PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Oost en west verdeeld
aan start in Stockholm
9
Dysenterie-bacil werd
op 2 januari ontdekt
al
Nieuwe Russische raketten in DDR
EUROPESE VEILIGHEIDSCONFERENTIE
Linda McCartney wegens drugs gearresteerd
Wilton maakt
kans op
Japanse order
Kiessling
ontkent
onder ede
Minder wind
Wisselend bewolkt en enkele winterse
buien, mogelijk met onweer. Middag-
temperatuur ongeveer 4 gradenTot
matig en aan de kust lot krachtig
afnemende wind, draaiend van west
naar noordwest
227e jaargang no. 14
Woensdag 18 januari 1984
(Van onze correspondent) rechten" Hij leek daarmee in te gaan
tegen de verklaring van Helsinki in
STOCKHOLM Oost en West zijn zeer verdeeld over de inhoud van de Europese 1975. waarin de bestaande toestand m
veilicheidsconferentie die dinsdag in de Zweedse hoofdstad Stockholm is begonnen. Dat Europa wordt aanvaard en alleen via
x or r 1 1 vreedzame middelen gewijzigd kan
bleek al uit de eerste openmgsspeeches op deze 35-landenconferentie, die zeker twee jaar zal worden Later voegde Shultz echter
duren. Tegenover de beperkte maatregelen die het Westen wil nemen om, via wederzijdse aan zijn uitlating toe dat de Verenigde
informatie, de militaire structuren over en weer doorzichtiger te maken, kondigde het soevere£teitSvande'Europese landen
Oostblok verstrekkende initiatieven aan voor een niet-aanvalsverdrag, bevriezing van uiteraard respecteren
militaire budgetten en kernwapenarsenalen en de instelling van atoomvrije zones. ,n het westerse kamp ontstond dins-
nadrukte in zijn toespraak: ..De deur dag in Stockholm irritatie over Oost-
blijft open. wc zijn bereid tot onder- blok-voorstellen tot uitbanning van
handelingen wanneer de Sowjet- chemische wapens in Europa. Shultz
ook maar wil". In dit verband kondigde dinsdag ook in Stockholm
MOSKOU/LONDEN (AFP/RTR/UPI/DPAt De Sowjet-Unie heeft 'tactische
operationele raketten met een groter bereik' in de DDR opgesteld als
'tegenmaatregel' voor de plaatsing van Pershing-2 en kruisraketten in
West-Europa.
Dit staat in een reportage in de woensdageditie van 'Krasnaya Zwezda', het
blad van de Sowjet-strijdkrachten waarvan het persbureau Tass dinsdag
gedeelten heeft gepubliceerd.
Sowjet-president Joeri Andropov had in november aangekondigd dat de
Sowjet-Unie raketten zou opstellen in de DDR en Tsjechoslowakije. Volgens
de Amerikaanse minister van defensie, Casper Weinberger zullen, zelfs als de
VS het eens worden met Moskou over vermindering van het aantal Russische
middellange-afstandsraketten in Oost-Europa, er 'enige' Pershing-2-raketten
in Europa blijven staan Weinberger zei dit tegenover het Britse militaire
tijdschrift Jane's Defence Weekly
De Oostduitse minister van buiten- geschonden belolten vooruitgang zou
landse zaken Fischer erkende dat betekenen in de opbouw van vertrou-
sommige van deze voorstellen al ei- wen in Europa
ders aan de orde zijn geweest, maar zo flpnpvp
zei hij: „Wie wordt er minder van als wcffc vc
ln een tijd als deze de NAVO en het De westerse landen vinden dat nu-
Warschaupact uitdrukkelijk verzeke- cleaire zaken zeker in deze eerste fase
ren af te zullen zien van geweld tegen- niet in Stockholm thuishoren. Ze
over elkaar". hopen overigens wel te bereiken, via
de informele contacten met het Oost
De Nederlandse minister van buiten- b'ok. dat de Sowjet-Unie de onder-
lanrisp zakpn Van der Broek zei daar- handelingen over beperking van de minister Shultz over de verdeling van enige lijd vast op hel probleem
„De tele «ratcsisehe en middellanse-af- Europa Hl; ze, „De Verenigde Staten co»".1». te» fc&m
wordt met grote spanning uitgezien aan dat de Verenigde Staten ov<
naar de toespraak vandaag van de enkele maanden in Geneve voorstei-
Russische minister van buitenlandse len zullen indienen voor een wereld
zaken Gfomyko en diens gesprek wijd verbod van chemische bewape-
onder vier ogen met Shultz. ning. Onderhandelingen over een
dergelijk wereldwijd verbod zijn al
Opmerkelijk was de verklaring van lang gaande in Genève en zitten al
"an
erkennen de rechtmatigheid niet van jet-Unie kwalijk ii
cleaire kast wordt opengetrokken en standskernwapens in Geneve e,„„i,hn
alle olanken worden leeggehaald' De wil hervatten. Deze zijn gestopt sinds de kunstmatig opgelegde verdeling bewegen en nu ineens in Mockho
SSSTSS'vanTuiten Plaatsinff In november jl. bes„„ van Europa Deze verdeling Is de kern over een veel beperkter alleen v,
van de nieuwe Amerikaanse atoom
raketten in West-Europa. Shultz be-
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Shultz benadrukte de
noodzaak van praktische maatrege
len. „Het zou een gruwelijke mislei
ding van de volkeren van Europa zijn
te doen alsof een hernieuwde bevesti
ging van bestaande, en al te vaak
van de Europese problemen ten
zien van de veiligheid en de mensen-
Europa geldend
praten.
