singh - die
al tien jaar onder Indira Gandhi dien
de en waarin zij alle vertrouwen had
en Sat want Singh werden ter plaatse
ZOON RAJIV
VOLGT OP
door andere lijfwachten gedood De
derde aanvaller, Jasbir Singh, werd
gevangen genomen.
Premier Gandhi, die op 19 november
67 jaar zou zijn geworden, werd door
zeker 10 kogels getroffen in borst en
buik. Zij was bij aankomst in het
ziekenhuis klinisch dood.
In een anoniem telefoontje aan het
persbureau AP in New Delhi werd de
verantwoordelijkheid voor de moord
opgeëist door de sikhs. „We hebben
wraak genomen. Lang leve de sikh
godsdienst. Dit is een daad van de
gehele sikh-gemeenschap".
Sikhs en hun leiders in de Verenigde
Staten en Groot-Brittannië uitten
hun voldoening over de moord, maar
de vijf hoge sikh-priesters in de Gou
den Tempel veroordeelden de moord
aanslag en riepen op tot kalmte In
Zuid-Californié verklaarde een woord
voerder van de sikh-wereldorganisa
tie dat wraak is genomen op de be
storming van de Gouden Tempel door
veiligheidstroepen. Bij die operatie
kwamen volgens officiële cijfers 500
sikhs en 100 militairen om het leven.
De moord op Indira Ghandhi dreigt
het land, met rond 750 miljoen inwo
ners de grootste democratie ter we
reld. te storten in de hevigste politie
ke crisis sinds het land 37 jaar gele
den van Groot-Brittannië onafhanke
lijk werd.
De Indiase troepen zijn na de aanslag
in hoogste staat van paraatheid ge
bracht De grens met Pakistan zou
volledig zijn afgegrendeld Bij het
ziekenhuis in New Delhi waar artsen
woensdagochtend koortsachtig
trachtten het leven van de Indiase
leider te redden, moest een politie
macht een deels hysterische menigte
in bedwang houden
In Indiase steden werden na het be
kend worden van de moord aan hun
uiterlijk herkenbare aanhangers van
de sikh-religie genadeloos in elkaar
geslagen en met ijzeren staven en
brandende stoken aangevallen. Sikhs
werden door jonge hindoes uit bussen
(Slot zie pagina 4 kol. 6)
MIDDELBURG Met de noodkreet 'Vos, laat ze los!' gehaald op bevel van politiecommissaris De Vos. De
en borden met protestleuzen trokken groepen demon- familie Yümaz wordt met uitzetting uit Nederland
stronten woensdag door Middelburg om nog meer bedreigd. Petities waren er voor burgemeester Wolters
aandacht te vragen voor de situatie van het Turkse hoofd van politieen het provinciebestuur,
gezin Yilmaz. Dit gezin werd deze week uit de r.-k. kerk (Zie pagina 15)
HILLEGOM (ANP) - CDA-fractievoorzitter De Vries heeft coalitiepartner
VVD woensdagavond verweten er niet voor terug te schrikken het beeld te
bevestigen dal het CDA bezig zou zijn een twee-klassenmaatschappij te
maken. Een maatschappij waarin de sterken, de werkenden en de onderne
mers worden bevoordeeld en de niet-werkenden het gelag mogen betalen. De
Vries deed dit tijdens een CDA-bijeenkomst in Hillegom, waar hij ook de
oppositie verweet een verkeerd beeld te scheppen van het CDA.
De Vries maakte zich tegen het einde betrouwbare steunpilaren van het ka-
van zijn betoog kwaad op de WD. binet en wij blijven ook betrouwbaar
Voortzetting van het huidige kabi- in het maken van afspraken."
netsbeleid is nodig om ons land er Doelend op het omstreden akkoord
weer bovenop te helpen. ..Wij blijven tussen CDA en WD inzake de ar-
Lubbers op de bijeenkomst in Hille
gom.
Lubbers zei niet te pleiten voor ver
groting van de inkomensverschillen
maar hij is evenmin bereid die ver
schillen verder te verkleinen Aan de
hand van een aantal voorbeelden
toonde hij aan dat werkenden met een
modaal inkomen zeven gulden meer
per dag te besteden hebben dan een
AOW-echtpaar.
iZie ook pagina 3i
Tevergeefs
Ook een handtekeningenactie
brengt de 'echte' Pino en Piet
Hendriksniet terug in Se
samstraat.
