PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Olieproduktie van de
OPEC-landen lager
Politie zet Turks gezin vast
D
Geen spoor van Poolse priester
BOERENKOOL
EN GEHAKT
6.98
Van Zeil wil prijslijst in de wachtkamer
MAATREGEL TEGEN PRIJSDALING
Nummer 1
OORLOG IN INDIE
u|227e jaargang no. 257
)insdag 30 oktober 1984
Rustig herfstweer
Opklaringen en overwegend droog.
Het zicht is slecht met kans op
mistbanken. Maximum temperatuur
rond 15 graden. Matige zuiden wind.
Wie wint de Snuffel van
de Maand?
Plaats een Kleintje In de PZC.
Ga er eens rustig voor zitten. Maak een zo
origineel mogelijke tekst.
Misschien is uw Kleintje dan wel de
winnaar van de Snuffel van de Maand
DEN HAAG (ANP) - Er moet in de wachtkamers van medische specialisten,
landartsen en dierenartsen een (desnoods wettelijk voorgeschreven) tarie-
Dijst komen te hangen waar op staat wat een bepaalde verrichting kost.
Dat meent staatssecretaris Van Zeil van Economische Zaken. Hij onderschrijft
hiermee een aanbeveling van de Werkgroep pnjsdoorzichtigheid medische
sector. Het rapport van deze werkgroep is maandag als bijlage van het
Jaarrapport Overheidsbeleid Consumentenaangelegenheden 1983-1984 gepu
bliceerd.
De werkgroep heeft onderzoek uitgevoerd naar prijsaanduiding en specificatie
san rekeningen De werkgroep meent dat de specificatie van rekeningen in het
algemeen voldoende is, maar dat de prijsaanduiding nog wel verbeterd kan
worden.
Een woordvoerder van de Landelijke Specialisten Vereniging (LSV) zei
maandag op zichzelf ook voorstander te zijn van het openbaar maken van
tarieven, „maar de vraag is of het voor een specialist praktisch haalbaar is alle
tarieven in zijn wachtkamer te hangen."
De specialistenvereniging zou er daarom de voorkeur aan geven de tarieven-
boeken ter inzage in wachtkamers en openbare bibliotheken te leggen.
De Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde (NMTi
„heeft geen enkel bezwaar tegen tarieflijsten. zo lang ze duidelijk genoeg zijn
om de patient te informeren."
GENEVE (RTR/UPI) De leden van de Organisatie van Olie-Exporterende Landen (OPEC)
zijn overeengekomen hun maximum voor de produktie van ruwe olie met 1,5 miljoen vaten te
verlagen tot zestien miljoen vaten per dag om daling van de prijzen tegen te gaan. Dit is
maandag bekendgemaakt door de minister van olie van Indonesië, Soebroto.
Zinloos
Boudewijn de Groot stopt met
optreden: het heeft geen zin
om nog langer op deze manier
Hongersnood
Alleen snelle hulp kan nog
voorkomen, dat in ruim twin
tig Afrikaanse landen, net als
in Ethiopië, hongersnood
heerst.
(PAGINA 3)
Zak
Ue env voen acne vegen het
gebruik van de 50-kilogram-
zak in de cementindustrie: 'De
zak moet lichter'.
(PAGINA 5)
Veren
Het overleg over de toekomst
tan de Westerscheldeveren is
dit jaar zo goed als zeker van
de baan.
(PAGINA S
Defensie
De uitgaven van defensiema
terieel groeien nog steeds
staatssecretaris Van Houwe-
lingen wil Nederlandse bedrij
ven een groter deel van de
produktie bezorgen.
(PAGINA 10)
Kwaliteit
Ook bij een stagnerende eco
nomie moet 'kwaliteit' bij de
verzorgingstehuizen voorlopig
blijven staan.
(PAGINA 11)
Zon
Thijs Libregts ruilt Feyenoord
voor het Griekse Aris Saloni-
ki: zondag at zit de Nederland
se trainer bij zijn nieuwe voet
balclub op de bank.
