LOS ANGELES
en de geldklopperij
k
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
»'5i
PZC 1
Als morgen (zondag) in
Los Angeles de eer
ste Olympische kam
pioen op zijn weg naar
het ere-podium wordt
begeleid door de harde
I klanken van een trom
pet, geniet Arthur P. Lo-
Jwing op Hawai van het
zachte geruis van de
wind die door de palmen
speelt. De sportieve
prestaties en alle cere
moniële poespas daar
omheen kan de tandarts
uit Los Angeles aan de
poorten van de Stille
Oceaan gestolen worden.
Net zomin als hij, zijn
vrouw en zijn twee kin
deren zich in deze zon
overgoten weken zullen
bekommeren over dc
veiligheid van het in Los
Angeles samengekomen
olympische gezelschap,
de te verwachten ver
keerschaos, de jeugdben
des of de veelbesproken
luchtverontreiniging.
Die kwelgeesten van een mil
joenenstad-zonder-hart gaan
volledig aan Arthur P. Lo
wing voorbij. Dat zijn de zor
gen van Peter Ueberroth, de
doordouwer, die de 23e Olym
pische Zomerspelen naar Los
Angeles haalde, maar aan wie
de tandarts het wel te danken
heeft dat hij en zijn gezin zich
drie weken lang in weelde
unnen baden.
En daarbij krijgt Arthur P Lowing
nog geld op de koop toe. een niet zo
misselijk bedrag ook, „want als ik na
drie weken in LA terugkom", zo weet
een van de tienduizenden profiteurs
van de Spelen van Los Angeles, „ben
ik 14.000 dollar rijker". Omgerekend
m Nederlandse guldens komt dat neer
op zo'n slordigp 45 mille, ofwel een
voor Nederlandse begrippen boven-
modaal jaarsalaris. Want voor de vol
ledig verzorgde vakantie voor vier
personen op Hawaï bracht het reisbu
reau de tandarts 9000 dollar in reke
ning, iets meer dan eenderde van de
huursom (23,000 dollar), die twee En
gelse echtparen neertelden voor zijn,
het zij gezegd, riante optrekje in Be
verly Hills.
prijsopdrijving
Schandalig?, zegt u Maar hoe kom je
daar nou bij. Amerika is toch het land
Van de free-enterprise, de vrije onder-
ïeming. Je kunt verkopen of verhuren
»at je wilt, de prijs maak je zelf ook
naar uit. En kan Arthur P. Lowing
iet helpen dat vier Engelsen 70.000
pilden neer willen tellen om „de bes-
e. de mooiste en de meest sensatione
e Spelen" (citaat Ueberroth) van na-
>ij mee te maken? Maar echt blij was
le organisatie niet met die wanstalti-
prijsopdrijverij. „Het is een schan-
le, bijna misdadig", foeterde George
Iroder van het LAOOC, het orgamsa-
iecomité van de Spelen, een paar
naanden geleden tegenover een Ne-
lerlandse verslaggever. „Maar we
(ouden toch wel gek zijn", reageerde
Ie huizenbezitters en hoteliers in
Bor, „als we niet zouden inspelen op
de enorme belangstelling voor deze
Zomerspelen".
De prijzen gingen daardoor sneller
omhoog dan de vaart waarmee Carl
Lewis afstevent op het bijna legenda
rische wereldrecord verspringen van
Bob Beamon. Want dat hoogtepunt
van deze Zomerspelen wil kennelijk
niemand missen. Hotelkamers waar
voor een paar weken geleden nog 60
dollar werd berekend, brengen nu
tenminste het drievoudige op. Ge
dwongen. dat wel. „Want je komt
nergens goedkoper terecht", verze
kerde hotelmanager Jim Fulton een
Nederlandse verslaggever op zijn
verkenningstocht door Amcrika's
meest geindustrialiseerde metro
pool.
kassa
Er zijn voorbeelden in overvloed van
het winstbejag bij de Spelen van Los
Angeles, die ook zonder twijfel de
geschiedenis zullen ingaan als de Spe
len van de commercie. Maar ook als
de onbetaalbare Spelen voor de tien
duizenden bezoekers van buiten de
Verenigde Staten. „Voor geld", zo
ontdekte de Nederlandse chef de mis
sion. Tjeerd van Wimersma Greida-
nus al rap, gaat hier alles om. En dan
zowel letterlijk als figuurlijk Want o
wee als de GPD. de combinatie waar
toe deze krant behoort, niet tijdig het
geld zou hebben gestort voor de wan
den van de 36 vierkante meter pers
ruimte die werd afgehuurd in het
immense Convention Centre, een
soort veredelde Groenoordhal
Tien tegen een dat de toch al wankele
kartonnen staanders zouden zijn
neergehaald. Op het gevaar af dat de
Cubanen, die voor vier weken onze
buren zijn, in grote woede zouden
zijn ontstoken, Want ook de persver
tegenwoordigers uit het land dat
deze Spelen boycotten hebben 11,5
dollar per voet voor diezelfde wan
den moeten neertellen. Overal waar
je gaat of staat rinkelt de kassabei
onophoudelijk. Misschien is dat wel
een van de redenen geweest waarom
de Oostbloklanden met een zwakke
valuta deze Spelen mijden. In de
DDR staat een dollar tenslotte gelijk
aan 13 marken.
