PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Thuispellers blijven
EG-grenzen moeten open
voor Nederlands vlees
MET
REAGAN WIL BETERE
BAND MET MOSKOU
RUIMTESTATION
ONTSMET
PROTEST
Winterse
prijsstunt
Chrysant
mag naar
Engeland
Jaarlijkse State of the Union
Sneeuw
Zwaar bewolkt en geruime tijd
sneeuw. Middagtemperatuur om hel
vriespunt. Vrij krachtige oostenwind,
aan de kust toenemend tot hard. 7
227e jaargang no. 21
Donderdag 26 januari 1984
Vandaag.... op pagina 8
De advertentierubriek over uitgaan. Meer
informatie over adverteren 01184-15144, heer v. d. Bulck.
Acties gemeenten
garnalenindustrie
OPMEER Na het ophalen van melk bij een boerderij in Opmeer
ontsmet een tankautochauffeur van Melkunie!Holland woensdag zijn
laarzen volgens instructie in een meegevoerde bak met natronloog. Het is
één vaji de vele maatregelen die in Noord-Holland genomen worden om
uitbreiding van de mond- en klauwzeerbesmetting tegen te gaan.
Collegegeld
Het plan van minister Deet-
man voor verhoging van het
collegegeld maakt in de twee
de kamer geen schijn van
kans. De regeringspartijen
willen haast maken met de
invoering van een nieuw stel
sel voor studiefinanciering
(PAGINA 3)
Onderzeeboten
De tioeede-kamercommissie
voor defensie stemt in met de
vervroegde bestelling van
twee onderzeeërs bij de Rotter
damse werf RDM. maar eist
keiharde prijsafspraken. De
schepen zullen 375 miljoen gul
den per stuk kosten.
(PAGINA 5)
M-fregatten
De bouw van de serie M-Fre-
gatten voor de Koninklijke
Marine levert in totaal 17.000
mensjaren werk op, waarvan
ruim een derde deel verzorgt
zal worden door de werf De
Schelde in Vlissingen.
(PAGINA 13)
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en Buitenland: 3,
4 en 5
Financiën, economie: 11
Kunst en cultuur: 9
Provincie: 13, 15, 17 en 19
Sport: 21
Let op: Waals komt met
een winterse prijsstunt,
die véél meer is dan een
gewone seizoenopruiming.
Als afsluiting vandeze pe
riode gaan wij onze hele winter
voorraad 3 dagen
lang voor té gekke
prijzen uitverkopen. U betaalt
slechts de helft van de originele
prijs PLUS btw. Voordeliger
kan het niet. Alléén donder
dag, vrijdag en zaterdag a.s.
Kom profiteren.
Lange Delfl 14-16 Middelburg
Telefoon 01180-12036
uuuihi motte
l/0i
Verwarring in
garnalen-zaak
VLISSINGEN/DEN HAAG Plan
nen van staatssecretaris Van der
Rcijden van volksgezondheid om per
1 mei het thuis pellen van garnalen te
verbieden vinden geen steun bij de
meerderheid van de tweede kamer.
Met name PvdA en VVD keren zich
tegen de maatregelen. Inmiddels
overwegen gemeenten, waar veel
thuispellers werken, waaronder Ar-
nemuiden, protest aan te tekenen
tegen het voorgenomen verbod. Ge
meentesecretaris J. Kroon van Arne-
muiden zei woensdag desgevraagd,
dat het college van b en w aan een
voorstel werkt, maar dat nog geen
definitief plan was opgesteld. Ook in
Goedereede en de Groningse dorpen
Ulrum en Termunten wordt tegen de
plannen geprotesteerd.
Nu er geen meerderheid in de kamer
te vinden is voor het voorstel van de
staatssecretaris, ziet het er niet naar
uit dat het thuispellen op korte ter
mijn zal worden verboden. De PvdA-
fractie vindt dat de maatregel ,,als een
tang op een varken slaat". De CDA-
fractie wil in elk geval drie maanden
uitstel voor overleg met het bedrijfsle
ven dat bij de garnalenhandel is be
trokken.
