Plannen voor doortrekken
van rondweg Middelburg
Strao-rieën
Meerderheid raad Westerschouwen
vóór verhoging bijdrage aan ISD
SCHOUWEN FEEST
OM DE GEESTEN
TE VERJAGEN
HOORT
ZIET
Weg vrij voor verpleeghuis
AAN ZUID- WEST ZIJDE VAN DE STAD
rDINSDAG 17 JANUARI 1984
PZC/ provincie
12
MIDDELBURG - Het Middelburgse Drumcorps Blue Spirit organiseert in
sjamenwerking met de Stichting Drumcorps Holland een nationaal winter-
guards concours in De Kruitmolen in Middelburg. De guard wordt gevormd
door 12 tot 22 jongens en meisjes die met behulp an allerlei attributen zoals
kjeurrijke vlaggen, de show van het drumcorps aantrekkelijker maken voor
het publiek.
De naam colorguard is ontstaan doordat de muziekkorpsen in de winter druk
bezig zijn met het instuderen van nieuwe muziek. De color-guards brengen dan
•hun eigen show begeleid door muziek op band Omdat dat alleen in de
wintermaanden gebeurt, heten zij dan winterguards
Het winterguard concours wordt gehouden op zaterdag 21 januari en er wordt
deelgenomen door de volgende winterguards 'Jong Leven' uit Brunssum.
'Oranje Huizen' uit Huizen. 'De Pijpers' uit Vlaardingen, 'Bato' uit Haarlem.
'Exelsior A en B' uit Baarn. 'Jubal' uit Dordrecht. 'Beatrix' uit Hilversum,
'Odilo' uit Hilversum. 'Wesopa' uit Weesp en 'Volant Blanche' uit Laren
In totaal zijn er 220 deelnemers. Hun prestaties worden oordeeld door een uit
zes personen bestaande jury. die zal letten op uitvoering, algemeen effect,
techniek en behandeling van het materiaal Het concours in Mid burg begint
om half acht 's avonds en duurt tot half elf
MIDDELBURG - Er bestaan vergevorderde plannen om binnenkort een nieuw deel van de onderzoek is gebleken, dat het ver-
Middelburgse rondweg aan te leggen. Het gaat om het deel tussen de Werkplaatsen gamdSïtadH^zafajeS
Walcheren (Grevelingenstraat) en Vijvervreugd (Koudekerkseweg). Op de plaats bij de dat maatregelen zouden moeten wor-
Werkplaatsen, waar nu nog een schrikhek staat, zal de weg worden doorgetrokken. Net den genomen. Nog dit voorjaar begint
j een inspraakronde over deze plannen
voorbij de Vlissingse Watergang zal de weg een bocht maken naar het noorden en vervolgens wanneer die achter de rug zijn, kan de
gemeenteraad zich over het nieuwe
deel van de rondweg uitspreken.
bij de plaats waar de Abeelseweg begint op de Koudekerkseweg uit komen.
Het plan wordt morgenavond (woens- singseweg kunnen worden ontlast.
dag) behandeld door de commissie Hierdoor zal vooral het aanbod van
;Rovos i ruimtelijke ordening, volks- verkeer op de kruising Nieuwe Vlis-
huisvesting en stadsvernieuwing). De singseweg-Koudekerkseweg-Poelen-
vergadering, die om half acht begint, daelesingel verminderen.
'.wordt gehouden in de maquetteka-
;mer van het stadhuis in Middelburg.
.In een notitie wordt gesproken over
;de 'steeds toenemende druk van het
•verkeer in Middelburg'. Als oplossing
.voor die verkeersdruk wordt gepleit
voor de uitbouw van bestaande wegen
in de stad én voor de aanleg van 'rond-
of randwegen' om de stad. Die wegen
zijn niet alleen bedoeld om een betere
doorstroming van het doorgaande
verkeer te bewerkstelligen, maar ook
om de buitenwijken beter te ontslui
ten.
Het aan te leggen wegvak Koudekerk-
seweg-Grevelingenstraat maakt deel
uit van de rondweg tussen de Lelien-
[daalseweg en de Nieuwe Vlissingse-
weg. In de notitie wordt deze rondweg
een 'noord-zuid tangent' genoemd,
waarmee de Koudekerkseweg en het
•noordelijke deel van de Nieuwe Vlis- j
Tentoonstelling
weefkunst in Goes
GOES De regionale vereniging van
de Federatie Landelijk Weefcontact
Zuid-Nederland houdt in het mu
seum voor Zuid- en Noord-Beveland
in Goes een tentoonstelling. Het the
ma is 'Van vlas tot linnen, vroeger en
nu'.