Want met de organisatie van deze
Spelen mag dan heel wat minder geld
(1,9 miljard gulden i zijn gemoeid dan
met de Zomerspelen van Montreal (4.5
miljard) en Moskou (9 miljard), voor
de media en de bezoekers grenzen de
bedragen die in rekening worden ge
bracht aan het absurde. Behulpzaam
en vriendelijk als de Amerikanen bij
deze Spelen zijn, is iedereen bereid je
overal mee te helpen, maar tegelijk
kloppen ze de argeloze bezoeker met
een brede smile op het gezicht de ene
dollar na de andere uit de zak
vriendenprijs
Een extra bureau in de persruimte9
Geen enkel probleem. Maar het prijs
kaartje dat er aan hangt. 250 gulden
brengt je onmiddellijk tot andere ge
dachten. Je kunt tenslotte ook
werken aan een plank op twee schra
gen en dan ben je voor pakweg 60
gulden klaar. Maar je zult toch ten
minste een stoel moeten hebben. Voor
een vriendenprijs van 50 gulden wordt
die stoel per omgaande bezorgd. Een
asbak... No problem. Dat is dan 3
gulden. Maar voor die 1200 dollar heb
je dan ook een eigen werkruimte, met
een eigen schrijfmachine, a raison van
300 gulden, en een eigen toegangs
deur, waarvoor echter wel weer 350
gulden moest worden neergeteld.
Maar die deur kur. je dan ook open en
dicht doen.
Want in Los Angeles gaat voor niks
de zon op, de smog en de hitte krijg je
op de koop toe. Geld is in deze weken
het steekwoord in de meest ongezon
de stad van de Verenigde Staten.
Want alles draait om de dollar. En
daarvan kunnen Amerikanen nooit
genoeg krijgen. Hij hoeft het maar te
ruiken, of hij is er als de kippen bij.
Zoals de eigenaar van ons huurhuis,
die elke dag 1100 gulden toucheert,
maar zonder met de ogen te knippe
ren 220 gulden extra vroeg omdat we
een collega voor een paar nachten
onderdak wilden verschaffen.
kapitalisme
Het pact met de Big Business dat Los
Angeles onder impulsen van money
maker Peter Ueberroth heeft geslpten
is even gênant als gigantisch. De
voormalige eigenaar van een reisbu
reau. die zijn handelsgeest vijf jaar
geleden in dienst stelde van het
„olympisch ideaal" en zich de toorn
van de Grieken op de hals haalde door
de estafetteploeg met de olympische
vlam voor 3000 dollar per kilometer te
verkwanselen, gaf de aanzet tot het
grootste commerciële sportevene
ment dat ooit werd gehouden.
En daar schaamt hij zich beslist niet
voor, maar is eerder razend trots op
de creatie die hij heeft geschapen,
maar ook als de dood zo bang dat zijn
werkstuk alsnog door geweld wordt
albert geesing
verstoord. „De Olympische Spelen
van Los Angeles", sprak hij al jaren
geleden, „zullen een etalage van het
vrije ondernemerschap en het kapi
talisme zijn". Vervolgens strikte de
gewiekste zakenman 30 sponsors, die
te zamen 117 miljoen dollar bijschre
ven op het huishoudboekje van de
voorzitter van het organisatiecomité.
De televisierechten verkocht Ueber
roth voor bijna het drievoudige (225
tegen 87 miljoen dollar) van het be
drag dat Moskou vier jaar geleden
mocht incasseren. Maar toen het
Westduitse ZDF zich twee weken
meldde om opnamen te mogen ma
ken van het Colosseum mocht dat
slechts op voorwaarde dat 14.000
dollar werd betaald. Dat was zelfs de
Duitsers te gortig.
Nu de komende weken het oog van de
hele wereld op Los Angeles is gericht,
is de Amerikanen ook niets te dol. Ter
meerdere eer en glorie van de organi
satoren werd begin deze week ten
stadhuize van Tom Bradley een re
ceptie gehouden voor zo'n 1500 nota
belen. De kosten: 110.000 dollar, ofwel
zo'n slordige 350.000 gulden. Want
krenterig zijn ze in Los Angeles niet
als het gaat om de presentatie van
deze Money-Games Geen mens die
zich daar aan stoort, nu Los Angeles
aan de vooravond staat van de groot
ste party die de stad ooit heeft gege
ven
parkeren
In schril contrast tot de glanzende
limousines waarmee de IOC-bestuur-
ders zich na afloop van die receptie
naar hun hotels lieten vervoeren,
staan de huurauto's die bij duizenden
rondrijden op de overbevolkte free
ways. Want ook de autoverhuurders
maken in deze weken gouden tijden
door. Het goedkoopste voertuig kost
normaal zo'n 20 dollar per dag. nu
vragen de verhuurders het dubbele
voor een simpele Ford of Toyota.
