Brazilië levert Suriname
grote hoeveelheid wapens
PZCfi
Doden
zwarte
bij rellen in
steden Z-Afrika
Weinig klaarheid in
chantage-zaakABP
Bijbel-lezend
Nederland
opgelet!
voor u:
VREES VOOR RUSSISCHE INVLOED
het weer
cm
n
Rustige herdenking van
akkoorden van Gdansk3
Wetsontwerp: bijstand
voortaan verplicht op
ex-echtgenoot verhalen
ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1984
PZC/ binnen-buitenland
DEN HAAG (GPD) - De achtergrond van de grootscheepse wapenleveranties van Brazilië aan
Suriname, is de vrees van de Braziliaanse regering dat de Russen via Cuba vaste voet krijgen
in haar buurland, zo verklaarde een woordvoerder van de Surinaamse Bevrijdingsraad
gisterochtend in een reactie op berichten uit Brazilië dat het Braziliaanse leger bezig is om
grote hoeveelheden wapens naar Suriname te verschepen. Op het ministerie van buitenland
se zaken in Den Haag toonde men zich nauwelijks bezorgd over deze wapenleveranties.
Suriname is een onafhankelijk land en wij zijn niet van plan om ons te bemoeien met de
binnenlandse aangelegenheden van Suriname, aldus de woordvoerder van dit ministerie.
Blijkens de informaties die de raad uit
Suriname recentelijk heeft gekregen
is de invloed van de Sowjet-Unie in
Suriname de laatste tijd sterk toege
nomen. Er wordt gewezen op een
onlangs gesloten visserijovereen
komst tussen Moskou en Paramaribo
waardoor Russische schepen het
recht krijgen om in de Surinaamse
wateren te vissen. Andere factoren die
de bezorgdheid van de Braziliaanse
regering hebben vergroot zijn de le
veranties van wapens van de Sowjet-
Unie via Cuba. van Noord-Korea. van
Libië en van Nicaragua, communis
tisch georiënteerde landen waarmee
het bewind Bouterse nauwe betrek
kingen heeft aangeknoopt. Er wordt
verder gerefereerd aan de bezoeken
van Surinaamse militaire missies aan
Nicaragua en Noord-Korea.
Volgens de Raad bestond er al sinds
vorig jaar een militaire samenwerking
tussen Brazilië en Suriname De chef
van de Braziliaanse veiligheidsraad,
Ventourini, is daarvoor speciaal naar
Suriname gevlogen. Op dat bezoek
volgde een tegenbezoek in mei vorig
jaar van de toenmalige premier Ali-
bux. Kennelijk is de Braziliaanse re-
h»
<1 zeeland
Vandaag
Een depressie boven Scandinavië die
gisteren veel wind veroorzaakte, trekt
vandaag naar het oosten en verliest
zijn greep op ons weer. Een uitloper
van een zwak hogedrukgebied boven
Zuid-Europa bepaalt vandaag en
morgen het weerbeeld boven Zeeland.
Er is minder wind vandaag en er
komen zonnige perioden voor, er kan
vooral vanochtend plaatselijk een bui
vallen, maar het blijft overwegend
droog. Er waait een meest matige
westelijke wind, de maximum tempe
ratuur bereikt vanmiddag ongeveer
22 graden.
Nautisch bericht
Wind: westelijk 2-3. mogelijk af en toe
4 Bfl: zicht: eerst slecht, later matig:
temperatuur kustwater: ruim 19 gra
den: afwijking waterstanden, geen
afwijking van betekenis; maximum
golfhoogte monding Scheldes tegen
de halve meter.
Vooruitzichten
Voor morgen: rustig weer, droog, met
zonnige perioden, zwak en verander
lijke wind. in de middag van zee.
Maximum temperatuur 24 graden.
Voor maandag tot en met woensdag:
opnieuw onbestendig, een depressie
trekt van Spanje naar Zuid-Engeland
en later de Noordzee. Er is dus een
toenemende bewolking en af en toe
regen, geleidelijk koeler. Uc ivestelij-
ke wind neemt tot krachtig toe.
