CRUISE
weinig chic,
eerder gezellig
kneuterig
'DIT IS MIJN TWEEDE HUIS'
laag uitgesneden toiletten, een aan
blik die in kringen van zeevarenden
wel eens wordt omschreven met de
opmerking: nou. die draagt haar
lading ook grotendeels bovendeks!
chic
Dat soort sjiek-de-friemel toestan
den valt reuze mee, zeker nu lagere
prijzen dat soort reizen voor een
veel bredere categorie mensen toe
gankelijk hebben gemaakt. Op de
knusse Black Prince treft men dan
ook geen veeleisend duur publiek
aan, maar eerder een familiaal bur
gerlijk sfeertje, waarin de dame in
de Spakenburgse klederdracht het
gezellige middelpunt vormt.
Een enkele keer, tijdens het zoge
naamde captainsdinner bijvoor
beeld, wordt het wel op prijs gesteld
om keurig gesoigneerd aan de dis te
verschijnen, maar daar hoeft met
persé een smoking aan te pas te
komen. Een pak in een gedekt tintje
en een vlinderdasje van een tientje
dragen al net zo goed bij tot een
stemmige feestelijke sfeer. Voor de
rest straalt het verblijf aan boord
eerder de gemoedelijkheid uit van
een in omvang en tijdsduur wat uit
de hand gelopen reisje langs de Rijn.
De vooroordelen van deftigheid val
len al meteen weg als de gast, zich
installerend in zijn comfortabele ca
bine, bij het doornemen van het
dagprogramma op de mededeling
stuit, dat er vanaf 21 uur in de
Neptunesbar gelegenheid is voor
...."een spelletje bingo'. En voorts zal
de boord-radio later melden dat ze in
de Amsterdam-lounge van het schip
zitten te springen om een vierde man
bij het klaverjassen.
Een aantal dagen met zo'n driehon
derd gasten op een kluitje schept al
gauw een band, die door de een als
knellend wordt ervaren maar door
mensen die moeilijk contacten ma
ken als een zegen wordt beschouwd,
want de contacten ontstaan als van
zelf omdat je elkaar op zo'n kleine
oppervlakte omringd door water
nauwelijks kunt ontlopen. Als je
toch graag eens met een aantrekke
lijke verschijning onder de gasten in
aanraking wilt komen is dat geen
straf, maar in een ander geval zit het
wel tegen als je toch weer wordt
geconfronteerd met die verschrikke
lijke ouwe zeur van de vorige avond
aan de bar. Ontmoetingskansen te
over: bij de ochtendgymnastiek, het
suffleboard-spelletje op het dek. tij
dens de doorlopende borreltijd aan
het buffet, in de bibliotheek, rond het
zwembad of hangend over de railing.
En voor wie er dan nog met in slaagt
om een communicatie-lijntje uit te
rollen, staat er nog altijd de enter-
tainmentstaf ter beschikking om op
verzoek gasten bij andere passagiers
te introduceren.
groepen
Gehuwde paren en families vormen
de grootste groep passagiers op de
Black Prince. Het aantal alleen
staanden ligt er ver boven het lan
delijk gemiddelde. Dat geldt trou
wens ook voor de leeftijdsopbouw.
Bijna de helft bestaat uit zestig
plussers, de groep vijftig tot zestig
jarigen komt op de tweede plaats.
Het percentage cruise-reizigers van
beneden de dertig is maar magertjes
en komt per trip neer op gemiddeld
vijf procent.
Dat nogal wat ouderen boeken voor
een cruise heeft te maken met het
gemak, dat de mens dient. Geen
jaques cats
gezeul meer met koffers, niet meer
in- en uitpakken in verschillende
hotels, nauwelijks taalperikelen En
de bestemmingen komen aan je
voorbij. Wat voor veel ouderen ook al
geruststellend werkt is de weten
schap dat er een dokter en een
gediplomeerd verpleegster aan
boord zijn. En wat aan boord van de
Black Prince ook handig is: de Ne
derlandse gulden is veertien dagen
lang het betaalmiddel op het schip.
Nu we het toch over de dokter heb
ben van de scheepsarts die niet als
op de van de tv-serie bekende Love-
boat in smetteloos witte lange korte
broek tussen zijn praktijken door
van verhouding naar verhouding
huppelt, vernam ik dat het nogal
eens goed kan helpen om bij een
opkomende misselijkheid die neigt
naar zeeziekte een borrel te nemen
Hij vertelde er overigens wel meteen
achteraan dat er passagiers bij zijn,
die doorlopend cognac drinken om
niet zeeziek te worden. „Maar je kunt
natuurlijk overal wel een excuus
voor vinden".
