PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
|Plaatsing raketten
öpas in loop van '88
Hard treffen tussen ME en
demonstranten Woensdrecht
Hollandse nieuwe
REAGAN BEZOEKT IERLAND
TENZIJ MOSKOU ARSENAAL BEVRIEST
t
Zoekactie bij Den Helder
naar opvarenden van vlet
Füo
LJ
how
de PZC
vandaag
\NEEKEND
r
Onbestendig
Aanvankelijk mistbanken, af en toe
zon maar vooral later op de dag
plaatselijk een onweersbui. De maxi
mum temperatuur is 18 graden.
Meest matige zuidelijke wind.
(Z
Zi
227e jaargang no. 125
Saterdag 2 juni 1984
PZC
WOENSDRECHT (ANP) - Vrijdagavond rond negen uur
heeft de ontruiming van een blokkade van de zuidelijke
poort bij de vliegbasis Woensdrecht voor de eerste keer
geleid tot inzet van de Mobiele Eenheid en gebruik van de
wapenstok.
Rond tweehonderd demonstranten weigerd was aan de aanwijzing van
kregen omstreeks half negen te ho- de rijkspolitie gehoor te geven
ren dat zij de poort dienden vrij te Twee agenten te paard moesten
maken. Er moesten manschappen vervolgens de weggedragen demon
van de luchtmacht van buiten naar stranten op een afstand houden,
de basis worden gebracht. Onge- Dat kostte één van de twee agenten
veer zestig mensen van de rijkspoli- een zwart gelaat nadat hij getroffen
tie begonnen de demonstranten van was door een zakje, waarin inkt zat.
de poort weg te dragen, nadat
Redelijkheid
WOENSDRECHT (ANP) De mo- Toen de demonstranten zich ver-
biele eenheid werd ingezet bij de volgens weer op de toegangswegen
ontruiming van de blokkade bij de naar de poort opstelden werden
zuidelijke poort van de vliegbasis, paarden tegen hen ingezet. Na vrij
De toegang moest worden vrijge- hard duwen en trekken tussen de-
maakt om bussen met luchtmacht- monstranten en rijkspolitiemen-
personeel de basis op te laten nj- sen, kwam tenslotte rond kwart
den. over negen een eenheid van de ME
in actie. De ME'ers kregen van hun
bevelvoerend officier te horen dat
gebruik van de wapenstok was
toegestaan „mits de situatie dat
verlangde en dan nog in redelijk
heid".
Meteen daarop werden tegen de
demonstranten de wapenstok ge
bruikt. wat in sommige gevallen tot
een hard treffen leidde Daarbij viel
op dat de demonstranten het treffen
met de ME. die overigens zonder
helm en schild waren, niet uit de
weg gingen. Nadat enkele auto's
van sympathisanten de weg hadden
vrijgemaakt, schoot een colonne
militaire wagens met onder meer
bussen langs de demonstranten, die
echter maar met moeite in bedwang
gehouden konden worden.
Toen de militaire wagens de basis
binnenreden, trok de ME zich snel
terug. Maar alvorens weer terug te
(Slot zie pagina 5 kol. 5)
Van onze parlementaire redactiei
parlement overleg zal worden ge
voerd.
Een kerngedachte achter het besluit
is volgens Lubbers dat rekening
wordt gehouden met bevorderen van
wapenbeheersing, „zonder de fout te
sing af te wenden. Het is allemachtig
belangrijk een ommekeer in de ont
wikkelingen te bereiken. Ik weet
absoluut niet of de Sowjets er op
instappen, maar het zou een fantas
tisch resultaat zijn", aldus Lubbers.
amper een uur.
''intensief overleg gevoerd tus
sen de vijf meest betrokkenen
"^premier Lubbers en de minis-
eieqters Van den Broek (buiten-
laarjlandse zaken), De Ruiter (de-
"^jfensie), Van Aardenne (vice-
bun premier) en Korthals Altes
e® (justitie). Bovendien werden
aten de fractievoorzitters De Vries
ls (CDA) en Nijpels (WD) telefo-
"^nisch van de ontwikkelingen
cceliop de hoogte gehouden.
ensjln het begin van de week waren hele
ernJ andere oplossing in het kabinet in
'°ori bespreking, maar daartegen heeft de
ooKjwD bezwaar aangetekend. Volgens
mDe Vries heeft toen Lubbers een ,,laat-
Nlf! ste voorstel" aan het kabinet gedaan,
waartegen de bewindslieden slechts
'ja of nee' konden zeggen. De WD
heeft daarna het laatste compromis
voorstel van Lubbers aanvaard, aldus
De Vries.
