PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Reagan wil tankers
in Golf beschermen
Kamermeerderheid
tegen lagere wwv
KOPIEER-STRESS???
SA OEDI'S VREZEN CONFRONT A TIE MET RUSSEN
Van Mierlo
pleit voor
uitstel van
raketbesluit
VVD BOTST MET PARTNER CDA
Russen gebruiken vloeibaar vuur9
in strijd tegen Afghaans verzet
Prijs benzine
en diesel
weer omhoog
Droger en meer zon
Aanvankelijk mistbanken, overigens
zonnige perioden en vooral later mo
gelijk een bui. Maximum temperatuur
16 graden. De wind is zwak en waait
I vanmiddag van zee.
227e jaargang no. 117
Woensdag 23 mei 1984
Wie wint de Snuffel van
de Maand?
Plaats een Kleintje in de PZC.
Ga er eens rustig voor zitten. Maak een zo
origineel mogelijke tekst.
Misschien is uw Kleintje dan wel de
winnaar van de Snuffel van de Maand.
LONDEN (RTR) - Britse zeelui hebben dinsdag voor een dienst Sealink te verkopen. Zij gaven de vakbondsleiding
staking van 48 uur gestemd die tot doel heeft de ook toestemming zo nodig andere acties uit te roepen,
veerdiensten tussen Engeland en het continent en Ier- Deze zal naar verwachting een datum voor de staking van
land stil te leggen. de 7000 leden op de veerboten vaststellen aan het eind van
Tijdens een conferentie van de nationale zeeliedenbond in de conferentie.
Guernsey besloten de afgevaardigden unaniem tot actie Volgens de Olau-line zal de staking geen gevolgen hebben
naar aanleiding van plannen van de regering de veer- voor haar diensten.
RIYAD/TEHERAN/WASHINGTON (RTR/DPA/UPI/AFP) -
President Reagan heeft de Arabische Golfstaten opnieuw
Amerikaanse militaire bescherming aangeboden voor hun
olietankers in de Perzische Golf. De Golfstaten zouden voor
een effectieve hulp van Amerikaanse gevechtsvliegtuigen
wel hun vliegvelden en andere militaire faciliteiten ter
beschikking moeten stellen.
Teheran heeft dinsdag weer gedreigd
alle olie-export uit de Perzische Golf
te verhinderen indien de Iraanse olie-
uitvoer wordt geblokkeerd.
Richard Murphy, afdelingshoofd voor
het Midden-Oosten van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken, heeft bij zijn dinsdag afgeslo
ten bezoek aan Saoedi-Arabië een
brief van president Reagan aan ko
ning Fahd overhandigd waarin het
aanbod wordt herhaald voor militaire
bescherming van het scheepvaartver
keer in de Perzische Golf, zo werd uit
regeringsbronnen in Washington ver
nomen. De Saoedische minister van
oliezaken, sheikh Ahmad Zaki Jama-
m, zei maandag in Brussel dat hel
onverstandig zou zijn indien de VS
militair zouden ingrijpen, omdat dat
zou kunnen leiden tot een confronta
tie met de Sowjetunie.
Afwijzing
Saoedi-Arabië heeft tot nu toe afwij
zend gereageerd op het Amerikaanse
aanbod en diplomaten in de Golfsta
ten zeiden te hopen dat een eventueel
Amerikaans ingrijpen kan worden
gepresenteerd als een internationale
poging een internationaal vaarwater
te beschermen en niet als een Ameri
kaanse maatregel om zijn Arabische
„vrienden" te beschermen.
De regering van Saoedi-Arabië stuur
de onverwacht de plaatsvervangend
commandant van de nationale garde
naar Syrië, dat Iran steunt in de zich
al 44 maanden voortslepende oorlog
tegen Irak. Uit bronnen van de in
Jeddah gevestigde Organisatie van de
Islamitische Conferentie (ICO) werd
vernomen dat een spoedzitting van
het vredescomité van de organisatie
bijeen was geroepen om de „explosie
ve situatie" in de Golf te bespreken.