Speciale aanbiedingen zijn er vanzelf
sprekend met, want dat doe je alleen
als je klanten wil trekken En daaraan
is in deze weken geen gebrek. Wel aan
parkeerplaatsen. Maar ook daarvoor
heeft de organisatie gezorgd. Tegen
betaling van 320 gulden mag de auto
twee weken lang parkeren bij het
perscentrum, de wielerbaan of het
zwemstadion. Echter wel met die aan
tekening datje voor elke accommoda
tie een aparte kaart nodig hebt. Kassa
dus.
Over belangstelling voor diverse
sportevenementen heeft het LAOOC
al evenmin te klagen. Op een enkele
uitzondering na zijn alle evenemen
ten uitverkocht en is er nog slechts
een beperkt aantal kaarten verkrijg
baar voor takken van sport die in de
Verenigde Staten anders nauwelijks
tot de verbeelding spreken. Maar
verliefd als de Amerikaan is op de
pracht en praal moet de openingsce
remonie het pronkstuk van de Spelen
worden. En vooral daarvoor zijn de
Amerikanen bereid diep in hun geld
buidel te lasten. Althans zij, die het
zich financieel kunnen permitteren
om bedragen neer te tellen die verge
lijkbaar zijn met het maandsalaris
van de gemiddelde arbeider. Want
aan dat deel van de bevolkingsgroep
zijn deze Spelen niet besteed. Zij
mogen slechts voor de televisie mee
warig toekijken hoe er met geld
wordt gesmeten.
Op de tribunes in het Colosseum,
waar 92.000 bezoekers een plaats kun
nen vinden, zitten de mensen die er
100 dollar of mfeer voor over hebben
om die show in levende lijve te aan
schouwen. De prijs die daarvoor deze
week werd betaald grenzen aan het
absurde. In de advertentiekolommen
van de kranten en zelfs op de kabelte
levisie werd er openlijk geadverteerd
met plaatsbewijzen, waarvan de prij
zen varieerden van 200 tot 550 dollar
voor een toegangskaartje voor de ope
ningsceremonie De zwarthandelaren,
in Amerika „scalpers" genoemd, de
den derhalve uitstekende zaken en
dat weer tot grote woede van het
LAOOC, dat met kon verhinderen dat
een fiks aantal entreebewijzen in han
den viel van makelaars
„Het kopen van kaartjes is net als
seks. Je moet weten met wie je in bed
ligt te kroelen", hield Brian Harlig,
mede-eigenaar van Good Times en
verantwoordelijk voor de distributie
van kaarten, de lezers van zijn krant
deze week voor. Tegelijk drukte
Good Times de lijst van evenemen
ten af naarvoor nog een beperkt
aantal kaarten beschikbaar is. Maar
wie werkelijk in topsport geïnteres
seerd is. maar niet over een gevulde
portemonnee beschikt, kan beter
thuis blijven. Want ook in dat opzicht
weet Los Angeles van prijzen. Atle
tiek, zwemmen en boksen spannen
daarbij de kroon. Want wie geen
genoegen neemt met series en voor-
wedstrijden moet (officieel) 50 dollar
neertellen voor een plaatsbewijs. De
hockeyfinale daarentegen kost de be
zoeker slechts de luttele som van 6
dollar.
Maar de werkelijke winnaars van deze
Zomerspelen staan in de komende
dagen niet op het ere-podium. Want
dat zijn de machtige zakenlieden, de
middenstanders -en de huizenbezit
ters. die zich watertandend op het
grootste sportfestival ter wereld heb
ben gestoord en de zakken rijkelijk
hebben gevuld. Het mag daarom ook
nauwelijks verbazing wekken dat een
groot deel van de bevolking van Los
Angeles deze Zomerspelen met grote
scepsis gadeslaat en zich ook op geen
enkele manier verwant voelt met deze
verkochte Spelen. Zelfs vier gouden
medailles voor Carl Lewis zullen daar
in geen verandering brengen. Daarom
zullen deze Spelen ook niet alleen de
geschiedenis ingaan als de Spelen van
de commercie en als de gekortwiekte
Spelen door de absentie van de Oost
bloklanden. maar ook als de Spelen
die geen hart hebben in een stad die
op geen enkele manier sfeer uitademt
van een olympische stad.