.(PAGINA 15)
Rtv, kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3, 5
en 7
Provincie: 9, 10, 11 en 13
Sport: 14 en 15
Het akkoord werd maandag bereikt
tijdens een bijeenkomst in Genève
van de ministers van olie van de
dertien OPEC-landen en waarnemers
uit Mexico en Egypte, twee olieprodu
centen die niet tot de organisatie
behoren.
De ministers hebben maandag nog
geen overeenstemming kunnen berei
ken over de verdeling van de over
eengekomen produktievermindering
over de dertien lidstaten. Het overleg
over de kwestie zal vandaag worden
voortgezet, zo heeft de minister van
olie van Saoedi-Arabiè, Achmed Zaki
Jamani, maandagavond verklaard.
De olieministers verwachten door de
produktieverlaging hun basisprijs
van 29 dollar per'vat te kunnen
handhaven. Verwacht wordt dat Sa-
oedi-Arabië, de grootste olieprodu
cent binnen de OPEC, het leeuwedeel
van de vermindering voor zijn reke
ning zal nemen. Nigeria heeft laten
weten zich om economische redenen
geen produkticbeperking te kunnen
veroorloven. De overige lidstaten
zouden naar verluidt wel iets willen
inleveren.
Soebroto verklaarde maandag dat
ook nog moet worden gesproken over
de duur van de produktieverminde
ring. Hij benadrukte dat de maatre
gel van tijdelijke aard zal zijn. „Bin
nen enkele maanden zullen de prijzen
op de vrije markt weer stijgen tot het
officiële niveau", zei de Indonesische
minister.
De basisprijs van de OPEC, 29 dollar
per vat. is de laatste tijd sterk onder
druk komen te staan door de prijsda
ling op de vrije markt Naar aanlei
ding van deze ontwikkeling verlaag
den eerder deze maand achtereenvol
gens Noorwegen. Groot-Brittannië en
OPEC-lid Nigeria hun prijzen
Noorwegen, dat het initiatief nam,
liet later weten dat het niet ging om
een verlaging van de officiële prijs,
maar slechts om een tijdelijke kor
ting. Voor het effect van de maatregel
maakte dat echter weinig verschil.
PORTLAND (UPI) - In de Amerikaan
se verkiezingsstrijd heeft Walter
Mondale maandag voor een gehoor
van studenten in Portland in Oregon
de regering van president Reagan
aangevallen omdat zij "het glas heft
met bandieten".
De Amerikaanse ambassadeur bij de
Verenigde Naties (Jeane Kirkpatrick)
klonk op de avond waarop Argentinië
de Falklandeilanden aanviel, in Bue
nos Aires met de (toenmalige) junta,
zei Mondale, en Reagan is goede
maatjes geworden met het racistische
bewind in Zuid-Afrika.
Reagan, ook sprekende tot studenten,
in zijn geval van de Millersville uni
versiteit in Pennsylvania die hem
"nog eens vier jaar" toewensten, boor
de de economische politiek van Car-
ter-Mondale de grond in en zei dat het
duo een dodelijke inflatie had inge
voerd.
Meer dan levenslang Een mili
taire rechtbank in Istanbul heeft een
linkse terroristische leider veroor
deeld tot gevangenisstraffen van in
totaal 1021 jaar. 5 maanden en 13
dagen op een reeks van beschuldigin
gen
Veli Yilmaz. een leider van de Turkse
Revolutionaire Communistische Par
tij (TDKPi, kreeg volgens het dagblad
Cumhuriyet in Istanbul zijn lange
straf samen met 309 andere leden van
de partij, naar aanleiding van activi
teit van de groep vóór de militaire
machtsoverneming van 1980.
Lou de Jong met de nieuwst verschenen delen van Het Koninkrijk der
Nederlanden in de tweede wereldoorlog'
DEN HAAG (GPD) - De grote groep Nederlanders en Indische Nederlan
ders, die van begin 1942 tot augustus '45 hebben moeten leven onder de
Japanse bezetting van het voormalige Nederlandsch Indië, hebben zich
er altijd over beklaagd dat in Europa en in Nederland nauwelijks
belangstelling bestaat voor de tragische gebeurtenissen uit die tijd in
de 'Gordel van Smaragd'.