ZON EN MAAN
2 september
Zon op 06.53 onder 20.25
Maan op 15.48 onder 23.31
3 september
Zon op 06 55 onder 20.22
Maan op 17.01 onder
Hoog water
ft
uur
uur
1111
Zaterdag 1 september
T-
Vlissingen
6 29
215
18 50
215
t
Terneuzen
6 56
237
19 16
237
Zierikzee
758
159
19.55
162
Hansweert
7.45
244
19.55
246
Wemeldinge
8.22
187
20.33
187
Kreekrak
8.23
217
20 33
217
e
Bruimsse
8.52
189
21 03
189
Zondag 2 september (F.K 12.30)
n
Vlissingen
7.11
192
19.43
194
e-
Terneuzen
7.40
212
20.08
216
et
Zierikzee
8.29
147
20 46
153
el
Hansweert
8.20
224
20 42
227
Wemeldinge
856
172
21 16
177
n
Kreekrak
8.58
201
21 17
205
Bruimsse
9.29
175
21 45
180
1
Maandag 3 september
Vlissingen
8 11
166
20.56
171
n
Terneuzen
834
185
21.18
192
e-
Zierikzee
9.16
132
21 54
143
0-
Hansweert
9.08
200
21 49
207
n
Wemeldinge
9.37
154
22 16
104
?e
Kreekrak
9.40
181
22 17
189
Bruinisse
10.11
158
22.43
167
Laag water
Zaterdag 1 s
eptcmber
Vlissingen
12.54
174
Terneuzen
1.17
218
13.26
187
Zierikzee
1.20
163
13.41
135
Hansweert
1.42
235
13.47
204
Wemeldinge
1.44
183
13 58
151
Kreekrak
202
212
14 15
174
Bruinisse
1.53
179
14 17
151
Zondag 2 september (EK 12.301
Vlissingen
1.19
186
13 41
161
Terneuzen
1.52
198
14 10
172
Zierikzee
2.01
151
14.29
130
Hansweert
2.16
215
14.42
189
Wemeldinge
224
170
14 42
147
Kreekrak
242
197
14 59
169
Bruinisse
2 36
168
15.00
147
Maandag 3 september
Vlissingen
2.13
166
14.45
149
Terneuzen
2.40
176
15.08
160
Zierikzee
2.56
138
15 28
128
Hansweert
3.00
194
1526
178
Wemeldinge
3.16
155
15 41
142
Kreekrak
3.34
180
15.57
163
Bruinisse
3.27
155
15.52
144
GDANSK (GPD/UPI/RTRjDPA) -
Lech Walesa heeft vrijdag de vier
de verjaardag van de zogenoemde
„akkoorden van Gdansk" her
dacht door een bloemenkrans te
leggen bij het monument voor de
tientallen arbeiders, die werden
doodgeschoten hij de onlusten van
1970.
De ondertekening van de akkoor
den van Gdansk vormde de inlei
ding voor het onstaan van het
inmiddels verboden vakbond Soli-
daireit. Walesa riep een menigte
aanhangers op zich te verspreiden
om spanningen te voorkomen. De
politie greep niet in bij de kransleg-
ging, die ongeveer vijf minuten
duurde.
Het monument, dat bestaat uit drie
kruisen, bevindt zich op een plein
voor de Leninwerf, waar Walesa
werkt als elektromonteur. Walesa
sprak zijn voorgenomen toespraak
met felle aanvallen op de regering
niet uit.
Twee oud-leden van de onder
grondse leiding van het Poolse vak
verbond Solidariteit <TKK) zijn
vrijdagmiddag samen met hun
echtgenoten aangehouden in Wro
claw, waar zich ernstige ongere
geldheden hebben voorgedaan tus
sen demonstranten en politie.
Toen enkele duizenden aanhangers
van Solidariteit probeerden in het
centrum van Wroclaw een demon
stratieve tocht te houden werden
zij door Zomo's, leden van de op
roerpolitie, verspreid met het wa
terkanon. traangas en knuppels.
Aan het begin van de avond duur
den de ongeregeldheden tussen be
togers en politie nog voort.
Met een bloem in zijn hand maakt Lech Walesa het V-teken bij het
verlaten van zijn werk, de Lenin scheepswerf in Gdansk, waar hij door
honderden aanhangers werd toegejuicht.
gering geschrokken van de toenemen
de Russische invloed in het buurland
en heeft daarom in het kader van deze
overeenkomst besloten om wapens te
leveren aan het Bouterse bewind, zo
verluidt in kringen van de raad. Men
verwacht ook dat de Brazilianen mili
taire instructeurs naar Suriname zul
len sturen.
De wapenleveranties passen in het
beleid van de Braziliaanse regering.
In december 1982, kort na de execu
ties van vijftien prominente Surina-
mers in opdracht van Bouterse, ver
klaarde de Braziliaanse minister van
buitenlandse zaken Guereiro dat
Brazilië zal ingrijpen wanneer zijn
nationale veiligheid in gevaar komt,
aldus een woordvoerder van de Suri
naamse bevrijdingsraad. Met de mas
sale wapenzendingen probeert de
Braziliaanse regering de invloed van
de Sowjet-Unie in Suriname te keren.
