De melkveehouderij in Zeeland doet het goed 'De wekker wordt bij ons nooit verzet' Graafwerk aan Bathse spuikanaal kan over enkele weken beginnen Nieuw vaarreglement binnenvaart Zwaar wegtransport in Vlissingen-Oost PZC/Prov'ncie 13 Open dag van Nutsacademie in Middelburg MAAR SUPERHEFFING DREIGT. mÏGOES De Zeeuwse melkveehouders boeren goed. Momenteel staat Zeeland wat melkpro- «Mduktie per koe betreft bijna aan de top in Nederland. Met een jaargemiddelde van 5.750 liter *®,jmelk per koe, neemt de provincie na Noord-Holland de tweede plaats in. De hoogste rujjproduktie is 7.600 liter, de laagste 3.800 liter. De vooraanstaande positie is des te opvallender, omdat ongeveer tweederde deel van de melkleverende bedrijven in Zeeland weinig doelmatig van opzet is (een-derde matig; een-derde heel matig), litsf Opmerkelijk is voorts dat in Zeeland werkt heeft. De heffing was bedoeld De boer mag tot een bepaalde hoe- .rei slechts 1% van de nationale melkvee- om overschotten weg te werken, maar veelheid produceren, krijgt daarvoor houderij zit (tegen 20van de akker- de boer ging juist uitbreiden om de de overeengekomen pnjs (ongeveer 70 (bouw. 20% van de fruitteelt en 10% kosten van de heffing weg te werken cent per liter). Voor een hogere pro- van de vleesveehouderij). Hoewel de De plannen voor de superheffing wil- duktie krijgt hij slechts enkele dub- iveehouderij in de provincie een 'dun- len een dergelijke effect voorkomen, beitjes, met eens voldoende om de ne' bedrijfstak is. organiseren de vee- kosten te dekken. Van veel belang is welk jaar als uitgangspunt gekozen wordt. De melkveehouders staat wei nig anders te doen dan wachten. Roerige protesten zijn er nauwelijks van ze te verwachten. De heer Van der Meer: „Ik geloof dat de maatschappelijke belangstelling - mede door de tijdfactor - minder is dan van bijvoorbeeld de akkerbou wers of gewone burgrs. Een melkvee houder is in de eerste plaats met zijn bedrijf bezig, 365 dagen per jaar". 'houders zich steeds beter; wat dit aangaat kan Zeeland zelfs koploper in Nederland worden genoemd. Een en ander blijkt uit gegevens van irR. Molhoek (bedrijfstakdeskundige) en ing R. van der Meer (bedrijfsvoor- jllchter) van het consulentschap voor de akkerbouw en rundveehouderij in Goes. Ze constateren dat het belang van de melkveehouderij in een door de akkerbouw gedomineerd gebied, ondergewaardeerd wordt. „Zeeland is een provincie van plantentelers. Maar de rundveehouderij produceert wel ongeveer 10% van de bruto waarde van de Zeeuwse landbouwproduk- ten", zegt ir Molhoek. Hij voegt er aan toe dat de investeringen die een melk veehouder zich moet getroosten aan zienlijk hoger zijn dan die van een akkerbouwer. Voor een bedrijf met 70 koeien in een ligboxenstal is op pacht- basis 800.000 gulden nodig; op eigen domsbasis 1.500.000 gulden. Doordat de boer niet op 'n uurtje kijkt, is er volgens de heer Van der Meer een redelijk inkomen te halen. Net als in de rest van Nederland - zij het in mindere mate - hebben de ontwikkelingen in de Zeeuwse melk veehouderij zich de laatste jaren ge kenmerkt door schaalvergroting, in tensivering en sanering. Ongeveer eenzesde deel van de melkleverende bedrijven beschikt over een ligboxen- 1, waarin -40% van de Zeeuwse melkveestapel is gehuisvest. Weer cir ca eenzesde deel beschikt over een moderne grupstal. waarin 25% van de melkveestapel verblijft. BIJ de overige bedrijven (tweederde deel dus) zit het minder goed. Meestal zijn dat ge mengde bedrijven, met melkveehou derij als neventak. Zeeland is de pro vincie met de grootste afname in het aantal bedrijven met rundvee en melkvee en in de oppervlakte gras land. In tegenstelling tot