PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Parlementariërs niet
welkom in Sowj et-Unie
Mitterrand pleit voor Sacharov
aan staatsdiner in het Kremlin
NAV Ooverwicht van
Warschau Pact vergroot
NEDERLANDSE ONDER ACHT
DODEN BUSONGELUK SPANJE
Regering Antillen
dient ontslag in
DE JAGER-TOLHOEK
ikens Parket
Kasten Tegels
Ed Nijpels in Europarlement gekozen
ACTIE VOOR DISSIDENTEN VALT VERKEERD
Doden bij brand Gromyko
op booreiland
Cyaankali
in zee
Vermindering
VS-troepen
in Europa
afgestemd
Genscher weg als leider FDP
Veel bewolking
In de ochtend toenemende bewolking,
gevolgd door regen. In de avond
opklaringen en droog. Middagtempe-
ratuur 16 graden. Matige tot vrij
krachtige westelijke wind.
227e jaargang no. 145
Vrijdag 22 juni 1984
Goes Middelburg Vlissingen
1001 bouwmaterialen onder één dak!
DEN HAAG (GPD) - WD-fractieleider Nijpels moet
zich dit weekeinde beraden of hij vertrekt uit de
Tweede Kamer om lid te worden van het Europees
Parlement. Hij moet een keuze maken omdat hij
voldoende voorkeurstemmen heeft verworven om een
zetel in Straatsburg in te nemen. Maandag vergadert
het hoofdbestuur van de VVD over deze kwestie,
waarna het dinsdag in de fractie aan de orde komt.
Overigens is er niemand in Den Haag. die verwacht dat
de liberale leider, die 102.500 voorkeurstemmen kreeg,
daadwerkelijk naar het Europarlement zal verhuizen.
Volgens partijvoorzitter Kamminga valt een dergelijke
beslissing niet te verwachten. Hij acht het voorts niet
wenselijk dat Nijpels een dubbelmandaat. het lidmaat
schap van de Kamer en van het Europarlement, krijgt.
DEN HAAG (GPD) - De regering van de Sowjet-Unie heeft gisteren een bezoek afgezegd, dat
elf leden van Eerste en Tweede Kamer van 2 tot 9 juli aan Moskou en Leningrad zouden
brengen afgezegd. In Den Haag wordt aangenomen dat de Russen boos zijn over recente
acties van Nederlandse kamerleden voor Russische dissidenten.
Bovendien bleken de delegatieleden „niet bereid en in staat zijn" met de op dit terrein gaan tussen Nederland-
niet bereid tevoren te beloven in de delegatie te spreken over „vraagstuk- se politici en de Sowjets, sinds het
Russische hoofdstad geen contacten ken van buitenlandse politieke aard, kruisr-akettenbesluit van het kabinet-
le zullen onderhouden met dissiden- waaronder de stationering van de Lubbers. In de groep zaten behalve
ten. zoals de Sowjets hun hebben kruisraketten in Nederland". Door di-
gevraagd. Het zou gaan om een infor- verse delegatieleden werd gisteren
meel bezoek van individuele kamerle- openlijk betwijfeld dat dit de werkelij-
den, en niet om een echte parlemen- ke reden van de afzegging zou zijn.
taire delegatie. Volgens delegatieleider Harry van
Officieel geeft de ambassade van de den Bergh (PvdA) is dat punt in alle
Sowjet-Unie in Den Haag als reden op voorbereidingen voor de trip tot giste-
dat leden van de Opperste Sowjet ren niet door de Russen aangevoerd.
In overlea met di
LONDEN (AFP) - Op een booreiland
van de Shell in de Noordzee is don
derdag brand uitgebroken. Daarbij
zijn drie mensen om het leven geko
men en raakten zes anderen gewond.
De brand brak uit tijdens onder
houdswerkzaamheden aan een
schacht. De arbeiders bevonden zich
op dat moment in de schacht. Twee
van hen konden niet ontsnappen en
kwamen in de vlammen om. Het
derde slachtoffer overleed aan zijn
verwondingen. De zes overige arbei
ders zijn naar een booreiland in de
naaste omgeving overgebracht waar
eerste hulp werd toegepast.