(PAGINA 2)
Verbod
De Noordzeestaten willen dat
er een verbod komt op het
lozen van gevaarlijke stoffen.
(PAGINA 3)
Burgerwacht
De burgerwacht slaat aan iti
Amsterdamvooral winkeliers
en hoteliers reageren positief.
(PAGINA 5)
Balans
Popgroep The Nits is op zoek
naar de ideale balans tussen
gevoel en rede.
(PAGINA 13)
Opening
De Nederlandse en Noorse
landbouivministers hebben de
nieuwe Elocoat-fabnek in Ter-
neuzen die werk biedt aan
zeventig man geopend.
(PAGINA 17)
Opstelling
Angelo Nijskens, bezig aan een
schitterend seizoen bij Loke
ren. kritiseert de opstelling
van René van der Gijp.
(PAGINA 23)
Rtv, kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie, achtergrond: 4
Financiën, economie: 9
Varia: 11, 12 en 13
Provincie: 15, 17, 19 en 21
Sport: 23
Eén van de vele bewogen momenten uit de loopbaan i
gearresteerd wegens corruptie en machtsmisbruik.
i Indira Gandhi: iti 1977 werd ze (inmiddels oud-premien
beidstoeslag in het wetsontwerp twee
verdieners: „Ik ben kwaad op de WD
die ons beschuldigt van het met nako
men van gemaakte afspraken. Afspra
ken die nooit zijn gemaakt", aldus de
CDA-fractieleider „Ik weiger het
CDA als onbetrouwbaar te laten af
schilderen."
Hij greep daarmee terug op een tv-
optreden voor de VARA van afgelo
pen vrijdag van hem en Nijpels. Daar
in zei de liberaal dat maandenlange
onderhandelingen hebben geleid tot
een compromis over de arbeidstoe-
slag in de loon- en inkomstenbelas
ting Nijpels verweet het CDA zich
daaraan te willen onttrekken. Ook in
een brief aan de WD-leider heeft De
Vries zijn ongenoegen overgebracht.
De CDA-fractieleider liet weten de
wekelijkse politieke overleg m zijn
WD-collega tot nader order op te
schorten
De mensen, die gewoon hun belasting
en sociale premies betalen, zijn een
toonbeeld van solidariteit met de
zwakkeren in Nederland. Maar deze
solidariteit mag niet in de waag
schaal worden gesteld door de socia
le premies te verhogen, zei premier
Mijnstaking Een 24-uurs staking
van ongeveer 19.000 mijnwerkers
heeft woensdag het werk in alle vijf
kolenmijnen in de Belgische Kempen
stilgelegd. De mijnwerkers protesteer
den ermee tegen de dreigende sluiting
van de mijn in Winterslag. Acties van
de mijnwerkers ontregelden het weg
en treinverkeer in en rond de stad
Hasselt.
JSTEUTEL
(HEREN
(MODE
MODERNE
EN
KLASSIEKE
KOSTUUMS
(Van onze Haagse redacteuri
DEN HAAG - Minister drs G. M. V.
van Aardenne van Economische Za
ken heeft in een voorstel aan de
ministerraad Borssele geplaatst op
een lijst wan mogelijke lokaties voor
de bouw van nieuwe kerncentrales.
De minister wil er drie a vier kern
centrales bijbouwen in de komende
jaren, waarvoor zes lokaties geschikt
zijn. In principe bestaat dus nog
altijd de kans. dat Borssele afvalt,
maar naar verluidt in politiek Den
Haag is die ka.- niet groot. Het gaat
volgens Van Aardenne om ten minste
drie kerncentrales van elk 1.000 me
gawatt, die over tien jaar voor dertig
procent in de Nederlandse elektrici-
teitsproduktie kunnen voorzien. De
minister wil eventueel twee centra
les op één plaats bouwen.
De lokaties die ln aanmerking komen
zijn naast Borssele de Eemshaven.
Noordoostpolder, Ketelmeer, de
Maasvlakte en Moerdijk
Het voorstel van Van Aardenne is
gebaseerd op een door ambtenaren
van verschillende ministeries uitge
werkte notitie Daarin wordt ook
Bath-Hoedekenskerke als lokalie
voor de bouw van een kerncentrale
genoemd De ambtenaren conclude
ren. dat om uiteenlopende redenen
een belangrijk deel van de elektrici-
teitsproduktie in de toekomst door
kerncentrales moet worden geleverd.