SS-20
'-! i
DEN HAAG - De regeringspartijen CDA en VVD hebben tevreden gereageerd
op het besluit van het kabinet om uiterlijk eind 1988 48 kruisraketten in
:Nederland te plaatsen, tenzij de Sowjet Unie in november 1985 nog evenveel
SS-20-raketten heeft als op dit moment al het geval is. Een definitief SS™tewmara.tH«^IiL™aPchHts
plaatsingsbesluit neemt het kabinet daarom pas eind volgend jaar.
Het kabinet kwam vrijdag- ste 16 kruisraketten eind 1986, maar plaatsing van de Amerikaanse raket-
miHAaa tnt h*»t ralreHenhe zegt toe dat een eventuele Nederland- ten in nederland wordt 1 januari '86
miaaag ioi net ratteuenDe- se plaatsing gelijktijdig met die in aan de Tweede Kamer voorgelegd.
Sluit na een vergadering van Italië, België, Groot-Brittanniè en In de brief aan de Kamer waarin het
naarvnnr wac West-Duitsland voor december 1988 besluit wordt medegedeeld, wijst het
zal zijn voltooid. kabinet erop dat ter voorbereiding v Sens premier beschikt de Sow-
- Een verdrag met de VS over de van deze overeenkomst tijdig met het Jet"Unie thans over 378 SS-20-raket-
ten met elk drie koppen. Een deel
ervan staat niet op Europa gericht,
maar is in het Aziatisch gedeelte van
de Sowjet-Unie gestationeerd. Lub
bers benadrukte echter dat het kabi
net bij zijn afweging in november
volgend jaar geen aandacht zal schen
ken aan verplaatsing van raketten
binnen Rusland. „Ons criterium blijft
het totale aantal. We maken een poli
tieke afweging, geen militaire", zo zei
hij.
Wijziging van het NAVO-plaatsings-
schema is volgens de premier moge
lijk. omdat Nederland met zijn voor
behoud zich nooit op een datum heeft
vastgelegd. Met de eveneens op de
persconferentie aanwezige ministers
Van den Broek en De Ruiter was hij
van mening dat de bondgenoten de
Nederlandse verschuiving zullen bil
lijken, te meer daar wordt gegaran
deerd dat eventuele Nederlandse
plaatsing binnen het NAVO-schema
zal blijven. In 1979 is vastgelegd dat
de plaatsing van de 572 Pershing 2- en
kruisraketten uiterlijk december 1988
voltooid moet zijn.
Lubbers maakte ook duidelijk dat
met het kabinetsbesluit het Neder
landse voorbehoud tegen plaatsing
van de baan is. „We hebben nu voor
iedereen duidelijke Nederlandse crite
ria gesteld. Er is geen sprake van een
hutspot", aldus de premier.
Hij achtte het niet waarschijnlijk,
maar evenmin onmogelijk dat Mos
kou als gevolg van de Nederlandse
houding de voortgaande stationering
van SS-20's zal stoppen. „In dat geval
is een Nederlands besluit niet te
plaatsen pure winst, want dan is er
een einde gemaakt aan de jarenlange
activiteiten van de Sowjet-Unie op dit
punt", aldus de premier.
Minister Van den Broek meende dat
het Nederlandse uitstel kan worden
opgevangen door de bondgenoten.
„Maatgevend is de einddatum 1988
Bij Nederlandse vertraging kan mis
schien elders sneller dan het oor
spronkelijke schema worden ge-
DEN HELDER (ANP) - Rijkspoli
tie te water, een reddingsboot, een
marine sleepboot en enkele pati-
culiere boten houden nabij Den
Helder sinds vrijdagavond half
negen een zoekactie naar twee tot
vijf personen. Ze zijn de opvaren
den van een vlet die oostelijk van
Den Helder in de Noordzee tijdens
een zware onweersbui is omgesla
gen. Dit heeft de kustwacht in Den
Helder, die de actie coördineert,
meegedeeld.