DEN HAAG (GPD) - Het D'66-Eerste-
Kamerlid en oud-minister van defen
sie Hans van Mierlo vindt dat het
kabinet de beslissing over het al dan
niet plaatsen van kruisraketten en
kele maanden moet uitstellen. Hij zei
dat dinsdag in de Eerste Kamer bij de
behandeling van de defensiebegro
ting.
Van Mierlo vindt dat het kabinet op
dit moment geen beslissing kan ne
men die zowel bij de bondgenoten als
de bevolking positief zal worden ont
vangen. De oud-minister noemde het
zinloos steeds weer nieuwe varianten
te ontwikkelen. Hij riep het kabinet
op eerst een duidelijke politieke .lijn.
vast te stellen en pas dan „met een
aanbod in plaats van een vraag" naar
de bondgenoten te gaan.
Van Mierlo zei overigens persoonlijk
te vinden dat het meer na- dan voor
delen heeft als Nederland nu afhaakt.
Hij hield een pleidooi voor een ont
moeting tussen de regeringsleiders
van de „plaatsingslanden" lEngeland,
Duitsland. Italië, België en Neder
land) om te praten over een initiatief
om de onderhandelingen tussen Rus
sen en Amerikanen weer op gang te
brengen.
CDA
De CDA-fractie in de Tweede Kamer
heeft fractievoorzitter De Vries dins
dag de vraag voorgelegd hoe hij erbij
is gekomen in het openhaar de zoge
naamde crisisvariant in het raketten-
vraagstuk voor het CDA als 'het ma
ximaal haalbare' te bestempelen.
In het wekelijkse fractieberaad kreeg
De Vries te horen dat immers over
deze variant - een positief plaatsings-
besluit, waarbij de raketten pas naar
Nederland komen als er een ersissi-
tuatie ontstaat - in de fractie in het
geheel geen discussie is gevoerd.
De Vries gaf te kennen inzicht te
hebben in de verschiUende standpun
ten die in de fractie leven.
De CDA-fractie meent dat het kabinet
aan zet is, zo bleek dinsdag. Zolang er
Slot zie pag. 3 kol. 4)
Iran veroordeelde dinsdag de resolu
tie van de Arabische Liga waarin Iran
er van werd beschuldigd olietankers
te hebben aangevallen. In een verkla
ring van het Iraanse ministerie van
buitenlandse zaken, die werd ver-
Wilton is kwaad
over memorandum
van RDM-directie
ROTTERDAM (ANP) - Het personeel
van Wilton-Fijenoord onder aanvoe
ring van de Ondernemingsraad en de
directie van deze Schiedamse werf,
zijn ontstemd over de inhoud van een
memorandum dat de directie van de
Rotterdamse Droogdok Maatschap
pij (RDM) heeft gestuurd aan de
Tweede Kamer.
In het memorandum vraagt de be
drijfsleiding van RDM onder andere
om bij het definitief bepalen van de
voorwaarden voor rijkssteun aan Wil
ton, vast te leggen dat de Schiedamse
werf geen onderzeeërs van het type
Seadragon mag bouwen. De directie
van RDM vindt dat er in ons land
geen plaats is voor twee werven waar
onderzeeboten worden gebouwd.
spreid door het Iraanse nieuwsagent
schap IRNA, stond dat de resolutie
voorbijging aan de feiten en zich niet
had uitgesproken over de Iraakse
escalatie van de oorlog „om de span
ning in het gebied verder op te voe
ren".
Volgens nog niet bevestigde berichten
hebben de Arabische Golfstaten be
sloten olietankers op weg naar de
Saoedische en Kuweitse olieterminals
aan te raden zo dicht mogelijk onder
de kust te varen zodat Saoedische en
Kuweitse gevechtsvliegtuigen voor
een betere bescherming kunnen zor
gen. Voorts zou de Saoedische koning
Fahd zijn goedkeuring hebben ge
hecht aan het uitbreiden van het
luchtverdedigingssyteem en andere
militare maatregelen ter waarde van
circa 3 miljard gulden. Dit meldde het
Saoedische persagentschap.
