het hoofd en de babbel van MART SMEETS ik draag studio sport, maar word schandalig onderbetaald PZC/ weekendkrant serieus praat zijn de conducteurs in de trein. Niet met schreeuwers of opmerkingen-makers"' Smeets zegt nog steeds plezier in zijn werk te hebben. Wat cynisch merkt hy op dat heel wat mensen gelukkig zijn als de dag komt. dat hij er bij Studio sport wordt uitgeschopt. Smeets: „Sport was mijn hobby, is mijn hobby gebleven en ik kan er alles mee aan. Ik maak tijdens de presenta tie vaak uitglyers. omdat de tekst er bij my spontaan moet uitrollen. Daar om zeg ik wel eens dingen die tactisch niet verantwoord zijn. maar ze zijn oprecht en gemeend. Tekst bereid ik niet voor, onzin Ik ben geen toneel stuk. Ben je nou gek. Gewoon ervoor staan en zeggen wat je invalt Je denkt er natuurlijk wel over na. Koen Verhoeff leerde vroeger teksten uit zijn hoofd. Dan liep hij door de gang... „goedenavond dames en heren...", ja. m'n hoela. Ik heb geen zin om conces sies te doen. Dat doe ik nu eigenlijk al, want ik treed op in correcte kleding. Dat hoort erbij, hoewel het er bij mij niet om ging hoe je eruit ziet, maar hoe je een programma brengt. Nu weet ik pas dat het grote televisiepu bliek wil datje er correct uitziet. Daar is bij mij een lange tijd overheen gegaan". videorecorder Op de videorecorder ziet Smeets zichzelf nooit terug, omdat hij niet zou weten waarvan hij een dergelijk apparaat moet betalen. Het wekt wat bevreemding. Iemand als Mart Smeets die geen videorecorder kan bekostigen, terwijl in één van de zes Nederlandse gezinnen zo'n ding staat. Smeets: „Dat is geen grapje. Ik ben de minstbetaalde van Studio Sport. Ik doe absoluut het meeste werk en ik draag het hele program ma. Het is de grootste schandvlek die er in het programma heerst. Iedereen bij ons praat erover, maar er kan niets aan worden gedaan". „Ik ben er niet op uit om heel rijk te worden, maar ik word schandalig on derbetaald. Als je kijkt naar wat ik doe voor het programma en naar de manier waarop ik mijn nek uitsteek, vind ik de honorering ten opzichte van mijn collega's oneerlijk. Om met Fnts Spits te spreken: het is onjuist". - Jij bent Mr. Personality van Studio Sport. Smeets „Ik denk dat dat zo is, maar het streelt mijn ijdelheid niet Ben me er wel van bewust dat het zo is. Maar primair gaat het hierom: ik ben met een vak bezig, daar werk ik hard aan. Daarbij ben ik niet bang om onderuit te gaan. Ik zeg hoe ik erover denk. Ik hans engelbrecht Kan me voorstellen dat het cynische, kritische aspect in de presentatie niet bij iedereen lekker aankomt, steekt. Net een open wond waarin je zout gooit". Wat is jouw benadering van de sport? Smeets. „Direct, zeggen hoe het er voor staat. Ik behandel de sport eer lijk. Ben ik van overtuigd, anders stop ik er direct mee. Als ik dingen niet mag zeggen, moet verdoezelen, dan stop ik met dit vak. Ik zoek wel een grap. ben ik niet vies van. Maar ik ben geen humorist, ik doe niet altijd leuk. Eigenlijk ben ik een hele saaie man. Ik heb wel eens invallen die kunnen leiden tot een beeldgrap, die niet altijd leuk zijn. Het is gek, een inval, maar het moet kunnen in de sportwe reld. Ik kan enthousiast over sport praten met beladen woorden. Als de situaue zich daarvoor leent, ja. De kijkers moeten zelf hun conlusies trekken. Ik geef het wel aan. Hoe de mensen reageren ligt niet aan de manier waarop ik het breng, maar waarop jij kijkt. Je bent bij mij veel ontvankelijker, meer op je qui-vive als er wat komt, dan als Heinze (bakken of Marga (van Arnhem) iets zegt. Zij doen het op hun eigen manier. Als Heinze presenteert, staat er een keuri ge dominee. Het is maar net hoe je tegenover sport staat en hoe je die sport wilt behandelen". taalfouten Er is bij Mart Smeets geen tussen weg. Je mag hem of je mag hem niet. Dat blijkt ook uit de brieven die hij wekelijks krijgt. Per week zijn dat er tien tot twintig of er moet nét een groot