DE ROTGANS ...de krullen van de trap... Autosalon Brussel biedt veel nieuws vegetariër uit Siberië PZC/' DINSDAG 17 JANUARI 1984 Hoog water op de Westerschelde. Voor de rand van het schor zwemt een troep donkere vogels. Ze zijn ongeveer even groot als de Bergeenden in de buurt, maar contrasteren fel met het wit daarvan. Rotganzen zijn het, en om maar meteen mogelijke misverstanden te voorkomen: ze danken die naam niet aan een slechte inborst, maar aan het geluid dat ze maken. Hun 'rott-rott' kan erg ver doorklinken. Dat neemt overigens niet weg, dat er toch mensen in dit land zijn, die de Rotganzen een rotgans vinden. Maar daarover straks meer. De Rotgans is de kleinste en donker ste gans die hier in de wintermaanden is waar te nemen. Van het puntje van de snavel tot op de borst is hij bruin zwart, een kleur die op buik en flan ken overgaat in een donker grijsbruin: de onderkant is wit. Rug en vleugels ajn wat lichter grijsbruin: de poten zwart. Een goed kenmerk vormt de halvemaanvormige witte dwarsvlek in de nek. Jonge vogels hebben zo'n vlekje niet. Je kunt die bovendien herkennen aan de paar lichte dwars- strepen over de vleugel. Soms kun je hier ook witbuikrotgansen zien. met een veel lichtere buik en flanken. Het is een ondersoort die op Spitsbergen en verder naar het westen broedt iFranz Jozefland. Noord-Groenland en Oost-Canada i. De 'zwartbuiken' broeden oostelijk van de 'witbuiken': van het eiland Kolgoejef tot op Noord- land en in het noorden van West- Siberië. Nog verder naar het oosten leeft een derde vorm, die in Europa echter vrijwel nooit te zien is. Rotgan zen vliegen met een vrij snelle vleugel slag, meestal in een wat ongeordende troep. Zelden zie je ze in de prachtige linies waarin andere leden van de ganzenfamilie vaak vliegen. Kustvogel De Rotgans is een echte kustvogel. 't Liefst bivakkeert hij op schorren en slikken, in ondiepe kustwateren en riviermondingen. Buitendijks is hij natuurlijk afhankelijk van het getij om voedsel te bemachtigen. Van de vele wadvogels is de Rotgans een van de weinige vegetariërs. Ze beginnen met wat ze 't lekkerst vin den: zeegras. Als dat op is of onbereik baar, volgen de groene darmwieren en zeesla op de droogvallende slikken. Ook daar kan een eind aan komen, waarna ze van schorreplanten peuze len of de zeedijken overvliegen om binnendijkse weilanden met zilte ve getaties op te zoeken. Nu is er-de laatste dertig jaar in ons Deltagebied nogal wat veranderd. Met de afslui ting van zeearmen, inpolderingen en landbouwkundige maatregelen zijn er veel fourageerterreinen verdwenen. Het voedselaanbod is verkleind. Tege lijkertijd heeft de populatie, die nadat een ziekte in de dertiger jaren de voornaamste voedselbron zeegras vrijwel wereldwijd had vernietigd was gedecimeerd, zich aardig her steld. We zien nu ook bij de Rotgans de neiging om bij gebrek aan natuur lijk voedsel (en meestal is dat later in het seizoen) over te schakelen op 'cultuurvoedsel' Zo verzeilen ze te genwoordig ook op wintertarwe en graszaadcultures. Dat kan wel eens leiden tot spanningen tussen de eige naren van die percelen en de ganzen, die dan al snel rotganzen met een kleine r heten... De Rotganzen vinden hun winter kwartieren globaal gesproken aan de kusten van Denemarken tol Midden- Frankrijk. daarbij inbegrepen de meer naar het westen gelegen kust streken van Ierland en Zuid-Enge- land In ons land concentreert de soort zich in twee gebieden de Wad den en het Deltagebied (Kwade Hoek. Grevelingen, Volkerrak/Krammer/ Mastgat, Oosterschelde, Veerse Meer, Westerschelde). Sneeuw en ijs bepa len vooral hun aantal en plaats. De hele winterpopulatie schuift als het ware van noord naar zuid op als de voedselbronnen door het winters weer in het noorden onbereikbaar worden. De maximum aantallen worden in onze streek in de periode november- januari bereikt. Andersom nemen de aantallen in de Wadden toe naarmate het vertrektijdstip voor de reis naar de broedgebieden nadert, Begin mei ziet