Iran waarschuwde de Verenigde Sta
ten opnieuw voor een militaire inter
ventie in de Perzische Golf. In een
door radio-Teheran omgeroepen ver
klaring van het ministerie van buiten
landse zaken werd de vastbesloten
heid van de Islamitische Republiek
onderstreept „op elke interventionis
tische maatregel in het gebied van de
Perzische Golf een vernietigend ant
woord te zullen geven.
Genoeg olie
De energieministers van de EG ma
ken zich voorlopig niet ongerust over
een verminderde aanvoer van olie.
„Er is geen enkele reden voor een
panieksituatie", aldus de Nederland
se minister van Economische Zaken,
Gijs van Aardenne, dinsdag in Brus
sel. De Europese ministerraad is wel
overeen gekomen de situatie zorgvul
dig in het oog te houden.
LOS ANGELES - De automatisering heeft ook in de
filmwereld keihard toegeslagen. De monsters in de
griezelfilms worden allengs ingewikkelder en kunnen
meer. In de nieuwe rolprent 'Radioactieve Dreams'
treedt een gigantische rat op. die nu al wordt aange
prezen als de meest geavanceerde pneumatische film
robot aller tijden.
De bijna vijj' meter hoge griezel heeft 12 man nodig om
de 22 verschillende bewegingen te kunnen volbrengen.
Op de foto de twee hoofdrolspelers in de film: de actrice
Lisa Blount (die speelde in 'An officer and a gentle
man') met het nu nog vriendelijke superknaagdier In
de film gaat het er minder gempedelijk aan toe; het
rond 400 kilo wegende monster verslindt de schoon
heid.
DEN HAAG (GPD) - Alle leden van de Tweede Kamer kunnen voortaan
op een houtje bijten. Voor het begin van de kamervergadering
dinsdagmorgen reikten uitkeringsgerechtigde FNV-leden aan ieder
kamerlid een stokje zoethout uit.
Op een begeleidend kaartje werd de volksvertegenwoordigers duidelijk
gemaakt dat uitkeringsgerechtigden vandaag de dag op een houtje
móeten bijten als gevolg van de voortdurende kortingen op hun
uitkeringen.
Een delegatie van FNV-uitkeringsgerechtigden heeft dinsdagmiddag op
het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid minister De Koning
symbolisch de 3 procent korting overhandigd.
HIWi
Foto: Een zoethoutkraampje op het Binnenhof.
DEN HAAG (GPD) - Een ruime meer
derheid in de Tweede Kamer (CDA,
PvdA en de kleine linkse partijen) is
tegen de verlaging van de langdurige
werkloosheidsuitkeringen (wwv) per
1 juli met 3 procent. De VVD wil
echter nadrukkelijk aan deze verla
ging vasthouden en botst op dit punt
dus met coalitiepartner CDA.
Daarentegen zijn CDA en WD, en
daarmee dus ook een meerderheid,
het wel eens over de verlaging van de
gewone werkloosheidsuitkering (ww)
en de arbeidsongeschiktsheidsuitke-
ring (wao) met 3 procent per 1 juli. Dit
blijkt uit de schriftelijke reacties van
de kamerfracties op de voorstellen
van het kabinet-Lubbers.
De verlaging van de bruto-daglonen
van de ww-, wwv- en wao-uitkeringen
moet dit jaar nog 300 miljoen gulden
opleveren. Als de verlaging van de
wwv-uitkeringen niet doorgaat ont
staat een gat van 80 miljoen gulden in
de bezuinigingsplannen. Hoe dat gat
gedicht met worden geven de tegen
standers niet aan.
De wwv bedraagt nu 75 procent, de
wao - evenals de ww - 80 procent.
Aanvankelijk wilde het kabinet deze
drie uitkeringen verlagen naar 70 pro
cent. Na overleg met de sociale part
ners is het daar op teruggekomen.
Door de verlaging per 1 juli vervalt de
korting met 3 procent die per 1 janua
ri op deze uitkeringen was aange
bracht.
PvdA-steun
Weijers stelt dat de verlaging van de
wwv-uitkering te zeer vooruitloopt
op het toekomstige uitkeringsniveau
na de herziening van het sociale
zekerheidsstelsel. PvdA-woordvoe-
rer Ter Veld zei dinsdag het CDA op
dit punt te zullen steunen, ook al
wijzen de socialisten de andere, door
hei CDA wel aanvaarde kortingen
ook af.