Overigens is nog steeds niet vastge
steld of de shigella-bacterie garnalen
heeft besmet. De partij garnalen die
de bron was van de besmetting van de
(Slot zie pagina 4 kol. 6)
KLM-TOERNOOI
ZUID-AFRIKA
DEN HAAG (GPD) Minister Smit-
Kroes (verkeer en waterstaat) heeft
in antwoord op schriftelijke vragen
van zeven kamerleden laten weten
dat zij niet bereid is de KLM-directie
het sporttournooi in Zuid-Afrika te
ontraden.
Het inmiddels omstreden tennls-en
golftournooi is georaniseerd in het
Zuidafrikaanse thuisland Bophuts-
hatswana op 22 en 23 februari en staat
open voor KLM personeel over de hele
wereld. Smit-Kroes zegt, evenals de
KLM directie, dat er sprake is van een
1 particulier initiatief van' het KLM
personeel in Zuid-Afrika. Dit initiatief
kan volgens de bewindsvrouw niet
opgevat worden als een erkenning
door Nederland van het beleid van het
Zuidafrikaans regiem ten aanzien van
de thuislanden.
sen overgebracht zijn door de wind ol
door mensen die in het instituut
werken. „Naar deze mogelijkheid
stelt het ministerie van landbouw
momenteel een officieel onderzoek
in", aldus directeur Janssen.
President Mitterrand van Frankrijk
heeft woensdag met krachtig gerech
telijk optreden gedreigd tegen de Bre
tonse varkenshouders die op de twee
de opeenvolgende dag het regionale
spoorwegverkeer ophielden uit pro
test tegen de hoge vrachtkosten en
lage prijzen van het varkensvlees.
Tegelijkertijd keurde Mitterrands ka
binet echter enkele maatregelen goed,
die gericht zijn op het paaien van de
varkenshouders met goedkope lenin
gen.
WASHINGTON IAFPI
UPl) President Rea
gan heeft in zijn jaarlijk
se boodschap aan het
congres, de State of the
Union, het licht op groen
zal zetten voor de bouw
van een permanent sta
tion, dat over zeven jaar
in de ruimte zal worden
gebracht.
Het hoofd van het Ame
rikaanse bureau voor
lucht- en ruimtevaart
(NASA) James Beggs.
die stad en land heeft
afgelopen om het plan
er door te krijgen, ziet
het permanent ruimte
station als een onmis
baar middel om de groei
in het onderzoek van de
ruimte te houden. Het
kan, om maar enkele
zaken te noemen, funge
ren als laboratorium,
observatorium, service
station voor ruimtevoer
tuigen, reparatiewerk
plaats voor kunstmanen
en startplaats voor ver
re ruimtereizen.
Het ruimteplattform zal
worden gebouwd uit ele
menten die stuk voor
stuk door de ruimteve
ren van NASA op hun
plaats van bestemming
worden gebracht. Met
de 'Challenger' en de
'Columbia' hebben deze
toestéllen hun betrouw
baarheid al bewezen.
NASA stelt zich een be
manning van zes tot
acht personen voor, die
zo'n drie maanden in
het ruimtestation zullen
blijven. Het station be
trekt zijn energie van de
zon via enorme zonne
panelen
i DEN HAAG (GPD) Pas op 9
februari mag ons land weer
chrysanten naar Engeland ex
porteren. Op Oudejaarsdag
werd de export door Engeland
verboden, omdat bij een bloe
mist op twee blaadjes vijfstip
pen zgn. Japanse roest werd
geconstateerd, een schimmel
ziekte.
In Brussel zijn de deskundigen
van het Nederlandse ministe
rie van landbouw het eens
geworden met de deskundigen
van het Engelse ministerie,
dat onder verscherpte voor
waarden weer geëxporteerd
mag worden.
P. Volgens insiders heeft Enge
land de import stopgezet om
I de eigen telers te beschermen.
i Deze telers hebben vrijwel het
i gehele afgelopen jaar ge-
'i klaagd over de sterke Loene-
]j ming van het aantal Neder-
|j landse chrysanten op de En-
gelse markt.
De Nederlandse exporteurs
1 waren niet verbaasd dat de
j Engelse minister van land-
j; bouw direct reageerde op de
i ontdekking van de schimmel-
ij ziekte op slechts één chrysant
j „Deze minister is afkomstig uit
een streek waar juist veel En-
1 gelse chrysantentelers wo-
I' nen", aldus de exporteurs.