overig Ne derland is zelfs het aantal stuks melk koeien, jongvee en overig vee afgeno- evenals de oppervlakte cultuur grond ten behoeve van de rundvee houderij. In 1977 waren er 2.706 rund- veebedrijven, tegen 2.039 in 1983 j (waaronder met melk- en kalfkoeien respectievelijk 929 en 582). De bedrij ven zijn als volgt gespreid: Schouwen- iDuiveland 170; Sint-Philipsland 6; Tholen 141, Noord-Beveland 34; Zuid- Beveland 314; Walcheren 378; West- Zeeusch-Vlaanderen 424; Oost- Zeeuwscli-Vlaanderen 572. In 1977 wa- er bijna 71.000 stuks rundvee, in 1983 nog ruim 67.000 (23.000 melk- en kalfkoeien). 1 Uitbreiding De heren Molhoek en Van der Meer merken op dat er beslist uitbreiding in de melkveehouderij in Zeeland kan plaatsvinden. „Bij gemiddelde technische resultaten zou de melk veehouderij voor een aantal kleinere gemengde- en akkerbouwbedrijven zeker perspectief bieden, met name ook als akkerbouw bedreven wordt op daarvoor minder geschikte grond", stellen zij. Hun opmerking is meer theorie dan praktijk. Want de Nederlandse melkveehouderij (totaal 60.000 bedrijven met 2,5 miljoen melkkoeien) zal de eerstkomende tijd sterk worden beïnvloed door de toe neming van de zuiveloverschotten. De produktiebeperkende maatrege len die in de Europese Gemeenschap noodzakelijk worden geacht om de melkplas in te dammen, zullen de melkveehouderij onder druk zetten, Vooral bedrijven die recent hebben geïnvesteerd en uitgebreid, zullen worden getroffen door een voorgeno men superheffing; als het ware een boete wanneer de produktie boven een bepaalde hoeveelheid uit komt. Zeeland was destijds de eerste provin cie waar alle melkleverende bedrijven waren overgeschakeld van bus op tank. Daardoor verdwenen er veel kleine melkveehouders (op bijvoor beeld Walcheren werd het aantal ge halveerd). Ook het aantal koeien zak te. De komst van de tank betekende wel dat een aantal melkveebedrijven zich snel moderniseerde (met name ligboxenstallen). Met succes, zoals blijkt uit de cijfers van de melkcontro- le (waaraan tweederde van de bedrij ven deelneemt). Grotere bedrijven doen het gemiddeld beter dan kleine re. Van de 10 bedrijven die op Walche ren het hoogst scoren, hebben er 9 een ligboxenstal; bij de 10 laagste zit 1 ligboxenstal). In het belang van een redelijke bedrijfsvoering en mens waardige werkomstandigheden moe ten eigenlijk de matige bedrijven op gekrikt worden. De ruimte is er, aldus de heer Molhoek en Van der meer. De dreigende superheffing maakt inves teren weinig aanlokkelijk, Voorzich tigheid is geboden bij het overwegen van nieuwe uitbreidingsinvesterin gen. Er blijft dan voor de boeren weinig anders over dan zich te richten op kostenbesparingen, zodat een zo gunstig mogelijk evenwicht tussen kosten en opbrengsten wordt bereikt. Maar of dat op den duur voldoende soelaas biedt is erg onzeker. Het zit er in dat zo'n superheffing dus min of meer automatisch een kille sanering inhoudt. Be heer Molhoek en Van der Meer vinden het moeilijk in de huidige situatie adviezen te geven. „We weten niet wat er precies gebeurt". Ze wijzen erop dat de destijds ingevoerde mede- verantwoordelijkheldsheffing (onge veer 2,5 cent per liter) averechts ge- Boer Vader in de ligboxenstal. MELISKERKE - „Je voelt jc een beetje machteloos. Je moet maar afwachten wat er gaat gebeuren. Ik lig er nog niet direct wakker van, maar een superheffing kan ik in elk geval niet opbrengen". Melkveehou der J. Vader (54) van hoeve 'Kroneveld'. gelegen onder rook van Middelburg, heeft vorig jaar een nieuwe ligboxenstal gebouwd, met tegelijkertijd uitbreiding van de veestapel: van 40 naar 80 koeien. Het kost hem een investering van zo'n 7500 gulden per koe. Een