f
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Al dertien doden
door dysenterie
1983
Reagan: 'constructieve
dialoog' met Sowj et-Unie
Het
Aanzien
Van
Een jaar
wereld
nieuws
in beeld
HUTSPOT EN
ZUURKOOLSPEK
Snuffelt U ook al
tussen de Kleintjes?
VERKOOP GARNALEN NA KEURING
de PZC
vandaag
Rumoerige beëdiging
198:
Storm
Half tot zwaar bewolkt en regen-,
hagel- of sneeuwbuien. Wind draaiend
van zuidwest naar west, boven land
hard tot stormachtig, aan de kust en
op het IJselmeer storm, mogelijk zwa
re storm.
227e jaargang no. 13
Dinsdag 17 januari 1984
DEN HAAG (ANP) Het rapport
Langman, waarin een analyse wordt
gegeven van de scheepsreparatieca-
paciteit in het Waterweggebied, is
gereed en wordt vandaag aan de
tweede kamer aangeboden. Dit heeft
een woordvoerder van het ministerie
van economische zaken maandag
avond meegedeeld.
In het rapport, dat op verzoek van
minister Van Aardenne van economi
sche zaken is opgesteld, komt
scheepsbouwkenner mr. drs. H. Lang
man onder meer tot de conclusie dat
het van belang is dat bepaalde
scheepsreparatiefaciliteiten in het
Waterweggebied behouden blijven.
Ook wordt de werf Wilton Fijenoord
in het rapport een belangrijke
scheepsreparatiewerf genoemd. Maar
de woordvoerder wilde daaruit niet de
conclusie bevestigen dat de werf dus
open moet blijven. Dat is onder meer
afhankelijk van ettelijke tientallen
miljoenen guldens die de bewindvoer
ders van het in staat van surseance
van betaling verkerende bedrijf zeg
gen nodig te hebben om het bedrijf
open te houden.
De woordvoerder van het ministerie
wilde niet ingaan op de vraag of in het
rapport bedragen worden genoemd
ter ondersteuning van verschillende
scheepsreparatiewerven in het Water
weggebied
rd
UTRECHT—DEN HAAG (GPD) Niet zes, maar dertien
mensen zijn de afgelopen weken overleden aan dysenterie na
het eten van vermoedelijk besmette Noorse garnalen. Het
gaat om acht vrouwen en vijf mannen in de leeftijd tussen 80
en 90 jaar. Dat is gisteravond door het ministerie van welzijn
en volksgezondheid meegedeeld.
In het Utrechtse bejaardenhuis Tol- hebben. Het telefoonnummer van het
steeg blijken naast de vijf al bekende departement was in het NOS-Jour-
gevaüen nog eens drie mensen aan naai bekend gemaakt. Velen vertel-
dysenterie te zijn gestorven. In Am- den zich niet lekker te voelen na het
stersfoort overleden twee vrouwen en eten van Noorse garnalen. In alle
een man aan de gevreesde ziekte. Ook gevallen werd de ongeruste mensen
in (Je stad Utrecht stierf een bejaarde aangeraden de hulp van de huisarts in
aan dysenterie. Het overlijden van te roepen,
een man in Amsterdam was zaterdag
al bekend. WPV^phil
Het ministerie van WVC verwacht r
geen toename van het aantal sterfge- Directeur De Lange van het Utrecht-
vallen als gevolg van het eten van de sc bejaardenhuis Tolsteeg verklaar-
met een shigella-bacil besmette Noor- de gisteravond dat het verschil tus-
se garnalen. Gisteravond waren bij sen de melding van het afgelopen
het departement al honderd ziekte- weekeinde (vijf doden) en maandag
meldingen geregistreerd, Er wordt re- (acht doden) te verklaren is uit het
kening mee gehouden dat dit aantal feit dat aanvankelijk alleen van vijf
nog zal toenemen. mensen onomstotelijk vaststond dat
Onderzoek heeft inmiddels uitgewe- z'j aan dysenterie waren overleden,
zen dat in acht gevallen de gevreesde Van de drie overledenen van wie de
shigella-baci! tot de dood heeft geleid
en waarschijnlijk afkomstig is van
besmette Noorse garnalen. Het staat
vrijwel vast dat ook bij de vijf andere
gevallen de dood een gevolg is van het
eten van de bewuste steurgarnalen.
De geneeskundige hoofdinspectie
heeft maandag een circulaire verzon
den naar huisartsen, specialisten, zie
kenhuizen, GG en GD's, streeklabora-
toria en Keuringsdiensten van Waren
om verdachte gevallen onmiddellijk
te melden.