De officiële geschiedschrijver van voerd tegen de Japanners en dat de
het Koninkrijk der Nederlanden offers aan Nederlandse zijde groot
tijdens de Tweede Wereldoorlog, waren
dr. L de Jong. heeft thans aan de Dat elfde deel zal vier boeken be-
boekhandel prijsgegeven het elfde slaan van in totaal 2500 bladzijden,
deel van zijn serie, dat uitsluitend De eerste twee zijn nu uitgekomen,
handelt over die oorlog in het kolo- de volgende twee komen in het
niale rijk in de Indische Oceaan. Of najaar van '85 en de lente van '86
de groep van tropische Nederlan- In die vier boeken beschrijft De
ders er blij mee zal zijn. is voorals- Jong de opkomst en de ondergang
nog een grote vraag. De Jong re- van Nederland als koloniale macht
kent af met veel mythen die rond met als culminatie de Japanse
de rol van Nederland als koloniale overval, die een dubbele tragedie
macht zijn geweven en rond de was: het einde van een koloniaal
wijze, waarop landmacht, marine bewind en het verlies van een onge-
en luchtmacht de strijd tegen de lijke strijd.
Japanners hebben gevoerd. De Er is over het Japanse aandeel in
Jong draagt overigens zoveel nieu- de Tweede Wereldoorlog bijzonder
we feitenmateriaal aan. dat in elk veel literatuur verschenen in alle
geval duidelijk wordt dat in Neder-
lands-Indië een harde strijd is ge- (Slot zie pagina 7 kol. 2)
Moord In Polen
W N
a een periode van be
trekkelijke rust. gevolgd
op de algemene amnestie
Uit alle provincies
aanvragen voor een
abortusvergunning
DEN HAAG (ANP) - Ruim 50 zieken
huizen in ons land hebben tot nog toe
een vergunning aangevraagd om
abortussen fe mogen uitvoeren. De
laatste gegevens dateren van 8 okto
ber. De aanvragen lopen vooruit op
de inwerkingtreding van de Wet Af
breking Zwangerschap (in de wande
ling Abortuswet) per 1 november.
Minister Brinkman (WVCi heeft deze
gegevens ter kennis gebracht aan de
Tweede Kamer in zijn antwoorden op
vragpn naar aanleiding van zijn be
groting voor volgend jaar
De bewindsman wil niet zover gaan
om nu al de namen van de betrokken
ziekenhuizen openbaar te maken. Hij
wijst er op dat krachtens de nieuwe
wet melding van het afgeven van een
vergunning plaatsheeft in de Staats
courant. Hij laat de Kamer wel weten
dat aanvragen voor een abortusver
gunning zijn binnengekomen uit alle
elf provincies.
Studenten in Portland gaven Monda
le een naar zij hopen toepasselijk
geschenk: een sportshirt met een
groot nummer 1.
WARSCHAU (AP) Op twee verschillende plaatsen
hebben Poolse duikers in de rivier de Weichsel gezocht
naar het stoffelijk overschot van de verdwenen priester
Jerzy Popieluszko. Zijn lichaam werd echter niet gevon
den.
Het ministerie van binnenlandse zaken maakte in een
communiqué bekend dat de speurtocht nog wordt voort
gezet met „zeer gespecialiseerde apparatuur"
Minister van binnenlandse zaken generaal Czeslaw Kiszc-
zak heeft bekendgemaakt dat een kapitein en 'twee
luitenants van zijn ministerie in verband met de ontvoe
ring in staat van beschuldiging zijn gesteld.
De kapitein zou hebben bekend dat bij de priester heeft
vermoord en het lichaam in de Weichsel heeft gegooid bij
de Noordpoolse stad Torun. De andere twee verdachten
noemen evenwel een stuwmeer bij Wloclawek. vijftig
kilometer ten zuidoosten van torun, als de plaats waar zij
zich van het lichaam hebben ontdaan.
Intussen meldden ooggetuigen dat de oproerpolitie maan
dagmiddag ingreep bij een demonstratie van naar schat
ting 1.000 aanhangers van Solidariteit in de Zuidwestpool-
se stad Wrocklaw.
