LOS ANGELES en de geldklopperij k PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT »'5i PZC 1 Als morgen (zondag) in Los Angeles de eer ste Olympische kam pioen op zijn weg naar het ere-podium wordt begeleid door de harde I klanken van een trom pet, geniet Arthur P. Lo- Jwing op Hawai van het zachte geruis van de wind die door de palmen speelt. De sportieve prestaties en alle cere moniële poespas daar omheen kan de tandarts uit Los Angeles aan de poorten van de Stille Oceaan gestolen worden. Net zomin als hij, zijn vrouw en zijn twee kin deren zich in deze zon overgoten weken zullen bekommeren over dc veiligheid van het in Los Angeles samengekomen olympische gezelschap, de te verwachten ver keerschaos, de jeugdben des of de veelbesproken luchtverontreiniging. Die kwelgeesten van een mil joenenstad-zonder-hart gaan volledig aan Arthur P. Lo wing voorbij. Dat zijn de zor gen van Peter Ueberroth, de doordouwer, die de 23e Olym pische Zomerspelen naar Los Angeles haalde, maar aan wie de tandarts het wel te danken heeft dat hij en zijn gezin zich drie weken lang in weelde unnen baden. En daarbij krijgt Arthur P Lowing nog geld op de koop toe. een niet zo misselijk bedrag ook, „want als ik na drie weken in LA terugkom", zo weet een van de tienduizenden profiteurs van de Spelen van Los Angeles, „ben ik 14.000 dollar rijker". Omgerekend m Nederlandse guldens komt dat neer op zo'n slordigp 45 mille, ofwel een voor Nederlandse begrippen boven- modaal jaarsalaris. Want voor de vol ledig verzorgde vakantie voor vier personen op Hawaï bracht het reisbu reau de tandarts 9000 dollar in reke ning, iets meer dan eenderde van de huursom (23,000 dollar), die twee En gelse echtparen neertelden voor zijn, het zij gezegd, riante optrekje in Be verly Hills. prijsopdrijving Schandalig?, zegt u Maar hoe kom je daar nou bij. Amerika is toch het land Van de free-enterprise, de vrije onder- ïeming. Je kunt verkopen of verhuren »at je wilt, de prijs maak je zelf ook naar uit. En kan Arthur P. Lowing iet helpen dat vier Engelsen 70.000 pilden neer willen tellen om „de bes- e. de mooiste en de meest sensatione e Spelen" (citaat Ueberroth) van na- >ij mee te maken? Maar echt blij was le organisatie niet met die wanstalti- prijsopdrijverij. „Het is een schan- le, bijna misdadig", foeterde George Iroder van het LAOOC, het orgamsa- iecomité van de Spelen, een paar naanden geleden tegenover een Ne- lerlandse verslaggever. „Maar we (ouden toch wel gek zijn", reageerde Ie huizenbezitters en hoteliers in Bor, „als we niet zouden inspelen op de enorme belangstelling voor deze Zomerspelen". De prijzen gingen daardoor sneller omhoog dan de vaart waarmee Carl Lewis afstevent op het bijna legenda rische wereldrecord verspringen van Bob Beamon. Want dat hoogtepunt van deze Zomerspelen wil kennelijk niemand missen. Hotelkamers waar voor een paar weken geleden nog 60 dollar werd berekend, brengen nu tenminste het drievoudige op. Ge dwongen. dat wel. „Want je komt nergens goedkoper terecht", verze kerde hotelmanager Jim Fulton een Nederlandse verslaggever op zijn verkenningstocht door Amcrika's meest geindustrialiseerde metro pool. kassa Er zijn voorbeelden in overvloed van het winstbejag bij de Spelen van Los Angeles, die ook zonder twijfel de geschiedenis zullen ingaan als de Spe len van de commercie. Maar ook als de onbetaalbare Spelen voor de tien duizenden bezoekers van buiten de Verenigde Staten. „Voor geld", zo ontdekte de Nederlandse chef de mis sion. Tjeerd van Wimersma Greida- nus al rap, gaat hier alles om. En dan zowel letterlijk als figuurlijk Want o wee als de GPD. de combinatie waar toe deze krant behoort, niet tijdig het geld zou hebben gestort voor de wan den van de 36 vierkante meter pers ruimte die werd afgehuurd in het immense Convention Centre, een soort veredelde Groenoordhal Tien tegen een dat de toch al wankele kartonnen staanders zouden zijn neergehaald. Op het gevaar af dat de Cubanen, die voor vier weken onze buren zijn, in grote woede zouden zijn ontstoken, Want ook de persver tegenwoordigers uit het land dat