alle nieuws is
vertaalbaar
PAGINA'S
VOOR DE
JONGEREN
XX
V»
mfïtsMLIGGEB
jonge lezer abonnee van straks
D
ZATERDAG 17 MAART 1984
PZC/ krant in de klas
21
at was even pijnlijk. In een Apeldoorns restaurant vertelt het hoofd van de bijlagen- tot 20 jaar pak je niet met actualiteit.
redactie van het Reformatorisch Dagblad over de manier waarop deze krant haar Die kunnen het 'harde nieuws'wei m
de gewone krant lezen zegt de heer
jeugdpagina's samenstelt. Bladerend door een aantal recente jeugdpagina's van het RD valt van Toor. 'rd voor jou' bevat daar-
me een klein artikel op. Het bevat zoveel moeilijke woorden, dat zelfs een volwassene met ente&en wel actuele berichtjes.
'Van Dale' binnen handbereik er moeite mee zou hebben. „Nee, dat kan niet. Zoiets mag niet Ofjejongerenvanl4tot20jaarnuwel
jebeuren", merkt de RD-redacteur hoofdschuddend op bij het zien van dat stukje. De ee^vraa""waarove^zeer
jeugdpagina verdwijnt in zijn tas. Met degene die dit op z'n kerfstok heeft, zal hij nog wel verschillend wordt gedacht Sommige
eens een appeltje schillen. Dit voorval lijkt onbedoeld een illustratie van de uitspraak die het Nederlandse media vinden binnen de
journalistiek voor de jeugd het actue-
redactiehoofd kort daarvoor had gedaan: „Het samenstellen van onze jeugdpagina's is al ie nieuws juist het grootste goed.
jaren één grote strijd..." Onder deze categorie vallen onder
meer het Jeugdjournaal van de NOS
ïen strijd overigens die het RD niet landen. Ook kunnen jongeren een die niet strookt met de uitgangspun- en het Parool Als enige krant in
foto-bijschrift verzinnen bij komische ten. Zo heeft de heer Van Toor voor Nederland komt dit Amsterdamse
dierenfoto's. Verder is er het 'Forum- 'Forum' eens een vrouw geïnterviewd blad zelfs dagelijks met een echte
feuilleton', waaraan jongeren een bij- die een 'erg gezonde mening' had over nieuwspagina voor jongeren uit.
drage kunnen leveren. Tenslotte de emancipatie ,,Ik was het er niet Een groot televisiescherm domineert
wordt zo nu en dan een bekende mee eens, maar het is wel goed om de redactieruimte in een van de vele
nieuwe politicus aan het jonge lezer- daar eens over na te denken. Al is het vleugels van het. streng beveiligde
mn plan is om op te geven. Dit op de
i Bijbel georiënteerde blad heeft im-
ners een traditie hoog te houden,
rwaalf jaar geleden al kwam het RD
(oor het eerst uit met een voor de
ïugd bedoelde reeks artikelen. De
uiste formule heeft het blad echter spubliek voorgesteld.
nog niet gevonden. „We hebben het al
op zó veel manieren geprobeerd, maar
ocht ui met al is het geen onverdeeld
ieder
bren-
neer het programma voor die dag in
grote lijnen in elkaar is 'getimmerd',
hebben de hoogste redacteuren even
tijd om over 'hun' Jeugdjournaal te
praten.
„Het is allemaal begonnen met een
onderzoek, dat het toenmalige minis
terie van CRM in het midden van de
jaren zeventig heeft laten instellen
naar de wenselijkheid van een jour
naal voor kinderen. Dat onderzoek
had een positief resultaat. Ik geloof
dat toen allerlei groepen met het idee
aan de gang gingen, maar uiteindelijk
kwam het terecht op het bord van de
hoofdredactie van het NOS-Jour-
naal". Tom Kamlag, plaatsvervan
gend hoofdredacteur van het Jeugd
journaal, probeert zich te herinneren
langzaam maar zeker een andere op
zet gaven aan hun jeugdpagina's. Dat
is maar goed ook, want alleen als je
kinderen serieus neemt, krijg je een
volwassen vorm van journalistiek
voor de jeugd".
jeugdjournaal
beer succes gebleken", geeft het redactie-
,bvi- hoofd toe.