Geneve weinig te
Stockholm
oor
erbod te willen
KmNS op
hoog water
De ondergelopen kade van de haven van Bruinisse, dinsdagmiddag
omstreeks kwart over twee.
BRUINISSE - Het onstuimige weer, gepaard gaand met een hoge
waterstand, heeft er dinsdag toe geleid dat de kade van de Oude Haven
in Bruinisse weer eens onder water is gelopen. De overstroming
bezorgde de drie bedrijven aan de Ilavenkade veel overlast, hoewel het
water niet de werkplaatsen binnen liep. Overigens zal dit ongemak over
enige tijd tot het verleden behoren, want begin december werd
begonnen met aanpassingswerken, die onder meer het slaan van een
damwand inhouden. Deze wand moet in de toekomst voorkomen dat de
kade onderloopt, een euvel dat zich al jarenlang van tijd tot tijd
voordoet.
een windkracht van 5 tot 7 Bft.
Donderdag lijkt er een voorlopig
einde aan de stormperiode te ko-
Een woordvoerder van de firma P
Maaskant en Zonen sprak dinsdag
van zeer veel ongemak en arbeids-
verlet' Op het hoogtepunt van de
vloed stond de kade ongeveer ze
ventig centimeter onder water. De De Zeeuwse kust heeft weinig gele
verhoging van de waterstand van den onder het drieste weer, wat
1.23 meter was vrijwel gelijk aan de hoofdzakelijk te danken is aan het
voorspelling van het KNMI. De dood tij. Op Schouwen-Duiveland
bedrijven kregen dan ook tijdig een is geen melding gemaakt van dui-
waarschuwmg Bij de sluis in Vlis- nafslag Op Walcheren ging bij
singen werd een hoogste water- Oostkapelle een stukje duin verlo-
stand gemeten van plus 2,75 meter. ren. maar dat betreft, zoals men het
wat zo n 80 cm boven normaal is bij het waterschap noemde, 'een
Volgens het KNMI in Vlissingen bekend punt'. In West-Zeeuwsch-
schommelde de windkracht dins- Vlaanderen was er sprake van lich-
dag tussen 8 en 10 Bft en werden er te schade aan de bazaltgooiing
windstoten gemeten van 49 knopen tussen Breskens en Groede, in
(90 km per uur). In de loop van de grootte variërend van 2 tot 25 vier-
nacht zou de wind Y'at afnemen, kante meter. Deze schade was dins-
maar vandaag (woensdag! moet dagavond overigens ook al weer
toch altlid nog gerekend worden on grotendeels hersteld
STOCKHOLM Demonstranten torsteneen ballon ran vier meter doorsnede bij de opening van de Europese
vredesconferentie dinsdag in de Zweedse hoofdstad Op de achtergrond hel opschrift De wereld wacht
AMSTERDAM (ANP) - De mogelijk
heid is niet uitgesloten dat Japan
enkele onderzeeeers bestelt bij Wil-
ton-Fijenoord in Rotterdam. Dit
heeft de heer A.G.van Velzen, vïce-
voorzitter van de kersverse 'Dutch
and Japanese Trade Federation',
dinsdag gezegd tijdens de oprichting
van zijn organisatie in Amsterdam.
