HOE KRAAK IK
EEN DATABANK?
ZEEAREND
Nissan mikt op herkenbaarheid van modellen
inbreken in
de computer
laaglandroofvogel
ïïfi
PZC/ varia
OENSDAG 4 APRIL 1984
Midden maart ontstond er enige
beroering in de Middenzeeuw
se vogelaarswereld. Een zeearend
gesignaleerd bij de Middelplaten
in het Veerste Meer. De kringtele
foon (vogelaars bellen elkaar bij
zondere waarnemingen door) had
z'n werk goed gedaan; rijdend over
de Muidenwcg zag ik al van verre
een groep met kijkers en telelenzen
gewapende lieden staan, 't Was
even wachten, de vogel bevond
zich achter de van ons afgekeerde
oeverrand van een van de eilanden.
Maar veel geduld was er niet nodig,
want even later verhief de machtige
roofvogel zich, direct geëscorteerd
door een paar scheldende kraaien.
Een leuke scène, maar kort van
duur: na een paar vleugelslagen
streek de zeearend weer neer, op
nieuw uit het zicht.
De volwassen zeearenden overwin
teren meestal in hun broedgebieden
of aan de zeekusten in de buurt
daarvan. Het zijn vooral de jonge
vogels, die direct nadat ze kunnen
vliegen naar het zuiden en zuidwes
ten afdwalen. Ze schijnen zich daar
bij vooral te laten leiden door te
trek van watervogels, hun belang
rijkste voedselbron. Elk jaar wor
den in ons land wel enige zeearen
den waargenomen, met name in de
periode oktober-maart.
Maar het aantal waarnemingen is
klein en iedere vogelaar wordt dan
ook door een zekere drift bevangen
wanneer deze grootste in onze stre
ken waar te nemen vogel in de
buurt is gezien. Want groot is-t-ie,
deze laaglandarend met zijn bijna
tweeënhalve meter spanwijdte. De
volwassen vogels hebben een lichte
kop met een geweldige gele haaks-
navel. gele poten en een witte wig
vormige staart. Ze lijken wat los in
het verder donkerbruine verenpak
te zitten. De vlucht is wat reigerach
tig. met diep doorslaande rechthoe
kige. langgevingerde vleugels. Kop
en staart houden ze bij het vliegen
wat lager dan de -rest van het li
chaam. De zeearend in het Veerse
Meer was een jonge vogel, waarvan
het verenkleed op vooral borst en
keel wat lichter is, de snavel meer
hoornachtig blauw van kleur en
dat is het opvallendst het wit op
de staart ontbreekt.
Bedreigd
Zeearenden zijn gebonden aan de
zeekusten zoals in Scandinavië en
IJsland, waar ze op klippen en
rotsen nestelen, of aan de omge
ving van grote rivieren en meren,
waar ze in meestal zeer hoge bo
men hun grote horsten bouwen. Ze
keren vaak op hetzelfde nest terug
en door de jaarlijkse restauraties
hebben die bouwsels soms een
doorsnee van wel twee meter.
Overigens is gebleken dat in stre
ken waar nauwelijks mensen ko
men (zoals bijvoorbeeld in de toen
dra's) de horsten ook wel op een
kleine verhoging gewoon op de
grond worden gebouwd of in lage
bomen. Het voedsel bestaat uit vis,
die ze laag boven het water vliegend
grijpen; grote (water)vogels en zoog
dieren bespeuren ze vanaf een hoge
zit- en uitkijkpost. Duikeenden wor
den vaak door twee vogels geza
menlijk achtervolgd en afgemat;
andere roofvogels worden zo lang
achtervolgd tot ze hun prooi prijs
geven. Die prooidieren kunnen ook
de macht van de zeearend wel eens
te bovengaan. Zo zijn er verhalen
over zulke zware vissen, dat die aan
land 'gezwommen' moeten worden
of die zelfs tot het verdnnken van
zeearenden leiden als dat niet lukt.