VVD's fractiespecialist Linschoten wil
niets weten van het niet doorgaan van
de wwv-verlaging. Hij betitelde de
kabinetsvoorstellen al als een com
promis en vindt dat niet verder ge
gaan kan worden „Dit is een verstan
dig pakket", zei hij dinsdag.
Met de andere kortingen hebben CDA
en VVD weinig moeite, zodat die het
in de Tweede Kamer - die er eind juni
over debateert - wel zullen halen.
Weijers spreekt er wel zijn ergernis
over uit dat nog steeds de kortlopen
de uitkeringen in de ziektewet buiten
schot blijven. Een verlaging van de
daglonen in de ziektewet vindt hij
zeer wel verdedigbaar gezien de kor
tingen die op andere kortlopende uit
keringen zijn aangebracht.
Het kabinet stelt wel voor de uitkerin
gen bij ziekte te binden aan een
maximum van 100 procent van het
netto-loon, een maatregel die 55 mil
joen gulden bespaart. Het CDA
maakt zich voorts bezorgd over de
opeenstapeling van kortingen op het
inkomen van wao'ers die al langdurig
zo'n uitkering hebben en geen aan
spraak meer maken op enige aanvul
ling.
uitkeringen op peil te laten door af te
zien van verlaging van de sociale
premies.
Alle fracties vragen het kabinet om
nadere gegevens over de weglekeffec-
ten. Die ontstaan als mensen door een
lager inkomen weer een groter be
roep moeten gaan doen op andere
steunregelingen (zoals de huursubsi
die).
Premies
De PvdA wijst alle kortingen per 1 juli
van de hand. Het kabmet loopt vol
gens de socialisten daarmee vooruit
op de stelselherziening, omdat het
resultaat door deze maatregelen al
leen nog maar een verdere verlaging
van uitkeringen kan zijn. Andere mo
gelijkheden worden volgens de PvdA
door het 1 juli-pakket geblokkeerd.
De PvdA denkt dat het mogelijk is de
Sekten
LONDEN (RTR/AFP) - De Sowjet-
luchtmacht gebruikt sinds de zomer
van hel vorig jaar hommen met
„vloeibaar vuur" tegen de islamiti
sche verzetsstrijders (moedjahedien)
in Afghanistan. Dit schrijft het Britse
militaire weekblad „Jane's Defense
Weekly" in zijn jongste editie van
woensdag.
De bommen die de Sowjet-vliegtuigen
afwerpen, bevatten een „teerachtige
massa" die zeer licht ontvlambaar is.
Het nieuwe wapen zou al verscheide
ne malen hebben verhinderd dat kon
vooien van guerrillastrijders zich ver
plaatsten in het oosten van het land.
Om wat voor soort substantie het
gaat kon het tijdschrift niet zeggen.
„Op dit moment hebben wij geen
bijzonderheden over de samenstelling
van de stof', zo zei een woordvoerder
van Jane's.
De Sowjet-luchtmacht werpt de vloei
stof af in container bommen die ont
ploffen voor ze de grond raken. Grote
druppels van de dikke stof vallen op
de bodem, waar ze maanden kunnen
blijven liggen, aldus het militaire vak
tijdschrift. „Maai- als men erop trapt,
vat de substantie vlam en blijft bran
den terwijl er een ziekmakende rook
uit opstijgt". „In een nieuwe geme
chaniseerde oorlog zal de effectiviteit
nog groter zijn", zo voegt Jane's er
aan toe.
De donkere substantie is nog wel te
ontdekken op de onverharde stoffige
wegen iu mgnanistan, maar op de
asfaltwegen en geasfalteerde vliegvel
den van de NAVO-lidstaten in Europa
zal het onzichtbaar zijn indien de
strijdkrachten van het Warschau-pact
er mee aanvallen, zo stelt Jane's. De
Sowjet-strijdkrachten zouden in Af
ghanistan ook met andere nieuwe
wapensystemen experimenteren, in
clusief „luchtdruk-bommen". De ex
plosie kan overdag met het blote oog
nauwelijks worden waargenomen en
laat bij de slachtoffers geen sporen na
van brand- of scherfwonden. „Oogge
tuigen die op zeker 1,5 km van de
explosie stonden, voelden een hele
sterke schokgolf', aldus Jane's. De
slachtoffers overleden aan inwendige
verwondingen.