1 te. De man die bij het Reformatorisch
Dagblad de scepter zwaait over alle
raar- bijlagen -en dus ook over de jeugdpa-
;ren gina's- is A. F. van Toor. Hij is hoofd
itge- van de 'RD-Plus'-redactie; de verza
melnaam van alle supplementen van
deze in Apeldoorn gevestigde landelij
ke middagkrant. Als één van de weini-
je kranten richt het RD zich op
ongeren van alle leeftijden. Voor de
kleintjes van pak weg 7 tot 14 jaar is er
RD voor jou'; voor de jong-volwasse-
gllcelen van 14 tot 20 jaar brengt het, RD
meer te pagina 'Forum' uit. 'De jongere
ffset, Ber nu is de abonnée van straks' is
geld, bat devies dat het RD, zoals zoveel
;n de Mdere bladen, als argument gebruikt
ij el_ im zich in tè zetten voor de jeugd. Bij
rders -n vanuit een vooraf gekozen invals-
ieest :oek operende krant als het RD komt
hele daar nog bij dat het blad de jeugd iets
>men mee wil geven'. „Ja, we willen de
niet eugd iets meegeven én aan ons bin-
idere 'en- Zeg dus maar dat de jongerenpa-
nt ei nna's zowel een maatschappelijke als
natuurlijk volstrekt logisch, dat we NOS-complex in Hilversum. Tele-
Ondanks de uitgangspunten van het voor zo'n onderwerp niet len van den tekst laat met de regelmaat van de
RD wil de heer Van Toorn zijn krant Heuvel hebben gevraagd...". klok het laatste nieuws zien. Het is
koen van dijen
beslist niet 'drammerig' noemen. Wel
moet het RD, gezien de vele verschil
lende 'stromingen' binnen met name
de gereformeerde hoek, uiterst be
hoedzaam tussen allerlei tegenstellin
gen door laveren. Die interpretatie
verschillen binnen de gereformeerde
■ryjrjy nog vrij vroeg als de redactie van het
r/ NOS-Jeugdjournaal met de eerste
'Forum'-copy komt van de verschil- werkbespreking van die dag begint,
lende deelredacties van het RD. Die Er zullen er nog minstens twee volgen
copy wordt door één man geredi- 'Welke onderwerpen behandelen we
geerd. Elke veertien dagen verschijnt vanavond?' is het enige agendapunt
'Forum' als bijlage bij het RD. Het- voor de bijeenkomst. Argumenten
groeperingen hebben er overigens toe zelfde geldt voor 'RD voor jou', dat vóór en tegen wisselen elkaar in snel
geleid, dat het RD geen ingezonden echter wordt samengesteld door vier tempo af, zo nu en dan onderbroken
brieven van lezers plaatst. „Wij willen onderwijzers uit Veenendaal. 'Fo- door wat stil gepeins. Het aanbod van
samenbinden, niet polariseren" is het rum' telt buiten de onderhoudende onderwerpen is 's morgens al een
argument voor deze stap, die binnen elementen en de onderdelen waarop veelvoud van de vier 'items' die in de
de Nederlandse dagbladwereld uniek de lezers kunnen inhaken, enkele uitzending van even voor zeven uur
is te noemen. achtergrondartikelen. Met opzet kunnen worden 'meegenomen'. Dis-
Toch komt het wel eens voor, dat in wordt de actualiteit uit dit deel van cussie alom dus. Verslaggeefster Mar-
het RD een mening wordt verkondigd de krant geweerd. „Jongeren van 14 ga van Praag schenkt koffie in. Wan
wat er allemaal gebeurde voor op 5
januari '81 de eerste uitzending van
het Jeugdjournaal de ether in ging.
„Ja, we waren toen één van de eer
sten. Ik geloof niet dat er toen al
kranten waren die, zoals wij, bijna
dagelijks actueel nieuws voor kinde
ren brachten" vult waarnemend eind
redacteur Ad van Liempt aan. Eigen
lijk is hij plaatsvervangend chef bin
nenland van het 'grote' Journaal, zo
als de op volwassenen gerichte nieuw
suitzendingen in het Hilversumse
worden genoemd. Van Liempt is tijde
lijk aan het Jeugdjournaal uitgeleend.
„Toen onze manier van werken bleek
aan te slaan, zag je dat ook dagbladen
en communicatieve functie hebben",
Icht Van Toor toe.
te len mooie filosofie, prachtige uit-
angspunten, maar in de praktijk
lomt het nauwelijks uit de verf. „Het
in de Rotste probleem is, dat we niet
teten waarmee we de belangstelling
an jongeren opwekken. Een stuk
iver het opvoeren van een Suzuki
Ben ze wel. jnaar dan houdt het op.