Voedselketen
Zeearenden staan aan het eind van
een voedselketen. Zoals bij zoveel
andere roofvogels is het effect daar
van, in de jaren zestig en zeventig
duidelijk merkbaar geworden. Het
gif uit de prooidieren hoopte zich op
in de laatste consument en leidde
tot afnemende voortplantingspro-
duktiviteit. De niet uitkomende eie
ren bleken bij onderzoek gechlo
reerde koolwaterstoffen en pcb's te
bevatten. Bij dit soort grote vogels,
die pas na zo'n vijfjaar geslachtsrijp
zijn en gemiddeld maar 1 tot 3
eieren (en vaak nog minder jongen)
hebben, zijn de gevolgen van zulke
ontwikkelingen op het totale be
stand groot. Ook onder invloed van
andere menselijke invloeden is dat
bestand achteruiggegaan.
Op de illegale markt brengen eieren
van zeearenden vele honderden gul
dens op (verzamelaars!) en dat
spoort helaas nog steeds bepaalde
heden aan deze vogelsoort van zijn
eieren te beroven. Recreatie en on
deskundige vogelfotografïe eisen
eveneens hun tol.
De soort is jarenlang fel vervolgd.
In Groenland bekostigde het We
reld Natuur Fonds nog niet zo heel
lang geleden een onderzoek naar de
vocdselkeuze omdat de plaatselij
ke bevolking er van overtuigd was
dat de zeearend zich uitsluitend
met hun dure lammetjes voedde.
Ook de Zweden hebben er aan
bijgedragen dat die fabel snel de
wereld is uitgeholpen. Men stelde
daar vast dat in zeker éénderde van
alle gevallen de zeearend gewonde,
zieke of op andere wijze afwijkende
dieren als prooi kiest. Soms leidt
ook dat weer tot onaangenaamhe
den. zoals in Zuid- en Noord-Ameri-
ka waar men bij heel wat dode
zeearenden 'secundaire loodvergif-
tiging' constateerde. Die bleek on
der andere te zijn veroorzaakt door
het eten van aangeschoten (en dus
loden hagelkogels bevattende) wa
tervogels...
Herstel
Met allerlei maatregelen tracht men
het bestand weer wat op te krikken.
Zo zijn de vogels nu overal be
schermd. In Noord-Europa probeert
men met bijvoederen in de winter
maanden de zeearenden in het
broedgebied te houden en m Slees-
wijk-Holstein worden jaarlijks de
laatste horsten van de zeearend
bewaakt. Het lijkt erop dat de stand
zich, zij het heel langzaam, wat
herstelt. Ook in ons land koestert
men de hoop de zeearend ooit weer
tot de broedvogels te mogen reke
nen.
Wéér ja, want bij archeologisch on
derzoek van een aantal nederzettin
gen in ons land uit de periode van
4000 voor tot 1000 na Chr. is aan de
hand van gevonden beenderen vast
gesteld dat deze soort hier in die
periode veelvuldig voorkwam en
waarschijnlijk wel gebroed zal heb
ben. De vogels werden wellicht ge
schoten (om het vee te bescher
men?) en de veren gebruikt voor het
versieren van helemen, lansen, pij
len enzovoort.
Plassen
Is er in ons land dan geschikte
broedgelegenheid voor de zeea
rend?
Een gebied dat die mogelijkheden
zeker biedt, is het Oostvaarders-
plassengebied. Daar heeft zich de
afgelopen vijftien jaar een circa
6000 ha groot natuurgebied ont
wikkeld van inmiddels internatio
nale vermaardheid.
Door die grote omvang, de struc
tuur en de rust is er een qua samen
stelling en functioneren unieke le
vensgemeenschap ontstaan die
waarschijnlijk moet herinneren aan
de situatie in ons land voor de
jaartelling. Er zijn soorten tot broe
den gekomen die in vorige eeuwen
als broedvogel uit ons land verdwe
nen zijn. Daarvan zijn te noemen de
grauwe gans, de grote en de kleine
zilverreiger. Vele andere soorten
zijn er al waargenomen, waarvan
het broeden nog slechts een kwestie
van tijd schijnt te zijn. Daartoe
rekent men ook de visarend en de
zeearend, die beide regelmatig in
het gebied worden gesignaleerd.