men daar de meeste Rotganzen Slechte jaren Negen maanden van het jaar brengen de Rotganzen door ver verwijderd van hun broedgebieden: 3500 tot 5000 kilometer elk voorjaar en elk najaar, van de Noordzeekust naar ergen tus sen Kogoejef en Tajmyr. Tweemaal per jaar een geweldige krachtsin spanning, een energie-explosie. Je kunt gerust stellen dat de Rotganzen zich vanaf het moment van hun af komst hier weer naar het moment van hun vertrek toe eten. Hun verblijf boven de poolcirkel is in een uiterst nauw tijdschema geperst. Als ze zo rond half juni in broedgebied aankomen is de dooi daar nog maar net ingezet, sneeuw en ijs zijn nog volop aanwezig De huwelijksceremo nieën hebben al in het overwinterings- gebied plaatsgevonden, daar is geen tijd voor. Zo'n week na aankomst zitten de wijfjes op drie tot vijf eieren. Drieeneenhalf tot vier weken later worden de pas uitgekomen jongen naar het water gevoerd. In zes tot acht weken moeten ze tijdens de korte poolzomer uitgroeien tot vliegvlugge ganzen In de tussentijd ruien de oude vogels Tussen half augtistus en begin september verlaten ze de broed- en ruigebieden, want dan komt de winter er weer aan U begrijpt, er hoeft maar weinig mis te gaan om een broedsei- zoen te laten mislukken. Als na aan komst de sneeuw te lang blijft liggen en het leggen van de eieren wordt vertraagd, maar ook als de winter te vroeg inzet kan het hele broedsel verloren gaan. Wat er dan precies plaatsvindt is niet bekend wat Sibe- ne is ver weg De vogelliefhebbers hier kijken dan ook elk najaar met span ning uit naar de eerste troepen Rot ganzen. Hoe is het met het percentage jongen daartussen' Het varieert van jaar tot jaar Er zijn jaren dat het boven de 50 ligt, maar er zijn ook jaren dat er praktisch geen jongen zijn Ook dit jaar (en in 1971.1974, 1977 1980 en 1981) zijn er vrijwel geen jongen. Conditie Het lijkt bij dit alles van erg groot belang dat de Rotganzen in een goede conditie naar hun broedgebieden kunnen vertrekken. Gedurende die tocht en gedurende de broedtijd moe ten ze teren op de vetreservcs die ze hier hebben opgebouwd. Als die on voldoende zijn, moet er tijdens het broeden teveel tijd aan vocdselzoe- ken worden besteed en dat kan van nadelige invloed zijn op het broedsel. Ze moeten dan hun nest verlaten en er liggen genoeg kapers op de loer om hun slag te slaan. Na het uitkomen van de jongen zijn de oude vogels dan ook meestal brood mager. In de resterende zes tot acht weken moeten ze dan weer voldoende zien 'bij te tanken' voor de terugkeer naar onze streken. Er is momenteel nogal wat te doen rond de vraatschade die Rotganzen op sommige percelen aanrichten Men wil met de hulp van jagers de vogels kwijt zien te raken Inmiddels is na enig experimenteren wel gebleken dat jagen geen oplossing is Het 'pro bleem' wordt er slechts door ver plaatst Verjagen moet trouwens ook mogelijk zijn op een andere manier dan door het jachtgeweer. Vogelbe schermers vinden dat verjagen alleen zinvol is wanneer er rustige voedselge- bieden in de omgeving zijn waar de ganzen naar kunnen uitwijken Ook vinden zij dat de boer niet het kmd van de rekening mag worden. Ons land oefent door klimaat en ligging grote aantrekkingskracht uit op gan zen Dat dat in een zo dichtbevolkt gebied mogelijk is, is op zich al won derbaarlijk Maar 't schept ook ver antwoordelijkheden: enerzijds de zorg voor het veiligstellen van belangrijke voedselgebieden. maar anderzijds ook de bereidheid op basis van reëel en gedegen onderzoek vergoedingen te betalen voor door de landbouwers geleden schade. Het besef van die verantwoordelijkheden kan op den duur wel eens van grote zo niet beslissende invloed zijn op het voortbestaan van ganzenpopulaties! Marolle En de kat, die krabt de krullen van de trap Een gezegde, dat mijn grootmoeder altijd gebruikte, als de kat zijn gels scherpte aan de keukentafel. De solide keukentafel had tenslotte nog maar amper drie poten over, maar grootmoeder zei dan: "Zo'n beest moet toch