deze Spelen boycotten hebben 11,5 dollar per voet voor diezelfde wan den moeten neertellen. Overal waar je gaat of staat rinkelt de kassabei onophoudelijk. Misschien is dat wel een van de redenen geweest waarom de Oostbloklanden met een zwakke valuta deze Spelen mijden. In de DDR staat een dollar tenslotte gelijk aan 13 marken. Want met de organisatie van deze Spelen mag dan heel wat minder geld (1,9 miljard gulden i zijn gemoeid dan met de Zomerspelen van Montreal (4.5 miljard) en Moskou (9 miljard), voor de media en de bezoekers grenzen de bedragen die in rekening worden ge bracht aan het absurde. Behulpzaam en vriendelijk als de Amerikanen bij deze Spelen zijn, is iedereen bereid je overal mee te helpen, maar tegelijk kloppen ze de argeloze bezoeker met een brede smile op het gezicht de ene dollar na de andere uit de zak vriendenprijs Een extra bureau in de persruimte9 Geen enkel probleem. Maar het prijs kaartje dat er aan hangt. 250 gulden brengt je onmiddellijk tot andere ge dachten. Je kunt tenslotte ook werken aan een plank op twee schra gen en dan ben je voor pakweg 60 gulden klaar. Maar je zult toch ten minste een stoel moeten hebben. Voor een vriendenprijs van 50 gulden wordt die stoel per omgaande bezorgd. Een asbak... No problem. Dat is dan 3 gulden. Maar voor die 1200 dollar heb je dan ook een eigen werkruimte, met een eigen schrijfmachine, a raison van 300 gulden, en een eigen toegangs deur, waarvoor echter wel weer 350 gulden moest worden neergeteld. Maar die deur kur. je dan ook open en dicht doen. Want in Los Angeles gaat voor niks de zon op, de smog en de hitte krijg je op de koop toe. Geld is in deze weken het steekwoord in de meest ongezon de stad van de Verenigde Staten. Want alles draait om de dollar. En daarvan kunnen Amerikanen nooit genoeg krijgen. Hij hoeft het maar te ruiken, of hij is er als de kippen bij. Zoals de eigenaar van ons huurhuis, die elke dag 1100 gulden toucheert, maar zonder met de ogen te knippe ren 220 gulden extra vroeg omdat we een collega voor een paar nachten onderdak wilden verschaffen. kapitalisme Het pact met de Big Business dat Los Angeles onder impulsen van money maker Peter Ueberroth heeft geslpten is even gênant als gigantisch. De voormalige eigenaar van een reisbu reau. die zijn handelsgeest vijf jaar geleden in dienst stelde van het „olympisch ideaal" en zich de toorn van de Grieken op de hals haalde door de estafetteploeg met de olympische vlam voor 3000 dollar per kilometer te verkwanselen, gaf de aanzet tot het grootste commerciële sportevene ment dat ooit werd gehouden. En daar schaamt hij zich beslist niet voor, maar is eerder razend trots op de creatie die hij heeft geschapen, maar ook als de dood zo bang dat zijn werkstuk alsnog door geweld wordt albert geesing verstoord. „De Olympische Spelen van Los Angeles", sprak hij al jaren geleden, „zullen een etalage van het vrije ondernemerschap en het kapi talisme zijn". Vervolgens strikte de gewiekste zakenman 30 sponsors, die te zamen 117 miljoen dollar bijschre ven op het huishoudboekje van de voorzitter van het organisatiecomité. De televisierechten verkocht Ueber roth voor bijna het drievoudige (225 tegen 87 miljoen dollar) van het be drag dat Moskou vier jaar geleden mocht incasseren. Maar toen het Westduitse ZDF zich twee weken meldde om opnamen te mogen ma ken van het Colosseum mocht dat slechts op voorwaarde dat 14.000 dollar werd betaald. Dat was zelfs de Duitsers te gortig. Nu de komende weken het oog van de hele wereld op Los Angeles is gericht, is de Amerikanen ook niets te dol. Ter meerdere eer en glorie van de organi satoren werd begin deze week ten stadhuize van Tom Bradley een re ceptie gehouden voor zo'n 1500 nota belen. De kosten: 110.000 dollar, ofwel zo'n slordige 350.000 gulden. Want krenterig zijn ze in Los Angeles niet als het gaat om de presentatie van deze Money-Games Geen mens die zich daar aan stoort, nu Los Angeles aan de vooravond staat van de groot ste party die de stad ooit heeft gege ven parkeren In schril contrast tot de glanzende limousines waarmee de