DIEREN OP REIS
HONDA LEVERT
MAATWERK AF
PZC/ varia
Door schade en schande wijs
Camera van het jaar: elektronische trucendoos
1984
DONDERDAG 12 APRIL 1984
13
Hoewel een trekvogel zijn vleugel niet 'omdraait' voor 1000 kilometer en een olifant ook
wel ettelijke kilometertjes aflegt om zijn meest begeerde twijgjes te kunnen eten, mag
!over het algemeen gesteld worden, dat dieren redelijk honkvast zijn.
ilu is er natuurlijk ook in reizen veel
•■verschil.
:jUs Fikkie met u mee mag in de auto
inaar tante Ko, dan zal dat voor de
jhond geen al te grote stress-situatie
•.'opleveren. Immers het dier zit naast
{gjn baas in de bekende auto, ruikt
alle bekende geurtjes en wordt waar
schijnlijk tijdens de rit nog regelmatig
toegesproken.
Geheel anders wordt de situatie als
Fikkie plotseling door een vreemde in
een onbekende kennel wordt gestopt
en dan met een onbekende auto naar
een onbekend doel wordt gereden, De
hond zal zich dan belangrijk minder
prettig voelen en dat ook duidelijk
laten merken.
Toch worden jaarlijks miljoenen die
ren uit de hun bekende omgeving
gehaald en op transport gesteld naar
bestemmingen die dikwijls heel ver
'weg liggen.
ke wijze ingeladen en naar bijvoor
beeld het Midden-Oosten gevlogen.
Dergelijke grote aantallen dieren ge
ven veel warmte af, en ook het ge
bruik van zuurstof liegt er niet om.
Komt zo'n zending in het Midden-
Oosten aan, dan is de temperatuur op
de aankomsthaven dikwijls rond de
35 graden. Er hoeft dan maar heel
weinig vertraging op te treden bij het
uitladen of de diertjes sterven een
jammerlijke dood.
Toch wijkt het uitvalpercentage nage
noeg niet af van het aantal dode
dieren in de kuikenbroederij in Neder-
dierelantijnen
Beroepsmatig
Het vervoer van dieren gebeurt
meestal beroepsmatig. De vervoer
ders hebben er belang bij, dat de
dieren in goede staat op hun bestem
ming worden afgeleverd.
Zodoende loopt het economisch be
lang meestal gelijk met het welzijn
van de dieren. Toch zijn er nog veel
zaken, die om verbetering vragen.
Niet in het minst dikwijls, doordat de
mens tracht het dier te vermenselij
ken en daardoor voorschriften maakt,
die het dierenwelzijn niet bepaald
bevorderen.
Enige tijd geleden was er een discus
sie tussen dierenbeschermers en ver
voerders over de ruimte per dier tij
dens het transport. Het bleek, dat
meer ruimte niet voor alle dieren
beter was en soms zelfs tot ernstige
verwondingen kan leiden.
land, ook al door de zorg bij aan
komst.
Met paarden ligt de zaak al even
gunstig. Als de Engelse Horseguard-
paarden vervoerd worden bij een Eu
ropese trip per KLM, geeft dit een
duidelijke indicatie over de veilige
wijze van vervoer.
Ook over de weg hebben de Nederlan
ders zich een goede naam verworven.
Het vervoer per truck heeft namelijk
voorkeur boven het transport per
trein. Vooral het ongebonden zijn aan
een dienstregeling heeft bij vervoer
over de weg grote voordelen. Toch is
er een aantal punten, dat dierenvrien
den en die zijn er gelukkig ook heel
veel onder de mensen, die zich be
roepsmatig met diervervoer bezig
houden zorgen geeft.
Staatssecretaris Ploeg wees in zijn
speech op wetenschappelijke onder
zoekingen, die hebben aangetoond,
dat na internationale transporten
(van 24 tot 30 uur) minder dieren met
een afwijkende vleeskwaliteit op het
slachthuis aankomen dan bij korte
nationale transporten.