Het voorstel zal nog deze week m
eerste ronde door het kabinet worden
besproken. Een woordvoerder van het
Ministerie van Economische Zaken
verklaarde dat het kabinet op z'n
vroegst volgende week een definitief
besluit zal nemen over de centrales
In dat kabinetsvoorstel zal ook een
voorkeur voor de vestigingsplaatsen
worden opgenomen Een definitief be
sluit over de vestigingsplaatsen valt
volgend jaar te verwachten
Zoals gezegd. Van Aardenne wil mini
maal drie nieuwe centrales en maxi
maal vier De kans bestaat ook, dat
het kabinet kiest voor nieuwe centra- Zie ook pagina 15
les, maar het aan de elektriciteitspro
ducenten overlaat met voorstellen te
komen.
In de Tweede Kamer heeft het CDA
nog geen definitieve uitspraak ge
daan over een eventuele voorkeur
voor meer kernenergie. Dinsdag
avond heeft de CDA-fractie daar uit
voerig over vergaderd. De uitkomst
van het overleg was, dat het CDA nu
van mening is, dat de kernenergie
bespreekbaar is.
De VVD is een verklaard voorstander
van meer kerncentrales. De PvdA-
fractie echter wil het bij het huidige
aantal kerncentrales houden.
DEN HAAG (ANP) - De aard-
gasprijs voor kleinverbrui
kers gaat per 1 januari per
kubieke meter drie cent om
hoog. Minister Van Aardenne
van Economische Zaken, die
dit voornemen al eerder aan
kondigde, heeft op grond van
de Wet Aardgasprijzen een
regeling „Minimumprijs van
aardgas bestemd voor klein
verbruikers" afgekondig in de
staatscourant.
De minister heeft eerder deze
maand overlegd met de Ver
eniging van Exploitanten van
Gasbedrijven in Nederland
(VEGIN) en de Nederlands
Gasunie Tijdens dat overleg
werd duidelijk dat de VEGIN
en Gasunie nog geen overeen
stemming hadden bereikt over
de kleinverbruikerstarieven
voor de komende jaren. Daar
om heeft de minister besloten
de regeling Wet Aardgasprij
zen in de Staatscourant te
publiceren.
De minister wil de achterstand
die bestaat tussen de prijs en
de marktwaarde van het aard
gas in enkele jaren overbrug
gen. Daartoe werd de kleinver-
bruikersprijs per 1 januari
1984 reeds met drie cent ver
hoogd De marktwaarde acht
de bewindsman bepaald door
de prijs van huisbrandolie Het
verschil tussen de werkelijke
prijs en de marktwaarde be
draagt dan ongeveer tien cent.
Twintig jaar
Indira Gandhi
de Indiase premier
I mevrouw Indira Gandhi is
een schok voor de gehele
wereld. Als samenbindende
factor in een land waar eenheid een
onbekend begrip is, volgt op haar
dood een grote politieke leegte. India
en Indira hoorden bij elkaar. De be
noeming van haar zoon Rajiv tot haar
opvolger hij is de derde van de
Nehru-dynastie. die met premier
schap wordt bekleed heeft vooral
staatsrechtelijke betekenis. India
maakt de wereld duidelijk, dat de
constitutionele democratie onder de
moeilijkste omstandigheden overeind
blijft Veel is de afgelopen jaren ge
zegd en geschreven over de machts
manipulaties van mevrouw Gandhi
en over haar bijna dictatoriale optre
den maar het parlementaire systeem
in India heeft daar weinig onder gele
den. Zo kon het dan ook een maand
geleden gebeuren, dat de door Indira
ontslagen populaire premier van de
zuidelijke deelstaat Andhra Pradesh,
de ex-filmster N.T. Rama Rao zijn
functie weer kon innemen. Weliswaar
valt een vergelijking met de westerse
democratieën in het nadeel uit van
India, maar dat neemt niet weg dat
het parlementaire systeem een
vruchtbare bodem heeft gevonden ln
het immense subcontinent.