IOC-bestuur- ders zich na afloop van die receptie naar hun hotels lieten vervoeren, staan de huurauto's die bij duizenden rondrijden op de overbevolkte free ways. Want ook de autoverhuurders maken in deze weken gouden tijden door. Het goedkoopste voertuig kost normaal zo'n 20 dollar per dag. nu vragen de verhuurders het dubbele voor een simpele Ford of Toyota. Speciale aanbiedingen zijn er vanzelf sprekend met, want dat doe je alleen als je klanten wil trekken En daaraan is in deze weken geen gebrek. Wel aan parkeerplaatsen. Maar ook daarvoor heeft de organisatie gezorgd. Tegen betaling van 320 gulden mag de auto twee weken lang parkeren bij het perscentrum, de wielerbaan of het zwemstadion. Echter wel met die aan tekening datje voor elke accommoda tie een aparte kaart nodig hebt. Kassa dus. Over belangstelling voor diverse sportevenementen heeft het LAOOC al evenmin te klagen. Op een enkele uitzondering na zijn alle evenemen ten uitverkocht en is er nog slechts een beperkt aantal kaarten verkrijg baar voor takken van sport die in de Verenigde Staten anders nauwelijks tot de verbeelding spreken. Maar verliefd als de Amerikaan is op de pracht en praal moet de openingsce remonie het pronkstuk van de Spelen worden. En vooral daarvoor zijn de Amerikanen bereid diep in hun geld buidel te lasten. Althans zij, die het zich financieel kunnen permitteren om bedragen neer te tellen die verge lijkbaar zijn met het maandsalaris van de gemiddelde arbeider. Want aan dat deel van de bevolkingsgroep zijn deze Spelen niet besteed. Zij mogen slechts voor de televisie mee warig toekijken hoe er met geld wordt gesmeten. Op de tribunes in het Colosseum, waar 92.000 bezoekers een plaats kun nen vinden, zitten de mensen die er 100 dollar of mfeer voor over hebben om die show in levende lijve te aan schouwen. De prijs die daarvoor deze week werd betaald grenzen aan het absurde. In de advertentiekolommen van de kranten en zelfs op de kabelte levisie werd er openlijk geadverteerd met plaatsbewijzen, waarvan de prij zen varieerden van 200 tot 550 dollar voor een toegangskaartje voor de ope ningsceremonie De zwarthandelaren, in Amerika „scalpers" genoemd, de den derhalve uitstekende zaken en dat weer tot grote woede van het LAOOC, dat met kon verhinderen dat een fiks aantal entreebewijzen in han den viel van makelaars „Het kopen van kaartjes is net als seks. Je moet weten met wie je in bed ligt te kroelen", hield Brian Harlig, mede-eigenaar van Good Times en verantwoordelijk voor de distributie van kaarten, de lezers van zijn krant deze week voor. Tegelijk drukte Good Times de lijst van evenemen ten af naarvoor nog een beperkt aantal kaarten beschikbaar is. Maar wie werkelijk in topsport geïnteres seerd is. maar niet over een gevulde portemonnee beschikt, kan beter thuis blijven. Want ook in dat opzicht weet Los Angeles van prijzen. Atle tiek, zwemmen en boksen spannen daarbij de kroon. Want wie geen genoegen neemt met series en voor- wedstrijden moet (officieel) 50 dollar neertellen voor een plaatsbewijs. De hockeyfinale daarentegen kost de be zoeker slechts de luttele som van 6 dollar. Maar de werkelijke winnaars van deze Zomerspelen staan in de komende dagen niet op het ere-podium. Want dat zijn de machtige zakenlieden, de middenstanders -en de huizenbezit ters. die zich watertandend op het grootste sportfestival ter wereld heb ben gestoord en de zakken rijkelijk hebben gevuld. Het mag daarom ook nauwelijks verbazing wekken dat een groot deel van de bevolking van Los Angeles deze Zomerspelen met grote scepsis gadeslaat en zich ook op geen enkele manier verwant voelt met deze verkochte Spelen. Zelfs vier gouden medailles voor Carl Lewis zullen daar in geen verandering brengen. Daarom zullen deze Spelen ook niet alleen de geschiedenis ingaan als de Spelen van de commercie en als de gekortwiekte Spelen door de absentie van de Oost bloklanden. maar ook als de Spelen die geen hart hebben in een stad die op geen enkele manier sfeer uitademt van een olympische stad.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1984 | | pagina 13