TELEVISIE
OP ZAK
Honda in Jazz
SUZUKI
WINTER het moeilijke jaargetijde
de nieuwigheid van '84
1
AUTOMOBILISTEN OPGELET:
UW ACCEPTGIROKAART
VOOR DE BETALING DEEL III
IS NOG GELDIG.
groot in
't kleine
PZC/ varia
-T>:
DINSDAG 20 DECEMBER 1983
Door Hugo van dér Heem)
Clive Sinclair heeft weer iets om mee aan de weg te timmeren. Na het eerste
zakrekenmachientje, een (zelfbouw) digitaal polshorloge en verschillende kleine compu
ters nu een mini, nee micro-tv. Het is een zwart-wit tv'tje met een scherm van 2 inch, iets
meer van vijf centimeter. Het gaat 80 pond kosten in Engeland, wellicht zo'n f350 in
Nederland. In september is het in Engeland voor het eerst getoond.
Er is heel veel know-how in dit ultra
moderne tv'tje gestopt. Sinclair Re
search in Cambridge claimt dat er
zo'n 12 miljoen gulden nodig was om
het project af te ronden. Het is dan
ook het eerste toestel met een vlak
beeldscherm en met alle tv-functies
samengebracht in een chip. Een chip
is een zwart langwerpig 'plakje kauw
gum' met een heleboel pootjes, de
elektrische aansluitingen. De chip
vervangt enige duizenden transistors:
elektronische versterkers en schake
lelementen.
De zwart-wit tv (de Japanners hebben
al kleine kleuren tv'si is typisch voor
de reiziger bedoeld Hij kan namelijk
meer normen aan die in de wereld
gebruikt worden om tv-beelden over
te seinen. Het gaat dus om een multi-
standaard apparaat, bruikbaar over
de hele wereld, behalve in Frankrijk
en landen die het Franse systeem
hebben overgenomen. De afmetingen
zijn 14 bij 9 bij 3 cm (flink wat kleiner
dan een pocketboek dus) en het ge
wicht 280 g. Er zitten' maar twee
knoppen aan. Een aan- en uitknop,
tevens volumeregeling en een knop
voor de afstemming op de verschillen
de tv-zenders.
Hoewel de beeldkwaliteit van het
beeld hoog is, gebruikt de dreumes
maar weinig stroom. Op een bijgele
verde ultra-platte Polaroid batterij
(die in de meeste filmpacks aanwezig
is) werkt het apparaat 15 uur. Dat is
vier tot zes keer zolang als sommige
andere tv'lvjes. Clive Sinclair, stichter
en voorziter van de raad van bestuur
van Sinclair Research, heeft in Lon
don, bij de voorstelling van het appa
raat gezegd: „Ik geloof dat dit tv'tje
even belangrijk is voor de televisie als
de portable voor de radio indertijd. Er
is een nieuw 'persöonlijk-produkt' ge
boren"
Plat
De sleutel van het hele ontwerp is
natuurlijk de revolutionaire platte,
beeldbuis en het samenbrengen van
zoveel onderdelen in een chip. Voor
het ontwerp van de chip kreeg Sin
clair hulp van Ferranti, een fabri
kant van halfgeleiders. In de chip
werden zoveel onderdelen samenge-
elektronica
bracht dat het tv'tje zeker de helft
van de onderdelen bevat van welke
andere tv dan ook. Met die ene Fer-
ranti-chip was het mogelijk via inge
wikkelde technieken automatisch de
beeld- en geluidsingangen te bekij
ken en daarmee de ontvanger-scha
kelingen te besturen. Daarmee wordt
vanzelf op een andere norm overge
schakeld als de tv die tegenkomt.
De platte kathodestraalbuis (geen Li
quid Crystal Display LCD zoals ande
ren gebruiken) is driemaal zo 'licht
sterk' als vergelijkbare buisjes. Des
ondanks gebruikt hij een kwart tot
een tiende van de stroom die gebrui
kelijk is bij een tv-ontvanger. Het
beeldbuisje heeft het elektronenka-
nón aan de zijkant. De straal wordt
door extra elektroden naar het fosfor-
scherm aan de voorzijde afgebogen.
Twee stel andere elektroden zorgen
voor horizontale- en vertikale afbui
ging van de straal om zoals gebruike
lijk het beeld te vormen. Het trapeziu
machtige beeld dat ontstaat, wordt
ook nog met. optische middelen gecor
rigeerd. door een zogenaamde Fre-
sncl-lens. De techniek is enigszins
vergelijkbaar met die welke wordt
toegepast bij Sony's Walkman.
Nieuwe schakelingen zorgen ook voor
het onderdrukken van schaduwbeel
den, wat bij het gebruik van een
sprietantenne heel vaak het "geval is.
Ook het ontwerp van het eigenlijke
afstemgedeelte is een technisch hoog
standje geworden. Het ontvangge-
deelte meet 31 bij 23 bij 11 mm met
een stroomverbruik dat 90 pet lager
ligt dan gewoonlijk Er is gebruik
gemaakt van hybride technieken:
dunne- en dikke filmtechnieken om
het geheel zo klein mogelijk te hou
den.