Het juiste aantal opvarenden was
gisteravond nog onbekend. Het
ongeluk werd gezien door een pas
serend schip dat alarm sloeg. Te
gen middernacht kreeg de zoekac
tie ondersteuning van een marine-
en rtjkspolitiehelikopter, aldus de
kustwacht.
IJMLTDEN (ANP) - De Katwijkse kotter „Jannie Jacoba" heeft de
traditionele haringrace gewonnen. De kotter liep vrijdagavond rond
kwart voor elf de haven van IJmuiden binnen.
Volgens schipper Maarten Plug van de Katwijkse kotter „Jannie Jacoba"
had hij 21 kantjes haring (ongeveer 2.1.00 kilo) aan boord. Volgens hem is
de kwaliteit van de haring „prima".
Een van de schepen, die vnjdag succesvol was bij de jacht op Hollandse
nieuwe, was de KW 122 Arie Ouwehand. Op de foto wordt de eerste trek
die 10 ton haring opleverde aan boord gebracht-
De haringen werden ongeveer 150 mijl ten noordoosten van IJmuiden
door de winnende kotter van rederij Van der Plas uit Katwijk gevangen.
De andere schippers voeren veelal tot aan de kust van Schotland,
tweehonderd mijl verderop.
Parlement
Lubbers benadrukte op een perscon
ferentie na afloop van de ministerraad
dat zijn voorstel nauwelijks voor wijzi
ging door het parlement vatbaar zijn.
d J „Het kan het kabinet de hals kosten,
(S J maar we moeten eens onze nek uitste
en] ten"- zei de premier.
dat Het kabinetsbesluit, door Lubbers
e iJteschreven a's „boodschap aan dc
geJ Sowjet-Unie dat het nu welletjes is"
d jjmet de uitbouw van het arsenaal
.SS-20-raketten, ziet er in de uitleg
van Lubbers als volgt uit:
- 1 november 1985 beslist het kabinet
over het aantal raketten dat wordt
da| geplaatst.
Dat aantal is afhankelijk van het
4 gedrag van de Sowjet-Unie. Zijn er op
el® die datum meer SS 20's geplaatst dan
njejop i juni 1984. de dag van het kabi-
Senl netsbesluit, dan neemt Nederland de
volledige portie van 48 raketten voor
aten zijn rekening.
e rfj-Ishet aantal raketten aan Russische
1 K» zijde per 1 november volgend jaar
efl gelijk aan het huidige (of minder) dan
>loe( plaatst Nederland niet.
ianl - Nederland beslist 1 november 1985
minder dan 48 raketten te plaatsen
als op die datum tussen de VS en de
Sowjet-Ume een akkoord is bereikt
over wederzijdse vermindering van de
aantallen middellange-afstandswa-
pens. Het aantal in Nederland te
stationeren raketten zal afhankelijk
zijn van dit onderhandelingsresul
taat.
- Op de basis Woensdrecht vinden tot
1 november 1985 geen bouwwerk
zaamheden plaats. De administratie
ve voorbereidingen gaan wel door.
zodat bij een plaatsingsbeslissing no
vember volgend jaar in januari '86
met de bouw kan worden begonnen.
- Als gevolg van deze beslissing moe
ten de bondgenoten akkoord gaan
met een wijziging van het oorspronke
lijke NAVO-plaatsingsschema. Neder
land begint niet. zoals in 1979 afge
sproken, met stationering van de eer-
Verbod uitsluiting - De werkgevers
in de Westduitse deelstaat Hessen
moeten de uitsluiting van 26.300
metaalarbeiders ongedaan maken, zo
heeft de rechtbank in Frankfort
bepaald.
Het verbond van werkgevers in de
Hessense metaalindustrie moet zijn
oproep tot uitsluiting van de 26.300
werknemers tot en met 6 juni intrek
ken, aldus de uitspraak.
De werkgevers zijn in hoger beroep
gegaan.
tADVERTENTIE)
(Slot zie pagina 5 kol. 1
PAGINA 5: IKV VINDT UITSTEL
VOORZICHTIGE WINST
WASHINGTON OPGELUCHT
DEN HAAG (ANP) Premier Lubbers licht het kabinetsbesluit toe over de
kruisraketten. Links minister Van den Broek van buitenlandse zaken
Hllk-WiMIl
Vrijdag 1 juni van 10.00-21.00 uur
zaterdag 2 juni van 10 00-17 00 uur
maandag 4 juni van 10.00-17.00 uur
Autobedrijf Rijk B.V.