In Warschau zagen werknemers van de staalfabriek Huta
Warszawa af van een eerder aangekondigde werkonder
breking. Zij deden dit naar aanleiding van een verzoek om
kalmte van vakbondsleider Lech Walesa.
iAdvertentie
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding.
Boerenkool
gesneden, QE>
zak 400 g
Gehakt,
500 gê£53.98
kilo ,,..,94S
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
MIDDELBURG De Middelburgse
politie heeft maandagmorgen het
Turkse paar Nurcan Fridan en Bur-
han Yilmaz en hun twee kinderen uit
de rooms-katholieke kerk in Middel
burg gehaald en ondergebracht in hel
passantenverblijf van het politiebu
reau. Het illegaal in ons land verblij
vende gezin had sinds zondagmiddag
in de kerk een tijdelijk onderkomen
gevonden om hun uitwijzing uit Ne
derland te voorkomen.Volgens een
uitspraak van de Haagse rechtbank
zou het gezin vandaag, dinsdag, naar
Turkije moeten vertrekken, maar het
paar wilde eerst de beslissing af
wachten over een hernieuwd verzoek
tot verstrekking van een verblijfs
vergunning.
De Middelburgse politie greep in. al
dus politiecommissaris K de Vos.
nadat via de PZC bekend was gewor
den dat het gezin zich in de kerk
bevond. Volgens de commissaris werd
daarmee de stellige indruk gewekt,
dat het paar zich op deze manier aan
de uitzetting wilde onttrekken. In
middels hebben de CDA-kamerleden
mr J. Buikema en drs. M. Beinema
vragen over de kwestie gesteld aan
staatssecretaris van justitie mevrouw
mr V N. M. Korte-van Hemel De
kamerleden vinden dat de staatsse
cretaris de dreigende uitwijzing van
het Turkse gezin moet opschorten tot
is beslist over een nieuw verzoek om
een verblijfsvergunning. Zolang de
staatssecretaris de vragen niet heeft
beantwoord, hoeft het Turkse gezin
het land niet te verlaten.
(Zie ook pagina 9).
Enkele familieleden van het gezin
Yilmaz verlaten huilend het Middel
burgse politiebureau.
-| voor politieke gevangen, i
"I Polen opnieuw in rep en
roer. Aanleiding is deze keer de moord
op de populaire 'arbeiderspriester'
Jerzy Popieluszko. die ruim een week
geleden werd ontvoerd De betrok
kenheid van drie functionarissen van
de veiligheidsdienst staat vast één
van hen heeft bekend de pater te
hebben vermoord Het stoffelijk over
schot van de vermoorde priester is
echter nog niet gevonden. De Poolse
regering is in grote verlegenheid ge
bracht door de geruchtmakende ont
voering Intimidatie van aanhangers
van de verboden vakbond Solidariteit
in Polen is niet nieuw Politie en
veiligheidsdiensten spelen maar al te
vaak eigen rechter. In tal van gevallen
zijn Solidanteitsaanhangers letterlijk
in elk geslagen. Wie niet horen wil.
moet maar voelen, is zo'n beetje de
filosofie van tal van veiligheidsfunc
tionarissen. Weliswaar zijn inmiddels
honderden van de slechtste elemen
ten ontslagen, maar dat heeft geen
einde kunnen maken aan de politie-
terreur De moord op Popieluszko
gaat echter wel erg ver. Het duidt er
op. dat de binnenlandse veiligheids
dienst een staat in de staat is, die
onwettige en geheime acties van haar
leden op zijn minst oogluikend toe
staat. Van rechtstreekse betrokken
heid van de regering-Jaruzelski is
vermoedelijk geen sprake. Zij is ech
ter wel mede-verantwoordelijk voor
het gebeuren Nog maar enkele maan
den geleden ontketende diezelfde re
gering een ware lastercampagne te
gen de immens populaire priester, die
vanaf de kansel het communistische
regime in zijn land fel hekelde en die
algemeen werd beschouwd als een
belangrijk vertegenwoordiger van So
lidariteit.