§T randaag overlegt de vas-
V te commissie voor volks
gezondheid uit de Tweede
Kamer met drie staatssecre
tarissen over het beleid dat
rijksoverheid heeft gevoerd en nog
voert in de affaire van de 'garnalen-
vergiftiging', die inmiddels veertien
slachtoffers heeft geëist. Na de schrik
en de verwarring van de eerste dagen
is het zaak dat vooral met het oog op
de toekomst maatregelen worden ge
nomen, waarbij in alle opzichten de
zorgvuldigheid voorop staat. Wat er
tot nu toe is gebeurd in reactie op de
gebeurtenissen in Utrecht en andere
delen van de Randstad laat de nodige
vraagtekens achter. Om te beginnen
zijn er kritische kanttekeningen te
maken bij de gedragslijn die de ver
antwoordelijke instanties op het ge
bied van volksgezondheid en de keu
ringsdiensten van waren hebben ge
volgd voordat de buitenwereld offi
cieel op de hoogte werd gebracht van
de zogenaamde 'shigella-explosie'.
Dan zijn er zeker ook vragen te stellen
over de nogal tegenstrijdige manier
waarop voorlopige maatregelen wer
den genomen en weer ingetrokken
met het oog op de garnalenhandel. En
verder is er dan vooral de laatste
dagen de roerigheid rondom het be
sluit van het kabinet, vorige week, om
de thuispellerij van garnalen in Ne
derland met ingang van 1 mei aan
staande te verbieden.
Bezetters van het CDA-partijsecretariaat.
DEN HAAG (ANP) Uitkeringstrekkers zijn woensdag in diverse
plaatsen overgegaan tot demonstratieve acties en bezettingen uit
protest tegen de kortingen op de uitkeringen.
De Bond van Mensen zonder Werk Partijleider Bukman en Tweede
en het Landelijk Beraad Uitke- Kamer fractieleider De Vries zullen
ringsgereehtigden hadden deze ac- op 30 januari met de actievoerders
ties mede op touw gezet na een praten,
bezetting van het partijsecreta
riaat van het CDA in Den Haag Ook in andere plaatsen kwam het
door ongeveer veertig mensen, tot bezettingen. De politie hoefde
werd door deze partij een 'open nergens op te treden om de acties
gesprek' toegezegd. te beëindigen.
WASHINGTON (AP/RTR) President Ronald Reagan heeft vannacht in zijn
jaarrede voor het verzamelde congres verklaard dat zijn voornaamste doel
voor de wereld is de vestiging van een duurzame vrede met stabielere
betrekking tussen de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie.
In zijn 'State of the Union' die om drie
uur Nederlandse tijd werd uitgespro
ken en waarin Reagan het economi
sche en buitenlandse beleid voor het
komende jaar toelichtte, werd een
belangrijke plaats ingeruimd voor de
komende presidentsverkiezingen van
november.
Tevoren gaf de president woensdag
zelf tegenover republikeinse leiders de
toon ervan aan door een positieve
balans van zijn presidentschap te
trekken en te spreken van een 'Ameri
kaans wonder', dat de wereld heeft
aanschouwd. Hij zei dit een paar
Van Thijn ontslaat
vijf rechercheurs
AMSTERDAM/ZUTPHEN/DEN
HAAG (ANP) Burgemeester Van
Thijn van Amsterdam heeft vijf re
chercheurs van bureau IJ-tunnel in
de hoofdstad met ingang van 1 fe
bruari ontslagen na een diciplinair
onderzoek in de zogenoemde 'broeke
naffaire'.
De rechtbank in Amsterdam veroor
deelde de vijf (27-52 jaar) vorig jaar al
tot boetes in verband met het stelen
van enkele tientallen broeken uit een
gestolen partij pantalons die de poli
tie in beslag had genomen.