ROTTERDAM (ANP) - Met ingang
van donderdag gaan de prijzen van
benzine en dieselolie omhoog. IPG
(autogas) wordt goedkoper. Volgens
een zegsman, die dinsdag sprak na
mens de oliemaatschappijen en vrije-
pomphouders, zijn de prijsverhogin
gen deze keer een direct gevolg van
de gespannen situatie in en rond de
Perzische Golf.
De noteringen op de vrije markt zijn
daardoor de laatste dagen gestegen.
Volgens de woordvoerder is de prijs
verhoging beperkt gebleven door de
daling van de dollarskoers de afgelo
pen dagen.
Super en normale benzine gaan met
1,8 cent per liter omhoog tot respec
tievelijk 183,6 cent per liter en 180,6
cent per liter. Diesel wordt 1.6 cent
per liter duurder en komt op 121 cent.
Autogas gaat 2,2 cent per liter in prijs
omlaag en gaat 73,7 cent kosten.
Nieuive religieuze bewegingen
vormen geen groot gevaar
voor de geestelijke volksge
zondheid. De overheid hoeft
dan ook geen speciale maatre
gelen te nemen om burgers te
beschermen tegen deze reli
gieuze sekten,
(PAGINA 5)
Getorpedeerd
In de jaren 1974-1976 heeft de
heer Westerterp verhoging en
versterking van de bestaande
dijken rond de Oosterschelde
als alternatief voor een door
laatbare dam getorpedeerd.
Die mogelijkheid was voor
hem'niet, bespreekbaar'
(PAGINA 9)
Triest
Het seizoen eindigde zoals het
begon voor Vlissingen, met een
nedrlaag, het begin tegen
Breskens en het einde tegen
vierde klasser Gilze voor de
beker, gisteravond werd het
een nederlaag met 3-2.
(PAGINA 15)
Radio en televisie: 2.
Binnen- en buitenl.: 3 en 5.
Financiën, economie: 4.
Varia: 7.
Provincie: 9, 11, 12, 13 en
14.
Sport: 15.
Spanning in
de Golf
Dsche Golf is de afgelo-
I pen weken in snel tempo
verergerd. Iran en Irak, die
enkele maanden geleden in
het woestijnachtige grensgebied tus
sen beide staten in een uitputtende
veldslag waren gewikkeld, vormen
een bedreiging voor olietankers in dit
gebied. Beide landen hebben om uit
een lopende redenen verschillende
olietankers aangevallen en met raket
ten bestookt. Neutrale landen als
Koeweit en Saoedi-Arabië worden di
rect bij het conflict betrokken nu de
scheepvaart ook langs de zuidelijke
kust van de Golf niet langer meer
veilig is. Als vergelding voor aanval
len van Irak op schepen in de buurt
van het Iraanse olie-eiland Kharg,
heeft Teheran zijn gevechtspiloten
opdracht gegeven neutrale oliesche
pen aan te vallen, die de havens van
de overige Golfstaten bevaren. De
redenering van de machthebbers in
Teheran is ongeveer zo, dat als het
Westen geen olie meer kan betrekken
uit Iran als gevolg van de voortduren
de aanvallen van Irakese vliegtuigen,
er evenmin ruwe olie uit de andere
landen langs de Golf het Westen mag
bereiken. Hoewel Teheran ontkent
iets te maken te hebben met het
bombarderen van olietankers voor de
kust van Koeweit en Saoedi-Arabië,
staat het vast dat ook Iran deze
tactiek heeft overgenomen. De strijd
in en rond de Golf is daardoor in korte
tijd verscherpt.