sportevenement zijn geweest. De reacties op de handel en wandel van Smeets bij Studio Sport lopen sterk uiteen. Van anonieme brief schrijvers die ware scheldkanonna des tot hem richten (Smeets: „Met zeven tot tien taalfouten per brief, wat al aangeeft wat voor mensen het zijn en uit wat voor hok het komt") tot positieve schrijvers die hem at tent maken op feitelijkheden of ver kondigen dat Smeets zo door moet gaan met de bij de sport behorende badinerende stijl, want we hebben al genoeg saaie mensen. Hij moet zich „het gebral" gewoon laten aanleu nen, maar hij staat er ver boven. Smeets: „Ik krijg brieven van jonge meisjes en oudere dames, die roepen dat ik langs moet komen. Prachtig. Er wordt in de brieven wel gezegd, dat ik relativeer. Dat klopt, dat doe ik met alles" Waarna hij met een opmerke lijk gegeven komt Smeets: „Er zit wel fluctuatie in de reacties. Als er Oran je-succes is te melden, reageren de ZATERDAG 14 APRIL 1984 Hij zegt zelf voor een directe en eerlijke benadering van de sport te zijn. Daar is hij van overtuigd, anders stopt hij er direct mee. ,Als ik dingen niet mag zeggen, moet verdoezelen, stop ik met dit vak" Mart Smeets, commentator, verslaggever maar bij het grote publiek vooral bekend als presentator van Studio Sport. Je mag hem of je mag hem niet als hij zondagavond met zijn forse gestalte de Nederlandse huiskamer inblikt Mensen zetten Smeets op een voetstuk vanwege zijn afstandelijke, cynische, vaak koele bejegening van de sport Anderen kunnen hem daarom wel schieten. Jk ben wie ik ben en ik doe wat ik doe", zegt Mart Smeets in een bijna drie uur durend, openhartig interview. waarin hij gemakkelijk pratend geen blad voor de mond neemt. „Ik zou niet kunnen leven in de wetenschap dat ik alléén op zondagavond de clown met een das om moet uithangen"relativeert Smeets beeldgrapjes, die hij vaak voor de camera doet Onlangs zat hij nog 5.85 meter boven de grond in de studio om „dat fantastische" record polsstokhoogspringen van de Fransman Vigneron aan te geven. Smeets „Dat zijn allemaal eenmalige grapjes. Als je daar met doorheen kunt kijken, ligt dat niet aan mij, maar aan die ander". De kijker dus. die eigenlijk niet veel meer van Smeets afweet dan dat hij presentator is van het populairste sportprogramma in Nederland. Maar achter Mart Smeets schuilt een interessant per soon, die andere gedachten over televisie-maken heeft en niet tevreden is over Studio Sport Jk streef een andere aanpak na. niet revolutionair, maar met méér liefde voor de sport. Er is geen journalist die het diepere wezen van sport begrijpt. Te weinig sportjournalisten weten wat afzien is. Ik behoor tot de wenigen die dat wel weten. Goddank. Sportmensen accepteren mij vrij gemakkelijk, omdat hun woorden niet door een geheel wildvreemde worden geïnterpreteerd" Mart Smeets heeft recht van spreken, want hij speelde tien jaar topbasketbal voor de Levi's Flamingo's uit Haarlem en voor het Nederlandse A-team, waarin hij het tot zeven interlands bracht. Op zijn geheel eigen, bekende wijze was Studio-Sportpresenta- tor Mart Smeets bereid om bij het noemen van zeven populaire sporten in een eerste reactie kor te karakteristieken te geven. Hockey: „Ballen, hup Holland en het Wilhelmus. Als eerste zie ik kooijongetjes voor me. Daar moet je doorheen kijken en dan blijkt dat het een hele echte, prachtige en moeilijke sport is". Basketbal: „Amerikaans, daar om gaat het nooit goed in Neder land". Tennis: „Geld, vanwege het Lendl-aspect, en trainen, anders word je nooit goed. Eén van de leukste sporten om te volgen. Ik ben er jaloers op dat anderen het kunnen verslaan en ik niet". Voetbal: „Meest populaire sport in de wereld Fantastisch". Wielrennen: „Mooie sport. Fy siek gezien waarschijnlijk de zwaarste sport. Wielrennen is af zien. Punt". Schaatsen: „Waarschijnlijk één van de kleinste sporten ter we reld. Vier Noren, drie Zweden, drie Russen, één