PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Nijpels: kabinet
aan zijden draad
Iran: Irak wil
meer landen
in Golfoorlog
VS verwachten groei
economie met 8,8 pet.
Stranding
attractie
REACTIE OP UITSPRAAK DE VRIES
Kabinet wil 15 cent op
prijs pakje sigaretten
Franse marine
brengt Spaanse
vissersboot op
Icuh' Speciali
Rumoerige
entree
partijraad
van CDA
\NEEKEND
Wisselvallig weer
Zonnige perioden. Zwak en later ma
tige noordelijke wind. In het oosten
van Zeeland later kans op een regen-
of onweersbui Temperatuur 19 gra
den Aan de kust enkele graden lager.
227e jaargang no. 119
Zaterdag 19 mei 1984
Westhavendijk 1-4B. Goes.Tel.01100-20620
VLISSINGEN - Vlissingen was vrijdagavond,
plotseling een super-attractie rijker toen het
bijna 15.000 brt metende Finse vrachtschip 'Eira
om acht uur aan de grond liep, op een steenworp
afstand van de boulevard. Het ongeladen schip
liep met de boeg op het strand toen het, afkom
stig uit Gent, via het Oostgat zee wilde kiezen. De
precieze oorzaak van de stranding zvas gister
avond nog niet bekend, maar wel werd duidelijk
dat er problemen waren met de stuurinrichting.
Al snel na de stranding ontstond een grote
toeloop naar de boulevard, waar de vele honder
den toeschouwers op enkele tientallen meters
afstand de eerste pogingen van vier sleepboten
om de 'Eira' vlot te trekken, konden gadeslaan.
Die pogingen mislukten. Afgelopen nacht werd
een tiveede poging ondernomen. Om 02.30 uur
werd de Eira door vijf slepers van de 'Union' en
de Nieuwe Vlissingse Sleepdienst vlotgetrokken.
(ZIE OOK PAGINA 7)
Luns
DREIGEMENT TEHERAN
een besluit zal komen, waarschijnlijk
voor de achttiende als de defensie
commissie van de Tweede Kamer
bijeenkomt.
DEN HAAG (GPD/ANP) - Volgens WD-fractievoorzitter Nij
pels hangt het leven van het kabinet-Lubbers op dit ogenblik
aan een zijden draadje. Nijpels zei dit vrijdagavond in een
televisieprogramma naar aanleiding van uitlatingen van
CDA-fractievoorzitter Bert de Vries volgens wie voor de
CDA-fractie in het rakettenvraagstuk uitsluitend nog de Rcpraat. Volgens Lubbers gebeurt
dat pas als er een voorstel van de
meest betrokken ministers (De Rui
ter en Van den Broek) op tafel ligt.
De crisisvariant houdt in dat wel Zowel premier Lubbers als De Vries
wordt besloten tot plaatsing in hebben gisteren verklaard niets van
Woensdrecht, maar dat de wapens een CDA-compromis te weten. De PAGINA 3: PAUL NITZE ZIET
pas naar Nederland worden gevlogen Vries: „Er wordt binnen het CDA NIEUW UITSTEL
als de internationale situatie daar voortdurend over deze zaak nage- PLAATSINGSBESLUIT
aanleiding toe geeft. De Vries doet dacht en ideeen ontwikkeld". Lub- VOORPAGINA WEEKENDKRANT:
zijn uitlatingen in een interview in de bers: „Ik ken die variant niet". Lub- DE VRIES WIL NIET
PZC-Weekendkrant. bers bevestigde gisteren, tijdens zijn LANGER DIENEN
Nijpels haalde fel uit naar zijn ccoali- persconferentie na afloop van de mi- ALS SCHIETSCHIJF
tie partner die volgens hem de schuld nisterraad, dat het kabinet in juni met
van alle moeilijkheden is. Driekwart
DEN HAAG (ANP) - De
ministerraad heeft vrij-
uitbrengen en daarna is prijsverhoging, die voor-
het woord aan het par- namelijk de Nederland-
Iement. se sigarettenindustrie
ten goede moet komen.
van de CDA-fractie in de Tweede
Kamer is voor een positief plaatsings-
besluit, evenals alle CDA-ministers in
het kabinet, aldus Nijpels. „Maar toch
blijft een positief besluit uit. Het zou
goed zijn als binnen het CDA politiek
leiderschap wordt getoond." Volgens
de VVD-fractievoorzitter draagt mi
nister-president Lubbers als politiek
leider van het CDA de eerste verant
woordelijkheid om te zorgen dat het
CDA als eenheid naar buiten treedt.