stap waarover Vader enige jaren heeft gewikt en gewogen. Hij is min of meer gedwongen wat te doen. De oude, uit 1872 daterende, schuur is bouwvallig. Het wordt dus, mede op advies van de landbouwvoorlich ting, een eigentijdse ligboxenstal. Op het moment van de beslissing lijkt er geen vuiltje aan de lucht. De hoeve 'Kroneveld' - sinds 1919 be boerd door de familie Vader - heeft vanouds koeien, naast akkerbouw. Een gemengd bedrijf van 30 hecta re. zoals er op Walcheren nog zoveel zijn. Vanaf 1975 is het een eenmans bedrijf. Overschakelen op volledige akkerbouw zit er niet in. De grond is van het tweede en derde soort en niet bijster geschikt voor akker bouw. De heer Vader is derhalve aangewezen op de veehouderij en na de komst van de ligboxenstal is de akkerbouw, op wat snijmaisteelt na, helemaal verdwenen. Hij gaat ervan uit dat onder zijn 5 zonen zeker een opvolger zit. Van een superheffing is nog geen sprake, als het besluit valt. Boer Vader zegt dat hij wel op de hoogte was van de zuiveloverschot ten in de Europese Gemeenschap. „We dachten: het zal zo'n vaart niet lopen, ook niet met maatregelen. Maar nu komen ze steeds dichter bij". Hij heeft er begrip voor dat de melkplas moet minderen. „Dat moeten ze dan wel over alle veehou ders betrekken". De heer Vader brengt naar voren dat enkele jaren geleden er nog lang niet zoveel te doen was over overproduktie. „Je hoorde er in elk geval niet zoveel over. dus we hebben er ook niet zozeer bij stil gestaan. Ik heb ge zegd. je moet wat durven ook. En voor de bedrijfsvoering ben ik blij met de nieuwe stal". Hij vindt het onjuist als alleen dege nen die de afgelopen jaren een lig boxenstal bouwden, worden getrof fen door een superheffing. „Ik hoop maar dat ik een ontheffing krijg, want anders kom ik goed fout te zitten", stelt de heer Vader. Er komt bij dat hij ruim boven het gemiddel de zit. In de oude stal haalden zijn koeien een produktie van 6700 kilo per jaar. Dat zal weliswaar in de aanloopfase van de nieuwe stal min der zijn, maar daar staat een ver dubbeling van het aantal dieren tegenover. In zijn totaliteit levert hij aanzienlijk meer melk af. Niet alleen in de zuivelsector is er sprake van overproduktie. Ook de akkerbouwers in de Europese Ge meenschap gaan merken dat er van sommige produkten gewoon te veel is (althans, zolang het westerse eco nomische systeem geldt). Veehou der Vader wijst erop dat akkerbou wers veel makkelijker kunnen schuiven met hun bouwplan. Als er teveel tarwe is, zijn er in beginsel andere mogelijkheden. „Een vee houder is verplicht koeien te hou den. Hij heeft een gebouw gezet van 4 ton. hij kan moeilijk anders", betoogt de heer Vader. „Je kunt bijvoorbeeld niet de helft van je stal afkappen en de helft van je geld terugkrijgen". Uit zijn verhaal blijkt dat het alle maal niet aangewaaid komt, Een melkveehouder moet hard sappe len. Hij werkt, met flinke hulp van het gezin, 7 dagen in de week. Meestal 12 uur per dag. Op zondag staat Vader zelfs vroeger op. omdat hfj anders niet op tijd in de kerk kan zijn. Met vakantie gaat hij niet. hooguit enkele dagen weg. Toch zegt hij: „Dat vele werk, ach, daai heb ik nooit hinder van gehad Ik zit er van kinds af in. Ik werk in het algemeen met plezier". Wat dat betreft is de heer Vader een prototy pe van de Zeeuwse melkveehouder: niet opzien tegen veel werk, liefde voor dieren, vakkennis hebben. Vlakbij de kapel Hogelande begon de heer N. Vermué (52) ruim 18 jaai geleden met 10 koeien een land bouwbedrijf. Nu een oedrijl van 24 hectare, waarvan 3.5 hectare vooi teelt van maïs en voederbieten; een grupstal van 5 jaar oud 70 tot 80 koeien, waarvan ruim 40 melkvee en de rest jongvee (kalveren, pin ken) in opfok. Het is een ontmengd bedrijf, ofwel alleen veehouderij. De heer Vermue haalt een produktie van 6500 kilo melk per koe. „Qua voeding en qua fokkerij blijf je bezig. Je wilt altijd beter. En als je het goed doet, wordt het automa tisch meer", vertelt hij. Bedrijfsgebonden Voor dc heer Vermue loopt de wek ker elke dag om halfzeven af, ook op zondag („bij ons wordt de wek ker nooit verzet"). Hij werkt de klok rond en gaat niet met vakan tie. „Vorig jaar zijn we één nacht weggeweest. We kunnen het wel betalen, maar ik heb er geen be hoefte aan. Je bent gewoon be drijfsgebonden; de een voelt dat meer dan de ander". Hijzelfheeft er geen problemen mee. „Nooit klaar? Het is maar net hoe je er tegen aan kijkt. Rond melk- en voedertijd moet je in elk geval thuis zijn. En je weet nooit wat voor onverwachtse dingen gebeuren. Wij moeten niet te vroeg tevoren afspraken ma ken". Toen de heer Vermué destijds voor de beslissing stond om te vernieu wen. koos hij voor een voorzichtige koers. Een grupstal, want een ligbo xenstal had zeker 200.000 gulden méér gekost. Daar heeft hij nu, vooral met het oog op de tóekomst, wel wat spijt van. „Door die super heffing kan een ligboxenstal niet meer. Dat is wel jammer. Ik zou voor mezelf net willen uitbreiden. Ik zou het voor mijn gezin wel willen. Ik heb 4 jongens, die alle 4 wel willen opvolgen". Boer Vermué wacht noodgedwongen af. Hij er kent dat - het aantal werkuren buiten beschouwing gelaten - er tot nu toe een goed bestaan zit in de melkveehouderij. Voor hem is een zo goed mogelijke produktie voor alsnog belangrijker dan superhef fingen. „Als je het landelijk gemid delde van de melkproduktie niet halen kunt, dan ben je een sukkel". Boer Vermue in zijn grupstal Op speciale rubberen 'worsten' wordt de zuiger de wal op gerold. BATH Binnen enkele weken zal een daadwerkelijk begin worden ge maakt met het graven van het Bathse spuikanaal, pal ten westen van de Schelde-Rijnverbinding dwars door Zuid-Beveland. De eerste van de twee cutterzuigers die het graafwerk moeten verrichten, is woensdag aan gekomen. De tweede volgt in mei. De zuigers hebben tot augustus 1986 de tijd voor hun graafwerk. De afgelopen jaren zijn al heel wat voorbereidingen getroffen voor het spuikanaal. waardoor het overtollige water voor het toekomstige Zoom meer naar de Westerschelde zal wor den gevoerd. Zo zijn al verscheidene kunstwerken voltooid: bruggen, zin kers en een syfon voor de afvoer van polderwater. Die zijn allemaal in het droge gemaakt. Dat is ook het geval met de insteken van het kanaal. De oevers zijn al kant en klaar, compleet met stenen glooiingen. De grond die daarbij moest worden verzet is mid den in het tracé van het toekomstige kanaal gestort, zodat de zuigers voor de definitieve opruiming ervan kun nen zorgen. Momenteel wordt nog gewerkt aan twee kunstwerken: de Voorlichtingsdag over meer bewegen voor ouderen in Goes GOES - De ouderenbonden PCOB. ANBO en de katholieke Unie in Goes houden woensdag 29 februari een voorlichtingsdag over 'meer bewegen voor ouderen' De heer J. Evertsdijk vertoont een film over 'meer bewegen voor ouderen'. De bijeenkomst in de sociëteit 'De Legerdiek' aan de West- wal in Goes begint om 9.30 uur. Het was een heel karwei om de zuiger op zijn plaats te krijgen. Meestal graaft zo'n vaartuig zich door een dijk, maar die methode kon bij het Bathse spuikanaal niet worden toegepast omdat de Oosterscheldedijk voorlo pig nog als primaire waterkering moet blijven fungeren Daarom werd de zuiger vanuit de Schelde-Rijnverbin ding in het nieuwe kanaal geschoven. Dat gebeurde even ten zuiden van de Bathse brug. De cutterzuiger, de 130 ton