Oostduitser, dne Nederlanders, dat is een WK Daar maken we ons druk over". Atletiek: „Het is makkelijk om te zeggen dat het de moeder der sporten is. Nee, het is de mooiste kijksport voor televisie. Daar ga je voor zitten. Leef je mee mee". We zitten in de kantine, behorend bij een villa van de Nederlandse Omroep stichting (NOS) aan de Em- malaan in Hilversum. De kan tinebeheerster, tante Bep, moet binnenkort haar zaakje opdoeken, tot ontevredenheid van Mart Smeets. „Bep moet blijven. Ze is zoals ze eruit ziet, rondborstig". Hij bestelt twee boterhammen met kaas en een kop soep bij haar. Te weinig, denk je voor dat enor me lichaam van Smeets. Hij is 1.94 meter lang en weegt 99 kilo. Een gezond ogende sportman, ondanks zijn niet echt opvallende buikje. Smeets lijkt nu ook veel jon ger dan op de televisie, wan neer hij de laatste tijd met een hypermoderne bril ver schijnt. Hij heeft echt zin in het gesprek Hij probeert zo ontspannen mogelijk te zitten op een toch eenvoudige stoel. Beentjes gestrekt, bovenste knoopje I van zijn overhemd open met daar- I oyerheen een stropdas nonchalant en j losjes gestrikt. Hij antwoordt direct, verbergt niets. Wel weegt hij zijn I woorden nauwkeurig. Maar net als I voor de camera zegt hij waar het op staat. Eerlijk, pratend met zijn hele lichaam. Hij beschikt over een ruime, maar vooral gevarieerde woorden schat. Wat opvalt is dat hij met enkele krachtige woorden allerlei zaken op zijn waarde schat. Bekende woorden van de televisie als „fantastisch" en „bah" floept hij er ook nu weer ge makkelijk en spontaan uit, rechtse toestand Marton (zijn cchtc naam) Smeets, 37 ■Jaar en getrouwd. Geboren in Arn hem, opgegroeid en nog steeds woonachtig in Amsterdam. Deed met moeite de hbs, wist niet wat hij moest doen („een typisch naoorlogs pro- dukt"). Begon zijn journalistieke loop baan als medewerker van het Haar lems Dagblad, schreef stukjes in het personeelsblad van Fokker („een ou de patriarchale fabriek, een rechtse toestand") en werkte drie jaar bij De Tijd, „de enige sportkrant die goed was. daar heb ik het vak geleerd. Ik heb veel te danken aan Ruud van den Ende. Hij maakte mij duidelijk hoe leuk sport kan zijn en hoe leuk je erover kunt schrijven. De liefde voor het vak is bij De Tijd gekomen". Smeets kwam in '70 bij de radio terecht en werkt daar nog steeds als J free-lancer voor Langs de lijn. Smeets: I „Daar heb ik het zo naar mijn zin. Fantastisch, lachen. Je mag er alle- I maal gekke dingen doen met die idioot van Meurders. Prachtig". Iedere week schrijft Smeets zijn co lumn in het dagblad Trouw. Verder is hij verbonden aan het maandblad Sport International. Smeets: „Het schrijven erbij is een must. Om bij te blijven, om spits te blijven op wat er gebeurt op sportgebied. Ik schrijf om I mijn ei kwijt te raken. Ik wil altijd j maar bezig zijn, produceren" In 1973 zette hij zijn eerste schreden in de televisiewereld. Kreeg een gedegen opleiding van vijfjaar van Bob Spaak, de vroegere chef van Studio Sport. Daar namen ze hem in '78 in vaste dienst aan. weemoed Mart Smeets denkt met weemoed terug aan de tijd van Bob Spaak en praat daar haast lyrisch over. „Ik heb een goede baas gehad, de beste die je I kunt hebben. Die liet echt zien wat je moest doen voor dit vak, gaf je op je flikker. Fantastisch die man, die mis I ik zeer. Ik neem graag iets aan van oudere mensen waarvan ik denk dat ze het weten. Zij praten uit ervaring, daar luister ik naar. Spaak was een tweede vader voor me. Is hij nóg soms. Als ik nu iets niet weet, bel ik hem op en hij komt met de oplossing. De leiding bij Studio Sport zoals die ooit onder Spaak was, mis ik". „Ik Idealiseer de tijd van Spaak, daar ben ik me bewust van, maar dat kan me geen lor schelen. Tóen leerde je wat. Ik heb een echte en goede oplei ding gehad. Veel meer dan alles en iedereen die na mij is gekomen. Heer lijk, als iemand zo'n vertrouwen in je heeft. Nu leren