Misschien is de wens de vader van
de gedachte. Maar waarom zou het
niet kunnen? De dichtstbijzijnde
broedplaatsen van de zeearend lig
gen in Sleeswijk-Holstein. Dat was
ook de dichtstbijzijnde broedplaats
van de grauwe gans voordat die zich
als broedvogel vestigde zodra daar
voor een gebied van voldoende om
vang ontstond: de Oostvaarders-
plassen' En wae weet, zal het toe
komstig Markiezaatsmeer achter de
Oester dam nog eens eenzelfde ont
wikkeling doormaken. De zeearend
dus ook nog eens als broedvogel in
het grensgebied van Zeeland en
Brabant? U ziet waartoe bespiege
lingen naar aanleiding van één
zeearend in het Veerse Meer kunnen
leiden. Maar toch: onmogelijk is het
niet!
MaroUe.
Door Nel van Bennekomi
)e nieuwe Nissan-modellen zijn
afgelopen week in Den Haag op
le dealerdag geïntroduceerd. De be-
angrijkste bijdrage aan het perso-
lenautogebeuren in Nederland
fordt ongetwijfeld gevormd door de
lissan-Bluebird, die een vergelijking
met de gelijknamige Datsun van
roorhcen 35 mm korter en 35 breder
un geworden is. In samenhang met
Ie nieuwe voorwielaandrijving zorgt
lat voor meer ruimte in het interieur
neen vrijwel dubbel zo grote koffer-
ke
y<
let model, waarin de vorige Datsun
wel herkend kan worden, heeft de
kende Japanse sedanlijn, die men
terugvindt bij de Mazda en de
yota. Alle modellen zijn vierdeurs
en verzorgd uitgevoerd. De totale ver
nieuwing van de Bluebird heeft de
fabriek aangegrepen om een onafhan
kelijke wielophanging rondom te ont
werpen. De goedkoopste Bluebird
met een 1,8-litermotor komt op 22.459
gulden. Dat is het model DX Daarop
volgend komt de tweeliter GL voor
23.895 gulden, de SGL: 26.395 gulden,
de GL-automaat voor 25.995 en de
diesel met een inhoud van twee liter:
26.895.
Ook zijn stationwagens van dit type
voorhanden. Deze komen in benzine
uitvoering op 25.695 gulden en als
diesel 28.695 gulden. Alle Bluebirds
beschikken over een vijfversnellings
bak. Het nieuwe model heeft voorwiel
aandrijving gekregen en de motor is
dwars geplaatst. De koelventilatoren
(twee stuks) worden niet door V-sna
ren aangedreven maar door zelfden
kende elektromotoren. Nissan Motor
Nederland noemt het een voordeel
dat de wagen gelijkenis blijft vertonen
met de vorige Datsun. Dat aspect
beschermt de restwaarde van het vo
rige model, zo wordt betoogd, terwijl
het goed is voor de merkidentiteit.
formaat van de ruitewisser is wat te
klein. Daaraan is stellig iets te doen.
De vijfbak schakelt soepel, maar de
vijfde versnelling heeft de karakteris
tieken van een overdrive. De diesel
versie heeft zelfs moeite in de vijfde
versnelling en is niet bijster snel.
Maar misschien heeft dat. wel dezelfde
Rijtest
autovaria
We waren in de gelegenheid om een -
zij het bescheiden rijtest te doen,
waarbij de benzinemodellen zich ont
popten als snel accelerende wagens
en een hoge top. De besturing werd
bij hard rijden wat aan de vage kant.
Ook het stuurtje zelf is wat dun van
model. Maar over het verdere rijge
drag niets dan goeds.
De remmen gedragen zich safe. Het
invloed op de levensduur op de motor
als bij de befaamde diesels van Merce
des en Peugeot die lage toeren koppe
len aan beproefde degelijkheid. Ten
slotte bevinden we ons hier in het
land van de limieten. Honderd mag,
110 wordt oogluikend toegestaan,
maar daarna volgen bekeuringen.