wegende Utrecht, was op een speciale bak aangevoerd. Die bak kon gedeeltelijk Ouderenbond vergaderde in Goes GOES Tijdens een vergadering van het bestuur van het gewest Zee land van de Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen (ANBO) te Goes, hield de beleidsmedewerker, de heer G. Verduijn, een inleiding over de nota inzake de werking van provin ciale en grootstedelijke gezamenlijke bonden. Hij zette daarbij uiteen dat er door de verschillende bonden afzonderlijk subsidie bij de provincie moet worden aangevraagd. De bonden moeten zich niet laten dwingen tot samenwerking bij aanvragen. Voor wat de kadervor ming betreft, in verband met het goed functioneren van het bondswerk in de afdelingen, is het hard nodig dat de bestuursleden zich bijzonder sterk moeten maken om op hoger niveau de behartiging van de ouderen te kunnen bepleiten Daarom is het van groot belang dat er leden zijn die door het volgen van een eenvoudige cursus zich voor die taak voorbereiden. vol water worden gepompt, zodat de combinatie wat minder hoog werd. Op die manier kon de zuiger onder de bruggen van de Schelde-Rijnverbin ding door Met behulp van lange, met lucht gevulde rubberen worsten, werd de Utrecht de wal op gerold. Vandaag (donderdag) gaat hij op dezelfde ma nier het toekomstige kanaal in. De zuiger begint zijn werk in de bouwput van de syfon In totaal moet ongeveer 5 mihoen kubieke meter specie worden wegge zogen. Dat gebeurt selectief: de goede specie wordt gebruikt voor het opsui- ten van een landtong in het Marki- zaatsmeer. waarop Bergen op Zoom een nieuwe wijk wil bouwen. Deze tong, waarin bijna de helft van alle specie zal verdwijnen, wordt geleide lijk aangelegd om de waterdruk te laten wegvloeien, en daarmee verzak kingen te voorkomen. De rest van de grond uit het kanaal verdwijnt in de Appelzak in de Westerschelde, in de Molenplaat en in een put in het Markizaatsmeer. Het Bathse spuikanaal, dat 8,5 km lang wordt, zal in de eerste helft van 1987 gebruiksgereed moeten zijn. Dan kan het Zoommeer na de voltooi ing van de compartimenteringsdam- men geleidelijk verzoeten door de aanvoer van rivierwater en het spuien van zoet water op de Wester schelde. MIDDELBURG - De Rotterdamse Nutsacademie houdt dinsdag 28 fe bruari een open dag over de studie mogelijkheden in Middelburg. Tus sen 16.00 en 19.00 uur kunnen geïnte resseerden terecht aan de Latijnse Schoolstraat 10. Het nieuwe seizoen begint augustus dit jaar en er zijn opleidingen voor MO-acten in de vak ken Nederlands. Duits. Engels, wis kunde en pedagogiek. In Middelburg kan men alleen terecht voor derde en tweedegraadsopleidingen. Voor het eerst sinds drie jaar begint er een nieuwe driejarige opleiding peda gogiek. Het ministerie van onderwijs heeft besloten deze niet te subsidiëren en een groot deel van de kosten wordt door de Nutsacademie zelf gedragen. Een andere nieuwe ontwikkeling is dat mensen die geen onderwijsbe voegdheid bezitten maar wel een HA VO- of daaraan gelijkwaardige oplei ding achter de mg hebben aan derae- graadsopleidingen in de vakken Ne derlands. Duits, wiskunde en Engels kunnen beginnen. Voorheen ging het daarbij om de zo genoemde LO-oplei- dingen waarvoor het bezit van onder wijsbevoegdheid als eis werd gesteld. Ook nieuw is de mogelijkhéid om bij de vakken Duits en wiskunde na het derde jaar te kiezen tussen onderwijs (Mo-akte) of de 'algemene beroepen- variant'. Dat betekent dat cursisten na voltooiing van hun studie een diploma krijgen waarmee ze ook bui ten het onderwijs wat kunnen doen, bijvoorbeeld in het bedrijfsleven of in de sector toerisme Over de naam voor dit nieuwe diploma is nog geen beslissing gevallen Mensen