Het ministerie van WVC kreeg gister
avond honderden telefoontjes te ver
werken van mensen die meer informa
tie over de besmette garnalen wilden
dood maandag pas bekend werd ge
maakt, was de doodsoorzaak volgens
De Lange nog niet duidelijk. Gisteren
concludeerde de geneeskundige
hoofdinspectie dat ook deze drie
mensen aan dezelfde ziekte moeten
zijn gestorven. Het laatste s-terfgeval
in de Tolsteeg dateert van 13 januari.
De gamalenhandel kan vanaf van
daag geïmporteerde garnalen weer op
de markt brengen, Deze moeten dan
wel eerst zijn goedgekeurd door een
controledienst van het ministerie van
landbouw en visserij. Voor de inmid
dels al ingevoerde voorraden garnalen
geldt tot nader order een verkoopver
bod. In verband met de sterfgevallen
in ons land heeft West-Duitsland
maandag een invoerverbod ingesteld
van garnalensoorten en krabben af
komstig uit Zuidoost-Azie.
Het is nog steeds niet duidelijk welke
importeur de vermoedelijk besmette
Noorse garnalen heeft ingevoerd. Het
Rijks Instituut voor de, Volksgezond
heid (RIV) heeft monsters genomen
die niet afkomstig zijn van een be
smette partij. Het instituut heeft keu
ringen verricht bij een importeur,
maar deze garnalen behoren niet tot
de partij die mogelijkerwijs de dysen
terie heeft veroorzaakt.
Directeur Ruitenberg van het RIV
hoopt dat wellicht door een tip van
een alerte huisarts alsnog een be-
sme4we partij kan worden achter
haald. Op dit moment moet ons insti
tuut zich beperken tot het houden
van steekproeven, aldus Ruitenberg.
ALMERE Burgemeester Han Lammers van Almere met naast zich zijn korpschef van politie Boele Staal.
Beiden werden tijdens acties van tegenstanders van de Centrum Partij besmeurd met witte verf
ALMERE (GPD/ANP) Wat aan
vankelijk door het comité 'Almere
weet wel beter' bedoeld was als een
vreedzame en waardige demon
stratie tegen racisme en facisme, is
gisteren vóór de beëdiging van de
CP-raadsleden W. Vreeswijk en B.
Fresco in Almere volledig uit de
hand gelopen.
Lang voor het begin van de raads
vergadering waarop beide heren
zouden worden ingezworen, klon
ken spreekkoren vanaf de druk be
zette publieke tribune. Ook buiten
het stadhuis werd met spandoeken
gedemonstreerd tegen de komst
van de Centrum Partij in de Al-
meerse raad
In de raadszaal hepen de emoties
hoog op en bij het binnenkomen
van het CP-Tweede-Kamerlid Jan
maat, ontstond een vechtpartij. Een
van de aanwezigen sloeg de CP'er
drs. A. J. C. Vierling met een bierfles
op het hoofd. Hierna ontstond een
chaotische situatie waarin de chef
van het Almeerse politiekorps, B
Staal, met witte verf bekogeld werd.
De politie greep snel en stevig in om
de vechtenden te scheiden. Op last
van burgemeester Lammers werd
de raadszaal vervolgens helemaal
door de politie ontruimd. Zo'n twin
tig man verzetten zich hevig tegen
de politie die hen daarop met ge
weld verwijderde. De politie heeft
bij deze mensen een slagwapen,
diverse rook- en stinkbommetjes en
nog meer zakken witkalk aangetrof
fen.
Er zijn op dit moment nog geen
aanhoudingen verricht en evenmin
is door Vierling aangifte van mis
handeling gedaan.
Burgemeester Lammers verklaarde
na afloop dat het feit dat hij voor de
beëdiging van twee raadsleden vijf
tien man politie beschikbaar moest
houden, vijftien man teveel vindt in
een democratie ..Daar deugt niets
van en dat gelat voor beide kanten,
zowel voor de CP als de mensen die
daar tegen zijn", aldus de burgerva
der.
Hoewel Radio Stad Amsterdam het
gerucht ontkent dat deze stadsom-
roep de rellenschopper opgeroepen
zou hebben naai- Almere te k omen,
zal toch een onderzoek volgen, al
dus Lammers
Volgens de poli8tie staat het onom-
(Slot zie pagina 5 kol. 7)
Argentinië en
de dictatuur
Ruim een maand na de
ln
Afgekeurd
ADVERTENTIE
Slechts f is,so
k BIJ DE BOEKHANDEL A
Terminal
Het bedrijf Aug. de Meijer
heeft een groot stuk grond aan
de Zevenaarhaven in Temeu-
zen gekocht voor de bouw van
een bulkgoedterminal.