Dit is ook verklaarbaar, omdat stress
in hoofdzaak veroorzaakt wordt tij
dens het in- en uitladen. Bij langere
transporten krijgen de dieren wat
meer gelegenheid om zich te herstel
len Ook blijkt het aantal transport-
doden bij internationale transporten
belangrijk lager, dan bij nationaal
vervoer van dieren.
Verder gaf de staatssecretaris enkele
problemen aan, die internationaal om
een oplossing vragen. Zo zijn er de
lange wachttijden aan de grens en de
beladingsnormen.
Beperking
Themadag
Westernfilms
Pas de laatste tientallen jaren is het
transport van dieren over grotere
afstanden een haast vanzelfspreken
de zaak geworden. Weliswaar kennen
we uit de western-films de transpor
ten van vee door de veedrijvers,
maar deze vorm liet de kwaliteit van
de dieren sterk achteruitgaan. Ook
het sterftepercentage was bijzonder
groot.
Ook waren deze transporten slechts
mogelijk, als drijvers gevonden wer
den, die voor een geringe vergoeding
bereid waren bijzonder lange dagen te
maken onder dikwijls grote ontberin
gen.
Vandaag de dag zijn er naast het
steeds belangrijker wordende lucht
vervoer, ook nog de transporten over
de weg, per rail en per schip. Vooral
in het transport door de lucht en over
de weg hebben de Nederlanders zich
een wereldnaam verworven.
'Diervriendelijkheid en veevervoer'
luidde de titel van een themadag, die
enige weken geleden door de Neder
landse Organisatie voor het Beroeps-
goedcrenvervoer in Arasterdam
werd gehouden. Sprekers waren,
naast staatssecretaris Ploeg, ook de
kort geleden benoemde directeur van
dc Nederlandse Vereniging tot Be
scherming van Dieren, de oud-poli
tiecommissaris mr Van Oers en de
heer J. Cnossen, schadedeskundige
op het gebied van veevervoer.
Dierenbeschermer Van Oers wees op
de grote temperatuursverschillen
van soms wel 20 graden bij interna
tionale transporten en pleitte voor
een beperking van het vervoer van
levende dieren. Het mag bekend zijn,
dat de Dierenbescherming en Lekker
Dier het transport van ter plaatse
geslachte dieren terecht acceptabe
ler vinden.
Ook sprak Van Oers over de transpor
ten van het 'wrakke vee'. Dit zijn
dieren, die eigenlijk niet geschikt zijn
om vervoerd te worden. Toch laat de
wet ruimte om deze dieren over dik
wijls grote afstanden te vervoeren en
hoewel er bijvoorbeeld slechts over
drie procent van de varkens wordt
gesproken, betekent dit in Nederland
nog het ernstig lijden van bijna
400.000 dieren. Van Oers wees op de
mensonterende zaken, die bij dit ver
voer voorkomen.
Schadedeskundige Cnossen hield een
toespraak, die getiteld was: 'Zijn wij
diervriendelijk?' Cnossen is een be
grip in het dierenvervoer. Zijn vader
begon er al in de jaren twintig mee en
zoon Cnossen is ook alweer tientallen
jaren schade-expert. Deze 'oude rot'
hekelde sommige dierenbeschermen-
de maatregelen van de Raad van
Europa en noemde deze door onkun
de met de materie en verregaande
eigenwijsheid, duidelijk dierenmis-
handelend.
De heer Cnossen verweet de wetge
vers onkunde met de behoefte van de
dieren. Het ene dier heeft slechts
behoefte om op de benen te blijven
staan. Wanneer deze dieren een rui
mere plaats krijgen tijdens het trans
port, zullen zij onherroepelijk onder
uit gaat en naast gebroken poten ook
nog het risico lopen door hun collega's
vertrapt te worden.
Ook op veewagens met speciale lucht
toevoer had hij ernstige kntiek. Var
kens hebben een hekel aan tocht. Het
gevolg van zulke wagens is, dat de
dieren zoveel mogelijk in de luwte
gaan liggen, met alle bezwaren die
daar aan verbonden zijn.