ze niets meer. Ik ga geen beschuldigende vinger opsteken. Ik heb andere gedachten over televi sie-maken. Het begeleiden van men sen is de primaire taak van de chef. Het is waanzin om te produceren met mensen die niet opgeleid zijn". „Wat ik het ergst vind is dat er i jongens voor het vuur zijn gekomen die de kans niet hebben gehad om rustig in het vak te groeien. Goede collega's tegen wie wordt gezegd: „Doe maar, ga maar". Als het rode lampje gaat branden moet je iets zeggen te groot stempel Bescheiden is hij ook niet, als zijn persoon bij Studio Sport ter sprake komt. Maar de woorden komen uit zijn hart, hoewel hij wat verontschul digend zegt „een te groot stempel op Studio Sport te drukken". Smeets: „Ik ben overgebleven van een genera tie. die grote programma's en inter views deed. Is overheersend gebleven. Anderen komen op het tweede plan. Mijn dikke harses op de televisie is Studio Sport. Studio Sport ben ik dan. Komt bij dat ik een heleboel dingen nogal duidelijk zeg. Jammer genoeg is dat verkeerd gegroeid, dat ik het gezicht ben van Studio Sport. Ik ben wie ik ben en ik doe zoals ik doe. Soms pakt dat goed uit en soms verkeerd". Zijn leermeester Spaak wordt er weer bijgehaald, Smeets: „Die zei: je mag nooit populair worden in het vak. Daarvoor probeer ik me inderdaad te behoeden. Ik doe niet mee aan per soonsverheerlijking. Ik ben sportjour nalist en kom nogal vaak op de televi sie. Ik heb er zeker het hoofd en de babbel voor. Ik doe niet populair. Ik wil met sport bezig zijn, dat is mijn vak. Geen mooi vak overigens. Ben je gek, gewoon hard werken. Ik weiger echter om bij wastobbewedstrijden commentaar te geven. Ik wil een zinnige bijdrage leveren aan het vak waarmee ik bezig ben. Voor het grote publiek ben ik de populaire jongen, maar ik wil het niet accepteren en zijn (hij maakt een obsceen gebaar met zijn vinger). De mensen met wie ik uiteenzetting laat niets te wensen Smeets: „Sport op televisie is een ondergeschoven kind. Vijfenvijftig mi nuten op zondag, belachelijk. Een half uur op zaterdag, nog belachelijker. Er gebeurt natuurlijk veel meer. Ik wil iedere dag op televisie, want er is iedere dag sport. Sport moet iedere dag op televisie, maar wij stappen hooghartig over de maandag, dins dag, donderdag en vrijdag heen". vaderlandse sport „ïk ben voorstander van een totaal sportprogramma brengen. Je kijker optimaal informeren over de vader landse sport. Maar omdat bewegende beelden uit het buitenland gratis zijn en voor het verwerkingsapparaat weinig moeilijkheden kosten, doen we buitenlands voetbal. We moeten uitbreiden. Om competities adequaat bij te houden heb je mensen nodig". - Waarop is de huidige invulling van Studio Sport gebaseerd? Smeets: „Belangrijkheid van sporten, die je laat zien. Voetbal is één. punt Daarna vul je aan, wat zich aanbiedt. Absolute gegevens tellen met. Voet bal is belangrijk, hoewel het Neder landse voetbal met de week achteruit holt en er nog maar heel weinig weekeinden zijn waarin lekker goed gevoetbald wordt. Het is dieptriest wat er wordt gebracht Maar de NOS heeft een contract met de KNVB, en met geen enkele andere sportbond, dus brengen we voetbal. Terecht om dat het de belangrijkste sport m Ne derland is, maar niet terecht door alle andere sporten maar te laten vallen. Die mogen blij zijn als de trotse, chique, bekakte heer NOS zich ver waardigt daar de camera's neer te zetten. Zo ligt de zaak, zo komen we over". „De hele gang van zaken is dat als je een contract hebt met de ene sport bond, je het ook met de andere moet doen. En gelukkig dat andere omroep- gemachtigden daartoe overgaan. Ik hoop dat er meer mogelijk gaat wor den in de toekomst. Daarbij denk ik bijvoorbeeld aan een derde tv-net. De willekeur is zo geweldig wat onder werpkeuze betreft. Mijn baas zegt dus op een zaterdag met rotwedstrijden „Voetbal", omdat dat moet. Is geen journalistieke beleidskeuze. Mis schien is er