De PvdA heeft inmiddels om snel
overleg gevraagd tussen de tweede
kamer en minister Van Aardenne op
basis van het dinsdag verschenen
rapport-Langman. dat de Rotterdam-
erf centraal stelt met betrekking
tot de scheepsbouw- en reparatiesec
tor in het waterweggebied.
Volgens de heer Van Velzen (directeur
van Brandsteder- Electronics - impor
teur van Sony-produkten) heeft zijn
maatschappij .al in maart vorig jaar
contacten gelegd met Japanse bedrij
ven waaronder de Mitsubishi-werf.
Daarbij is de mogelijke levering van
Nederlandse onderzeeeers aan Japan
ter sprake gekomen. Japan zou be
langstelling hebben voor onderzeebo
ten van hetzelfde type als Taiwan
heeft besteld.
Directeur Sluis van de Schiedamse
werf Wilton-Fijenoord bevestigde
dat er contacten zijn met Japan over
de levering van marineschepen.
Hij acht het verwerven van opdrach
ten 'reeël mogelijk' als de werf erin
slaagt uit de surceance-situatie te
komen, zoals ook Langman bepleit
Volgens Sluis zijn de besprekingen
aanvankelijk begonnen over de leve
ring van twee onderzeeboten ter waar
de van ongeveer 1 miljard gulden
Maar het kan volgens hem best zijn
dat er uiteindelijk bestellingen wor
den geplaatst voor de levering van
fregatten of korvetten.
De door Sluis als 'serieus' omschreven
belangstelling van Japan heeft te ma
ken met de wens van de regering in
Tokio om de handelsbalans met Ne
derland wat meer in evenwicht te
brengen.
De Dutch and Japanese Trade Fede
ration is een initiatief van een kleine
twintig importeurs van Japanse pro-
dukten. Deze bedrijven vertegenwoor
digen een importwaarde van circa
1,5 miljard Er werken 2500 mensen
in loondienst en bij de organiatie zijn
nog eens 11.000 mensen indirect be
trokken.
Tot de deelnemers behoren Akzo
Coatings. Auto Palace (importeur
van Mazda auto's), Brandsteder (So
ny), Daniels (Seiko), Hart Nibbrig
(Mitsubishi), Koga Trading (Miyata
rijwielen), Landre en Glindcrman
(gereedschapswerktuigen) en Louw
man (o.a. Toyota). UTRECHT (GI'D) Het Academisch januari daarover absolute zekerheid dat er meer ziektegevallen waren, sen. hebben nog dagenlang zeil ge-
Volgens vice-voorzitter Velzen is er ziekenhuis in Utrecht (AZU) wist op werd verkregen, heeft het ziekenhuis dan dat van een vrouw die in ;Yt zocht naar de bacil, terwijl het in het
in Japan belangstelling voor hoog- -jj december al vrijwel zeker dat de zowel het bejaardenhuis als de GG en AZU was terechtgekomen. AZU al bekend was
waardige Nederlandse produkten vergiftiging in het bejaardehuis Tol- GD gewaarschuwd. Onnodig tijdver- De andere ziekenhuizen waar de pa- Dit heeft prof. J Verhoef hoogleraar
„variërend van bloembollen tot ma- slceg was veroorzaakt door de shigcl- lies is opgetreden, doordat het zie- tienten van Tolsteeg waren opgeno-
rineschepen". la-dysenteriqbacil. Toen maandag 2 kenhuis er niet van op de hoogte was men. het Antomus en het Diacones- 1 Slot Zie pagina 5 KOl. 1'
Zie ook pagina 71 M
LONDEN Paul McCartney en zijn
vrouw Linda kort na aankomst uit
Barbados
1 Va'11 onze correspondent i
LONDEN De vrouw van popster
Paul McCartney, Linda, is gisteren
op het Londense vliegveld Heath
row gearresteerd omdat ze een
kleine hoeveelheid hasj in haar
bezit had. Het echtpaar McCartney
kwam uit Barbados, waar zowel
Paul alb Linda een dag eerder ook
wegens drugbezit waren veroor
deeld.