In Apèldoorn is dinsdag een 25-jarige
hoofdagent van de gemeentepolitie
aangehouden, die ervan wordt ver
dacht in oktober vorig jaar ontucht te
hebben gepleegd met een vrouwelijke
ai-restant, die hij moest bewaken. Het
openbaar ministerie in het arrondisse
ment Zutphen heeft dit woensdag
meegedeeld. De rijksrecherche onder
zoekt de zaak. De hoofdagent wordt
vandaag voorgeleid aan de officier
van justitie.
dagen voordat hij, naar wordt ver
wacht, zijn kandidatuur voor een
tweede termijn officieel zal bekend
maken. „Samen hebben wij de ge
schiedenis van Amerika veranderd.
De VS hebben hun vitaliteit, hun
zelfvertrouwen en de moed herwon
nen van de jonge natie, die zij nog
steeds zijn", zo zei Reagan.
In zijn toespraak verklaarde Reagan
dat 'Amerika terug is en rechtop
staat'. Reagan zei dat de Verenigde
Naties 'veiliger en krachtiger in 1984
zijn dan daarvoor' en op grond daar
van 'het vertrouwen de mogelijkhe
den voor vrede kunnen benutten, het
geen wij niet zullen nalaten te doen'.
Reagan maakte duidelijk dat hij ook
in de toekomst oppositie zal voeren
tegen verhoging van de belastingen
om het federale begrotingstekort te
verkleinen, ondanks druk vanuit de
VS zelf en in het buitenland van de
NAVO-bondgenoten en Japan om de
kloof tussen de inkomsten en uitga
ven te- dichten.
Functionarissen van het Witte Huis
noemden als hoofdpunten van de re
de:
versterking van de betrekkingen
met de bondgenoten in Europa en
Azië.
vermindering van de hoeveelheden
kernwapens.
opvoering van de vredesinspannin-
genin het Midden-Oosten en Midden-
Amerika.
steunverlening aan ontwikkelings
landen, in het bijzonder in Latijns-
Amerika.
Ronald Reagan
Het spreekt vanzelf dat een vergif
tigingsaffaire als deze onmiddel
lijk verstrekkende gevolgen heeft op
de consumptie van het bewuste pro-
dukt. Onderscheid wordt er al snel
niet meer gemaakt. Voor het kopend
publiek is onder deze omstandighe
den alles wat met garnalen te maken
heeft 'verdacht'. En gebleken is dat in
feite de gehele sector van vis- en
visprodukten een stevige klap heeft
gekregen. Bij het produktschap wordt
de schade tot nu toe op een bedrag
tussen de twee en acht miljoen gulden
geraamd. Een consumentenonder
zoek heeft uitgewezen dat ongeveer
de helft van de gebruikelijke vislief-'
hebbers het voorlopig voor gezien
heeft gehouden. Zelfs de mosselhan-
del is met een stevige klap in de afzet
geconfronteerd. Een zo ingrijpende
besmetting van voedsel als zich nu
heeft voorgedaan ondermijnt in feite
in één moment het vertrouwen in een
gehele produktiesector. In het ver
lengde daarvan liggen natuurlijk een
aantal gevolgen, die hard aankomen.
De protesten die gisteren in volle
hevigheid zijn losgekomen uit onder
andere de gemeenten Goedereede,
Breskens, Arnemuiden en enkele ge
meenten in Groningen tegen het ab
solute verbod op de thuispellerij van
garnalen geven een en ander cijferma
tig aan: er staat een stuk werkgele
genheid op het spel.
De staatssecretarissen Van der
Reijöen (volksgezondheid), Ploeg
(visserij) en Van Zeil (economische
zaken) zullen de kamercommissie
vandaag dan ook heel wat uit te
leggen hebben. De Indruk van het tot
nog toe gevoerde beleid in deze kwes
tie is er bepaald niet een van rechtlij
nigheid en duidelijkheid. Naar buiten
toe is de overheid er niet in geslaagd
uit te leggen waarom en tegen welke
achtergrond de maatregelen van de
afgelopen weken zijn genomen en
ongedaan gemaakt. Deze groffnazige
en luk-raak-manier van werken heeft
de verwarring alleen maar vergroot.
Nu de verkoop van garnalen weer is
vrijgegeven weet het publiek nog
steeds niet wat er is gebeurd, waar de
fouten zijn gemaakt, de controle heeft
gefaald of op welke manier clandestie
ne dingen hebben kunnen gebeuren.