Het Brent-Bravo platform ligt op on
geveer 300 kilometer ten noordoosten
van de Shetland-eilanden.
PORT MORESBY (DPA)- In de zee
tussen Papua Nieuw Guinea en Au
stralië is een grote speurtocht gaande
naar 15 containers met 2.700 vaten
met het zware gif cyaankali.
De containers zijn in zee beland door
het kapseizen van een boot bij de
monding van de rivier de Fly. Gezien
de ernst van deze dreigende milieu
ramp is een internationale zoekactie
op touw gezet.
In overleg met de Sowjet-ambassade
- de reis zou plaatsvinden op uitnodi
ging van de Russische ambassadeur
Viktor Beletski - was zelfs al voor
zien in ontmoetingen met leden van
het Politbureau en de Sowjet-onder-
handclaars bij de- ontwapeningsbe
sprekingen in Genève, Kvitsinski en
Karpov. Ook was een gesprek met
minister van buitenlandse zaken
Gromyko niet uitgesloten.
Het zou om het eerste directe contact Van den Bergh
Van den Bergh ook de defensiespecia-
liost van de WD, Joris Voorhoeve en
diens partijgenote Lucassen-Stautte-
ner, de CDA'ers De Kok en Comelisse.
de D'66'ers Wessel-Tuinstra en Nypels
en Stef Dijkman van de Groep Schol
ten-Dijkman, alsmede de PvdA-Eer-
ste-Kamerleden Tummers, Stam en
Scliinck.
De delegatie zou in Moskou en Lenin
grad ook gesprekken voeren over
economische en culturele zaken en
een klooster bezoeken. In politiek
Den Haag werd daarom donderdag
de door de Russen opgegeven reden
gezien als een smoes, om niet de ware
grond voor de weigering te hoeven
geven, namelijk de onvrede over de
acties van parlementariërs voor de
dissidente geleerde Andrej Sacharov
en de dissidente Irina Grivnina.
Jeugdtehuizen
De grootscheepse beddenre
ductie in jeugdtehuizen is
voorlopig uitgesteld tot vol
gend jaar.
(PAGINA 3)
Zon
Alternatieve 'routes naar de
zon' zyn vaak gevaarlijker
dan de 'autoroutes', blijkt uit
een onderzoek van de ANWB.
(PAGINA 5)
Opslag
WILLEMSTAD (ANP) - De Antil
liaanse coalitieregering van pre
mier Don Martina heeft haar ont
slag ingediend bij de gouverneur
van de Nederlandse Antillen, Rene
Römer.
De regering nam dit besluit, nadat
parlementsvoorzitter Roy Markes
zijn steun aan het kabinet opzegde.
Markes is afgevaardigde in de Sta
ten voor de Curacaose MAN-partij
van premier Martina. De regering
raakte hiermee haar meerderheid
van 12 zetels van de 22 kwijt. Het
breekpunt was een subsidie voor
een sportdelegatie.
De coalitiepartners willen dat gou
verneur Römer in zes weken de
mogelijkheid gaat onderzoeken om
een regering te vormen die kan
rekenen op een bredere steun in het
parlement. Lukt dit niet, dan zal
ontbinding van de Staten volgen
en het uitschrijven van verkiezin
gen, zo deelde premier Martina mee
na de vergadering van de coalitie
partners.
De leider van de Arubaanse meer
derheidspartij MEP, Bettico Croes,
heeft opnieuw laten weten dat zijn
partij tot de nieuwe regering wil
toetreden.
In politieke kringen in Willemstad
ziet men weinig kans op een niuwe
coalitie. Premier Martina zelf geelt
de voorkeur aan nieuwe verkiezin
gen omdat daarvoor naar hij zei
voldoende 'issues' zijn.
De premier zei dat de werkzaamhe
den in verband met de status apar
te van Aruba normaal zullen door
gaan. De topconferentie van a.s.
maandag tussen de vijf eilanden
van de Antillen, die op Curacao
plaatsvindt, zal gewoon doorgaan,
zo zei Martina.
