coronation
street
een wonder
van
een tv-serie
ONVERBIDDELIJKE
TV-BESTSELLER
veertien
miljoen
britten
voor de
buis
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
PZC
Eu
V
Ike maandag- en
woensdagavond van
lalf acht tot acht uur is
ingeland, althans een
foot deel daarvan, ge-
loten. Dan wordt er weer
en nieuwe aflevering
litgezonden van de
leest onverbiddelijke
estseller die er ooit voor
e tv is gemaakt: Coro-
j ation Street. Zo'n aile-
j ering trekt met gemak
miljoen kijkers. Vrij-
:1 iedere week bezetten
twee uitgezonden epi-
les van Coronation
eet de eerste twee
laatsen op de lijst van
leest bekeken program-
la's van die week. En
lit voor een serie die al
||jna 24 jaar loopt!
irveelt Coronation Street de
itten dan nooit? Het enig
iiste antwoord op deze vraag
nee. De serie is een stukje
Jritse volkscultuur. Corona
ir onStreethóórt bij Engeland,
p dezelfde manier als de Big
tor cricket, het pond Ster-
Qsh and chips, thee met
lelk, en de oren van kroon-
tins Charles.
mlaafd
liljoenen zijn letterlijk verslaafd
unde gebeurtenissen in het straatje
in Manchester. Waarom? Een steek-
proef onder Engelse kennissen levert
-231 Jntwoorden op als: „Er wordt goed
upeeld. De karakters zijn zo levens
ein. Het is spannend. Het gaat over
ewone mensen en gewone gebeurte-
issen".
lidat laatste zo? Is Coronation Street
de eerste plaats realistisch? Na-
■iirlijk niet. al was het alleen maar
n-wege alle rampen die zich in deze
Mat opstapelen. Zo zijn in de loop
eiaren al zes verschillende vrouwen
cor misdadigers of gekken gegijzeld
unCj rreest. en zijn vijf babies onder
chts ^terieuze omstandigheden verdwe
en".: fcwelk ander onooglijk straatje vindt
«i zoiets? Maar de tekstschrijvers
[63 wel, om de boel een beetje aan
tgang te houden. Net zoals ze in de
der jaren talloze malen hoofdper-
»nen hebben moeten laten verdwij-
«n (auto-ongelukken zijn daarbij fa-
oriet) omdat de acteur of actrice die
«n speelde, overleed of gewoon geen
in meer had.
kar aan de andere kant: vergeleken
w Amerikaanse series als Dallas of
Dynasty is Coronation Street uiter
ste realistisch, alledaags, sullig zou
Sn bijna zeggen. De Amerikaanse
fodukten immers draaien om ont
ogen, moorden, branden, gek-
vreemdgaan en vergelijkbare
fJberanties.
pronation Street is lang zo extreem
Kt. De mensen die erin spelen zijn
j*t allemaal of heel mooi of heel
fecht of dan toch op z'n minst heel
ft- Ze zijn herkenbaar, ze spreken
®Noordengels dialect, het zijn typi-
üe vertegenwoordigers van de ar
rende klasse.
herleefd
^tijn ook overleefd, en hier raken
vrijwel zeker een van de belang-
Jfete redenen waarom Coronation
™tet in Engeland zo immens popu-
is. De serie gaat eigenlijk over
101 Engeland dat niet meer bestaat,
Sw waaraan velen goede herinne
ren hebben, of menen te hebben.
serie te maken over het leven in een
achterafstraatje in een van de noor
dengelse arbeidersbuurten, en be
steedde vele maanden aan studie van
dat onderwerp.
Zo bezocht hij tal van pubs in Man
chester, werkte zelfs een tijdje als
barman, sprak met tientallen mensen
in bussen en treinen, zwierf over
markten en maakte reisjes naar de
badplaats Blackpool, zoals het gemid
delde noordengelse arbeidersgezin
dat placht te doen. Met een uitge
werkt plan meldde hij zich vervolgens
bij de BBC.
Daar had men weinig belangstelling
(een beoordelingsfout waar de heren
van de BBC nóg spijt van hebbeni, en
dus ging Warren naar de commerciële
omroep Granada Television, geves
tigd in Manchester. Daar sloeg het
idee aan. zij het dat Warren's oor
spronkelijke werktitel. „Florizel
Street", gauw veranderd werd omdat
die straatnaam te veel aan een insec
ticide deed denken.