wel een leuke zaalhand- balwedstnjd. Je moet kijken wat jour nalistiek verantwoord is om te bren gen". „Ik ben met tevreden, dat is duidelijk. Het evenwicht is zoek. Er ligt te veel nadruk op voetbal vóór de hoeveel heid besteedbare tijd. Als wij beschik ken over een half uur meer zendtijd, zou het goed liggen. Dan zeg ik, prima, 24-26 minuten voetbal. Maar nu met 55 minuten, waarin nog vijf minuten knollentoestanden als een NSF-spotje en de lotto zitten, is het evenwicht weg. Dat vind ik heel be langrijk". buitenparlementair mensen heel anders. Wij hebben bete re kijkcijfers als een Nederlander wint. Tijdens de Olympische Spelen in Sarajewo heb ik brieven gelezen, waarin ik de schuld kreeg dat Van der Duim geen medaille won Het Oranje- succes is zo verschrikkelyk belangrijk binnen een programma Dan wordt de afdeling presentatie overgeslagen als die cynisch of zuur is. Op mij heeft dat ook zijn weerslag. Ik werk veel liever in een atmosfeer waarin wordt gewon nen. dan aan zuurpruimen te vragen waarom ze weer 23e zijn geworden" futiliteiten „Mensen letten op futiliteiten. So be it. Het publiek reageert eerder op flagrante uitspraken van een com mentator of presentator, dan op dat soort „misperen" als het om de tech niek gaat. Ze zullen eerder boos wor den op mij dan dat ze kwaad worden op het niet starten van machines". - Ja, het gaat wel eens mis bij Studio Sport. Smeets: „Goh. ik erger me het lazerus eraan. Maar wat moet Je? Het heeft absoluut geen zin om in paniek te raken. Gewoon doorgaan. De mensen uitleggen wat er aan de hand is en dan maar weer verder gaan. Het is sche ring en inslag. Triest en schandelijk, dat het gebeurt. Het komt doordat bestaande apparatuur aan vervan ging toe is Ik vind het erg voor de mensen die met die apparaten werken, want die hebben ieder week einde een geweldige belasting. Daar word je crazy, zenuwziek van. Wij hebben goud. zilver en brons in één wedstrijd, dat is dik triest". Waarna Mart Smeets op duidelijke en niet misteverstane wijze laat blijken ontevreden te zijn over sport op tele visie in Nederland en de invulling van het programma Studio Sport. Zijn Hij zegt nog niet klaar te zijn met de journalistiek. Hij heeft bepaalde ideeen over het vak. waarvan hij best wil dat ze naar buiten kómen. Via-via krijgt zijn baas Kees Boerhout die dan te lezen. Dat zet hem dan mis schien tot nadenken aan. aldus Smeets. die deze uitgestippelde weg een buitenparlementaire noemt waar je het eigenlijk recht voor zijn raap zou moeten zeggen. Maar dat heeft hij al zoveel gedaan, maar hij stuitte dan tegen een grote muur. Smeets „Ik streef een andere aanpak van de journalistiek na. Niet revolu tionair, maar met meer liefde voor de sport. Dat ontbreekt in Nederland Er is geen één journalist die het diepere wezen van sport begrijpt. Echt die sport beleven, middenin zitten, kij ken, voelen. Te weinig sportjournalis ten weten wat afzien is. Ik ben één van de weinigen, die dat wel weet" „Waarom tramt iemand als een blinde vier jaar? En waarom gaat dan ie mand af? Hoe kan dat. wat zit daar achter? Te weinig mensen snappen dat. Ik heb in ieder geval een paar handvatten die ik beet kan pakken. Ik weet soms waar ik het over heb. Sportmensen accepteren mij vrij makkelijk, omdat hun woorden niet door een geheel wildvreemde worden geïnterpreteerd". Smeets, die zijn hele leven om sport heeft gegeven en aan sport heeft gedaan, ondersteunt bovenstaande woorden met het volgende voor beeld. Smeets: „Ik moest een aantal jaren terug wielrennen gaan doen voor Studio Sport. Na een tijdje dacht ik: ik praat wel over dat fiet sen. maar ik heb nog nooit goed geschakeld op een fiets. Ik heb direct zo'n ding gekocht. Nu ik weet dat je jezelf pijn zit te doen op zo'n rotding, kijk je anders tegen de wielersport aan. Ik praat nu makkelijker over een grotere versnelling".

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1984 | | pagina 23