Vanaf 3 maart tot en met 5 april zijn in
het museum alle facetten en de ge
schiedenis van de weefkunst te zien
de openingstijden van dinsdag tot en
met vrijdag zijn van 10.00-17.00 uur en
zaterdags van 11.00-17.00 uur
Op de tentoonstelling zijn werkstuk
ken te zien van leden van de vereni
ging. Voorts geven diverse voorwer
pen uit musea en particulier bezit een
indruk van de geschiedenis van de
vlasteelt en de verwerking daarvan.
De tentoonstelling gaat ook in op de
toekomst en de nieuwe ontwikkelin
gen op het gebied van de vlasteelt
Vier gewonden bij
aanrijding Hulst
HULST Bij een botsing van twee
personenauto's op het kruispunt Em-
mahaven bij Hulst, zijn zondagmid
dag vier mensen gewond geraakt.
Het ongeluk gebeurde doordat J. C F.
G N uit Charleroi, komende vanaf de
Koninginneweg, verzuimde voorrang
te verlenen aan de vanaf de Parallel
weg naderende G. J uit Algerije, die
richting Nieuw-Namen reed. De
Fransman N. liep verwondingen op
aan het gezicht. Zijn passagier R M.
J de B uit Hulst verwondde zijn
hoofd De Algerijn J had behalve een
hoofdwond, verwondingen aan enkele
rugwervels. De inzittende, N. G. S.,
kwam er met kneuzingen aan hoofd
en elleboog vanaf.
Het nieuwe weggedeelte wordt een Over de financiële aspecten van de
tweestrooksweg met een vrijliggend aanleg van de weg staat nog niet veel
fietspad. Bij de aansluitpunten wor- vast. Deze zullen worden voorgelegd
den voorsorteerstroken aangelegd, aan de commissie financiën in Mid-
Uit een inmiddels verricht akoestisch delburg.
Aan het eind van dit stuk Grevelingenstraat zal iin de bocht) het tracé van het nieuwe stuk rondweg rechtdoor lopen en
om de gebouwen van de Werkplaatsen Walcheren rechts op de achtergrond) heen de aansluiting naar de Nieuwe
Vlissmgse weg vormen
(Slot van pagina 9)
momenteel onderhandelingen gaan
de over de verplaatsing van het asiel
naar hel industrieterrein Arnestein.
Op de plaats waar het asiel staat
kunnen kantoren worden gebouwd.
Wanneer het verpleeghuis achter de
ze kantoorruimte wordt gebouwd,
hoeft geen overlast van het verkeers
lawaai worden gevreesd. Alleen als
het maximale aantal bedden wordt
gerealiseerd, moet langs de Leliën-
daalseweg een geluidswal van drie
meter hoogte worden aangelegd.
De eerste fase van het verpleeghuis is
geprojecteerd in het gebied waarin
bebouwing mogelijk is zonder het
aanleggen van geluidwerende voorzie
ningen Op die plaats mag in twee
bouwlagen worden gebouwd De
tweede fase kan worden uitgevoerd in
één bouwlaag. De toegang tot het
nieuwe verpleeghuis wordt aangelegd
aan de Walcherseweg
Als de commissie rovos woensdag met
deze plannen instemt, zal een in
spraakprocedure op gang worden ge
bracht. Afhankelijk van de uitkom
sten daarvan zal de gemeenteraad
van Middelburg in het voorjaar een
beslissing nemen
Goedkeuring
De formele goedkeuring van de mi
nister van WVC voor de bouw van het
verpleegtehuis laat overigens nog op
zich wachten. Algemeen directeur M.
L. Almekinders: „Het kabinet Lub
bers heeft bij het begin van zijn
zittingsperiode verklaard, alle plan
nen op het gebied van de volksge
zondheid voorlopig 'in heroverwe
ging' te zullen nemen. Eind december
had de minister van WVC een beslis
sing moeten nemen, maar dat is nog
niet gebeurd. Toch heb ik goede
moed en veel vertrouwen in een
positieve beslissing. Het college zie
kenhuisvoorzieningen en het provin
ciaal bestuur van Zeeland hebben de
minister een positief advies gegeven.