Zo werd „Coronation Street" geboren,
en de eerste aflevering ging op vrijdag
9 december 1960 in de lucht. Enkele
spelers die er toen bij waren, spelen
nog mee (de VARA begint met de
afleveringen die december 1983 in
Engeland getoond werden). Ken Bar
low, Albert Tatlock, Elsie Tanner en
Annie Walker zal menigeen zich nog
herinneren.
Jean Alexander als Hilda en Bernard
Youens als Stan Ogden in Coronation
Street.
en dan met alleen voor het privé-leven
van de acteurs en actrices die de
typetjes uitbeelden.
Nee. ook de gebeurtenissen in Corona
tion Street zelf zijn het onderwerp van
menig artikel. Dat groeide medio vo
rig jaar tot een hoogtepunt uit, toen in
de serie Deirdre moest kiezen tussen
haar man. de rechtschapen Ken, en
haar vriend, de showbink en mooipra
ter Mike.
Kranten lieten psychiaters aan het
woord, huwelijksadviesbureaus, com
puters, Lieve Lita's en organiseerden
zelfs opiniepeilingen, allemaal gecon
centreerd rond de vraag: „Wat moet
Deirdre doen?". Het was alsof het om
echte mensen ging. en voor veel Brit
ten was dat ook zo.
staaltjes
dagbladen
Bij Granada Television hebben ze
sterke staaltjes meegemaakt van het
vermogen van het kijkende publiek
om feit en fictie door elkaar te halen.
Geloof het of niet, maar het aantal
kijkers dat denkt dat Coronation
Street letterlijk uit het leven gegre
pen is, zou een flinke stad kunnen
vullen.
Voorbeelden zijn er te over. Toen Ena
Sharpies werd ontslagen, kreeg ze
honderden banen aangeboden. Ande
re kijkers stuurden haar personeel-
dige
Als de serie zich echt in het Manches
ter van vandaag zou afspelen, dan
zouden werkloosheid, drugsversla
ving onder jongeren, problemen van
culturele minderheden en dergelijke
figureren. Het winkeltje op de hoek
zou allang in de concurrentiestrijd
met een supermarkt ten onder zijn
gegaan.
Het textielfabriekje zou allang het
slachtoffer van de recessie zijn ge
weest, en in de Rovers Return zouden
werkloze tieners de tijd doden met
spelletjes Space Invaders. Niets van
dit alles vinden we in Coronation
Street, dat realisme van gisteren is,
nostalgie.
De inwoners van Coronation Street
zijn over het algemeen fatsoenlijke
lui. Ondanks al het gebekvecht, het
geroddel en de hypocrisie zijn het
stuk voor stuk goeie mensen, die een
buurman in nood spontaan helpen.
Een dergelijke gemeenschapszin is
ook in het Engeland van vandaag
schaars geworden. Ook het onder
werp is nostalgie geworden dus.
Deze theorie over Coronation Street
Julie Goodyear speelt Bet Lynch in
Coronation Street.
als in de eerste plaats een verbeelding
van de Good-Old-Days, wordt onder
steund door gebeurtenissen halverwe
ge de jaren '70. Toen was er een
nieuwe producer aangetrokken, een
bewogen man die zijn maatschappe
lijk engagement ook in de serie kwijt
moest.
En dus verschenen er zwarte weeskin
deren op het scherm, een -Zshandelde
vrouw, vandalisme, een soldaat die
uit Noord-Ierland terugkwam. De
kijkcijfers kelderden om pas weer het
oude niveau te bereiken toen de huidi
ge producer, Bill Podmore, het be
wind overnam en van Coronation
Street weer het vertrouwde produkt
maakte.
studie
De man die Coronation Street ver
zon, heet Tony Warren. Hij bedacht
in I960 dat het aardig zou zijn een
Die zijn er inmiddels in Engeland
niet meer allemaal bij. Elsie Tanner
(zij wordt gespeeld door Patricia
Phoenix), de wat verlopen schoon
heid met het warme hart, is dit jaar
na ruim 23 jaar Coronation Street
gestopt. De redenen daarvoor hebben
tientallen pagina's in de populaire
Britse dagbladen gevuld.