De fabriek geeft als verbruik op 1
15.6 bij 1,8-litermotor en bij 90 km per
uur. De twee liter verbruikt op die
snelheid een fractie meer: ongeveer
0,4 liter. Bij 120 km ligt het verbruik
op de 112 en bij de automaat 1 11.2.
Bij de diesel is dat bij 90 km 1 18 en
bij 120 km 1 12 a 12,7.
Snelheid
Als je met de gedachte aan de hier
geldende limieten in het hoofd in een Svlviü
scheurijzer gaat zitten als de Nissan-
T-bar-turbo van het model 300 ZX
dan slaat de scepsis hard toe. Maar de
sensatie om met deze auto van 71.000
gulden weg te blazen is er niet min
der om. Met de 300 ZX is de derde
generatie uit deze serie geïntrodu
ceerd. Het is een sjieke. snelle coupé
met een drie liter V-blok van zes
cilinders. Ook hier is herkenbaarheid
troef, hoewel het model totaal is ver
nieuwd De top ligt bij 250 kilometer
per uur De 300 ZX is in zijn goed
koopste versie 56.000 gulden Met een
vijfbak komt er 3000 bij, als automaat
kost hij 58.600 en het type T-bar-
automaat, komt op 61.600 gulden. De
daaropvolgende twee turbo's zijn dan
68.000 en 71 000 gulden.
Evenals zijn grote broer ZX zal de
nieuwe Sylvia begin mei in Nederland
leverbaar zijn. Met de Sylvia en de ZX
heten alle modellen voortaan Nissan.
Met de goedkopere en volgens de
leverancier concurrerende Sylvia doet
Nissan een aanval op de sportwagen-
markt met drie modellen. Snelle,
prachtig uitgevoerde wagens die res
pectievelijk 39.950. 42.550 en 44.950
gulden moeten kosten.
De basis-Sylvia is uitgerust met een
1800-cc-ipjectiemotor, voorzien van
een turbocompressor. De wagen be
reikt zijn hoge prestaties bij tamelijk
lage toerentallen Dat levert een be
trekkelijk stille motor op. De wagen is
niet voorzien van een echt sportstuur,
die bovendien wat aan de dunne kant
is. Maar verder is de wagen luxe en
smaakvol uitgevoerd.
Bij alle Nissanmodellen is veel aan
dacht besteed aan de voorkoming van
roestvorming. Op de meest kwetsbare
plaatsen heeft het plaatstaal een
zinkchromaatbehandeling ondergaan
en is de carrosserie eerst gefosfateerd
en vervolgens met epoxy-hars behan
deld.
IDoor Chriet Titulaeri gebruiken om het doen en laten van
n de periode 1970 tot 1980 is er in Nederland tenminste 250 maal misbruik gemaakt van een SoSlJkMe??TO™belMungSntron
computer. Een onderzoek onder 1200 bedrijven wees uit dat er in die periode 250 keer le, controle op gebruik van dienstau-
aude en bedrijfsspionage via computermisbruik is geconstateerd. We praten dan nog niet to's'16 vr?e,gnaar hui?gaa"enz; Het
voorbeeld laat zien dat gebruik en
?er het pnve-gebruik van de computer en over diefstal van onderdelen en programma's. De misbruik tegen elkaar aan kunnen
jfers zijn afkomstig uit een onderzoek van prof. drs. J. Oonincx, hoogleraar aan de liggen. De grootste bedreiging van de
[atholieke Hogeschool in Tiiburg. SSSSWSSSSt^^S
ofessor Oonincx is een van de vaste De berichten van ANP en GPD zijn Professor R. P. van de Riet is hoogle- gekoppeld.