Gedraald
Markes trok dinsdag zijn steun aan
de regering in. omdat zij volgens
hem te lang had gedraald met een
beslissing over een subsidie-aan
vraag voor de uitzending van een
Antilliaanse sportdelegatie 'naar
Puerto Rico. Markes stelde een
ultimatum aan de minister van
Volksgezondheid. Een kwartier na
afloop hiervan stemde de regering
in met de subsidie, maar Markes
vond dit te laat en zegde zijn steun
aan het kabinet op.
Verlenging hechtenis
ABP-verdachten
MAASTRICHT (GPD) - De rechtbank
Maastricht heeft de voorlopige hech
tenis van ABP-directeur mr. drs.
Masson en bouwadviseur ir. J. van
Zon weer voor een periode van maxi
maal dertig dagen verlengd. Beiden
bevinden zich sedert half mei in het
huis van bewaring te Maastricht.
Masson en Van Zon werden aange
houden als voortvloeisel van de ge
ruchtmakende ABP-affaire.
Het besluit tot verdere inhechtenis-
houding wordt mede veroorzaakt
door het nog niet afgeronde onder
zoek op het Kanaaleiland Jersey.
(Van onze correspondent
WASHINGTON - Een voorstel van de
democraat Sam Nunn om 100.000
Amerikaanse troepen uit Europa te
rug te trekken als de Europese Navo-
landen geen grotere bijdrage leveren
aan de gezamenlijke defensie, heeft
het in de Amerikaanse Senaat niet
gehaald. Het is het met 55 tegen 41
stemmen verworpen.
Tot en met president Reagan per
soonlijk heeft de Amerikaanse rege
ring zich ingespannen om deze aan
vulling op de defensiebegroting tegen
te houden vanwege het gevaar van
een nieuwe ruzie met bondgenoten en
een verzwakking van de Amerikaanse
onderhandelingsposities. Nunn zelf
voorzag het falen van zijn inspannin
gen. maar hij meende dat zijn amen
dement in elk geval voor Europa een
duidelijke waarschuwing moest zijn.
De Amerikaanse Senaat heeft donder
dag met 82 tegen 6 stemmen de
defensiebegroting voor het op 1 okto
ber beginnende begrotingsjaar 1985
goedgekeurd. De uitgaven komen
neer op het recordbedrag van 291
miljard dollar. Dat is 6.9 procent meer
dan vorig jaar omdat rekening is
gehouden met de inflatie. Het parle
ment heeft 14 miljard afgeknabbeld
van het oorspronkelijke voorstel van
president Reagan.
DEN HAAG/LOJA (ANP/RTR) - Bij
een frontale botsing tussen een bus
en een vrachtwagen in de buurt van
de Zuidspaanse stad Loja zijn woens
dag acht mensen (waaronder een Ne
derlandse reisleidster en vijf Britse
toeristen) omgekomen en 50 gewond.
De Spaanse vrachtwagenschauffeur
en zijn bijrijder zijn eveneens omge
komen.
Volgens *le ANWB-alarmcentrale zou
de omgekomen reisleidster al lange
tijd in Spanje wonen. Een van de
Nederlandse toeristen, een vrouw uit
Den Haag is met ernstige verwondin
gen opgenomen in een ziekenhuis in
Granada, aldus de ANWB. In een
ziekenhuis in Malaga liggen nog twee
Britten en twee Oostenrijkers. Alle
andere gewonden zijn na behandeling
uit het ziekenhuis vertrokken. In to
taal zjjn vjjf Nederlanders bij het
ongeluk betrokken geweest.
Het ongeval vond plaats toen de
vrachtwagen op de verkeerde weg
helft terecht kwam en frontaal op de
tegemoet komende bus inreed. De bus
was met een aantal toeristen uit de
omgeving van Malaga op excursie
geweest naar Granada.
STERKTE BOVEN NIVEAU NODIG VOOR VERDEDIGING
BRUSSEL (DPA) - De landen van het
Warschau Pact hebben de afgelopen
jaren op esseptièle militaire terrei
nen hun superioriteit in Europa ver
der versterkt. Tot die conclusie komt
de NAVO in een donderdag in Brussel
gepubliceerd rapport over de militai
re krachtsverhouding tussen Oost en
West.