De crisisvariant wenst de WD niet te
accepteren. Het lijkt wel alsof Bert de dag ingestemd met een
Vries een soort ultimatum aan de wetsontwerp om de
WD-ministers in het kabinet en aan P"js van een pakje siga- Van de prijsverhoging is bedoeld om de slechte
de VVD-fractie in de Tweede Kamer retten van 25 stuks met met vijftien cent strijkt rentabiliteitspositie van
stelt. Hiermee heeft Dc Vries de zaak vijftien cent te verho- de sigarettenindustrie deze industrietak op te
op scherp gesteld en dat biedt weinig S®n. De Raad van State dertien cent op en de vijzelen,
hoop. meent Nijpels. Nederland dient moet er nog advies over fiscus twee cent. De
nu de verantwoordelijkheid te nemen
en op een royale manier het NAVO
dubbelbesluit uit te voeren. Elke op
lossing waarin een „nee" voorkomt
zal betekenen dat de WD-ministers
hun ontslag zullen aanbieden.
De WD is bereid tot een compromis
maar zoals het er op het moment uit
ziet zal dat heel moeilijk tot stand
kunnen komen.
De WD. aldus Nijpels. is ook met
bereid akkoord te gaan met een CDA-
compromis. dat gisteren in de publici
teit kwam. Dit compromis, door Nij
pels „een mixture van varianten" ge
noemd. stelt dat daadwerkelijke
plaatsing van kruisraketten in Neder
land slechts mogelijk is na een ak
koord over de middellange-afstands-
raketten tussen Washington en Mos
kou.
Beloning Moskou
Nijpels „Dat speelt de Sowjet-Unie in
de kaart. Als Moskou geen akkoord
wil, komen er in Nederland volgens
dit voorstel geen kruisraketten. Dat is
irreëel, want komt er wel een akkoord
dan krijgt Moskou als beloning een
aantal kruisraketten in Woens
drecht".
Paus niet welkom De SGP vindt
dat als paus Johannes Paulus II ons
land bezoekt er geen ontmoeting
moet plaats vinden met de regering.
Het hoofdbestuur van de Staatkundig
Gereformeerde Partij vreest „verder
gaande polarisatie onder ons volk".
NEW YORK (AFPRTR) - Iran heeft de Verenigde Naties verzocht direct
maatregelen tegen Irak te nemen om verdere aanvallen van dit land op
schepen in de Golf te voorkomen. In een vrijdag door Iran gepubliceerde
brief aan de secretaris-generaal van de VN wordt Irak ervan beschuldigd de
oorlog in het gebied te willen internationaliseren.
WASHINGTON (RTR) In het eerste kwartaal van dit een percentage van 8,3 op jaarbasis genoemd.
jaar is de economie van de VS sterker gegroeid dan Veel economen zijn de mening toegedaan dat een snelle
eerder werd aangenomen. Het Amerikaanse ministerie groei van de economie de inflatie aanwakkert en dc rente
van handel heeft vrijdag laten weten dat dc resultaten in doet stijgen. De regering-Reagan acht het risico van een
de eerste drie maanden bij ongewijzigde voortgang in dit toenemende inflatie vrij klein, maar maakt zich wel
jaar zullen leiden tot een economische groei over 1984 zorgen over de rentestijging.
van 8,8 procent. Ongeveer een maand geleden werd nog
Vrijdagochtend meldde Irak opnieuw
twee schepen in de Golf te hebben
beschoten nadat zes andere Golfsta
ten donderdag Iran hadden veroor
deeld wegens aanvallen op schepen.
Woordvoerder John Hughes van het
Amerikaans ministerie van buiten
landse zaken zei geen bevestiging te
hebben voor de door Irak gemelde
aanvallen. Koeweit, had Iran officieel
beschuldigd van het aanvallen van
twee van zijn tankschepen op zondag
en maandag, terwijl de VS eerder
hadden verklaard .bewijzen' te heb
ben dat de aanval op een Saoedisch
tankschip van woensdag onder de
Saudische kust door Iran werd uitge
voerd.
Tot zondag was Irak verantwoordelijk
gehouden voor aanvallen op schepen
in de Golf met het doel de voornaam
ste Iraanse ohehaven Kharg te blok
keren. Iran dreigde er daar tegenover
mee desnoods Straat Hormoes als
toegang tot de Golf te blokkeren.
De behoudende Golf-staten hebben
de Iraakse oorlogsinspanning met
LES SABLES D'OLON'NE (RTR) - De
Franse marine heeft donderdag een
Spaanse vissersboot aangehouden,
die onder Britse vlag illegaal aan het
vissen was in de Golf van Biskaje,
aldus Franse functionarissen die dit
vrijdag bekendmaakten.