leiders op de driedaagse workshop niet direct doelwit van diefstal door raar in de Informatica aan de Vrije De toenemende criminaliteit bete-
raktische Computerbeveiliging", derden. Maar wat te denken van Universiteit van Amsterdam. Met Rent njeuwe kansen voor het 1
t de firma Data Risk BV Apeldoorn vertrouwelijke berichten die grote subsidie van de Nederlandse Organi- drijfsleven Nu er steeds meer auto's
riodiek organiseert. Voor 2975 gul- concerns via Datanet 1 doorgeven? satie voor Zuiver Wetenschappelijk worden opengebroken gaan de
n exclusief btw krijgen de maxi- Van omzetcijfers, marktprognoses. Onderzoek (ZWO) voerde hij een on- a]armjnstallaties voor auto's grif van
aal 20 deelnemers aan zo'n work- winst- en verliescijfers. derzoek uit naar de betrouwbaarheid de hand Bjj de COmputer zien we
»p een praktische gerichte stoom- en bescherming van privacy in ge- hetz(,lfde 0mdal het wachtwoord
rsus computerbeveiliging. Als men inorauK, spreide gegevensbanken. De overheid reiatief makkelijk te breken is ko-
bi niet de tijd wij kan maken om H makkeluk kan een beursspecu- be";idt <vla de commissie-Koopmansl men sHmraere e„ duurd„e „pios-
lar de workshop te komen, hoek dat Iant vroegtijdig achter vertrouwelijke ™aatra|!ele" vbor' d,e singen.
k geen probleem te rijn. Voor 1500 „„ancieie infomatie komen? De com- doel hebben de beschemung van de Een voorbeeld: ln dB verenigde Sta-
den lekclusiel- btwl wordt het jer maakt het mogelijk snel over de Privacy te verzekeren. Professor Van Mn kun je v00r n95 dollar van de
talte ijke materiaal als een doe- fuiste informatie te beschikken. Daar- de Riet constateerde tijdens zijn on- jjrma Leemahn een apparaatje kopen,
t-zeir pakket thuisgestuurd Met Jblj worden velc mogdukheden voor derzoek dat er onvoldoende aandacht Secure Acces5 Unir „m Je IBM_
itmateriaal kun je in je eigen bedrijf mlsl;inuk ge0pend. Leren leven in de s geschonken aan de gewenste bevel- pBrsop£d computer te beveiligen. Als
k anderen gaan bijscholen. informatiemaatschappij betekent le- Hij acht wel degelijk afdoende lemapd Jouw cpmputBr belt vraagt de
formatie is in onze huidige maat- ren omgaan met dez? risico's. Voor de maatregelen mogelijk. Op de heel computBr ee„ herkeImlngsgetal van
bappu een erg be angrijk produkt opleld,bgen van Data Rlsk bestaat korte duur zullen er zwakke punten ze5 cij[er5 dat u ha t de
worden De bedrijfsvoering is vaak ,^ote b,3ang5telli„g. I„ 1983 namen blijven, want er moet heel wat gebeu- computo op en belt zelf «„g naar
concentreert! rond de informatie. In ,(aI, de worksbop „praktische Compu- ren het telefoonnummer dat bij dat cijfer
[nemende mate wordt die informa- terbeveiliging" onder andere deel: het hoort. Dit geheugen heeft ruimte voor
opgeslagen in een computer. De Academiscb ziekenhuis in utrecht, Kenteken honderd telefoonnummers,
mputer wordt meer en meer net de amr0 bank esso, de gemeenten Een heel andere kwestie in verband
nuwste se van het bedrijf. Als dat Groni„gen en Den Haag. dl Postgiro, met computerbevehging is het lUe-
lïnlïmlr^amïSSIóntïd™ de Rijdienst voor het Wegverkeer ™dne "'tT/^TchnTscrgespro eaal kopieren van computerprogram-
s bij de mens, verlamming optreden. h t sjnt Radboudziekenhuis in ik u nn antow^ ma's. Zelfs voor de huiscomputer en
zijn nogal wat bedreigingen voor Niin.p.pn ken, al mogelijk is. Op de autoweg npr,onal Pomnuter ziin Droeram-
ongestoorde werking van compu- g Al A ten noorden van Londen neemt maP donderden of duizen-
SSteShe^r,anCd' amok3' Doststa Op 15 oktober 1983 stond het bericht co'mp^ÏÏX eJhVk^VzTeï den guldens kosten. Het overgrote
aardbeving, amok poststa- de Rranten d#t de Amerikaanse computer die echt kan zien. yan bedrag .g bedoe]d
ng, maairenen enz. ue cursus van recherchc de huiscomputers van een De computer kijkt naar de kentekens auteursrechten. De persoon, die het
ata Risk noemt maar neist 01 nsi- aanjaj jeUgdigc computergebruikers van passerende auto's en vergelijkt programma heeft geschreven moet
s op' in beslag had genomen. De kinderen die met de nummers in zijn geheugen, betaald worden voor het werk dat hij
e afhankelijkheid van de computer hadden ingebroken (vanuit hun huis Als een bepaald kenteken wordt ge- in zo'n project heeft gestopt. Het
laakt het gewenst dit apparaat te via de telefoon) in computerinstalla- zocht wegens een aanrijding (of om- gebeurt maar al te vaak dat een
>veiligen Dit probleem kan alleen ties van ziekenhuizen, universiteiten dat er geen wa-verzekering voor is programma wordt gekopieerd.