longeren zijn op dit gebied vaak heel
i'g moeilijk vooruit te branden". De
fier Van Toor is wel zo eerlijk om toe
8 geven dat zijn blad uit principe
ilets zal melden over bijvoorbeeld het
el en wee van filmsterren of beroeps-
porters; onderwerpen die bij de door-
H aee jongeren toch behoorlijk hoog
scoren'. Succesvol was 'Forum' ech-
j|S wel bij het aanzwengelen van
SM ilscussies over in confessionele kring
"/S :og wel eens omstreden onderwerpen
ls popmuziek, verkering en de sin-
frlüaasviering. Bij schriftelijke dis-
ussies over andere onderwerpen is
et aantal reacties evenwel bedroe
end laag en het niveau ervan boven-
Öen ver onder de maat.
ritiek
We zouden meer kritiek willen krij-
en. Dan kunnen we ons beleid daar
tnminste op afstemmen. Weet je, het
nopt allemaal wel, maar het is niet
verweldigend", zegt Van Toor open-
trtig. „Waarom is het voor de lezers
och zo moeilijk om in de pen te
Ummen..?"
'ot de jongere lezers laten weten dat
o iets anders willen, wordt 'Forum'
lobaal gevuld met een hoofdverhaal,
en slagzin-wedstrijd en met de ru-
itlek 'Als ikdan zou ik...'. Jongeren
innen daarin een soort opstel instu-
over hetgeen ze zouden doen als ze
een bepaalde situaties zouden be-
Het Jeugdjournaal richt zich op de
jeugd van tien tot twaalf jaar. Vol
gens de statistiek zijn er 500.000 tot
600.000 kinderen in deze leeftijdsca
tegorie. Toch kijken gemiddeld één
miljoen mensen naar het Jeugdjour
naal. Globaal kan dus worden gezegd
dat net zoveel volwassenen als kinde
ren de uitzendingen bekijken. De
redactieleden van het Jeugdjournaal
beschikken weliswaar over wat on
derwijskundige kennis, maar laten
zich bij hun werk toch vooral leiden
door de ervaring die ze nu in ruim
drie jaar hebben opgebouwd. „Het
was pionierswerk. We hebben wel
even moeten zoeken naar de juiste
formule. Zo hebben we geleerd dat
we niet de onderwerpen moesten
behandelen waarvan we zelf dachten
dat ze aardig zouden zijn voor onze
doelgroep, maar dat we bij voorkeur
dezelfde items moesten nemen als in
het 'grote' Journaal worden uitgezon
den. Logisch eigenlijk. Kinderen wil
len altijd groter lijken dan ze zijn. Ze
willen er bij horen."
In internationaal verband slaat Ne
derland met zijn Jeugdjournaal geen
gek figuur. Alleen Groot-Brittanniè
kwam eerder met een Jeugdjournaal
op de proppen. Alle andere Westeuro-
pese landen beginnen nu eindelijk na
te denken over de vraag of ze dit
voorbeeld zullen volgen. Deense,
Westduitse en Franse televisiemakers
hebben de afgelopen tijd hun licht bij
de NOS opgestoken.
De medewerkers aan het Jeugdjour
naal beginnen vroeg en stoppen laat
met werken. Ze maken lange dagen,
die worden gecompenseerd door een
zomerstop en door een pauze tussen
kerstmis en de jaarwisseling. Toch
bestaan er plannen om de zomerstop
op te heffen en om het Jeugdjournaal
voortaan ook op zaterdag uit te zen
den.
Plannen om ook een actualiteitenru
briek voor kinderen van de grond te
krijgen zijn helaas veel minder con
creet Wellicht komt dat, doordat in
het huidige omroepbestel actualitei
tenrubrieken meer thuishoren bij de
'zuilenomroepen', dan bij de NOS. In
een interview in de VARA-gids noem
de verslaggeefster Marga van Praag
het onlangs 'schandalig' dat geen en
kele omroep een actualiteitenrubriek
voor kinderen heeft. „Dat is het min
achten van kinderen. Er zijn zoveel
onderwerpen die het Jeugdjournaal
moet laten liggen. Daar moeten de
omroepen aandacht aan schenken.
Maar omdat kinderen geen lid kun
nen worden van een omroep, vinden
de omroepen het niet interessant om
in dit opzicht iets voor kinderen te
doen!".
uitbreiding
Zijn er bij het NOS-Jeugdjournaal
plannen om de frequentie op te voe
ren naar zes keer per week. bij Het
Parool in Amsterdam wordt dit aan
tal al anderhalf jaar gehaald. Voor
een weinig matineus uitgevallen ty
pe is een bezoekje aan dit blad een
ware openbaring. In een stad waar
tijdens normale kantooruren geen
parkeerplaats meer voorhanden is, is
het achterlaten van een auto in de
vroege ochtenduren zelfs in de omge
ving van de W'ibautstraat een 'mak
kie'. Om acht uur 's morgens werken
tientallen redacteuren achter even-
zovele beeldschermen in een immen
se redactiezaal onder hoogspanning.