Uit verklaringen van ambtenaren
van het departement van WVC heb ik
nu begrepen, dat de minister in
maart de knoop doorhakt. Ik ben wel
optimistisch en hoop dat zijn beslis
sing voor ons gunstig zal zijn".
Gedetailleerde bouwplannen voor het
verpleegtehuis zijn er nog niet. Wel is
een programma van eisen opgesteld.
Het voor de bouw benodigde bedrag,
waarvan de omvang nog niet bekend
is, kan de SVRZ lenen. Als de bouw
plannen voldoen aan de Algemene
Wet Bijzondere Ziektenkosten
(AWBZ) is het gebruikelijk dat de
provincie zo'n lening garandeert. Als
uiteindelijk het groene licht is gege
ven, hoopt directeur Alemkinders in
het voorjaar van '85 met de bouw te
kunnen beginnen Want de situatie is
echt erg urgent' herhaalde hij.
IN VERBAND MET NIEUW SALARISSYSTEEM
HAAMSTEDE Drie raadsleden
van Westerschouwen zijn het niet
eens met het invoeren van een nieuw
salarissysteem, overeenkomstig de
zogeheten Ubinknormen, bij de Inter
gemeentelijke Sociale Dienst Schou-
wen-Duiveland/Sint Philipsland
(ISD). De raadsleden L. Tieleman en
J. W. Geleijnse. beiden van de CDA-
fractie, alsmede het fractielid van de
Reformatorische Unie J. van den Ber
ge, stemden tegen wijziging van de
begroting 1984 van de ISD, die in
verband met de komende herziening
van de salarissen voorziet in een
hogere bijdrage door de deelnemende
gemeenten van 2.90 per inwoner. De
begrotingswijziging kreeg echter wel
de instemming van een ruime meer
derheid van de raad, met name PvdA
en VVD. In de gemeenteraad van
Duiveland was onlangs, zoals ge
meld. het omgekeerde het geval: daar
stemde een meerderheid van CDA en
SGP in met een meerderheidsvoor-
stel van b en w om voorshands niet
akkoord te gaan met de begrotings
wijziging.
CDA-fractievoorzitter Tieleman uitte
er zijn ongenoegen over dat de ge
wraakte begrotingswijziging van de
Intergemeentelijke Sociale Diefist als
kennisgeving van b en w aan de raad
uitsluitend op de lijst van ingekomen
stukken prijkte. Hij stelde daarbij
vast dat een hogere bijdrage van
ƒ2,90 per inwoner ten behoeve van
het ISD-personeel een salarisverho
ging van 9 procent betekent. En dat is
nogal wat in een tijd waarin iedereen
moet inleveren, aldus Tieleman met
bijval van Van den Berge (ru).
Wethouder A. J Padmos (sociale za
ken) benadrukte in zijn antwoord dat
aan de toepassing van het nieuwe
salarissysteem een onderzoeksrap
port ten grondslag ligt van een bureau
van de Veraaiging van Nederlandse
Gemeenten Ai'NG' Een rapport dat
afgelopen weken in gemeentelijke
kringen veel stof deed opwaaien en
node werd geaccepteerd, voegde bur
gemeester J L Niemantsverdriet-
Leenheer hier nog aan toe
Uit de toelichting van wethouder Pad
mos bleek voorts dat het bestuur van
de gemeenschappelijke regeling ISD
zich onlangs in feite met moeite bij de
salarisherziening heeft neergelegd,
dat wil zeggen na twee pittige verga
deringen over dit onderwerp en een
nadere unieg uuui een uesKunuige
van de VNG. De PvdA-fractie vond
het raadzaam dat de raad zich confor
meerde aan het advies van het onder
zoeksbureau VNG aangezien het nieu
we salarissysteem bij de ISD voort
vloeit uit een wettelijke verplichting,
aldus woordvoerder J. C. Hendnkse.
Namens de PvdA-fractie werd ook
aangegeven dat eenzelfde salarisher
ziening als bij de IDS eerstdaags ook
aan de orde komt voor het personeel
van de overige gemeenschappelijke
rcgclmgcn in de regio, met name de
reinigingsdienst en het sociaal werk
voorzieningsschap.
Tandarts
In de gemeente Westerschouwen ves
tigde zich onlangs een derde tand
arts. Desgevraagd door PvdA en VVD
maakte burgemeester Niemantsver-
driet duidelijk dat de gemeentelijke
bemoeienis hierbij alleen was het
ondersteunen van een aanvraag bij
het ministerie teneinde de betrokken
landarts in aanmerking te doen ko
men voor een ontheffing van de hui
dige normen voor erkenning door het
Ziekenfonds. De acht overige geves
tigde tandartsen op Schouwen-Dui-
veland verzetten zich tegen het verle
nen van deze ontheffing, zo bleek uit
de woorden van de burgemeester.