Mannen gaan vroeger dood Dat be
wezen feit wordt zichtbaar gemaakt
tijdens zo'n cruise-reisje. Er zijn veel
alleenstaande vrouwen aan boord.
Weduwen voornamelijk Die duide
lijk hunkeren naar mannengezel-
schap. „Ha allemaal mannen" roept
een van die dames verheerlijkt uit
als ze in de eetzaal voorbij de tafel
komt waaraan een club het cruise
wezen verkennende reisjournalisten
is neergestreken. En een andere ou
dere passagiere zal later opmerken
„Ik ga met met zeven weduwen aan
één tafel zitten. Er moeten een paar
mannen bij. Die geven er cachet
aan"
ladies-avond
In het drukke entertainment-pro-
gramma vormt de 'Ladiesavond' een
vast onderdeel. Speciaal bedoeld
om met name de alleenstaande da
mes in de gelegenheid te stellen hun
avondjurk eens te tonen en eventu
eel een dansje te maken, want op
deze avond mogen de dames de
heren vragen. Veel animo van vrou
wenzijde is er ook voor de hoeden-
parade, een wedstrijd waarbij de
deelneemsters met veel vindingrijk
heid van enig door hostessen aange
reikt knutselmateriaal en wat ze in
hun hut aan bruikbaars kunnen vin
den de meest uiteenlopende creaties
maken.
Tijdens zo'n show zijn er zelfs inven-
tievelingen die een in elke hut aan
wezig plastic spuugbakje tot onder
deel van een zelfgemaakt hoofddek
sel hebben gemaakt. Goed voor een
partijtje gieren als het publiek het
voorwerp herkent
Veel gasten blijken het aan boord zo
naar hun zin te hebben dat ze na zo'n
vaartocht regelmatig terug worden
gezien op het schip. Die reizen ge
woon niet meer op een andere ma
nier. Ruim dertig procent' komt op
herhaling. Dat heeft ook voordelen
want er gelden 'repeaters-kortingen'.
Tijdens de trip die ik meemaakte
werd er een passagiere gehuldigd,
omdat ze al 22 keer meevoer. Dat is
wel een uitschieter, maar trouwe
klanten die er al tien reizen met het
Noorse Cruise-schip op hebben zit
ten zijn er bij bosjes. Dat leidt nog
wel eens tot merkwaardige voorval
len. Zo ving ik van een belendend
tafeltje in de lounge op, dat een
dame lichtelijk gechockeerd aan een
vriendin vertelde dat de kapitein
haar tijdens het captains-dinner wa
rempel niet eens had herkend, terwijl
ze toch al negen keer was meege-
weest
Een van die vaste gasten vertelt: „Ik
ben hier helemaal thuis. Als ik mijn
voeten op de loopplank zet. heb ik
het al naar mijn zin. Je bent zo
gewend Als het even kan heb ik
dezelfde hut. Ik heb al drie kapiteins
versleten en er zijn twee obers, die
me al negen jaar bedienen. Dat schip
is echt mijn tweede thuis geworden
Als het nog eens uit de vaart wordt
genomen zal ik die boot echt missen
Ja, vreselijk, het idee alleen al".
Omdat de Black Prince een Noors
schip is. maken de passagiers uitge
breid kennis met het beroemde
Noorse buffet 'Koltbord'. rijk bela
den tafels met allerlei exclusieve
lekkernijen voor smulpapen. Zelfs
hollebollegijzen komen niets te kort
want iedereen kan zoveel eten als
hij wil. Wat neemt zo'n schip op een
dergelijk reisje zoal mee voor 320
passagiers en 150 bemanningsleden.
Een kleine opsomming:
3000 kg aardappelen.600 kg verse
groenten, 12.000 eieren. 110 kg bief
stuk, 650 koteletten. 80 stuks osse-
tong. 120 stuks lamsbout, vijf stuks
kalfsbout, 45 stuks gerookte zalm,
175 kg lamsvlees, 110 kg spek, 650
kuikens. 220 kg schol. 137 kg tarbot,
50 kg kreeft. 55 kg kreeftstaart, 120
kg grote gepelde garnalen. 50 kg
krab, 33 kg gerookte paling. 95 zal
men van elk vijf kg, 150 kg forel. 85
kg heilbot. 200 kg verse garnalen.
Het is maar een kleine greep uit de
totale proviand-voorraad die elke
reis meegaat
Ziet deze lijst er op zichzelf al meer
dan hoopgevend uit. er is daarnaast
ook nog de wetenschap, dat de keu
ken van het schip is bekroond met
het fijnproeverspredicaat Chaine des
Rotisseurs' Al de culinaire creaties
worden geserveerd tegen een decor
van gourmet-niveau. Voornaam ge
steven wit tafellinnen, zilverbestek
en een attente discrete steward bin
nen handbereik om nog voordat de
wenkende arm weer tot tafelhoogte
is gezakt al naast je stoel te staan.