wat". Helemaal begreep ik die uitdrukking niet, maar ze schoten mij dezer dagen weer te binnen, toen bleek hoeveel kattennageltjes in Nederland worden uilgetrokken. Waarom krabt een kat met kennelijk veel genoegen aan sommige voorwer pen? Gedragsonderzoekers hebben aange toond. dat dit krabben een aangebo ren eigenschap is. Een eigenschap, die door de baas van het dier niet altijd zo gewaardeerd wordt. Toch moeten we een beetje blij zijn. als de kat in huis ergens aan krabt, want het is het bewijs, dat hij zich echt 'thuis' voelt. Het is een vorm van territoriumafbakening Aan de voetzool van de kat zitten heel kleine kliertjes, die een bepaalde geur afgeven. Door op bepaalde plaatsen te krabben geeft de kat door het krab- merk en door die geur aan. dat het zijn terrein is. Een vreemde kat mag daar dus niet komen. De kat doet min of meer hetzelfde als •hij kopjes geeft of met het hele li chaam langs onze benen strijkt. Want dit soort kliertjes bevindt ook aan de kop bij de kin. aan het achterlijf bij de anus en verspreid over de staart. Het dier wil met zijn aanhaligheid gewoon te kennen geven, dat u erbij hoort nieuw een met nestje jonge katten opgescheept zitten. Maatregelen Nu we weten, dat katten krabben om hun gebied af te bakenen, kunnen we er ook maatregelen tegen nemen. Als de kat eenmaal zijn nagels ergens heeft gescherpt moeten we er als bliksem bij zijn. Want bij die eerste maal krabben heeft hij zijn luchtje er al achter gelaten en zal daar dan ook onherroepelijk terugkomen om er op nieuw te krabben en de geur te vernieuwen. We moeten dus trachten deze plek voor de kat minder aantrekkelijk te maken. Om te beginnen kunnen we de plaats afdekken met een vel plastic Dat krabt niet prettig en houdt bo- wat". En u en ik weten dan. dat wij als dierenvrienden er iets voor in de plaats moeten stellen In elk boekje over kinderopvoeding wordt er op gewezen, dat het onderdrukken van de natuurlijke neigingen ernstige complexen kan veroorzaken en dat willen we onze kat natuurlijk ook met aandoen. Krabpaal dierelantijnen vendien de geur verborgen. Ook kunt u de kat laten schrikken, als hij de neiging vertoont op een u onwelgeval lige plaats te krabben. Dat kan door de bloemenspuit in zijn richting te spuiten. Zo'n ouderwets waterpistool tje. waar we de kinderen nog wel eens mee bezig zijn, werkt voortreffelijk. Maar omdat u niet de hele dag met de bloemenspuit op de loer zult liggen is het verstandig om de gewilde plaat sen toch maar even met plastic af te dekken. Het gaat maar om een korte tijd. Met mijn grootmoeder zult u nu zeg gen "Maar zo'n dier moet toch ook We kunnen er bijvoorbeeld een krab paal voor in de plaats stellen. Zo'n krabpaal kunt u heel gemakkelijk zelf maken door een stuk vloerbedekking rond een paaltje te spijkeren Ook een kartonnen rol, waar ondermeer zeil werd opgerold, kan goed dienst doen. Om het geval overeind te houden maakt u er een voet onder net als bij de kerstboom en klaar is de krabpaal U moet er wel aan denken, dat de krabpaal hoog genoeg is want poes wil er zich helemaal aan uitrekken. Wilt u het helemaal voortreffelijk doen. dan gaat u naai- de dierenwinkel en koopt daar een flesje met spul. dat de katten afschrikt en een flesje met een vloeistof die de katten verrukke lijk vinden ruiken U sprenkelt voor alle zekerheid wat van hel onaange name luchtje onder het plastic en een beetje van het lekkere geurtjé op de krabpaal. De kat zal er geen weer stand aan kunnen bieden en wij mi- ken het nauwelijks U kunt natuurlijk heel duur doen en een kattenkiabpaal in de dierenwin kel kopen Ze zijn er lot in de meest luxe uitvoeringen, maar u mist dan Reukvlaggen Nu zijn er in dit kattengedrag een paar zaken, die voor de mens erg vervelend kunnen zijn. Bij het afbake nen van het territorium gebruikt de kat ook zijn urme om de reukvlaggen uit te zetten, zoals de deskundigen het noemen. Iedereen weet. dat deze reuk- vlaggen voor ons mensen niet de prettigste geur hebben. De kattepis- lucht