Het enige agendapunt voor de raads
vergadering ging onder de hamer door
en betrof de onttrekking aan het
openbaar verkeer van een voetpad in
Noordwelle in verband met een plan
van gemeentewerken tot herinrich
ting van het terrein rondom de basis
school.
Burgemeester Niemantsverdriet gaf
bij de aanvang van de raadsvergade
ring een korte terugblik op het afgelo
pen jaar. waarin m Westerschouwen
157 bouwvergunningen werden ver
leend tot een totaal bedrag van 8.7
miljoen, wat ongeveer gelijk is aan het
met bouwwerken gemoeide bedrag in
1982 Verder gaf de burgemeester aan
dat 1983 voor Westerschouwen in toe
ristisch opzicht een goed jaar is ge
weest. .De ontwikkeling van een ei
gentijds toenstisch en recreatief be
leid vraagt ons aller aandacht Ook
van particuliere ondernemers mag
worden verwacht dat zij initiatieven
ontplooien die inspelen op de vraag-
en aanbodsituatie aldus burgemees
ter Niemantsverdriet.
In de Westhoek van Schouwen worden weer druk voorbereidingen
getroffen voor het traditionele straorijden: het opmerkelijke folkloris
tische gebeuren, waarbij het er volgens overlevering om gaat de
winterse 'boze stalgeesten' te verjagen. 'Strao-riëeén' is een uit een grijs
verleden stammend feest, waarover A. M. Wessels in 'Ons Zeeuwsch
Verleden' opmerkt dat het een zuiver Scliouwse aangelegenheid is.
Op de dag van strao komen de in Haamstede hadden ruiters de
ruiters bijeen op vanouds bekende
verzamelpunten in de dorpen om
vandaar een rit naar het strand te
maken Daar worden de paarden
een eindje in zee gedreven De be
doeling is het 'branderige' van de
gewoonte om driemaal over het
kerkhof te rijden dat rond de kerk
lag. In 1858 werd dit verboden
Later werd dit weer veranderd in
driemaal rond de kerk en het kerk
hof te rjjden.
benen van de paarden af te spoelen. Zaterdag 3 maart voert de paarden-
aldus Wessels. die het pootjebaden
van de paarden aanmerkt als het
hoogtepunt van strao. De Vlissingse
dichter Bellamy vertelt daar ook al
iets over in zijn Romance Roosje.
met de regels
Zij plasschen
En wasschen
De Koten
Hun poolen
Gaan klapperen
Bij 't dapperen
Door 7 water
geklater
De straofeesten worden achtereen
volgens gehouden in Renesse,
Burgh-Haamstedc. Ellemeet. Scha-
rendijke, Serooskerke en Noordwel
le. Renesse opent de rij op zaterdag
25 februari. Dat is althans de bedoe
ling. want momenteel is het nog
lang niet zeker of strao in Renesse
processie in Burgh-Haamstede van
af 'de zwarte schure an d'achterom-
me'. bij restaurant 'Het Wilde
Zwijn', door de bossen en duinen
naar het strand en arriveert van
daar door de polder Burchsluis aan
de Meeldijk te Burgh. Dan gaat de
koninklijke fanfare 'Witte Van
Haamstede' de straorijders voor in
de dorpenrit door Burgh en Haam
stede. En overeenkomstig de folklo
re wordt, natuurlijk steeds halt ge
maakt bij de plaatselijke café's.
Volgens Wessels vermaakte "vroeger
vooral tje Schouwse jeugd zich 'dol
letjes' Want toen gebeurde zoals
Bellamy dichtte:
De jonkman grijpt een meisje vast.
En draagt haar mee in zee.
En 't meisje roept en wnngt... ver
geefs
gehouden wordt, aangezien de eve- Hi] draagt haar mee in zee.
npmpnrencntnmi.^iiic van rir WV
nementcncommissic van dc WV
het een oneigenlijke zaak vindt om
de organisatie op zich te nemen,
wat de laatste jaren overigens wel
gebeurde in verband met het ont
breken van een plaatselijk straoco-
mité. Op zaterdag 3 maart is het in
elk geval strao in Burgh-Haamste-
de. en daarna op de achtereenvol
gende zaterdagen voor, zover thans
bekend, vrijwel zeker in de andere
dorpen.