(PAGINA 9)
Geulen
Een aantal belangrijke importeurs
sluit niet uit dat het om een afgekeur
de partij garnalen gaat. Directeur
Mulder van het grote importbedrijf
Heiploeg uit het Groningse Zout
kamp zegt dat binnen de Europese
Gemeenschap op grote schaal in afge
keurde partijen garnalen wordt ge-
(Slot zie pagina 5 kol. 7
Zie ook pagina 9
GEEN CONCRETE VOORSTELLEN
WASHINGTON MOSKOU (UPI/RTR
AFP/ANP) - De Amerikaanse presi
dent Reagan heeft de Sowjet-Unie
opgeroepen zich de gemeenschappe
lijke belangen te herinneren en een
„constructieve dialoog" aan te gaan
„nu de Verenigde Stalen zich in de
sterkste positie in jaren bevinden".
Reagan zei dit maandagmiddag in
rede voor de televisie die door
het Witte Huis werd omschreven als
een „belangrijke toespraak over de
Sowjet-Amerikaanse betrekkingen".
De Amerikaanse regering had ervoor
gezorgd dat de rede direct kon worden
uitgezonden in de Verenigde Staten
en West-Europa als onderdeel van een
campagne om „iedere onzekerheid
weg te nemen" over Reagans persoon
lijke inzet voor ontspanning in de
wereld.
Zijn woorden, duidelijk gericht op de
kiezers in eigen land en een Westeuro
pees gehoor, hielden echter geen con
crete voorstellen of aanleidingen voor
Moskou in om het afgebroken wapen-
beheersingsoverleg weer op te vatten.
Per l februari zijn de drie
stroomgeulen in de Ooster-
scheldemonding voor het
scheepvaartverkeer afgeslo
ten en moeten schepen ge
bruik maken van de Roompot-
sluis.
(PAGINA 11)
Huisarts
Als de positie en de rol van de
huisarts worden verzwaard,
zal dat leiden tot een aanzien
lijke besparing in de gezond
heidszorg.
(PAGINA 5)
Radio en tv, kunst: 2.
Binnen- en buitenl.: 3 en 5.
Opinie, achtergrond: 4.
Financiën, economie: 6.
Varia: 7.
Provincie: 9, II, 12 en 13.
Sport: 14 en 15.
Doelen
•installatie van de bur
gerpresident Raül Alfonsin
wordt Argentinië elke dag
J weer op uiterst pijnlijke wij
ze geconfronteerd met de gevolgen
van bijna acht jaar militaire dicta
tuur. Het nieuwe democratische be
wind van Alfonsin staat voor de moei
lijke en ondankbare taak de militai
ren op te sporen, die verantwoordelijk
zijn voor de gewelddadige dood van
naar schatting dertigduizend politie
ke gevangenen. Zonder vorm van pro
ces zijn de afgelopen jaren duizenden
Argentijnen opgepakt, van wie nie
mand ooit meer iets heeft vernomen.
Officieel wordt over 'vermisten' ge
sproken. maar het is intussen voor de
gehele wereld volstrekt duidelijk, dat
de militairen hun slachtoffers in koe
len bloede hebben vermoord. De mas
sagraven op illegale kerkhoven laten
daar geen enkele twijfel aan bestaan.
De militairen hebben de mensenrech
ten met voeten getreden, de vergelij
king met de beulen van Hitier gaat
helemaal op. De leden van de junta en
de onder hen ressorterende militairen,
die verantwoordelijk zijn voor de ver
dwijning en de foltering van duizen
den politieke gevangenen, hebben
zich kort voor de algemene verkiezin
gen amnestie verleend. Met andere
woorden: de militairen wilden achter
af niet met hun wandaden worden
geconfronteerd door een burgerrege
ring, die er dank zij hén kon komen.