De Spaanse vissersboot, die naar de
Franse haven Les Sables d'Olonne is
gebracht, viste op kabeljauw, maar
daar heeft Engeland krachtens de
internationale bepalingen geen ver
gunning voor. aldus de functionaris
sen.
In maart schoot de Franse marine bij
een actie tegen illegaal vissende
Spaanse schepen in de golf op twee
vaartuigen, waardoor negen Spaanse
opvarenden werden verwond.
miljarden dollars gesteund Als het
Iraakse legercommuniqué van vrijdag
juist blijkt, zou dat betekenen dat
president Sadam Hussein de pressie
van zijn geldschieters negeert, zo me
nen diplomaten. Ook sommige door-
gwinterde diplomatieke waarnemers
menen dat Irak probeert de Saoedi-
Arabie en andere Golf-staten te betre
ken bij de oorlog tegen Iran om de
beëindiging van de kostbare oorlog te
bespoedigen.
Vrijdag dreigde Iran over de hele
wereld oorlog te voeren legen stalen
die in de Golf interveniëren. Dit
dreigement tegen .supermogendhe-
den zowel als landen van de tweede
orde' werd geuit door hodjatoleslam
Hashemi Rafsandjani, vertegenwoor
diger van imam Khomeini in de
Opperste Defensieraad van Iran, in
een toespraak op de Universiteit van
Teheran.
ADVERTENTIEl
HOOGEVEEN (ANPi - Vrij
dagavond begon in het Cultu
reel Centrum De Tamboer in
het Drentse Hoogeveen de 2-
daagse vergadering van de
Partijraad van het CDA. Voor
de deur van De Tamboer icerd
door verschillende organisaties
gedemonstreerd. Congresgan
gers kregen bijvoorbeeld bij het
binnengaan een FNV-sticker op
de rug gekleefd. Deze sticker
heeft betrekking op het 1-juli-
pakket van de regering.
Vergrijzing
De AOQ-voorzientng zal na de
eeuwwisseling ernstig m ge
vaar komen. De vergrijzing in
ons land maakt het onzeker, of
ouderen in de samenleving
over een halve eeuw voldoen
de bestedingsmogelijkheden
zullen hebben
(PAGINA 2)
Gardiner
Het vredesactiekamp in
Woensdrecht vreest dat de af
faire rond de 'spion' Gardiner
in de doofpot wordt gestopt.
(PAGINA 3)
PZEM-tarieven
De Provinciale Zeeuwse Ener
gie Maatschappij wil de elek-
triciteitstarieven niet 'vast'
verlagen. De PZEM vindt de
gunstige resultaten te 'toeval
lig' om de tarieven definitief te
veranderen
(PAGINA 7)
CP
De FNV telt verschillende ka
derleden die lid zijn van de
Centrumpartij CP-leider Jan
maat dook vrijdag zelf in de
problemen die zijn aanhan
gers hebben met de Jongeren
beweging in Temeuzen
(PAGINA 7)
Binnen- en buitenland: 2
en 3
Financiën, economie: 5
Provincie: 7, 9, 10, 11 en 13
Sport: 15
17. 18. 19. 21, 23, 25 en 27
as
Y^Ul -L7 nuanceerde aanval van
Navo-secretaris-generaal
Luns op de Nederlandse mi-
nister van defensie De Rui
ter heeft veel weg van een persoonlij
ke vendetta. Kennelijk kan de schei
dende Navo-chef moeilijk leven met
de gedachte dat het uitgerekend zijn
landgenoten zijn die dwars blijven
liggen in 'zijn organisatie' over de
veelbesproken rakettenkwestie Een
teleurgesteld mens vergeet soms wel
eens de normen van goed fatsoen in
acht te nemen. De uitval van Luns
naar De Ruiter gaat dwars tegen de
ongeschreven diplomatieke regels in,
die de ex-diplomaat Joseph Luns niet
onbekend zijn. Nu staat het incident
van- Brussel meer dan een incident
is het ook weer niet niet op zichzelf
In het verleden zijn meermalen rellen
ontstaan over uitspraken van de heer
Luns, die als het over de verhouding
vrije wereld-oostblok gaat geneigd is
zwart-wit te denken De Russen zijn
slecht als de weg naar Kralingen en de
Amerikanen zijn de 'good guys', die
het beste voor hebben met de wereld
en zeer speciaal met West-Europa In
dit sterk vereenvoudigde wereldbeeld
is het volstrekt duidelijk voor Navo-
secretaris-generaal Luns Nederland
moet snel én positief beslissen over de
plaatsing van 48 kruisraketten. Als de
heer Luns problemen heeft met het
Nederlandse uitgangspunt dan dient
hij zich in eerste instantie te richten
tot de gehele Nederlandse regering en
niet speciaal en zeker niet op de
wijze zoals hij donderdag op een pers