is dan ook berucht Het zijn meestal katers die zo 'sproeien', hoe wel sommige poezen als zij krols zijn er ook wel weg mee weten. De kater stinkt echter erger dan de poes. Met een kleine ingreep is dit sproeien bij de kater te verhelpen. Binnen enkele minuten is kater door castratie wat minder mannelijk en weet er zelfs nauwelijks iets van. Bij poezen is de ingreep wat omvangrijker, maar u zult toch niet graag iedere keer op wel het plezier zelf iets gemaakt te hebben. Als u de krabpaal klaar heeft, plaatst u het geval vlak voor de plaats waar de poes zo graag krabde Desnoods haalt u de voorvoetjes van uw kat een paar maal langs de paal. zodat de reuk er vanzelf op terecht komt. Daar na iedere dag de paal een stukje verzetten in de richting van een hoek van een kamer. Want een sieraad in huis is de krabpaal natuurlijk voor een ordelijke huisvrouw niet Over het algemeen zijn zowel de mens als de kal tevreden met deze oplos sing Maar er is nog een oplossing Klauwamputatie Wij mensen hehben de onhebbelijke gewoonte om allgs, wat ons bij dieren hindert, af te hakken. Staarten van koeien, varkens, honden en paarden zijn daar een droef voorbeeld van. Het is bij sommige dierenartsen mo dern om daar nu ook nageltjes van de kat onder te rangschikken Met ande re woorden u kunt bij enkele dieren artsen de nageltjes van uw kat laten uittrekken Dat gebeurt dan onder veterinair verantwoorde omstandig heden en wordt heel netjes Klau wamputatie" genoemd, of nog mooier "onychectomy" Over de (on)geoorloofdheid van deze ingreep is in veterinaire kringen al heel wat te doen geweest In hel tijdschrift voor Dierengeneeskunde zijn dan ook verschillende artikelen over dit onderwerp verschenen Er is zelfs een uitspraak van de Federatie van Veterinairen in de E E G waarin dit ontnagelen ongewenst wordt ge noemd. Deze uitspraak is door de "vakgroep" van de Nederlandse die renartsen onverkort overgenomen In West-Duitsland en Zwitserland is de Ingreep geheel verboden door de wet maar m ons land zijn er nog dierenartsen die deze ernstige in greep wèl doen. Wan het is een ernsti ge ingreep voor de kat Dat blijkt uit een onderzoek, dat de jonge dieien- artse Iris de Jonge heeft, ingevoerd. Ook de Werkgroep Katten van de Commissie Welzijn en Gezondheid Huisdieren heeft zich over dit ontna gelen zeer negatief uitgesproken Toch schijnt het voor sommigen niet in strijd met de ethiek te zijn om weg te halen bij een dier. wat voor de mens minder aantrekkelijk is. En dat is toch een treurige zaak. M de Klerk Opel Corsa Sprint De 62e Autosalon te Brussel is open tot 23 januari. Dagelijks van 10-18 uur iwoensdag tot 21 uun. De toegang is 140 frank bijna 8 gulden i, kinderen onder de 12 jaar betalen de helft Met dat entreebewijs heeft men ook toegang tot motor- en fietsententoonstelling die gelijktijdig wordt gehouden. Liefhebbers van schaalmodellen kunnen in Paleis 11 duizenden modellen bekijken In verschillende vitrines wordt de evolutie van de diverse merken tentoonge steld. Motorfans kunnen in Paleis 1 kennis maken met primeurs van Honda XR 250. XL 350 R en GL 1200 Aspencadet en Yamaha staat voor het eerst in Europa met de IT 200. Het organiserend comité verwacht dit jaar een record- bezoek 800 000 aan dit Salon die voorafgaat aan de autotentoonstelling van Genève in februari (Door Siem Leeuwenkampi De 62e Brusselse Autosalon heeft dit jaar tal van Europese en wereldprimeurs. Totaal nieuwe auto's zijn de Pontiao Fiero, de Honda Jazz, de Suzuki SA 310, de Seat Fura. de Subaru E 10 mini- personenbus en de Ferrari .Mondial Cabriolet. Daarnaast zijn er nog vele modellen die er nieuw uitzien of een andere motor hebben. Zo is er Peugeot met de 505 Turbo injectie. Op het Salon in Genève zal de succesvolle 205 in GTI-uitvoe- ring worden geïntroduceerd Uit hetzelfde huis de Samba Cabriolet en een actiemodel Sherlock met leuke Engelse ruitjesstof en na maak hou tfl neer in het interieur. Bij de derde firma van de PSA-groep Citroen is er