ied worden aangepakt door het op- en militaire instellingen. afgesloten, of omdat er een parkeer- Ook hier zijn allerlei beveiligingen
ellen van een beveiligingsplan bon openstaat, of omdat er geen we- mogelijk en ook hier zijn het de
Bij deze moderne inbraken gaat het genbelasting is betaald) kan de auto handige jongetjes, die vrolijk iedere
r niet alleen om financiële zaken, maar 100 meter verderop worden gestopt, code breken. Ik ben er een keer
ar uames vaak ook om vertrouwelijke gegevens. In principe zal niemand dit als aan- getuige van geweest hoe „een jon-
e zeer tot de verbeelding sprekende De automatisering houdt ook in dat tasting van de privacy ervaren, hoe- getje" uit zijn koffertje een kraak-
lm „War Games" laat zien hoe de zeer persoonlijke gegevens in een wel het voor velen wel beangstigend schrijf tevoorschijn haalde om een
ienager David Lightman spelender- computerbestand worden vastgelegd, is. De moderne technologie wordt in programma voor de Apple II te kra-
ijs inbreekt in grote computers. De bescherming van de privacy is, dit geval gebruikt om zaken zoals ken. Toen er een probleem was.
avid is verslaafd aan het werken terecht, een onderwerp van grote zwartrijden uit te bannen. Je zou kwam de „superkraakschijf" tevoor-
et zijn huiscomputer. Via de nor- zorg. echter hetzelfde systeem ook kunnen schijn, het werkje was snel gepiept.
ale telefoonlijnen weet hij binnen
dringen in computers van banken,
edrijven en instellingen.
et is op deze manier mogelijk om
ektronisch een bank te beroven, om
ibrieksgeheimen te stelen, om ko-
leén te maken van kostbare compu-
irprogramma's. Het verhaal van War
lames wordt pas echt dramatisch als
lavid per ongeluk terecht komt in
en computer van het Amerikaanse
linisterie van defensie. David ontke-
ent een wereldoorlog met zijn spel
djes.
Iet verhaal van War Games is helaas
llerminst science fiction. Hoewel
oor veel bedrijven de activiteiten
an kleine computerfanaatjes niet de
rootste bedreiging zullen zijn, is in-
raak in een computer wel degelijk
en zorg. Natuurlijk kun je computer
estanden beveiligen, bijvoorbeeld
oor het invoeren van wachtwoorden,
let is echter uitermate moeilijk om
en computerbestand afdoende te be-
eiligen. De vindingrijkheid van de
eorganiseerde misdaad doet niet on
er voor de ijver waarmee anderen de
omputer beveiligen. In snel toene-
nend tempo laat men computers met
Ikaar praten. Via het gewone tele-
tonnet en via een speciaal hiervoor
oor de PTT gemaakt ..Datanet 1"
rordt de datacommunicatie georga-
iseerd. Dit artikel wordt vanuit de
omputer van de Gemeenschappelij-
ePers Dienst (GPD) via dat Datanet
doorgegeven aan de computer van
eze krant.
ët ANP verspreidt het nieuws (in
!>gemaakte vorm) via het Datanet 1
(aar de zetcomputers van de Neder-
andse kranten.
Een nieuw soort misdaad: Inbreken in een computer. Leuk voor de jeugd.