Op het programma ter afsluiting van
een van de dagen op zee, staat een
boerenavond. Al in de loop van de
middag kunnen bij de hostessen de
blauwe kielen worden afgehaald. Wie
er zin in heeft kan zelfs al in boeren-
blauw aan de dinertafel verschijnen.
Vaste klanten die het programma uit
hun hoofd kennen blijken bij het
J*\'" '-'f y'n'
V'Y jjtff
I»
inpakken van hun koffers voor aan
vang van de reis zelfs al camavalsjur-
ken te hebben bijgesloten. Met Bill
Speckmann als grote gangmaker zit
de avond weer gebeiteld. Die Bill is
een hoofdstuk apart. Iedereen noemt
hem zo, maar eigenlijk heet hij Wil
lem Jan. is 53 jaar oud en deed
aanvankelijk dienst als purser, onder
meer bij de KLM. Maar vliegangst
deed hem een wat lager aan de
grondse baan zoeken. Al twaalf jaar
is Bill nu de grote amusementsbaas
op het schip
drank
Een wel heel lange tijd als je die
periode afzet tegen Speckmanns me
dedeling dat zes van de tien cruise
directeuren kapot gaan aan drank
en vrouwen. Twee pijlers in het
leven houden Bill naar zijn zeggen
echter stevig in de schoenen: „Mijn
godsdienstbeleving en het familiele
ven. Dat is voor mij heilig. Ik hecht
zeer aan het huiselijk leven.
Ben erg ouderwets". In hoeverre dat
huiselijk leven te lijden heeft onder
de afwezigheid van Bill gedurende
veertien van die 14-daagse reizen
wordt niet helemaal duidelijk.
Een paar honderd mensen aange
naam bezig houden vergt heel wat
energie. Hele dagen is Bill in de weer.
Al zeer op tijd 's morgens klinkt zijn
stem als hij door de boordradio laat
weten wat voor weer er op komst is,
hij verzorgt de ochtendgymnastiek,
leidt spelletjes op het dek. gaat op
zondagmorgen voor tijdens de kerk
dienst en doet datzelfde op een laat
avonduur in de polonaise Op die
amusementsavonden stopt hij niet
eerder voor hij zijn publiek los heeft
en zelfs die droge hoge hoge ambte
naar uit zijn stoel komt en met de
beentjes van de vloer gaat.
Eenmaal in de Canarische archipel
aangekomen heeft de amusements
man het een stuk rustiger want dan
gaan veel gasten op de aanlegplaat
sen van het schip om aan een excur
sie deel te nemen Maar 's avonds
keren ze weer terug in de vertrouwde
entourage van de boot. waar op
nieuw uitgekiende maaltijden en
showprogramma s wachten en waar
de entertainer aan iedereen die wat
te vragen of te praten heeft welwil
lend zijn oor leent.
Zegt Speckmann ..Watde mensen je
allemaal vertellen hier aan boord1
Gewoon niet te ülmen. Ze vertellen
soms werkelijk hun intiemste din
gen Tot sexuele afwijkingen toe. Ik
denk wel eens wie is er nog normaal.
Hoe dat komt. dat ze zo vrijmoedig
over zichzelf vertellen? Ik denk dat
de mensen op het water gewoon
losser zijn. De bindingen van het
land vallen even weg. En daarmee
ook de sores".
Bill is nu bezig zijn belevenissen als
gasten-vermaker op cruise-schepen
te boek te stellen. Sex speelt daarin
een niet te onderschatten rol. „Vijf
ennegentig procent wat ik daarin
schrijf is de zuivere waarheid meldt
Speckmann „Aleen de namen zijn
veranderd".
(Kloppen de beelden van Loveboat
een beetje met de werkelijkheid aan
boord van een schip als de 'Black
Prince'?
„Ja, hoor eens", reageert een alleen
reizende dame op deze vraag, „ik
kijk niet achter de deuren. Maar je
hebt inderdaad wel vrouwen die
vreselijk achter de mannen aan lo
pen. Ja. die zijn er. Maar daar moet
je geen cruise voor maken. Want als
zo'n man van boord gaat hoor je
nooit meer iets van hem. Na de reis
gaat ieder weer zijn eigen weg. Ze
zwaaien misschien nog eens een
keertje als ze de loopplank af gaan
en dan heb je het wel gehad".