Net zoals de kranten vol hebben ge
staan over het vertrek van Len Fair-
clough. die vorig jaar uit de serie
geschreven werd wegens contract
breuk - hij had een boekje openge
daan over wat er zich achter de scher
men van Coronation Street allemaal
afspeelt.
De acteur Peter Adamson, die Len
Fairclough speelde, was echter enige
maanden daarvoor al onmogelijk ge
worden nadat hij was beschuldigd
van onzedelijke betasting van twee
meisjes in een zwembad (we hebben
het hier over het echte leven). Adam
son werd daarvan vrijgesproken,
maar hij kon niet meer in Coronation
Street, waar seks, geweld en lelijke
woorden taboe zijn.
De Britse populaire kranten, immer
als de kippen erbij als het erom gaat
het lezende publiek naar de mond te
schrijven, hebben een onblusbare be
langstelling voor Coronation Street,
henk dam
sadvertenties die ze uit hun plaatselij
ke kranten hadden geknipt. Als er een
huis in Coronation Street leeg komt te
staan, stromen de brieven toe van
kijkers die vragen of ze die woning
kunnen huren.
Toen het barmeisje van Rovers Re
turn wegging, informeerden tal van
meisjes of zij dan misschien in aan
merking zouden komen om... Er is de
brief van een dame die glazenwasser
Stan Ogden beleefd vroeg of hij mis
schien haar ramen ook wilde doen,
daar haar glazenwasser nooit kwam
opdagen.
Het maakt allemaal deel uit van het
wonder van Coronation Street. Een
niet minder groot wonder is dat deze
zo door en door Engelse serie in de
loop der jaren aan 18 landen ver
kocht is, waaronder Finland, Sierra
Leone, Griekenland en Thailand...
Pat Phoenix als Elsie Tanner ilinks)
en Veronica Doran als Motion Willis
in de langlopende Engelse serie Coro
nation Street van Granada Televi-
AI bij het betreden van het Granada Television-complex in
Manchester dringt de vergelijking met het Nederlandse omroepbe
drijf zich onweerstaanbaar op. De parkeerruimte bevat dofgrijze
reportagewagens die bij ons al geruime tijd zouden zijn bijgezet in een
museum. En wie gewend is aan de van alle denkbare gemakken
voorziene NOS-studio's wordt bij Granada even later onverbiddelijk
teruggeworpen in de jaren '50. Niettemin bevindt men zich in het hart
van 's werelds meest verkochte en langst lopende televisieserie.
Het meest sprekende bewijs ligt dat ik een heel sterk gezinsleven
een steenworp verderop. Een stil heo. Thuis ben ik gelukkig Ik ben
straatje met gevelrijen waarachter echt dol op mijn collega's in Coro-
geen mens huist. De aanblik van nation Street, maar ik houd hen
dit openluchtdecorcentrum is al bewust buiten mijn privé-leven".