Linda werd gisteren enige tijd na
haar arrestatie weer op vrije voeten
gesteld, en zal volgende week voor
de rechter ln West-Londen moeten
verschijnen. De aanhouding heeft in
Engeland grote opschudding ver
oorzaakt, omdat het nu de derde
keer is. dat de familie McCartney
wegens drugbezit in problemen is
gekomen
Vier jaar geleden werd in Japan in
de bagage van ex-Beatle Paul hasj
aangetroffen. Hij moest anderhalve
week in de gevangenis doorbren
gen. en werd daarop het land uitge
zet De popster verklaarde bij die
gelegenheid nooit meer hasj te zul
len roken
Dinsdag veroordeelde de rechter op
Barbados het echtpaar tot een boe
te van ruim 300 gulden elk. Hun
advocaat, David Simmons, zei na
de zitting aan verslaggevers „Ze
zijn erg geschrokken Ze hebben
aan de rechter gezegd, het nooit
meer te zullen doen
Maar gisteren, terwijl zijn vrouw
door de douane werd ondervraagd,
tapte Paul McCartney uit een heel
ander vaatje Hij zei: Laat me één
ding duidelijk maken. Wat jullie
ook denken dat ik gedaan heb. hasj
is heel wat minder schadelijk dan
rum-punch, whisky en nicotine, die
allemaal zo verkrijgbaar zijn. Ik
vind dat hasj gelegaliseerd moet
worden."
'Van onze correspondent!
BONN De ontslagen Westduitse
viersterren-generaal Gunter Kiess
ling heeft dinsdag bij een notaris een
verklaring onder ede afgelegd dat hij
nooit van zijn leven homoseksuele
contacten heeft gehad en dat hij ook
nooit in bars van het homo-milieu in
Keulen is geweest.
Eerder had de ex-generaal, die tot
voor kort plaatsvervangend opperbe
velhebber van de NAVO was. dit al
talloze keren in interviews meege
deeld. Bovendien heeft zijn advocaat
wegens laster en belediging een
klacht bij Justitie ingediend
Minister van defensie Worner blijft
volhouden dat hij Kiessling terecht
met vervroegd pensioen beeft ge
stuurd
(4#
Terreur bestraft De rechtbank in
Almelo heeft dinsdag in totaal 7.5 jaar
gevangenisstraf opgelegd aan vier
mannen die terreur hebben gepleegd
tegen in Twente wonende Christen
Turken Zij hebben onder meer brand
gesticht in een theehuis in Enschede
en een koffiehuis in Hengelo bescho
ten.
De acties zouden zijn opgezet door
een organisatie in Turkije die zich
keert tegen de Christen Turken.
Video
Voor het thuis op video opne
men van tv-programma s hoe
ven hoeven niet opnieuw au
teursrechten te worden be
taald, meent het Amerikaanse
Hooggerechtshof.
(PAGINA 2)
GEEN NIEUWE GEVALLEN GEMELD
Het besluit ran minister Smit-
Kroes om een pijler in de
Oosterscheldedam te schrap-
I pen. levert een besparing van
I ongeveer vijf miljoen gulden
op
(PAGINA 11)
Verruwing
De spelverruwtng steekt ook
in het korfbal de kop op. maar
I het is allemaal 'nop net niet
onsportief te noemen Dearbi-
I ters /«oefen attent zijn.
(PAGINA 19)
Radiu en tv. kunst: 2.
Binnen- en buitenl.: 3 en 5.
Opinie, achtergrond: 4.
Financiën, economie: 7.
Provincie: 11, 13. 15 en 17.
Sport: 19.