die na drie jaar studie hun derdegraadsopleiding voltooien kun nen in Middelburg doorstromen naar tweedegraadsopleidingen. Voor de eerste graad bestaan er in de Zeeuwse hoofdstad geen mogelijkheden bij de Nutsacademie maar kunnen geïnte resseerden terecht by de hoofdvesti ging in Rotterdam. Tijdens de open dag zal over alle in Middelburg gegeven vakken infor matie worden verstrekt door de do centen en studieleiding. DEN HAAG (ANP) - Op 1 april wordt voor de meeste Nederlandse binnen wateren een nieuw stelsel van ver keersregels van kracht. Dit „Binnen- vaartpolitiereglement" iBPRi is op Europese leest geschoeid en het geldt zowel voor de beroepsvaart als voor de recreatievaart. Het nieuwe regle ment vervangt het oude „Vaarregle ment" voor alle binnenwateren be halve het Kanaal Gent-Terncuzen, de Rijn. de Lek, de Waal, de Westerschel de en de Eems-Dollard. Hiervoor zijn speciale vaarregels van kracht. Naast de algemene regels van het BPR kunnen er echter nog bijzondere regels zijn van rijk, provincie, gemeen te of waterschap, aldus een medede ling van het ministerie van Verkeer en Waterstaat Het BPR vormt in feite de Nederland se VvEuropese verkeersre gels voor de binnenwateren. Het reglement geldt voor ieder schip, van oceaanstomer tot zeilplank. De regels voor kleine schepen staan dan ook niet meer apart; er wordt van uitge gaan dat de beroepsschipper de regels van de recreatievaart kent en ander som. Hoewel het nieuwe reglement een - ingrijpende - modernisering vormt van de oude vaarregels, is er een aantal nieuwigheden opgenomen, Zo wordt het onderscheid tussen een klein en een groot schip bepaald door het 20-meter-criterium. De boegspriet telt daarbij niet mee De hoofdregel dat een klein schip wijkt voor een groot schip blijft onverminderd van kracht, er is zelfs geen verschil meer gemaakt tussen beroeps- en plezier- vaart. Een kleine beroepsboot zal nu moeten wijken voor een groot recrea tieschip, Van belang zijn ook de nieuwe voor schriften voor verlichting, dagtekens, radar en marifoon Technische eiser, aan radar en marifoon staan centraal Het is bijvoorbeeld onder alle weers omstandigheden verboden te varen met niet goedgekeurde apparatuur. Voor de watersport zijn enkele kleine wijzigingen aangebracht in de toege stane leeftijd om aan het roer te staan. Zo mag een (zeil)schip vanaf zeven meter niet worden gevaren door schippers jonger dan 16 jaar. De minimum leeftijd om aan het roer te staan van een motorboot die niet harder vaart dan 13 kilometer per uur is verlaagd van 16 naar 12 jaar. Onder alle omstandigheden geldt echter de eis van bekwaamheid; wie niet kan varen, mag niet varen. DONDERDAG 16 FEBRUARI 1984 YLISSINGEN - Het be drijf Zwaar Transport Zeeland bv uit Hein- kenszand heeft woens dagmiddag een zwaar transport verzorgd voor THC Fabricators bv in Vlissingen-Oost. Even als dindag moest een stalen constructie voor het onderstel van een booreiland worden ver voerd van het bedrijf aan de Frankrijkweg naar de vestiging aan de Belgiéweg. De rijkspolitie begeleid de het transport van het 60 ton wegende gevaar te, dat acht meter lang en acht meter breed is en daardoor alleen met veel passen en meten de verschillende spoorweg overgangen kon passe ren De constructie werd op een aanhangwagen ge plaatst van 22 meter lengte met een draag vermogen van zeventig ton. Deze transporten komen volgens de heer J. Rijk van het bedrijf uit Heinkenszand steeds meer voor de laatste tijd, gezien de vele werk zaamheden van het off shore-bedrijf THC. Het vervoer over de weg nam ongeveer een uur in beslag. Het zware transport onderweg

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1984 | | pagina 13