Dieren, die liefst staand vervoerd w<
den lopen daarentegen weer het ge
vaar om te vallen. Ook op de menselij
ke neiging dieren vóór het transport
overvloedig te voederen had hij kri
tiek. Immers uit de sterftecijfers blijkt
duidelijk,.dat in deze gevallen een
volle maag uiterst dieronvriendelijk
kan zijn.
Ruimte
Over één zaak zijn de 'vakmensen'
het wel eens. Of een dier nu het liefst
staand of liggend vervoerd wil wor
den en of dit vervoer nu door de lucht
of over de weg plaatsvindt, zij moe
ten niet teveel ruimte hebben.
Door de onverwachte bewegingen van
een vliegtuig of truck lopen de dieren
namelijk het risico naar een bepaald
deel van de ruimte gedrukt te worden.
Als de dieren steun aan elkaar heb
ben, of op een andere manier steun
krijgen zullen er veel minder verwon
dingen voorkomen.
Daarom kan het wel eens erg dieron
vriendelijk zijn uit menselijke overwe
gingen over bepaalde zaken te oorde
len, die men beter aan deskundigen
kan overlaten Ook wanneer het
diertransporten betreft is het veroor
delen van de mensen, die daar be
roepsmatig mee te maken hebben
meer en meer een zaak van overleg.
Dan pas kan men kennisnemen van
de motieven van de andere partij en
mogelijk zal het dier daarmee gediend
zijn.
Niet alleen huisdieren worden per
KLM van het ene continent naar het
andere gevlogen, maar dank zij uitge
breide research thans ook tienduizen
den eendagskuikens, paarden, vee en
op de weg terug tropische dieren,
zoals vissen uit het Oosten en Zuid-
Amerika.
Tussen het 'eerste' kalf, dat in een
vliegtuigje van triplex werd vervoerd,
en het moderne transport van (bij
voorbeeld) Olympische paarden per
lichtgewicht container ligt een wereld
van ervaring en onderzoek. Onder
zoek, waarbij vele deskundigen wer
den ingeschakeld om de dieren een
optimaal welzijn te verschaffen,
Gevoelig
Een zending tere eendagskuikens is
uiteraard heel gevoelig. Kuikens
worden bij duizenden op Schiphol
aangevoerd, daar op de best mogelij- Luchttransport van paarden per lichtgewicht container.
(Door Siem Leeuwenkamp)
Honda is enige tijd geleden heel verrassend voor de dag
gekomen met een compleet nieuwe lijn. Bestaande
uit Civic, Shuttle, Jazz en Accord. Deze primeurs op de
Autosalon in Frankfort, slechts weinigen waren voor de
onthulling al op de hoogte, geven de lijn voor de toekomst
bij Honda aan. Dat betekent betere techniek en betere
carrosserie. Als eerste, de indruk die de Jazz maakte en
daaraan volgend de nieuwe Civic.
breekt is een anti-verblindings
stand op de binnenspiegel en dat is
gewoon hinderlijk.
Handig
De Jazz is een ontzettend handig
autootje gesneden op ieders maat.
Er moet bijna 16 mille op tafel
komen voor deze luxe versie, daar
bij moet bedacht worden dat er in
deze klasse heel wat aanbod is. Voor
dit model slaat de weegschaal in elk
geval door naar de hoge mate van
handelbaarheid en het pittige ka
rakter van de motor.
De tweede Honda is de nieuwe
Civic, die in niets meer lijkt op de
voorganger. Een veel platter en
langgerekter model met een ken
merkende, zij het wat somber ogen
de matzwarte achterkant. In elk
geval is het een grappige auto om
te zien en tijdens de testrit toonde
de Civic zich een waardige mid
denklasser op weg naar het volma-
Om maar met de deur in huis te
vallen: de Jazz is een geinig, lekker
ding die vast zijn partijtje in de
mini-klasse mee zal spelen. Dit vlot
te 'kanonskogeltje' zoals een colle
ga hem noemde ziet er van buiten
heel merkwaardig uit. Er waren
mensen die riepen ,,Ze zijn een
stukkie vergeten" of ,.Is-ie doorge
zaagd?". Inderdaad tot en met de
deuren is het leuk en compact,
maar dan verwacht je nog een stuk
dat het afmaakt dat ontbreekt
evenwel.