Ook wil zij daarmee Suriname op
militair terrein aan zich verplichten,
zo wordt gezegd.
Uit Brazilië is volgens een insider in
de Braziliaanse wapenindustrie een
lading militaire voertuigen en wapens
en munitie onderweg naar Sunname.
die naar zijn oordeel neerkomt op
bijna volledige vervanging van het
Surinaamse wapenarsenaal.
Het gaat, naar hij zei, om zeker zes
pantservoertuigen met 90-mm-kanon,
drie van het type .Cascavel' en dne
van het type .Urutu' en verder jeeps,
militaire vrachtauto's. FAL-geweren
zowel als pistolen, zoals door de poli
tie worden gebruikt, en een lading
munitie. De zegsman kon evenwel
geen verdeling geven tussen de hoe
veelheid munitie en die van de wa
pens.
Een Braziliaans blad, .Folha de Sao
Paulo', had donderdag gesproken van
een zending van 25 militaire voertui
gen en 47 ton wapens en munitie uit
Brazilië met een Chileens schip be
stemd voor Suriname of Nicaragua.
Afrikaans Ontwikkelingsfonds -
Nederland zal 104 miljoen gulden bij
dragen voor de vierde aanvulling van
het Afrikaans Ontwikkelingsfonds.
Dat heeft het kabinet vrijdag beslo
ten. Nederland neemt daarmee 2,4
procent van de totale middelenaan
vulling voor zijn rekening.
LONDEN 8 Te zien op de Alternatieve AutomobieUentoonsteUmgin Londen isom. deze bolide, uitgerust met 2
V-8 motoren met een inhoud van totaal 7 liter, twee versnellingsbakken, twee cardanassen en twee differentiëlen.
De topsnelheid van dit moois ligt rond de 230 kmiu. De prijs is helaas niet bekend
BOYCOTACTIES TEGEN GESCHEIDEN ONDERWIJS
JOHANNESBURG (UPI) - Bij ongere
geldheden in enkele zwarte woonste
den in de buurt van Johannesburg
(Zuid-AFrika) zijn donderdag drie
jongeren doodgeschoten, zo deelde
een politiewoordvoerder, majoor
Christiaan Crafford mee.
In Kathlehon en Daveytown. op 24
kilometer ten zuiden van Johannes
burg, kwamen twee jonge zwarten om
toen de politie het vuur opende op een
menigte van respectievelijk 1 000 en
200 jongeren die bestelauto's met ste
nen bekogelden, plunderden en in
brand staken.
In Daveytown viel bovendien een ge-
wonde en werd later op de dag het lijk
van een 14-jaar oude jongen gevon
den. Crafford zei dat niet duidelijk is
of hij door politiekogels ls omgeko
men.
De ongeregeldheden houden verband
met de boycotacties op zwarte scho
len. uit protest tegen het gescheiden
onderwijs, het gebruiken van lijfstraf
fen en het niet toestaan van studen
tenraden. Tot dusver zijn bij rellen zes
doden gevallen.
Donderdag kregen circa 30.000 zwarte
scholieren geen les. omdat ze zelf
wegbleven of omdat hun school van
wege de boycotacties door de autori
teiten was gesloten.
Actie
De internationale federatie van dien
stenhonden gaat een actie voeren
voor de vrijlating van een Zuidafri-
kaanse vakbondsman. Het gaat om
Duma Nkosi (28 jaar), die bij een
vestiging van de Makro in Johannes
burg werkt. Op 4 juni jl. werd hij
gevangen genomen krachtens de zo
genaamde veiligheidswetgeving. De
werkelijke reden is niet bekend; ver
moedelijk zijn het Nkosi's vakbonds-
DEN HAAG (GPD) - Sociale diensten koming te geven m de gestegen kos- activiteiten,
zullen in de toekomst verplicht zijn ten van de diensten Premier Lubbers £k0S1 15 actief lid van ae Zuidarn-
bijstandsuitkeringen aan gescheiden kon gisteren niet meedelen hoeveel kaaiJse zusterorganisatie van de Dien
vrouwen te verhilen op hun gewezen deze extra uitkering zal bedragen. stenbond FNV Hjj was in januari van
echtgenoot indien deze weigert ali- jn&r in ons land op bezoek en
menfatie te betalen Het kabinet Debestaand? regeling wordt verder bezocht onder meer de Makrovesti-
betalen. He t^ kabinet ondermeer uitgebreid met een terug- ging in Best (NB). Op aandrang van
vorderingsprocedure van de betrok- de Dienstenbond FNV heeft de SHV
kene zelf. waarbij een beroep op de .moederbedrijf van Makro. ervoor ge-
Kroon mogelijk is. Bij de verhaals- zorga dat Nkosi's gezin met van inko-
plicht is een beroep op de burgerlijke men blijft verstoken
rechter mogelijk. of het Nederlandse concern verdere
stappen onderneemt ten gunste van
deze werknemer, is de bond niet be
kend. Het ministerie van buitenland
se zaken heeft inmiddels toegezegd
stappen te ondernemenom Nkosi vrij
te krijgen.