De nieuwe president denkt er geluk
kig anders over. De afgelopen weken
is de strafvervolging tegen leden van
de junta en andere hoge militairen op
gang gekomen. De eerste tekenen
wijzen er echter op. dat Alfonsin op
harde tegenstand moet rekenen. Een
tegenstand, die het jonge democrati
sche bewind zwaar op de proef stelt
De 'vuile oorlog', zoals de verdwij
ning van dertigduizend Argentij
nen wordt genoemd, ls niet het enige
proble'em, waarmee de regering-Al-
fonsin te kampen heeft. De militairen
hebben het land economisch en finan
cieel aan de rand van de afgrond
gebracht Een jaarlijkse inflatie van
gemiddeld honderd procent, een bui
tenlandse schuld van rond de vijftig
miljard dollar en een hoge structurele
werkloosheid hebben de eens zo ster
ke economie tot in zijn fundamenten
aangetast. Zelfoverschatting heeft, de
militairen uiteindelijk in de kuil doen
vallen, die zij voor hun tegenstanders
hadden gegraven: de oorlog om de
Falkland-ellanden. Deze door de toen
malige junta uitgelokte strijd heeft de
politieke ontwikkelingen in Argenti
nië in een stroomversnelling ge
bracht. Hoe afschuwelijk de gevolgen
ook waren, de kortstondige verliezen
de oorlog tegen de gebundelde macht
van Groot-Brittannië heeft vele Ar
gentijnen met de neus op de feiten
gedrukt. De militairen niet uitgezon
derd. De Falkland-oorlog heeft dan
ook indirect in belangrijke mate bijge
dragen tot herstel van de democratie
ln Argentinië Alfonsin is geen enkele
dank verschuldigd aan het falende
militaire regime. Bijna acht Jaar mili
taire dictatuur is een vloek geweest
voor Argentinië. In tal van opzichten
is het land in die periode op achter
stand gezet. Door de grove wijze waar
op de rechten van de individuele
mens keer op keer werden geschon
den, heeft het militaire apparaat elk
recht op clementie verloren.
I STOCKHOLM De Franse minister van buitenlandse zaken Claude Cheysson (r) tijdens zijn ontmoeting maandag
met zijn Sowjet collega Andrei Oromyko op de Sowjet ambassade in de Zweedse hoofdstad. Vandaag begint hier de
oost-west conferentie over ontwapening.
ADVERTENTIEl
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding.
Panklaar hutspot-
groentenpakket,1 CA
500 gram
AH Zuurkoolspek,
zonder zwoerd,
vacuüm verpakt, 70
per 100 g 99 Ï7
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
<Van een speciale verslaggever)
STOCKHOLM De Europese ontwa
peningsconferentie in Stockholm is
maandagavond in voorzichtig posi
tieve sfeer ingeluid. De conferentie
wordt vanmorgen pas officieel ge
opend door de Zweedse premier Olof
Palme, maar deze had maandag al
afzonderlijke gesprekken met de be
langrijkste aanwezigen, de Ameri
kaanse en Russische minister van
buitenlandse zaken Shultz en Gromy-
ko.
Shultz en Gromyko zullen afzonderlij
ke besprekingen met elkaar voeren
aanstaande woensdag. Palme noem
de dit „een teken van hoop en mis
schien van een voorzichtige ontdooi
ing" Hij waarschuwde overigens te
gen te hoge verwachtingen. ..Dit is
een periode van ernstige internationa
le spanningen, met zowat een totaal
gebrek aan communicatie tussen
Oost en West".
De Zweedse premier oordeelde posi
tief over de verzoenende speech die de
Amerikaanse president Reagan
maandag over de Oost-Westbetrek-
kmgen hield ..Als deze toon blijvend
verbetert, zal dat een gunstige invloed
hebben op het internationale kli
maat". aldus Palme. Overigens was
Palme het met eens met de stelling
van Reagan dat „bewapening een
vruchtbare weg haar de vrede is".
De Amerikaanse minister van buiten-
lande zaken. Shultz. zei bij zijn aan
komst maandag in Stockholm: „De
president heeft mij hierheen gestuurd
om het belang te onderstrepen dat de
Verenigde Staten hechten aan deze
conferentie".
hentraal op de conferentie staan
maatregelen, niét om te ontwapenen
maar om het militaire wantrouwen
tussen Oost en West in Europa te
verminderen. De NAVO-mmisters van
buitenlandse zaken hebben maandag
avond in Stockholm een pakkët voor
stellen besproken om militaire verras
singen te voorkomen. Deze voorstel
len behelzen o.a verplichte aanmel
ding van grote militaire oefeningen en
het sturen van waarnemers bij militai
re manoeuvres.
Van Oosteuropese zijde worden voor
stellen verwacht om een niet-aanvals-
verdrag overeen te komen en om
atoomvrjje zones in Europa te gaan
instellen.