Hoogte
De zit voorin is, ook voor lange
mensen bijzonder goed. In de hoog
te en naar voren is er voldoende
bewegingsvrijheid. Alle instrumen
ten zitten goed onder bereik, een
vlot schakelende 5-bak, zicht rond
om is op één punt na redelijk te
noemen. Dat ene minpuntje is de
voorzijde: je moet met de neus
tegen de voorruit om de autoneus te
zien en dat is wat lastig manoeuvre
ren. De zijspiegel is niet optimaal te
zwenken, in dit geval betekende dat
een kwart van de autozijkant in
beeld, terwijl je toch alleen maar
weg wilt zien.
De motor is zoals gemeld tot veel
pit in staat en loopt mooi, zij het in
de hogere toeren niet zonder la
waai. Is verder geen wonder van
zuinigheid, als je er flink aan trekt
dan rolt er 1:12 uit. De motor heeft
een inhoud van 1231 cc, levert 56 pk
en dat betekent een hele vlotte
acceleratie plus behoorlijke top
van tegen de 155 km per uur. Bij die
snelheden valt het windgeruis en
de koersvastheid van dit hoge mo
del bijzonder op.
De Jazz is voorzien van heel veel
aflegruimte, vakjes en bakjes, heeft
goede verwarming en ventilatie,
netjes afgewerkt met stoffen bekle
ding en tapijtvloerbedekking.
Ruimte achterin is voor de benen
nogal krap en dezelfde krapte
heerst er in de bagageruimte, die
middels een ver doorlopende klep
toegankelijk is. Hoedenplank ont
breekt, begerige blikken en handen
hebben dus vrij spel. Wat ook ont-
aflegplank creëert een zee aan ruim
te. Nadeel is wel datje heel ver moet
reiken om de luchtroosters midden
voor te verstellen. Het dashboard is
sterk afgewerkt, uitstekend voor
zien van instrumentaria en wat wei
nig ruimte in handschoenkastje.
Klein detail is de ruitenwisserhand-
le: dat gedraai om aan-uit of snel-
langzaam te zetten is niks. Je moet
het stuur loslaten en dat voorkom je
door er een op-neer handle van te
maken. Als er op diezelfde handle
dan ook nog een priegelig knopje zit
voor de wis-was-installatie van de
achterruit, wordt het helemaal een
gezoek. Hoewel er een vernuftig
geconstrueerde spoiler, die haast
één is met het dak, is aangebracht
voorkomt die toch niet het snel
dichtslaan van de achterruit bij
slecht weer.
De zit achter het stuur is voor
mensen van een beetje lengte niet
geweldig. Je stoot je hoofd en je ligt
meer dan je zit in een nogal slappe
stoel. Daarbij komt het slecht weg
kunnen zetten van de linkervoet en
dat maakt er in z'n totaliteit geen
rustige zit van. De wegligging is
heel goed. Bij storm weinig en bij
krachtige wind geen zijwindgevoe
ligheid. In de bochten geeft de
Civiv wat ruim overstuur en dat
heel behoorlijk is te corrigeren.
autovaria
Ken van een tweede decennium van
succes. Het was immers al in '72
dat de eerste Civic geïntroduceerd
werd en sindsdien nog steeds goed
verkoopt.
Ruimdenkend
De motor heeft een inhoud van 1342
cc, met 71 pk en dat gekoppeld aan
het cijfer 105 Nm bij 3500 toeren
geeft de nodige souplesse. Vooral de
tweede versnelling is ruimdenkend
en met een motorgeluid dat bij
stilstand niet te horen is en bij 100
km per uur nog maar nauwelijks, is
de Civic met een redelijke felheid
toch rustig. Wordt er veelvuldig van
het beschikbare vermogen gebruik
gemaakt dan is het resultaat 1:9,
doen we gewoon kalm dan schom
melt dat tegen de 1:14.