De nu alweer bijna vier jaar duren
de strijd op leven en dood tussen
het onverzoenlijke Iran en 'uitdager'
Irak, dreigt het gehele gebied in vuur
en vlam te zetten. De zes lidstaten van
het Samenwerkingsverband voor de
Golf onder leiding van het rijke Saoe
di-Arabië en Koeweit hebben inmid
dels om een spoedbijeenkomst van de
Veiligheidsraad gevraagd. Zó ernstig
oordelen zij de situatie, dat de bemid
deling van de VN wordt ingeroepen.
Voorop gesteld dat de Veiligheidsraad
tot een unanieme beslissing komt,
dan nog is het zeer de vraag of
daarvan enige positieve invloed zal
uitgaan op de oorlogvoerende partij
en. Irak lijkt vastbesloten de voor dit
land fataal wordende oorlog naar de
andere Golfstaten over te brengen in
de verwachting dat Iran door een
gezamenlijke krachtsinspanning kan
worden afgestopt. Die houding wordt
de Irakezen niet in dank afgenomen,
maar vooralsnog kunnen de Golfsta
ten zij steunen Bagdad royaal met
oliedollars niet het juisté antwoord
vinden. Zij worden heen en weer ge
slingerd tussen hun verlangen de fun
damentalisten uit Teheran een kopje
kleiner te maken en hun diepe angst
daadwerkelijk bij de oorlog betrokken
te worden. Het ziet er naar uit, dat dit
laatste wel eens heel snel zou kunnen
gebeuren. De gevolgen van een derge
lijke politiek zijn niet te overzien.
De Amerikanen hebben de laatste
dagen een plan uitgewerkt voor
het Golfgebied, dat een compromis
lijkt tussen 'gewoon afwachten' en
'militair ingrijpen'. President Reagan
biedt de Golfstaten langs de zuidelij
ke oever 'militaire bescherming' aan,
hetgeen er op neer komt, dat Ameri
kaanse vliegtuigen en schepen, opere
rend vanaf bases in Saoedi-Arabië, in
een nader aan te duiden zone van de
Golf bescherming bieden aan olietan
kers. Het is niet goed duidelijk hoe en
op welke wijze de Amerikanen daar
mee 'de vijand' kunnen afschrikken.
Een dergelijke situatie leidt al snel tot
verdere escalatie, hetgeen de landen
langs de Golf zich terdege bewust zijn.
Een effectieve bescherming zal er on
getwijfeld op neerkomen, dat de Ame
rikanen bij gevechten worden betrok
ken en op dat moment is wel degelijk
sprake van ingrijpen. Tot nu toe aar
zelen de Golfstaten de Amerikaanse
hulp te aanvaarden, bang als 'zij zijn,
dat het conflict dan niet meer in de
hand zal zijn te houden.
De vraag is of de situatie al niet
zodanig is verslechterd, dat oor
log op grote schaal nauwelijks meer is
te vermijden. De Perzische Golf is van
een zodanige strategische en econo
mische betekenis, dat het voor beide
supermachten VS en Sowj et-Rusland
aantrekkelijk is het gebied onder zijn
invloedssfeer te kunnen rekenen.
Maar elke ingreep van een van de
supermachten lokt ongetwijfeld een
reactie uit van de ander. De Amerika
nen zouden er goed aan doen een
voorzichtig beleid te voeren. Op dit
moment is er weinig te winnen en heel
veel te verhezen in de Golf Dat geldt
voor alle partijen. Helaas krijgen di
plomaten en vredestichters geen
kans; de revolutionaire fundamenta
listen van ayatollah Khomeiny willen
slechts de heilige oorlog. Toch moet
de hoop blijven leven, dat uiteindelijk
het gezonde verstand zal zegevieren.
Ook langs de Perzische Golf.
Dim
fADVERTENTIE
Kom dan naar de éénmalige demonstratie in onze mobiele showroom die vandaag
(woensdag 23 mei) te Hulst ©p het Schravenhofplein staat. Kleine compacte en middel
grote kopieermachines voor actieprijzen (o.a. de nieuwe Xerox® 1030, die afdrukken
maakt in kleur). Interessante inruilmogelijkheden. Test ook onze elektronische
schrijfmachine. Nieuwe klanten krijgen gratis QAI\II^ YFROY
een Xuperlady Quartz Buroklokje. Tot ziens. jfftMun!