Kabinet: vrijwillige
verzekering opheffen
(Slot van pagina 1)
met name medische specialisten,
tandarts-specialisten en tandartsen.
Die tarieven zijn nog fors hoger dan de
ziekenfondsprijzen Ze moeten over
de hele lime omlaag. De ziekenfond
sen reageren hierop door te zeggen
dat zij wel op de rem blijven staan,
maar dat de kostenverhoging ook
mogelijk blijft doordat er meer specia
listen mogen komen in de ziekenhui
zen. ,.En dat is bepaald geen rem aan
die kant", aldus een woordvoerder
vrijdagavond, „meer specialisten be
tekent voor ons ook meer kosten"
„Moreel verwerpelijk", vindt de VNZ
het kabinetsvoorstel omdat hiermee
in feite de particuliere ziektekosten
verzekeraars worden beloond voor
„hun jarenlang slecht gedrag". Ze
hebben immers op grond van eigen
commerciële belangen leeftijdspre
mies ingevoerd, waardoor de noodza
kelijke solidariteit tussen ouderen en
jongeren werd doorbroken.
heeft vrijdag ingestemd met deze
wijziging van de bijstandswet. Tot
nu toe hadden gemeentelijke sociale
diensten slechts het recht bijstands
uitkeringen te verhalen.
Volgens staatssecretaris De Graaf (so
ciale zaken i. die al eerder samen met
minister Ruding (financiën) deze
voorstellen aangekondigd heeft, mag
een gemeente in het vervolg nog
slechts in bijzondere gevallen en in
dien er dringende redenen voor zijn,
afzien van het verhalen van de uitke
ring. In totaal moet deze hardere
aanpak de overheid 100 miljoen per
jaar opleveren.
Het wetsontwerp tot wijziging van de
bijstandswet is inmiddels voor advies
toegezonden aan de Raad van State
Nog dit najaar zal de Kamer het
ontvangen. Het is de bedoeling dat de
maatregel op 1 januari van kracht
wordt.
Ten einde tegemoet te komen aan
bezwaren van de sociale diensten is
besloten de gemeenten een tegemoet-
GETUIGEN HEBBEN NIETS TE MELDEN
ZWOLLE (GPD) - De vijf ambtenaren
van het Algemeen Burgerlijk Pen
sioenfonds, die vrijdag voor de Zwol
se rechtbank zijn gehoord, hebben de
zakenman Willem Meijer nauwelijks
een stap verder geholpen in zijn
poging aan te tonen dat hij ten on
rechte in een rapport over de ABP-
affaire een chanteur is genoemd.
Meijer heeft in het verleden gepro
beerd een aantal onroerend-goedpro-
jecten aan het ABP te verkopen door
het pensioenfonds te chanteren Al
thans, dat is de conclusie van oud
minister Gruijters die vorig jaar zo
mer in opdracht van minister Riet
kerk .binnenlandse zaken) een onder
zoek instelde naar malversaties bij
het ABP Meijer zegt grote financiële
schade te hebben geleden door de
beschuldiging aan zijn adres. Aan de
hand van de getuigenverhoren hoopt
hij een gerechtelijke procedure tegen
Gruijters aan te spannen, waarin hij
tien miljoen gulden aan schadever
goeding wil eisen.
De vice-president van de Zwolse
rechtbank, mr. J. Schunck, wil van de
getuigen alleen weten wanneer en op
welke gronden Gruijters de term
„chanteur" heeft gebruikt. Vragen die
betrekking hebben op de zogenaamde
Poot-affaire (de tennishallenexploi
tant. die failliet ging toen hij weigerde
nog langer steekpenningen aan de
directeur beleggingen van het ABP,
Masson, te betalen) mogen niet wor
den gesteld.
Alleen getuigen met wie Gruijters
tijdens zijn onderzoek heeft gespro
ken, kunnen dus iets vertellen over de
gronden waarop de voormalige be
windsman tot de betiteling „chan
teur" kwam. Van de vijf getuigen, die
gisteren voor de rechtbank versche
nen, waren er maar twee die destijds
met Gruijters hebben gesproken. De
drie anderen werden, nadat de vice-
president door het stellen van twee
vragen had geconstateerd dat zij niet
door Gruijters waren gehoord, huis
waarts gezonden.