Interieur is fraai verzorgd en toont
overeenkomst met het idee van de
eerste Mini. Met name de ruimte
van het stuur tot de voorruit is
enorm. Een waaiervormige brede
Achterin biedt de Civic genoeg
plaats, dat geldt evenwel niet voor
de meegenomen bagage. Want voor
een paar boodschappentassen moet
de deelbare hoedenplank uitgeno
men worden. Uiteraard kan de
ruimte vergroot worden door
neerklappen van de deelbare ach
terbank, maar dan ben je twee
zitplaatsen kwijt. Het zicht rondom
is goed door de forse binnenspiegel
en de van binnenuit verstelbare
buitenspiegels middels een slim
handeltje. Vering is prettig, niet te
kort, want dat is al gauw het euvel
bij dergelijke compacte auto's.
De Civic in deze uitvoering kost f
18.695. Er is ook nog een 1.5 liter
waarvoor 3 mille meer betaald
moet worden. Samenvattend ko
men beide types van Honda er heel
aardig vanaf, alleen zou de achter-
partij van zowel Jazz als Civic wat
meer ruimte moeten bieden. In het
geval van de Civic is daarin voor
zien door de Shuttle op de markt te
brengen waarin dezelfde 1.5 liter
motor zit. Het is dus net als in de
ruimtevaart, je kunt aan de hoofd
raket van alles aanbouwen, zolang
het zich maar kan voortbewegen.
Alleen in dc autobranche geldt iets
meer: er moet wel vraag naar zijn.
(Door Hugo van der Heem)
Eind vorig jaar werd door een jury
van journalisten van zeven grote
en bekende vaktijdschriften op het
gebied van de fotografie de Camera
van het Jaar gekozen. De camera
moest voldoen aan een groot aantal
eisen. Natuurlijk moest hij betaal
baar blijven (vakcamera's zijn echt
te duur) maar desondanks geschikt
zijn voor de serieuze amateur. Zo'n
eis is eigenlijk alleen haalbaar in de
markt van semi-professionele klein-
beeldcamera's, tegenwoordig vrijwel
exclusief het terrein van dc Japanse
cameraindustrie.
In die klasse zijn heel veel camera's te
krijgen en is de concurrentie bijna
moordend. Maar het fototoestel dat
bekroond werd bleek zoveel snufjes te
bebben, dat hij het glansrijk won: de
Pentax Super-A.
Het toestel heeft - en dat is heel
'bijzonder - niet minder dan zes ma
nieren van belichten, Een daarvan is
ai zo oud als het fotograferen zelf: u
stelt zelf de belichtingstijd en het
diafragma in. Daar is dus niets aan,
maar het is wel goed dat het erop zit,
al zal u het werkelijk zelden gebruiken
bij dit wondertje, omdat er nog zoveel
andere manieren van werken zijn. De
meest gebruikte zal zeker 'automa
tisch' zijn. Maar niet zomaar automa
tisch, want de microprocessor in het
toestel (een klein computertje in feite)
doet een heleboel denkwerk voor de
fotograaf, Die kan zich intussen echt
met zijn onderwerp bezig houden zon
der afgeleid te worden door techni
sche details.
Automatisch
'Automatisch' betekent bij de came-
ra-van-het-jaar ook inderdaad bestu
ring van zowel het diafragma als de
sluitertijd. Want complete samen
werking tussen lens en sluiter is de
basis van vele trucjes die het appa
raat kent. De kleine, inwendige com
puter heeft de opdracht meegekregen
bij elk belichtingsniveau de snelste
sluitertijd te kiezen. Wat betekent
dat men met deze camera nog auto
matisch uit de hand kan fotografe
ren, terwijl andere typen al aangeven
dat het eigenlijk niet meer kan. Wat
veel andere camera's doen is name
lijk alleen maar een gemiddelde be
palen. Bij het bekroonde apparaat
doorloopt het denkende deel - de
microprocessor - een hele serie van
'voorwaarden' zo van: veel licht: toe
maar ga je gang; weinig licht? Kies
snelste tijd. Beneden de eenzestigste
seconde? Waarschuw fotograaf!