Industrieweg 27-29
Vlissingen tel. 01184-14400.
BMW MAAKT RIJDEN GEWEIDIG.
(Van onze correspondent Henk Darm
GALWAY (GPD) - De Amerikaanse president Reagan is gisteravond op het
Ierse vliegveld Shannon aangekomen voor een bezoek aan de Ierse Repu
bliek, dat drie dagen zal duren.
Reagan en zijn vrouw Nancy werden direct na aankomst per helikopter
overgebracht naar Ashford Castle, een uitermate luxueus hotel in Noordwest-
Ierland, dat gevestigd is in een negentiende eeuws kasteel, en omgeven is door
ruim 200 hectare aan tuinen en golfterrein.
Om het hotel waren gisterochtend al de veiligheidsmaatregelen tot het
uiterste opgevoerd. Zelfs zijn rond Ashford Castle, net als bij diverse andere
locaties in Ierland die Reagan zal bezoeken, laser-geleide luchtdoelraketten
opgesteld om aanvallen uit de lucht te voorkomen
Hoogtepunt van Reagans reis «die vooral is georganiseerd met het oog op de
naar schatting 40 miljoen Amerikaanse kiezers van Ierse herkomst)" is een
bezoek aan het dorpje Balliporeen. in Zuid-Ierland. waar Reagans voorouders
vandaan komen.
Marsmannetjes
Amerikaanse onderzoekers
gaan binnenkort uiterst inten
sief speuren naar buitenaards
leven. Door middel van spec
trum-analyse zullen signalen,
die ons uit de ruimte bereiken,
worden ontleed.
(PAGINA 2)
Stijgend water
De boeren in het Gelderse ri
vierengebied moeten hun vee
evacueren van de uiterwaar
den als gevolg van de ver
wachte extreem hoge water
standen in de Rijn. de Waal en
de IJssel
(PAGINA 3)
Privatisering
Gegadigden gezocht voor de
vaancatermarkering Het be
gin van de privatisering van
het loodswezen.
(PAGINA 7)
Binnen- en buitenland: 2, 3
en 5
Financiën, economie: 4
Provincie: 7, 8, 9, 10, 11 en
13
Sport: 15
17. 18, 19, 21, 23. 25 en 27.
Uitstel: een
beetje ja
-y-rs, T71 en besluit dat geen defi-
'wi I Uinitieve beslissing bete-
kent, maar dat zeer waar-
H schijnlijk toch plaatsing van
kruisraketten in Woens
drecht tot gevolg zal hebben. Alleen
een wonder, dat zich in Moskou moet
voltrekken, kan voorkomen dat Ne
derland in 1988 tot stationering van
de veelbesproken raketten voor de
middellange afstand overgaat Welis
waar heeft het kabinet gisteren niet
anders gedaan dan de beslissing op
nieuw uitstellen - tot 1 november 1985
- maar de voorwaarden waaronder
nieuw uitstel wordt bedongen, geven
weinig aanleiding te denken dat over
zeventien maanden 'neen' tegen
plaatsing zal worden gezegd. In theo
rie is de zaak nog geheel open; de
praktijk zal uitwijzen dat 1 juni 1984
een beslissende stap is gezet op de
weg naar stationering van maximaal
48 kruisraketten op Nederlands
grondgebied Het uitstel van gisteren
betekent een beetje ja.
Met de hem eigen vindingrijkheid
heeft premier Lubbers een com
promis weten te bereiken, dat de
steun heeft van het gehele CDA-WD-
kabinet. Naar het zich laat aanzien
kan Lubbers over twee weken reke
nen op een meerderheid in de Tweede
Kamer. Intussen heeft hij al de zeker
heid. dat de Navo-bondgenoten. zjj
het met gepaste tegenzin, instemmen
met de plannen van de Nederlandse
regering. Lubbers heeft de politieke
krachtsverhoudingen goed ingeschat.