meer dan twee decennia lang ver
trouwd bij vele miljoenen televisie- Eileen Derbyshire zegt in al die
kijkers in zo ongeveer alle delen jaren nooit echt naar een andere
van de wereld. Toch draait alles in rol te hebben verlangd. „Helemaal
Coronation Street om de mensen niet. Ik ben er gelukkig mee zoals
die er wonen. Dat bonte gezel- het nu gaat. Ik heb plezier in het
schap bestaat gewoon uit acteurs werk dat ook zoveel tijd opslokt
en actrices, maar daarvan willen dat je nauwelijks tijd hebt om je te
de meeste bewoners van het Ver- vervelen. Je moet gewoon een keu-
enigd Koninkrijk absoluut niet ho- ze maken. Dit is de mijne en ik heb
ren. Uit de nog altijd met postzak- er nog geen moment spijt van
ken vol aangevoerde correspon- gehad Bovendien biedt dit werk
dentie en ontmoetingen in levende een vrij grote mate van zekerheid
lijve blijkt steeds weer dat de en dat is tegenwoordig toch erg
Coronation Street-bewoners ook belangrijk",
in hun leven buiten het televisie- A0+niIe
scherm slechts m die ene rol wor- Ü61QIIS
den gezien. Terwijl Eileen Derbyshire de
knop richting privé-leven weer
Producer BUI Podmore wil dat ook omdraait, wordt in een van de
eigenlijk wel zo houden ..Het is in Granada-studio's gewerkt aan
feite een compliment voor onze kersverse opnamen. De entourage
werkwijze. Al vanaf het begin van is de befaamde pub Rovers Re
de serie komen de gebeurtenissen turn. Je hoeft de werkzaamheden
in de Street heel echt over. Men slechts enkele minuten te aan-
erkent er zichzelf in. De illusie dat schouwen om iets meer te begrij-
het allemaal realiteit is, willen we pen van het coronation Street-
niet verstoren. Tijdens hun con- succes. De scènes aan de bar wor-
tractperiode mogen de acteurs den pas dan definitief door de
daarom uitsluitend voor ons camera's geregistreerd als elk de-
werken. Het verschijnen in een taj| ;n orde is. Producer Podmore:
ander stuk in het theater zou een tyye nemen uitsluitend genoegen
eind kunnen maken aan dat mys- met het allerbeste. Als we dat niet
terie. Wij waarschuwen de acteurs zouden doen was het gauw afgelo-
er in het begin ook altijd voor dat pen met deze serie",
ze na een tijdje heel sterk zullen
worden vereenzelvigd met hun rol. Dat zelfde principe werd trouwens
De praktijk heeft uitgewezen dat ook onverkort gehanteerd bij de
het bij een beëindiging van het opnamen van de speciale afleve-
contract vaak lang duurt voordat ring voor de VARA-televisie Daar-
zij weer ander werk hebben. Het is m iaat Willem Ruis zich bijpraten'
helemaal afhankelijk van hun per
soonlijkheid of ze door die ver
trouwde rol kunnen heen breken".
bëgrip over de gebeurtenissen in de tien
Eileen Derbyshire die al vanaf jaar dat de Nederlandse televisie-
1961 de rol van Emily Bishop kijkers de serie hebben moeten
speelt, vindt het heel begrijpelijk ontberen. Podmore. „We hebben
dat er zo'n verbondenheid met de heel prettig gewerkt met Willem,
acteurs heerst. „We komen hier al Die man bezit een groot acteerta-
meer dan twintig jaar twee maal lent en spreekt voortreffelijk En-
per week bij de mensen binnen. Ik gels".
verbaas mij er dan ook in het Coronation Street. Het succes lijkt
geheel niet meer over dat men mij voorlopig onaantastbaar. De afle-
op straat en in brieven aanspreekt vering waarin een trouwerij was te
met Emily. Maar dat kan af en toe zien, werd gevolgd door achttien
ook moeilijke situaties opleveren, miljoen Britten en dat betekende
een hogere kijkdichtheid dan de
Toen ik de serie weduwe werd BBC haalde met de huwelijksre-
kreeg ik een heel ontroerende portage van prins Charles en Dia-
brief van een vrouw die mij wilde na. Journalisten proberen er nog
troosten. 'Lieve Emily, ik weet steeds op allerlei manieren vroeg-
precies hoe je je nu voelt want ik tijdig achter te komen hoe het
heb dat zelf ook allemaal doorge- verhaal in de serie zich ontwikkelt,
maakt'. Tja, en hoe moet je daarop Nieuws over Coronation Street
reageren? Ik vind dat soms heel haalt doorgaans de voorpagina's,
moeilijk". Over de vraag hoe lang dat alle
maal nog op deze wijze door kan
„In zekere zin bepaalt Coronation gaan, behoeft Bill Podmore niet
Street inderdaad mijn leven. Dat is meer na te denken: Voor eeuwig'
onvermijdelijk als je er al zo lang
zo intensief aan werkt. Toch lukt
dick versteeg
het mij heel aardig de knop om te Vanavond zaterdagbrengt
draaien. Mijn vader zei altijd: pro- de Vara de pseudo-documentaire
beer werk en privé zo strikt moge- over de toestand in Coronation
lijk te scheiden. Ik breng dat ook street op het scherm De nieuwe
consequent in de praktijk. Het serie begint maandag 8 oktober.
gaat mij extra gemakkelijk af om-