de Visa met 4-wielaan- drijving. Bij Alfa Romeo is de Giu- lietta voorzien van een opgevoerde krachtbron en heet dan 2 0 Turbo Autodelta, goed voor 170 pk. Voor zien van fraaie velgen en Pirelli P6-banden een aanwinst voor dit Italiaanse merk. Nissan heeft drie nieuwtjes: Cherry 1.5 turbo. Sunny 1.3 en Stanza 1.7 turbo diesel In april komt Nissan met een compleet andere Bluebird voorwielaangedreven met 1 8 en 2 ltr benzine plus 2 ltr diesel. In mei komt de Silvia 1800 turbo en de Nissan 300 ZX Van Seat staat er de Fura. een afgeleide van de Fiat 127 Van bin nen wat verfraaid, de bekende 903 cc motor met 40 pk en met de zeer complete standaarduitrusting ho pen de Spanjaarden, nu ze los zijn van Fiat-verplichtingen het begin van de Europese opmars te kunnen maken verwacht Beickler zoveel dat er bepaalde delen van in andere mo dellen overgenomen zullen worden Saab Bij Saab is een fraai staaltje van motortechniek te bewonderen in de vorm van een 16-kleps motor met mterkoeler en twee bovenliggende nokkenassen In Brussel zei B Ples- man. importeur voor Nederland, dat de auto in maart op onze markt autovaria komt. De auto stond daar in een opvallend goudgele kleur, met aan vier zijden spoilers, hetgeen er een indrukwekkend geheel van maakt Op de achterkant zal hij eertijds enkel te herkennen zijn aan de simpele benaming SAAB 16-valve. In mei komt er in Zweden een zogeheten 'static-display' om de consumentenreacties te peilen van de coproduktie Lancia-Saab. waar na in september de introductie volgt Bij GM-America een mooie Pontiao Fiero. Plastic carrosserie met mid denmotor. viercilinder 2.5 ltr 92 pk, een fantastisch koppel van 182 Hm bij nog geen 2800 tr en uiteraard rolbeugels rondom. Deze twee-zits- coupê heeft natuurlijk nauwelijks bagageruimte en vlak achter de hoofdsteunen zit de achterruit en het grootste deel van de motor Een heel andere auto is de Ferrari Mondial Cabriolet. Dit is zonder meer grootse carrosserie- en motor- bouw Hier vier zitplaatsen en wel bagageruimte De V8-motor van 3 ltr heeft liefst 32 kleppen Demotor levert 240 pk 7000 tr en de topsnel heid is 240 km u. Voor het ontwerp van deze fabelachtige Cabriolet werd Pininfarme in de arm geno men en dat leidt veelal tot schone zaken. Deze Italiaanse ontwerpers waren zelf present met een coupe waaron der Fiat Ritmo Abarth techniek. Verzonken in de achterspoiler de ruitenwisser, koplamp wissers in bumper, buitenspiegels die geïnte greerd zijn in het ventilatiesys teem. fraai strak dashboard met zwart vlak waarop in wit analoog en digitale functies. Kortom, een heel stijlvol prototype. Opel Junior Dan staat er op de tentoonstelling een heel interessant autootje van Opel: de Junior. Weliswaar een studiemodel, maar zó reëel dat hij nu al op de weg zou kunnen komen. Een vierpersoons model, met 1.2 ltr. motor. Vele vondsten in het interieur: geen raamhandles meer, waardoor grote uitneembare op- bergtassen in deuren, stoelbekle- ding afneembaar en te gebruiken als slaapzak of strandlaken, afnee- bare modules als klok, radio en luidsprekers om elders te gebrui ken. Het dak bestaat uit twee af- neebare kunststofdelen, danvvel stoffen vouwdak of geheel glazen dak. Kortom, een multifunctioneel concept dat het bij het jonge pu bliek zeker zal doen. Verder brengt Opel een prototype van de Corsa sprint In samenwer king met Irmacher is de motor aangepakt en komt er nu 126 pk uit het blok Het ziet er bijzonder fraai uit, zeker in de eigen Opelkleuren wit met gele vlakken Tijdens een persconferentie met GM-topman Ferdinand Beickler. hij is president-directeur van Opel, werd duidelijk dat dit merk het nog steeds goed blijft doen Ondanks teruggang bij andere merken in diverse landen van Europa boekt Opel nog steeds stijgingen in de verkoop Van de getoonde Junior Wereldprimeur Pontiac Fiera met middenmotor Toyota met experimentele dubbele banden om doorrijden na een lek mogelijk te maken.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1984 | | pagina 7