De verklaring van de drie ontvoer
ders dat zij Popieluszko om poli
tieke redenen hadden gekidnapt de
regering trad te lankmoedig tegen de
priester op, waren zij van oordeel
wijst op een ongezonde factievorming
binnen de hoogste organen in Polen.
Het regime van generaal Jaruzelski.
dat door de amnestieverlening de weg
tot stabilisering in Polen had ingesla
gen. ziet zijn verzoeningspogingen in
één klap te niet gedaan De uitvoer
ders van de moord en hun trawanten
willen de tot een gematigd regime
uitgegroeide regering-Jaruzelski ken
nelijk zo snel mogelijk ten val bren
gen De generaal heeft zich de laatste
tijd steeds meer ingespannen de uiter
sten in zijn land tot elkaar te brengen.
Bevoogd als hij wordt door Moskou
kan Jaruzelski niet veel anders dan de
Polen de harde hand van het regime
laten voelen. Tegelijkertijd echter
doet hij voorzichtige pogingen demo
cratische hervormingen in te voeren
Naar het oordeel van de verboden
vrije vakcentrale zijn er nog te weinig
veranderingen en is het tempo veel te
laag, maar bij de top van Solidariteit
is de erkenning dat het huidige regi
me onder uiterst moeilijke omstan
digheden moet regeren. Vakbondslei
der Lech Walesa ziet bijzonder scherp,
dat de ontvoering en de daarop ge
volgde moord een provocatie zijn van
de voorstanders van de harde lijn. Het
zou een ramp zijn voor het land als de
dood van Popieluszko zou leiden tot
een confrontatie tussen aanhangers
van Solidariteit en de roomskatholie-
ke kerk enerzijds en de regering-
Jaruzelski. gesteund door het leger,
anderzijds
Nederlands-Indie
Het voormalige Nederlands-Indiè
heeft nu ook zijn eigen geschre
ven oorlogsgeschiedenis. Vandaag
verschijnen de eerste twee banden
van deel 11 van het Koninkrijk der
Nederlanden in de Tweede Wereldoor
log, dat geheel is gewijd aan de voor
malige Nederlandse kolonie In 1985
en 1986 volgen nog eens twee banden,
die met name zullen handelen over de
jaren van de Japanse bezetting <1942-
1945). De Jong rekent af met de in
Nederland wijd verbreide opvatting
dat het allemaal niet zo erg is geweest
in de Oost. Het was wél erg Het is
altijd een verwijt geweest van de naar
Nederland teruggekeerde overleven
den uit Nederlands-Indie. dat de Ne
derlanders zo weinig belangstelling
hadden voor de strijd tegen de Japan
ners en uitsluitend gefixeerd waren
(zijn) op de oorlog en zijn nasleep in
Europa De Jong heeft alle feiten en
gebeurtenissen tot half maart 1942 op
onnavolgbare wijze op een rij gezet,
zodat niemand zich meer kan beroe
pen op onbekendheid. In details be
schrijft de historicus de hopeloze
strijd van de Nederlanders en hun
bondgenoten tegen een oppermachti
ge vijand, die in wreedheid en sadisme
niet onderdeed voor de Duitse oor
logsmisdadigers De Jong laat zich
uiterst kritisch uit over het Neder
landse koloniale beleid. Zijn typering
van een dubbele tragedie in Neder-
lands-Indië het tragische einde van
de Nederlandse politiek ten opzichte
van het eilandenrijk en de tragedie
van de stnjd tegen de Japanners,
geeft deel 11 van Het Koninkrijk der
Nederlanden in de Tweede Wereldoor
log een extra dramatisch tintje.
Dim
UNESCO-vredesprijs - De UNES
CO heeft de jaarlijkse prijs voor de
vrede dit keer toegekend aan de inter
nationale organisatie van artsen ter
voorkoming van een kernoorlog
IPPNW (International Physicians for
the Prevention of Nuclear War). De
beide voorzitters van de organisatie,
prof Bernard Lown uit de Verenigde
Staten en de Russische arts Evgueni
Chazov. zullen de prijs op het hoofd
kwartier van de VN-organisatie in
Parijs officieel in ontvangst nemen.