In zijn rede voor congresleden en
regeringsfunctionarissen, die recht
streeks vanuit het Witte Huis werd
uitgezonden, noemde Reagan drie ba
sisdoelen.
Als eerste het terugbrengen van het
gebruik van geweld als oplossing van
internationale conflicten De twee su
permachten moeten volgens hem „ge
zamenlijk concrete acties bestude
ren" om het risico van een confronta
tie te verkleinen.
Daarnaast moet de bewapening in de
wereld worden teruggebracht Hij
merkte op dat de Verenigde Staten nu
minder kernwapens, ook in vernieti
gingskracht. hebben dan 20 jaar gele
den, mede dankzij de vervanging van
verouderde wapens door betere Ten
derde sprak Reagan zich uit voor
betere betrekkingen met Moskou ge
kenmerkt door „samenwerking en be
grip" Hij zei hoopvol gestemd te zijn
over de conferentie in Stockholm en
de ontmoeting morgen tussen
zijn minister van buitenlandse zaken
Shultz en diens Russische ambtge
noot Gromyko in Zweden.
De Amerikaanse president ging kort
ln op de vermeende schendingen door
de Sowjet-Unie van eerdere wapenbe-
heersingsakkoorden waarover de re
gering deze week een rapport zal
sturen aan het congres. Hij gaf uiting
aan zijn „diepe bezorgdheid" over de
schendingen door de Sowjet-regering
van de mensenrechten, die hij een
„groot probleem in onze betrekkin
gen" noemde.
Reagans algemene boodschap in zijn
rede. die in de meest verzoenende
termen was gesteld die hij tot nog toe
heeft gebruikt, is samen te vatten in
de woorden ..onze verplichting tot
dialoog is vast en onwrikbaar. De
gelegenheid voor voortgang in wapen
beheersing bestaat en de Sowjet-lei-
ders zouden hiervan gebruik moeten
maken"
Het Sowjetrussische persbureau
Tass heeft de toespraak van presi
dent Reagan „propaganda" genoemd
en gezegd dat de Amerikaanse presi
dent geen nieuwe ideeen voor beper
king van de nucleaire wapenwedloop
heeft aangedragen.
Vorige week is de overgangspresi
dent Bignone gearresteerd. Hij
wordt verantwoordelijk geacht voor
de vermissing in 1976 van twee jonge
dienstplichtige militairen ln het dis
trict, waarover de toenmalige gene
raal Bignone de leiding had^Bignone
ls de tweede hoge officier, die in
hechtenis is genomen Voor vele Ar
gentijnen echter is de voorzichtige
wijze, waarop de nieuwe president de
militairen aanpakt, volstrekt onvol
doende. De bevolking zou het liefst
zien, dat overal volkstribunalen wor
den ingesteld, die alle verdachte mili
tairen moeten berechten President
Alfonsin aan wiens integriteit nie
mand twijfelt voelt niets voor een
dergelijke rechtsgang, die maar al te
gemakkelijk kan ontaarden in een
soort bijltjesdag Het hoog houden
van de nieuwe verworven democrati
sche waarden, is belangrijk voor de
nieuwe burgerpresident Die opvat
ting verdient respect. Alfonsin wil zijn
handen niet bezoedelen met bloed,
zoals de militairen jarenlang hebben
gedaan. Hoe gerechtvaardigd de eis
van het volk ook is en hoe begrijpelijk
de gevoelens van wraak ook mogen
zijn, de strijd met de moordenaars van
de dertigduizend verdwenen Argentij
nen alleen en uitsluitend op emotio
nele gronden aanbinden, zou de nieu
we regering nauwelijks onderscheiden
van de junta. Alfonsin heeft gekozen
voor een voorzichtige, zij het toch
duidelijke aanpak. In eerste instantie
zullen militaire gerechtshoven 'foute'
militairen moeten berechten. Als
blijkt dat die gerechtshoven corrupt
zijn kan de regenng nog altijd ingrij
pen Vast staat dat de schuldigen
zullen moeten boeten Alfonsin heeft
nooit anders beweerd. Zijn methoden
zijn echter anders dan de gemiddelde
Argentijn verwacht Die is kennelijk
zo gewend geraakt aan structureel
geweld, dat hij een nieuwe, regering
min of meer dezelfde opstelling toe
denkt. Het is een goede zaak, dat
president Alfonsin recht en recht
spraak als uitgangspunt kiest voor
zijn handelen. De jonge democratie is
déér het meest mee gediend.
Dim