In het rapport is een andere manier
van tellen gehanteerd, waardor de
achterstand van de NAVO iets is
verminderd. Nu zijn alleen de parate
eenheden geteld en de reserve eenhe
den apart aangegeve. Daardoor zakt
bijvoorbeeld het aantal Russische
tanks van 46.000 in de oude telling
naar 26.900, terwijl de NAVO op 13.470
kom tegen 17.360 volgens de 'totaal
telling'.
Volgens het Atlantisch bondgenoot
schap „bevindt de militaire sterkte
van het Warschau Pact zich boven het
mveau dat redelijkerwijs nodig is voor
de eigen verdediging". De NAVO is
daarover bezorgd. Als defensief bond
genootschap hoeft niet op alle punten
gelijkheid met het Oostblok te wor
den nagestreefd, maar de afschrik
king mag niet worden aangetast, zo
staat in het rapport..
In Europa staan, aldus de NAVO-
vergelijking, vier miljoen van de in
totaal zes miljoen militairen van het
Warschau Pact tegenover 2,6 van de
in totaal 4,5 miljoen militairen van de
NAVO-landen. Het Warschau Pact
beschikt over 115 snel inzetbare divi
sies, de NAVO over 88. Bij volledige
mobilisatie en bij versterking van de
NAVO-strijdkrachten door in de Ver
enigde Staten gestationeerde eenhe
den wordt de verhouding 192 tot 115
divisies.
Ook bij het aantal kanonnen, pantser
voertuigen en gevechtshelikopters is
het Warschau Pact nummeriek sten
ker. Alleen bij transporthelikopters is
de NAVO met 6000 tot 1375 in het
voordeel. Overigens zijn de Franse en
Spaanse bewapening niet meegeteld.
Hoewel ze wel lid zijn van de NAVO is
hun militaire apparaat niet n de orga
nisatie ondergebracht. Wanneer beide
landen zouden word meegeteld zou
dat het NAVO-totaal met rond tien
procent verhoge.
De NAVO signaleert ook dat de nu
cleaire strijdkrachten van het War
schau Pact over de hele linie steeds
verder worden versterkt. Het beschikt
over 2743 intercontinentale raketten,
de NAVO heeft er 1197 heeft. Als het
gaat om het aantal strategische kern
koppen heeft het Westen nog een
lichte voorsprong, maar die voor
sprong wordt steeds kleiner „De kwa
litatieve en kwantitatieve verbeterin
gen van de strategische strijdkrach
ten van de Sovjetunie dreigen het
strategische evenwicht te ondergra
ven". waarschuwt NAVO.
iVan onze correspondent)
BONN - De W'eslduitse minister van
buitenlandse zaken en vice-kanselier
Hans-Dietrich Genscher, wil op zijn
laatst in februari 1985 aftreden als
voorzitter van de liberale FDP.
Genscher blijft wel minister, zo kon
digde hij donderdag aan. Voordat hij
zijn besluit bekend maakte, had Gen
scher vijf uur lang gesproken met de
FDP-leiding en de liberale voorzitters
in de deelstaten. Vervolgens werd
bondskanselier Helmut Kohl op de
hoogte gebracht van het feit dat de
toekomstige voorzitter en lijsttrekker
van de FPD bij de Bondsdagverkie
zingen in 1987 op het partijcongres in
februari in Saarbrucken zal worden
gekozen.
Zij wijst voorts op de „aanzienlijke
kwalitatieve verbetering" van de Sov
jet-marine, die volgens haar een „of
fensieve strijdmacht" is geworden. De
luchtmacht van het Warschau Pact is
getalsmatig groter dan die van de
NAVO, maar kwalitatief de mindere,
aldus het NAVO-rapport.
Sipri
Een groot deel van de 'Zeeuw
se bodem' is bij uitstek ge
schikt voor het tijdelijk bewa
ren van energie.
(PAGINA 13)
Niet
mis
Michel Platini. de absolute
sterspeler van het EK'84, over
de kansen van Frankrijk: „Dit
keer kan het bijna niet meer
misgaan".