Overigens is eigenlijk de maandag
zeven weken voor Pasen de authen
tieke dag van het straorijden.
Vroeger was de strao een algemene
feestdag, er werd niet gewerkt, er
was verlet. Thans is de glorie van de
Haamsteedse strao verbleekt. Niet
meer op de traditionele maandag
voor vastenavond maar op de zater
dagmiddag ervoor", aldus Luc Mon-
tigny in zijn verhandeling over
strao, gepubliceerd in het Zeeuws
Tijdschrift, (jaargangen 9 en 10,
1959/1960) Montigny merkt het rei
nigende zeewaterblad aan als een
'genezend sacrale handeling'. En
volgens hem gaat het nog altijd om
het traditioneel reinigend sacra
mentele van de handeling, en niet
om het aantal paarden, noch om de
ruiterprestaties ..Verlaat men dit
principe dan heeft al het andere
geen zin".
Montigny is van opvatting dat
van Keltische invloedsferen
kan worden gesproken, in de eerste
plaats omdat het pootjebaden in
zee van paarden in feite op een
sacramenleel-religieuze ritus be
rust. Voor de theorie van Keltische
afstamming spreekt naar zijn me
ning ook dal in alle maritieme
Keltische landen paarden en de zee
onafscheidelijke gezellen zijn. Ver
der treedt de Keltische overeen
komst aan het licht door de magi
sche handeling.
..De benen van de paarden, brande
rig van deze kwade dampen gerei
nigd door zeewater De volksmond
erkent sinds eeuwen het reinigings
proces van zeewater En het oude
volksgeloof wil dat in de Paasnacht
stromen, beken en bronnen be
toverd zijn en dus een heilzame
werking hebben".
Montigny noemt ook het aspect
van de voorouderverering, om
dat bij strao na het zeebad om de
kerk wordt gereden, soms driemaal
en soms een onbepaald aantal Te
Renesse draven de paaiden met om
de kerk maar om het dorpsplein.
Volgens de auteur kan dit rijden om
of op communale' grond een rudi
mentair overblijfsel zijn van landze-
gening, een natuurdienst waarbij
Moeder Aarde gunstig gestemd
moest worden, en behoort dit rij
den, hoe dan ook. tot de vrucht
baarheids- en voorjaarsritten.
De oudste Scnouwse straonjder
Mari Geleijnse 172vmdt het beslist
de moeite waard het folkloristisch
feest in stand te houden. Hij spreekt
van een echte traditie, waaraan in
Burgh-Haamstede de laatste jaren
vijftig tot zestig ruiters
deelnemen. Vorig jaar had strao
voor Geleijnse een bijzondere bete
kenis omdat hij toen voor de vijftig
ste keer de processie aanvoerde als
'voorrijder'.
Intussen betreurt hij tot op de hui
dige dag dat het ondoenlijk bleek
om strao te handhaven op de daar
voor naar zijn mening enige geei-
gende dag: zeven weken voor Pa
sen. ..Maar dat is altijd een maan
dag. wat voor de deelnemers veel te
veel problemen oplevert".
Streekarchivaris Wiebe Keikes
tekent aan dat de straofeesten
voornamelijk nog kunnen worden
voortgezet dank zij de hiervoor
bestaande animo onder de vele
particuliere paardenbezitters en
manegehouders in de Schouwse
Westhoek. „Want de werkpaarden
van de boer zijn er bijna niet meer,
zodat tegenwoordig vrijwel alleen
nog met rijpaarden strao gereden
wordt".
Mari Geleijnse vindt dat de tegen
woordige Schouwse straoprocessies
met warmbloedrijpaarden aan de
folklore geen enkele afbreuk doen.
In vroeger jaren werd er inderdaad
alleen 'strao-ereee; met de koud-
bloedwerkpaarden van de boeren,
geeft hij toe. Niettemin vindt Ge
leijnse de tegenwoordige rijpaarden
volkomen op hun plaats bij het
strao-gebeuren. „In het grijze verle
den werd er ook alleen met warm-
bloedpaarden gereden. Logisch na
tuurlijk. want toen waren er nog
geen koudbloedpaarden", aldus de
voorrijder van de Haamsteedse
'strao-neers'.
Jan Jongschaap
Voorop. Mari. Geleijnse i72), de oudste deelnemer aan het 'strao-ri