Coalitiepartner WD is na een voort
durend krachtig ja tegen plaatsing
akkoord gegaan met het uitstel, ter
wijl de zo verdeelde CDA-gelederen
zich nu rond de premier lijken te
sluiten. Het moet de premier worden
nagegeven, dat hij het spel voorzich
tig en bekwaam heeft gespeeld. Het
kabinet heeft de toch moeilijk liggen
de zaak in nauwelijks een uur verga
deren tot een beslissing gebracht,
hetgeen wijst op het gedegen voorbe
reidende werk. vooral in politieke zin.
van de heer Lubbers.
Minister-president Lubbers en de
beide verantwoordelijke minis
ter Van den Broek van buitenlandse
zaken en De Ruiter van defensie schu
wen de retoriek niet in hun brief aan
de Tweede Kamer. Zij vinden dat het
besluit duidelijk maakt, dat de Neder
landse inspanning, gericht op wapen
beheersing, geloofwaardig blijft. In dit
verband spreken ze zelfs van een
'combinatie van terughoudendheid
en committeringAllemaal mooie en
diepzinnige woorden, die de ware re
den versluieren: met meer en niet
minder dan het voortbestaan van het
no-nonsense kabinet-Lubbers is met
de rakettenkwestie gemoeid. De pre
mier heeft zich in duizend bochten
moeten wringen om te bereiken, waar
hij nu op is uitgekomen. Het thans
aan de kamer voorgelegde compromis
kan zonder overdrijving 'de kabinets-
overlevingsvariant" worden genoemd.
Uit alle hoeken en gaten zijn elemen
ten aangedragen teneinde het kabinet
een roemloze ondergang te besparen.
DaÉr heeft Lubbers op aan gestuurd.
Het heeft er alle schijn van. dat hij
geslaagd is. al is het nog ruim veertien
dagen wachten op het resultaat van
het debat in de Tweede Kamer. Lub
bers heeft het parlement - met name
dus de beide coalitiepartners - al bij
voorbaat gewaarschuwd het kabinet
maakt een halszaak van het vrijdag
genomen rakettenbesluit.
Hoewel opnieuw uitstellen van de
cruciale beslissing 'ja' of 'neen'
tegen plaatsing als een vorm van
besluiteloosheid kan worden uitge
legd en derhalve voor een negatieve
beoordeling in aanmerking komt. zit
ten ook positieve kanten aan het
besluit. De feitelijke bouw en inrich
ting van de vliegbasis Woensdrecht
als lanceerinstallatie voor kruisraket
ten is meer dan een jaar als de Russen
tegemoet komen aan de Nederlandse
wensen bestaat zelfs de mogelijkheid,
dat geen enkele kruisraket in Neder
land wordt opgesteld Voor de tegen
standers van plaatsing zijn dit de
strohalmen, waaraan zij zich vast
klampen Je-weet-het-maar-nooit. is
zo'n beetje de gedachte, die er bij hen
achter zit, hoewel de nuchteren onder
hen niet aarzelen om vast te stellen
dat met dit besluit plaatsing een stap
dichter bij is gekomen. Dat is de
realiteit van 1 juni 1984
De koortsachtige activiteiten van
het kabinet rond de raketten-
kwestie brachten midden deze week
minister Van den Broek in Washing
ton. Daar vergaderden de ministers
van buitenlandse zaken van de Navo-
landen. Zij waren uitermate benieuwd
welke truc de aarzelende Nederlan
ders nu weer uit de hoge hoed zouden
toveren. Kennelijk zagen zij toch wel
positieve kanten aan het voorstel-
Lubbers, want de heftige kritiek, die
bij voorgaande gelegenheden op de
Nederlandse hoofden neerdaalde,
bleef nu goeddeels achterwege De
snellere terugkeer van Van den Broek
en de al even snelle beslissing van het
kabinet wijzen er op, dat de Navo het
verzet heeft opgegeven OfScieel
wordt teleurgesteld gereageerd op het
Nederlandse besluit, want het Navo-
eenheidsfront heeft nu eenmaal een
deuk opgelopen, maar officieus is de
Nederlandse opstelling aanvaard
Lubbers heeft zijn tijdwinst binnen
Als zijn eigen 'dissidente' CDA-ers
hem volgen, heeft de rakettenkwestie
hem uitsluitend winst gebracht. En
daar was het toch allemaal om begon
nen?
Dim