J—let spookt behoor-
lijk in de buurt van
de Golf van Biscaje. Op
z'n minst windkracht
tien. Het tienduizend
bruto registertonnen
metend schip krijgt flink
voor zijn kiezen. En de
opvarenden erbij. Die
dag blijft het dan ook
opvallend rustig in de
eetzaal, waar toch op
nieuw veel appetijtelijks
te genieten valt: Limf-
jord-mosselen met vinai
grette saus, forel-filet
met garnalen en asper
ges en gebraden eend a 1'
Orange.
Maar de meeste gasten aan
boord van het cruise-schip
houden hun gemak en zij die
nogal last hebben van dei
ning in de maag behelpen
zich met slappe thee, wat
toast en een appel, een kost
die in schril contrast staat
tot de culinaire hoogstand
jes, die ze noodgedwongen
aan hun neus of beter gezegd
mond voorbij moeten laten
gaan.
'En vooral geen sinaasappelsap ne
men en koffie' zo hadden ze kunnen
lezen in het onder hun hutdeur naar
binnengeschoven gestencilde dag
programma. waarin met vooruitzien
de blik de mogelijke kans op zeeziek
te was aangekondigd.
Dat een fikse storm kan leiden tot
een tijdelijke ontregeling van het
menselijk interieur lijkt op het eerste
gezicht weinig wervend om aan zo'n
cruise-avontuur te beginnen, maar
het verrassend grote aantal mensen
dat op herhaling gaat, geeft aan dat
er aan deze kans op verstoring van
het vakantieplezier niet zwaar wordt
getild. En dat zo'n tocht per vakan
tieschip onbetaalbaar zou zijn valt
wie aan het rekenen slaat ook nog
best mee, omdat er in de prijs van
een cruise veel meer is inbegrepen
dan in een normale pakketreis, met
een prijs die alleen betrekking heeft
op een reis naar en een verblijf in een
hotel. Zo horen op zo'n schip aile
maaltijden bij de prijs, men heeft
altijd vol pension, als je wilt wordt er
continentaal ontbijt op bed ge
bracht, 's morgens wordt bij mooi
weer de koffie op het dek geserveerd
en is het wat slechter dan komt de
bouillon langs, 's middags is er een
uitgebreide thee met alles d'r op en
d'r an er is een zogenaamde 'mid
dernachtsnack' en daarnaast krijgen
cruise-reizigers een compleet enter-
tainment-pakket over zich uitge
stort, wat varieert van cabaret, dis
co, shows levende muziek van zoveel
mans-orkesten, tot captainsdinners
en themabijeenkomsten.
herleving
De laatste tijd is nogal druk ge
schreven over de herleving van een
roemruchte naam in de Nederlandse
scheepvaart, toen de Holland Ame
rika Lijn de Nieuw Amsterdam
nummer drie in de vaart bracht.
Omdat dit drijvende supcrhotel met
de mogelijkheid tot het herbergen
van twaalfhonderd passagiers, zijn
emplooi zal vinden aan de westkust
van Amerika waar het in de zomer
cruises naar Alaska en in de w inter
tochten naar Mexico maakt moeten
passagiers uit Nederland eerst een
behoorlijk eindje vliegen om zich te
kunnen inschepen. Dat maakt het
minder tot een echt Nederlandse
cruise-schip. Dit in tegenstelling tot
de 'Black Prince' een aanzienlijk
kleiner vaartuig dat weliswaar
wordt geexploiteerd door de Scan
dinavische Fred Olsen Line, maar
dal al sinds jaar en dag varend
vanuit Rotterdam de naam heeft
Nederlands enige cruise-schip te
zijn.
Het schip doet in de zomer onder de
naam Venus' dienst als veerboot op
de lijn Amsterdam-StavangerBer-
gen. In de winter worden veertien
daagse reisjes gemaakt naar de Ca
narische eilanden. Met aanloopha
vens op Madeira. Gran Can aria en
Tenerife en op de terugweg nog de
mogelijkheid tot even aanleggen in
het Engelse Tilbury met gelegenheid
voor een bezoekje aan Londen. Zijn
inmiddels al veel maatschappijen
die cruises verzorgen, over de kop ol
financieel gezonken omdat de perso
neelslasten niet meer te dragen zijn,
Fred Olsen ziet het nog steeds aardig
te klaren, mede dank zij de inzet van
naar verhouding vrij goedkope Por
tugese bemanningsleden, die boven
dien nog zeer voorkomend en gedis
ciplineerd zijn, zo viel me op tijdens
een trip met de 'Black Prince', dat. de
reizen eveneens besteedbaar houdt
door ook vracht de verschepen
Een cruise maken: waarschijnlijk
doemen bij deze woorden beelden op
van rijk met colliers en juwelen be
hangen dames, die voorover lopend
van al dat flonkerends, zich van
coctailbar naar roulettetafel of in
omgekeerde richting begeven. Daar
bij gehuld in ruisende, zorgwekkend