Onoirbcire druk
Kernpunt van de kwestie is de brief
die Meijer in november 1982 aan
Masson heeft gezonden. Daarin stelde
hij Masson voor dat het ABP een
aantal projecten van hem zou kopen,
waardoor voor hel ABP onaangena
me publiciteit (het aannemen van
steekpenningen door Masson) achter
wege zou kunnen blijven. Twee ge
tuigen hebben gisteren gezegd die
brief te kennen. Zij waren van me
ning, dat Meijer onoirbare druk op
Masson had uitgeoefend en zij heb
ben die mening ook tegenover Gruij
ters geventileerd.
Een van die getuigen was mr Put-
zeist, het hoofd van de juridische
sector van de staf beleggingen van het
ABP. Hem was de brief van Meijer
door Masson voorgelegd en hij advi
seerde Masson AB P-advocaat Wou
ters in te schakelen Putzeist legde
zelf het contact met Wouters. De
andere getuige was drs. Moorman,
hoofd van de onderafdeling exploita
tie onroerend goed van het ABP
Tegenover Gruijters had hy verklaard
„verbaasd te zijn dat het ABP zaken
deed met zo'n man (Meijer) en onder
zo'n dwang"
De advocaat van Meijer, mr. Kuhn,
wilde van de getuigen weten - maar
hij kreeg daar geen kans toe - of
Gruijters bekend was met het zwart
boek dat door personeelsleden van
het ABP is opgesteld. In dat zwart
boek wordt de top van het ABP
beschuldigd van het aannemen van
steekpenningen. Gruyters heeft in
zijn rapport geen aandacht aan het
zwartboek besteed.
Bent u opzoeknaareen nieuwe bijbel, een bijbel vooruwkinderen,
een bijbelleesrooster Bij het Nederlands Bijbelgenootschap
hebt u volop keuze Voor uzelf, voor uw kinderen of om cadeau te
geven Al onze uitgaven worden uitvoerig besproken in onze uit
gebreide catalogus Vraag deze even aan Dat is heel eenvoudig
Onderstaande bestelbon uitknippen, invullen en
opsturen En u ontvangt onze catalogus geheel gratis
Nederlands Bijbelgenootschap JA,
JL»^
BESTELBON
I
Stuur mij geheel gratis uw uitgebreide catalogus met al
uw bijbels, bijbelgedeelten voor kinderen en uw hulpmiddelen
bij het bijbel-lezen
Postcode/Plaats
Deze bon m open enveloppe zenden aan
Nederlands Bijbelgenootschap. Antwoordnummer 272.2000 VC Haarlem
Directie
K Scherphuis W F de Pagter en
F van de Velde
Hoofdredactie
M. P Dieleman en C. van der Maas
KANTOREN
Vlissingen
Walstraat 56-60,
4381 EG Vlissingen.
iel (01184) 15144
Middelburg.
Markt 51. 4331 LK Middelburg,
tel. 1011801 27651
Goes
Grote Markt 2, 4461 AJ Goes,
tel. (01100) 16140
Terneuzen:
Nieuwstraat 22.
4531 CW Terneuzen,
iel. (01150) 94457
Hulst
Steenstraat 6, 4561 AS Hulst,
tel. (01140) 14058
In de avonduren is de centrale
redactie bezel van zondag t m vrij
dag vanaf 19 00 uur (01184) 15144
Opening kantoren
Van maandag t m vrijdag van 08.00
tot 17 00 uur.
's Zaterdags in Goes. Vlissingen en
Middelburg van 08 00 tot 10 30 uur.
Telefoonnummers buiten
kantooruren
Expeditie (01194) 511.
Advertentie-afdeling: (01186) 1584.
Redactie (011841-14796
Overlijdens advertenties maandag-
m vrijdagavond van 20 30 tot
22 00 uur (01184) 15144 Zondag
avond van 20 00 tot 22.00 uur.
Abonnementsprijzen
per kwartaal 62.80: franco per
post f 74.- per maand f 21.65.
laarabonn f 245.-. losse nummers
f 1.- (alle bedragen inclusief 5 pet
btw.)
Postrek. nr 3754316, t.n.v PZC
ab.rek. Middelburg
Advertentietarieven
124 cent per mm: minimumprijs per
advertentie 18,60, ingezonden
mededelingen 2V2 x tarief
Voor brieven bureau van dit blad
f 4.50 meer.
Volledige tarieven met contractprij
zen op aanvraag
Alle advertentieprijzen exclusief 5
pet btw.