En dat doet de Pentax dan ook.
Onder alle omstandigheden houdt hij
de fotograaf op de hoogte. In de
zoeker zitten twee venstertjes, een
waarin de sluitertijd wordt aangege
ven en een met het diafragma erin. De
camera kent die beide, omdat door
een verbinding in de lens een terug
melding plaats vindt over de stand
van het diafragma. Middels een mi
niatuurmechanisme wordt de lenso
pening ook razendsnel in de goede
stand gebracht wanneer men afdrukt.
Bovenop het toestel zit trouwens nog
zo'n venstertje dat de sluitertijd aan
geeft. Alle venstertjes zijn van die
prachtige LCD-kristallen, die je ook
op moderne horloges terugvindt, Ze
geven geen licht, maar die in de lens
zijn ook onder bijzonder slechte lich
tomstandigheden af te lezen. Pentax
heeft in de camera voor zulke bijzon
dere omstandigheden zelfs een (lees
lampje aangebracht...
Stel u heeft niet zo'n bijzondere lens
die elektronisch in verbinding staat
met het toestel. Of u wilt een bijzon
der effect bereiken: een hele geringe
dieptescherpte of juist een grote.
Geen enkel probleem. U gebruikt dan
een van de andere mogelijkheden van
het wondertje. U stelt eenvoudig de
lens in of de waarde van het diafrag
ma dat u nodig hebt. De camera kiest
daarbij zelf de bijbehorende sluiter
tijd. Niet zo bijzonder trouwens. Wel
de andere instelling, waarbij u - om
dat u race-auto's aan het fotograferen
bent - gebruik wilt maken van de
hoogste snelheid van dit splinternieu
we type: eentweeduizendste seconde.
In dat geval bedenkt de camera er zelf
het diafragma bij en stuurt dat zoda
nig dat u ook nu weer zorgeloos kunt
'knippen'. Voorwaarde is wel dat au
tomatische lenzen worden benut, die
door de camera kunnen worden be
stuurd en die wel een stuk duurder
zijn dan gewone.
Twee andere manieren van belichten
resten nog, Beide hebben ook alles te
maken met de geheimzinnige, maar
slimme elektronische techniek in het
inwendige van de Pentax. Door met
een speciale, bijbehorende elektro
nenflitser samen te werken weet dc
camera namelijk ook precies de licht
opbrengst. Hij meet die, en dooft de
flitser of doet de sluiter dicht als dat
nodig is. In het camerahuis zit een
lichtmeetcel die - zodra er genoeg
licht op de film is gevallen - daar
voor zorgt. Men noemt dit DDL-tech-
niek, het meten 'door de lens'. De
scherptediepte kan zelf gekozen wor
den door met de hand de lensopening
in te stellen.
De laatste wijze van foto's maken is
'geprogrammeerd' flitsen. Dat is het
toppunt van bedieningsgemak. De
body zowel als de lens staan daarbij
op 'automatisch'. De sluitertijd wordt
door de microprocessor („er wordt
geflitst dus let op de sluitertijd", zegt
het programma) automatisch op een-
honderdvijfentwintigste gezet. Ook
wordt de juiste diafragmawaarde au
tomatisch gekozen, afhankelijk van
het beschikbare licht.
De Pentax Super-A werd gekozen
door de fotobladen Photomagazine
uit Frankrijk, Amateur Photographer
uit Engeland. Tutti Fotografi uit Ita
lië, Foto uit Zweden, Foto Cine Ex
pert uit Zwitserland en Fotomagazine
uit Duitsland en Focus tenslotte uit
Nederland. De Super-A werd eerste,
de Contax 137 MA tweede en de Nikon
FE 2 derde.
Honda Jazz