In actie na
besmetting
TT et tragische gegeven
'V^Ll -Livan dertien sterfgeval-
r-^Y 1 len en meer dan honderd
-'"H ziektemeldingen na het eten
van besmette garnalen is de
afgelopen dagen niet alleen reden
geweest voor grote schrik en beroe
ring over dc vraag hoe een dergelijk
drama heeft kunnen ontstaan. Het is
ook aanleiding voor groot alarm over
de kwaliteit en de betrouwbaarheid
van de controle op vis- en visproduk-
ten die de markt bereiken. In de reeks
van vergiftiglngs- en besmettingsaf
faires in de levensmiddelensector, die
zich de laatste Jaren hebben voorge
daan. heeft deze zaak van de besmette
'Noorse' garnalen voor een gruwelijk
record aan slachtoffers gezorgd. Wie
zich had voorgesteld dat iets derge
lijks in een op het oog met regeltjes en
wetjes dichtgetimmerd land als Ne
derland tot de onmogelijkheden be
hoort is nu plotseling met de ruwe
werkelijkheid geconfronteerd. Een
werkelijkheid, die erop neerkomt dat
de keuring van geïmporteerde garna
len niet waterdicht is gebleken dan-
wel dat een afgekeurde partij langs
een achterdeur toch bij de consument
is terechtgekomen. Het onderzoek
naar dit besmettingsgeval met de
dysenterie verwekkende bacil Shigel
la is nog in volle gang Het is zeer de
vraag of schuldigen of verantwoorde
lijken voor de levering van de partij
garnalen kunnen worden achter
haald. Dat neemt niet weg dat op
voorhand al enkele conclusies van
verstrekkende aard behoren te wor
den getrokken Niet alleen uit een
oogpunt van volksgezondheid, maar
ook met het oog op de betrouwbaar
heid die de consument mag verlangen
van de produkten. op de markt aange
boden
Staatssecretaris Ploeg (landbouw
en visserijheeft gisteren aange
kondigd dat op korte termijn maatre
gelen zullen worden genomen. Zo zal
het hele systeem van de verwerking
van en de handel in garnalen grondig
worden doorgelicht; het is de bedoe
ling dat er een strakkere controle
komt op de invoer van als 'Noorse'
aangemerkte, maar uit Zuidoost-
Aziatische wateren afkomstige garna
len; bovendien zal een grondig onder
zoek moeten worden verricht naar de
hygiënische omstandigheden in de
vele (huisipellerijen die Nederland
kent Het ls triest dat zich eerst een
dergelijke explosie van besmetting
met fatale alloop moet voordoen voor
dat er wordt ingegrepen in een sector,
waarvan bekend was dal er toch van
alles kon gebeuren. Tot de vreemde
ervaringen die dit soort drama's bege
leiden behoren namelijk steevast de
kennelijk in brede kring gangbare
verhalen over praktijken van malafi
de handelaren in garnalen die hun
gang kunnen gaan De reguliere han
del, import cn export in garnalen
heeft - zo blijkt ook nu - al Jaren lang
gehamerd op verbetering van de in
spectie op de garnalen en met name
op de invoer ervan Ruim een jaar
geleden ziir. op diverse plaatsen in
Nederland Invallen gedaan bij illegale
(huisipellerijen van garnalen, waar
onder bar slechte hygiënische condi
ties werd gewerkt. Maar, zo is nu het
verwijt, ingrijpende maatregelen of
verscherping van de controle zijn uit
gebleven Pas nu de schrik er echt
inzit blijkt het mogelijk om tot nadere
actie over te gaan
Zoals steeds bij dit soort spraakma
kende affaires wordt nu al voor
zien dat er een niet geringe terugval
zal ontstaan in de omzet van garna
len Eerdere vergiftiglngsgevallen, zo
als die in 1981 met de mtrietbesmet-
ting van diepvriesprodukten van Iglo.
hebben dat uitgewezen. Het is dan
ook onbegrijpelijk dat er vaak in het
belang van een vermeende ongestoor
de gang van zaken in bedrijfstakken
als deze van alles door de vingers
wordt gezien en oogluikend wordt
toegestaan met het risico dat er onge
lukken gebeuren Bovendien is de
terugslag voor de betreffende bedrijfs
takken - waar de goeden altijd onder
de kwaden moeten lijden - bij inciden
ten van deze omvang vaak veel groter
dan wanneer tijdig was ingegrepen,
hoe ingewikkeld dat misschien ook
mag worden voorgesteld Eén ding
moet in ieder geval voorop blijven
staan: het belang van de volksgezond
heid gaat boven cat van de garnalen-
consumptie. Nu lijkt het erop te dui
den dat de omgekeerde volgorde een
kans heeft gekregen Het is wTang na
afloop daarvan te moeten vaststellen
dat memand met een dergelijke af
schuwelijke gang van zaken is ge
diend.
vdM
Jaguar explodeert
boven laboratorium
chemische wapens
NORTON (AP) Een Britse Jaquar-
slraaljager is dinsdag op een trai-
ningsvlucht geëxplodeerd boven een
laboratorium waar onderzoek wordt
verricht naar biologische en chemi
sche wapens, aldus ren woordvoer
der van het ministerie van defensie.
Het toestel is even buiten de hekken
rond het laboratorium neergestort.
1 De piloot gebruikte zijn schietstoel en
is veilig geland op het dak van het
laboratorium, aldus een woordvoer-
I der.
1 In het laboratorium bij Wiltshire, on-
P geveer 120 km ten zuidwesten van
I Londen, wordt onderzoek gedaan
1 naar het gebruik van giftige chemica-
J lien en ziekten als hondsdolheid in
wapens