Er is haast bij: De laatste nieuwspagi
na moet omstreeks half elf worden
afgerond, „Tot half elf zijn we buiten
gewoon weinig boeiend", verontschul
digt Paul Amoldussen zich gehaat
vanachter zijn terminal. Twee jaar
geleden kwam Paul naar Het Parool.
Daarvoor werkte hij in Den Bosch,
waar hij zich bij uitgeverij Malmberg
bezig hield met de jeugdbladen Jippo.
Okkie en Taptoe. Paul is dus een
echte 'jeugdjournalist'. Samen met
Mary Ann Lindo en Rob van Dijk
vormt hij de redactie van de dagelijk
se jeugdpagina Goochem in Het Pa
rool. 'De jongste krant van Nederland'
is de ondertitel van de jeugdpagina.
Op een feestje ontmoette Paul Amol
dussen eens de hoofdredacteur van
Het Parool, Wouter Gortzak, Deze
liep met plannen rond om Het Parool
dagelijks van een jeugdpagina te
voorzien en Paul ging op zijn aanbod
in. „Waarom dagelijks?" herhaalt
Paul schouderophalend mijn vraag.
„Nou, we zijn toch een dagblad. Dan
moeten we toch ook dagelijks met een
jeugdpagina komen?" antwoordt hij
schouderophalend.
Het gesprek stokt. Paul wordt wegge
roepen voor overleg met de redactie
binnenland. 'Gaat een bepaald item
mee op de jeugd- of op de binnenland
pagina?' is de aanleiding tot het on
deronsje. Uiteindelijk wordt besloten
dat 'binnenland' een 'aankeiler' (inlei
dend stukje) plaatst, en dat de rest
van het artikel zal prijken op .tie
Goochem-pagina. „Op die manier be
reik je. dat ook volwassenen de jeugd
pagina lezen", merkt Mary Ann pp.
Door deze handelswijze kan tevens
worden tegengegaan, dat er doublu
res optreden.
De stelling dat nieuws voor jongeren
eenvoudiger moet zijn dan nieuws
voor volwassenen, heeft de Goochem-
redactie allang overboord gegooid
„Wij kijken alleen naar wat leuk is
voor jongeren. Voor de rest is het
gewone journalistiek, die niet afwijkt
van wat andere journalisten do'en".
meent Paul.
actualiteit
Bij Goochem draait alles om de ac
tualiteit. Paul Arnoldussen kan zich
dan ook mateloos ergeren aan kran
ten of bijlagen die niet dagelijks
verschijnen, maar toch pretenderen
dat ze nieuws brengen. „Alleen de
Blauw Geruite Kiel, de jeugdbijlage
van het weekblad Vrij Nederland, is
consequent. Op grond van de ver
schijningsfrequentie is de 'Kiel' nu
eenmaal een achtergrondblad, en
daarom brengt de 'Kiel' ook alleen
maar achtergronden. Zo hoort het als
je een weekblad bent. Maar wij zijn
een dagblad, dus brengen we óók
voor jongeren alleen actueel nieuws
in plaats van achtergrondinforma
tie".
Hoewel Paul en Mary Ann (Rob-is
wegens ziekte afwezig) 'leuk' belang
rijker vinden dan 'eenvoudig'moeten
ze soms toch wel wat bijdragen van
verslaggevers herschrijven. Veelal
komt dit echter niet doordat die bij
dragen te 'moeilijk' zijn, maar omdat
de stijl wat vlotter, wat leuker kan
worden gemaakt. Deze filosofie is de
zelfde als die van de makers van het
Jeugdjournaal. Marga van Praag zei
in het eerdergenoemde interview ook
al: ,,Je moet tegenover kinderen geëh
bepaald toontje inbouwen. De meeste
volwassenen nemen kinderen niet se
rieus en dat doen wij wel. Elk nieuws
moet in principe vertaalbaar zijn voor
kinderen. Ook hard nieuws. Kinderen
zijn spijkerhard, dat merkje als je veel
met ze omgaat. Ze zijn gek op rampen
en op bijvoorbeeld gebouwen die In
elkaar storten. Eingenlijk zijn kinde
ren net gewone mensen!".
Paul Arnoldussen zegt hetzelfde in
iets andere bewoordingen: „Wat leuk
is voor volwassenen is ook leuk voor
kinderen en andersom. Wat wij
schrijven is leuk voor beiden. Want
wat leuk is, is ook boeiend..."