Dat is een slechte zaak. Evenals de
manier waarop de - zoals het er nu
naar uitziet voorlopige - beslissing
van het kabinet is tot stand gekomen
om het thuis-pellen van garnalen over
de hele linie te verbieden. Ook tegen
over het buitenland - Nederland is
tenslotte een niet onbelangrijk ex
portland van garnalen - maakt de tot
nu toe gevolgde afwikkeling van deze
affaire een weinig sterke figuur.
Waar het op aankomt is dat de
binnenlandse en buitenlandse
consument straks opnieuw - en moge
lijk nog meer - vertrouwen zal krijgen
in wat Nederland aan vis en vispro
dukten op de markt brengt. En dat hij
er op kan rekenen dat een dergelijk
vertrouwen niet misplaatst is. De
gang van zaken van de afgelopen
weken heeft die lijn in het beleid nog
niet aangegeven. Het is te hopen dat
de kamercommissie de verantwoorde-
lijke bewindslieden bindt aan uiterste
zorgvuldigheid als het erom gaat le
ring te trekken uit deze affaire met
afschuwelijke gevolgen.
vdM
UITZONDERING VOOR BESMETTE GEBIEDEN
(Van onze correspondent)
BRUSSEL De Europese Gemeenschap gaat akkoord met de maatregelen die Nederland
heeft getroffen om. de verspreiding van mond- en klauwzeer vanuit Noord-Holland tegen te
gaan. In het Permanente Veterinaire Comité in Brussel stemde alleen Frankrijk woensdag
tegen. Frankrijk moet zich echter neerleggen bij het meerderheidsbesluit en zal dus, evenals
Italië, de grenzen weer moeten openen voor Nederlands vlees en vee, voorzover dit tenminste
niet afkomstig is uit Noord-Holland boven het Noordzeekanaal en uit de IJsselmeerpolders.
Voor de gebieden waar de besmettelij
ke veeziekte werd geconstateerd in
de IJsselmeerpolders eind december,
en vorige week in Noord-Holland
geldt tot nader order een exportver
bod. Het verbod duurt waarschijnlijk
een maand.
De opheffing van de vleesblokkades
zal door allerlei formaliteiten enkele
dagen duren. „Volgende week zal de
handel weer vrij zijn", voorspelde de
Nederlandse onderhandelaar in Brus
sel, onderdirecteur J. Janssen van de
Veterinaire Dienst van het ministerie
van landbouw in Den Haag. Neder
land heeft op haast aangedrongen
met de opheffing, gezien de grote
economische belangen die op het spel
staan. Iedere week gaat er normaal
voor 60 miljoen gulden aan vee en
vlees naar Frankrijk en Italië.
Frankrijk wilde volgens de heer Jans
sen nog een week wachten met de
beslissing, om iedere kans uit te slui
ten dat Nederlands mond- en klauw
zeer in Frankrijk zou opduiken. De
Franse onderhandelaar in Brussel gaf
volgens Janssen toe dat daar politie
ke argumenten in meespeelden. De
Frans? regering heeft zoals bekend
grote problemen met de Franse boe
ren, die met name de concurrentie
Militair verongelukt De 20-
jarige dienstplichtige militair R. van
Rijswoud uit het Overijsselse Losser
is woensdagmorgen in zijn voertuig in
West-Duitsland verongelukt toen een
tank door de gladheid doorschoof en
tegen hem botste. Van Rijswoud nam
als stukscommandant bij de 42e afde
ling veldartillerie uit Assen deel aan
de jaarlijkse schietoefeningen in Mun-
ster-Sud.
van de Nederlandse vleesexporteurs
vrezen.
Het ministerie van landbouw onder
zoekt momenteel nog steeds waar het
mond- en klauwzeer in Nederland
vandaan komt. De laatste gevallen
dateren van het begin van de jaren
'70. Volgens de heer Janssen zijn van
een reeks mogelijkheden er nu twee
overgebleven: de ziekte is binnenge
komen bij de illegale vleesimport uit
bijvoorbeeld Turkije, of is verspreid
vanuit het Centraal Diergeneeskun
dig Instituut in Lelystad. Daar wordt
gewerkt met mond- en klauwzeervi-
russen, en de eerste gevallen van
besmetting werden ook in de buurt
van Lelystad geconstateerd.
Het virus kan volgens de heer Jans-