conferentie in Brussel deed tot
minister De Ruiter. De laatste was 'de
grote zwijger' op het Brusselse Navo-
beraad. Niet onbegrijpelijk, want de
Nederlandse regering heeft mets
nieuws te vertellen In dit geval rea
geerde Luns zijn irritaties en frustra
ties af op de boodschapper, al had die
niets te melden. Toch een slechte
beurt van de Nederlandse ex-minister
van buitenlandse zaken, die tien jaar
lang de zaken van de Navo heeft
behartigd
Het gaat allemaal om het zogehe
ten Navo-dubbelbesluit van 12
december 1979. De ministers van bui
tenlandse zaken en van defensie van
de Navo-lidstaten namen die dag het
historische besluit in de jaren 1983 tot
en met 1987 in totaal 572 kruisraket
ten en Pershings-II te plaatsen in
West-Europa Het betreft hier moder
ne kernwapens voor de middellange
afstand, die doelen in West-Rusland
kunnen bereiken. Dit is het eerste
deel van het besluit, het tweede deel
bevat het aanbod aan de Sowjet-Unie
te onderhandelen over de beperking
van deze wapens In het besluit werd
een koppeling gelegd tussen beide
onderdelen: de plaatsing werd afhan
kelijk gesteld van de resultaten bij de
daarna en inmiddels mislukte op
gang gekomen besprekingen tussen
Russen en Amerikanen in Genève.
Nederland heeft vanaf het begin een
voorbehoud gemaakt over de plaat
sing van 48 kruisraketten in ons land.
De redenen waarom moest worden
gemoderniseerd kon Nederland 12 de
cember 1979 onderschrijven, maar
over de daadwerkelijke stationering
wilde ons land zich nog niet uitspre
ken Zolang ligt de kwestie van de
kruisraketten al gevoelig in de Neder
landse politiek en in de samenleving.
Nederland verwachtte ongeveer twee
jaar later een besluit te kunnen ne
men als het AmerikaanS-Russische
ontwapeningsoverleg in Genève zou
zijn afgerond Dit overleg mislukte In
de visie van de Navo-landen en zeker
naar het oordeel van Luns dient Ne
derland nu onverwijld tot plaatsing te
besluiten. De regering-Lubbers is ech
ter nog altijd niet zover Die besluite
loosheid irriteert de Navo-partners.
zoals twee maanden geleden in Tur
kije bleek en zich donderdag in Brus
sel manifesteerde De druk op ons
land om een beslissing te nemen is
dan ook groot. Dq eenheid in de Navo
staat op het spel. zeggen geharde
voorstanders van plaatsing.
De irritatie bij de Navo-partners ls
niet onbegrijpelijk. Jaar na jaar is
de beslissing over wel of niet plaatsen
doorgeschoven Het huidige kabinet
zoekt koortsachtig naar een oplos
sing. die recht moet doen aan alle
standpunten, maar vooral die van de
regeringspartijen, want het voortbe
staan van het kabinet is gemoeid met
de finale beslissing over de plaatsing
Het zijn deze binnenlandse politieke
factoren, die een definitieve stand
puntbepaling zo moeilijk maken voor
de ploeg van Lubbers. Zelfs minister
van defensie De Ruiter weet het (nog)
niet. Zijn partij het CDA is het
meest verdeeld en vervult daardoor
een sleutelrol. Hoe de beslissing over
de kruisraketten ook zal uitvallen,
vast staat nu al. dat een enkele veran
dering van stem pro of contra de
doorslag zal geven. Het dilemma voor
premier Lubbers is. dat het binnen
landse politieke gebeuren zo'n over
heersende rol speelt in de discussie,
dat aan het alleszins gerechtvaardig
de buitenlandse verlangen niet
langer wachten met beslissen geen
gehoor kan worden gegeven. Tegen
die achtergrond kan begrip worden
opgebracht voor de Brusselse irrita
tie,, maar er moet niet al te veel
gewicht aan worden toegekend. En
wat Luns in een ondoordacht moment
heeft gezegd, moet maarsnel worden
vergeten Het is de stem van een man,
die straks geen enkele verantwoorde
lijkheid meer draagt Voor Nederland
staat overigens ook internationaal
prestige en betrouwbaarheid op het
spel Er mag toch van uit worden
gegaan, dat dergelijke waarden iets
betekenen voor de Nederlandse rege
ring. Tot nu toe heeft ons land op dit 1
stuk van zaken alleen maar minpun
ten gescoord.
Dim