Het was geen gemakkelijk taak.
waarvoor mevrouw Gandhi acht
tien jaar geleden kwam te staan de
eenheid behouden en versterken van
een heterogeen samengesteld land.
met zes grote godsdiensten, meer dan
honderd etnische groeperingen en
zo n twintig hoofdtalen Voor- en te
genstanders van haar beleid zijn het
over een ding eens: Indira was de
samenbmdende factor. Vooral tijdens
de beginjaren van haar regeerperiode
in 1977 voor dne jaar onderbroken,
toen zij bij de algemene verkiezingen
een verpletterende nederlaag opliep
was mevrouw Gandhi de grote
leider voor allen. Door haar polarise
rend optreden van de laatste jaren is
daar verandering in gekomen. Zij laat
een land achter, waar de politieke
tegenstellingen de scheidslijnen ster
ker dan ooit hebben getrokken. Het
politieke geweld is een structureel
probleem geworden. Terreur en con-
traterreur zijn aan de orde van de dag
Dagelijks vallen er slachtoffers Het
extremisme onder minderheidsgroe
peringen is sterk gegroeid, zoals nog
deze zomer is gebleken tijdens de
ongeregeldheden in de Punjab, waar
de botsingen tussen militairen en mi
litante sikhs leidden tot de bestor
ming van de befaamde Gouden Tem
pel. Indira is nu zelf het slachtoffer
geworden van dit fanatiek extremis
me. Een fanatisme dat overigens met
alleen in India voorkomt: nog maar
enkele weken geleden werd de Britse
premier Margaret Thatcher bijna het
slachtoffer van een zorgvuldig geplan
de bomaanslag van Ierse extremisten.
'olitieke moord is zo oud als de
politiek zelf Fanatici zien zelden het
zinloze van hun daden in. De dood
van Indira Gandhi is zo'n zinloze
daad. Direct gevolg is dat de tegen
stellingen zijn verscherpt.
De rol van centrale leidende figuur
was mevrouw Gandhi op het lijf
geschreven. Het hopeloos verdeelde
India had behoefte aan zo'n leider De
onafhankelijkheid in 1948 bracht Ja-
waharlal Nehru aan de macht, die een
jaar na zijn dood werd opgevolgd door
Indira. Zij had tekortkomingen en ze
heeft vele fouten gemaakt, maar aan
haar grote leiderscapaciteiten wordt
niet getwijfeld Door haar optreden
verwierf India prestige in de wereld
In de strijd tussen de supermachten
beschouwde Indira Gandhi haar land
als neutraal Zij bond zich noch aan
Oost. noch aan West. hoewel vrij
nauwe banden werden onderhouden
met Moskou. De onder Nehru ingezet
te politiek van niet-gebonden, was bij
uitstek in goede handen bij zijn doch
ter. Sinds vorig jaar trad zij op als
voorzitter van de groep van niet-
gebonden landen, waarbij zij een op
vallende gematigde invloed uitoefen
de..Haar politieke carrière, die zowel
nationaal als internationaal bijna
twintig jaar overspant, kan dan ook
uniek worden genoemd De zo rijk
geschakeerde Indiase samenleving
verliest in haar een vrouw en leider
die met haar aparte stijl van regeren
groot respect wist af te dwingen Niet
alleen ln eigen land. maar ook ver
daarbuiten Bijna twintig jaar was zij
een symbool voor zevenhonderdmil
joen landgenoten Haar plotselinge
dood betekent een ernstige terugslag
voor de Indiase gemeenschap als ge
heel.
Comecon wil meer
kernenergie
HAVANNA (RTR) - De landen van de
Comecon moeten sterk investeren in
de ontwikkeling van hun zware in
dustrie. Daarbij moet de nadruk ko
men te liggen op kernenergie, vaste
brandstoffen en aardgas plus de tech
nologie om op het verbruik van ener
gie te bezuinigen. Om dat te bereiken
moet er tussen de 45 en 55 miljard
roebel. 172 tot 210 miljard gulden,
worden geinvesteerd.
Dit heeft Nikolai Baibakov, hoofd van
het Russische staatsplanbureau, ge
zegd in Havanna, waar op het ogen
blik de jaarvergadering van de Come
con. de Oosteuropese tegenhanger
van de EG. wordt gehouden
Kernenergie moet volgend jaar voor
zien in dertien procent van de energie
behoefte van de Comecon-landen In
1990 moet dat twintig procent zijn