(PAGINA 21)
Rtv, kunst: 2.
Binnen- en buiten!.: 3 en 5.
Opinie, achtergrond: 4.
Financiën, economie: 7.
Varia: 9.
Provincie: 13, 15, 16, 17 en
19.
Sport: 20 en 21.
MOSKOU (REUTER) In zijn tafel
rede tijdens het staatsdiner in het
Kremlin heeft de Franse president
Francois Mitterrand donderdag
openlijk de zaak van de dissidente
kernfysicus Andrej Sacharov ter
sprake gebracht. Rechtstreekse ver
wijzingen naar specifieke Sovjet-dis
sidenten zijn zeer ongebruikelijk bij
officiële Kremlin-diners. Mitterrand
vestigde donderdag een precedent
door dat wel te doen.
Hij sprak over de noodzaak de bepa
lingen over de rechten van de mens in
de akkoorden van Helsinki te eerbie
digen.
„Onze volkeren moeten niet teleurge
steld worden", aldus Mitterrand, die
aanvoerde dat Frankrijk daarom er
aan hechtte kwesties als de zaak-
Sacharov ter sprake te brengen „We
eerbiedigen uw souvereiniteit. We wil
len ons niet mengen in uw binnen
landse aangelegenheden". Maar
Frankrijk meent er goed aan te doen
openlijk deze zaken te bespreken,
juist omdat we u respecteren, zo zei de
Franse president.
In zijn tafelrede noemde president
Tsjernenko de naam van Sacharov
niet. maar hij zei wel dat Moskou
niemand zal toestaan „zich te mengen
in onze aangelegenheden". Het com
munistische systeem verschaft waar
borgen voor de mensenrechten, zoals
het recht op arbeid, onderwijs en
gezondheid. Daarom hoeft het Sovjet
volk zich niet bezorgd te maken over
werkloosheid, gebrek aan huisvesting
of onderwijs, of medische rekeningen.
„Degenen die proberen ons advies te
geven over de kwestie van de mensen
rechten ontlokken ons slechts een
ironische glimlach", aldus Tsjernen
ko.
De Sovjetunie heeft de oproep van
president Ronald Reagan voor het
houden van een topgesprek met Sov
jet-president Konstantin Tsjernenko
afgewezen. De Verenigde Staten heb
ben nog geen voorstellen gedaan die
een dergelijke ontmoeting „vrucht
baar" zouden maken, zo verklaarde
Kremün-woordvoerder Zamjatin don
derdag na afloop van een twee urn-
durend onderhoud dat Mitterrand
had met Tsjernenko.
De plaatsing van nieuwe Amerikaan
se raketten in West-Europa heeft aan
getoond dat de opstelling van nieuwe
wapens de andere partij niet plooi
baarder maakt aan de onderhande
lingstafel. Nieuwe maatregelen produ
ceren altijd tegenmaatregelen en de
wapenwedloop wordt vervolgd. Dat
zegt het Sipri, het onafhankelijke
Zweedse instituut voor Vredesonder
zoek in haar donderdag gepubliceerde
jaarboek „De wapenwedloop en wa
penbeheersing 1984".
Het Sipri schetst een somber beeld
van het jaar 1983, dat naar zijn me
ning een nieuwe fase betekende in het
proces van militaire confrontatie. Niet
alleen werden nieuwe raketten ge
plaatst en raakten de ontwapenings
onderhandelingen in het slop. maar
ook dreigt een wapenwedloop in de
ruimte. De totale militaire uitgaven in
de wereld stegen verder tot ongeken
de hoogte: bijna 2000 miljard gulden.
Het instituut acht de kans gering dat
er dit jaar enige verbetering zal optre
den.
De Sovjetunie heeft de Westerse lan
den laten weten dat binnenkort een
grote legeroefening wordt gehouden
in Oost-Europa. Volgens NAVO-
woordvoerders gaat het om een van
de grootste manoeuvres die ooit in
Oost-Europa zijn gehouden. Er zullen
60.000 militairen aan deelnemen.