Van het tv'tje zullen 10.000 stuks per
maand worden gemaakt. De produk-
tie daarvoor is deze maand aangelo
pen. De apparaatjes zullen per postor
der aan de man worden gebracht. In
het komend voorjaar zullen de eerste
worden geleverd. Gezien de prijs ver
wacht Sinclair er ruim een miljoen per
jaar over de hele wereld te kunnen
verkopen, waardoor zeker in Enge
land flink wat extra banen zullen
worden geschapen.
Massa
Het tv'tje wordt geleverd met een
oordopje om ongestoord te kunnen
luisteren, een batterij en inschuifba
re antenne. De 6 Volt Polaroid batte
rijen zouden f40 per drie kunnen
kosten voor op reis, terwijl er een
kleine netvoeding beschikbaar is
voor zo'n f 35. De produktie zal ver
zorgd worden door Timex in Dundee,
een van de 'onderaannemers' van
Sinclair, die in staat is grote aantal
len apparaten automatisch te ver
vaardigen.
Sinclair heeft ook met zijn computers
laten zien dat het mogelijk is om
ongewoon goedkope massa-artikelen
te maken. Weliswaar zijn de Sinclair-
computers niet het toppunt van tech
niek, maar wel zijn ze zelfs door
schooljongetjes aan te schaffen, wat
'computer-analfabetisme' zoals dat
tegenwoordig al heet, tegengaat. Sir
Clive Sinclair begon zijn onderneming-
in 1979 met de bedoeling nieuwe elek
tronische artikelen voor de consu
ment te brengen. Sinclair heeft 1,7
miljoen computers verkocht Er wor
den er maandelijks nog 100.000 gepro
duceerd,
meeste grassen behoren hiertoe. Van
daar ook dat grasvelden en gazons in
de winter gewoon groen blijven. An
dere bekende soorten in deze groep
zijn zuringsoorten, wcegbreesoorten,
pinksterbloem, rode en witte klaver,
pastinaak, bereklauw, fluitekruid en
ook het madeliefje. Degene die deze
planten goed ken kan de kleine bla
den of de rozetten die er nu van zijn
overgebleven overal terugvinden.
Een andere strategie om aan de geva
ren van de winter te ontsnappen is-
inpakken en wegwezen, We hebben
het dan over de therofyten (the-
ros=zomer) of eenjarige planten, die
in het voorjaar ontkiemen en nogvoor
de winter afsterven. Ze hebben er dan
wel voor gezorgd, dat zaad is geprodu
ceerd voor het voortbestaan van de
soort in de volgende zomer. De meeste
onkruiden behoren hiertoe. En dan
wordt duidelijk, dat de korte levens
duur niet alleen voor overwinteren
nodig is. De grote snelheid is ook
nodig om te ontkomen aan schoffel of
ploeg. Zodoende kan men ook thero
fyten midden in de winter tegen ko
men: in het najaar kan de grond zijn
vrijgemaakt van gewassen, waarna
het onkruid zijn kans heeft gegrepen.
In dit kader noemde ik al het klein
kruiskruid. Ook zeer vaak in de winter
langs akkers aan te treffen is de grote
ereprijs, waaraa zelfs (vaak gesloten)
blauwe bloemen te vinden zijn. Van
de meeste therofyten is nu echter
niets te zienof het moest het zaad zijn
dat tussen de grondkorrels gezocht
moet worden.
Een derde levensvorm is de goefyt
(geos=aarde) waarbij boven de grond
eveneens niets te zien is. Alle leven
i i
Door de acties bij de PTT. heeft de accept
girokaart u wellicht later bereikt
Gebruik hem echtertoch. Al is de aangegeven
betalingstermijn verstreken.
Dit is een publikatie van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat.
Winter. Binnenkort is het officieel
weer zo ver. Voor de deur staat
een moeilijk jaargetijde, waaruit
plant en dier levend tevoorschijn
hopen te komen. De bedreigingen zijn
namelijk in geen tijd van het jaar zo
groot als in dit seizoen. De grootste
schrik wordt gevormd door de tem
peraturen onder nul, die vloeibaar
water omzetten in keihard ijs waar
mee niets te doen valt. Vogels en
zoogdieren kunnen het niet drinken
en planten kunnen het niet opzuigen.
Daarnaast moeten alle organismen
ook wij als mensen oppassen dat
het waterige geheel van cellen waar
uit ze bestaan, niet gedeeltelijk be
vriest.
De mens weert zich tegen winterse
weersomstandigheden door allerlei
maatregelen, zoals kleding en ver
warmde behuizing. Dieren kruipen
soms ver weg en houden een winters
laap, omdat andere winteractiviteiten
te veel risico met zich meebrengen.
Ook planten hebben zo hun methodes
om de winter door te komen. De
meeste hebben er wel iets op gevon
den. Enkele andere soorten trekken
zich van de winter weinig aan en
bloeien zelfs bij niet al te grote vorst.
Een van de bekendste is wel het klein
kruiskruid, een decimeterhoog on
kruid met gele bloemen, dat veel in
tuinen en straatranden groeit Ook
het straatras bloeit gewoon in de
winter door, evenals het madeliefje.
Maar deze planten vormen een min
derheid. De meeste andere kunnen
zich niet zo gemakkelijk opstellen en
hebben speciale mechanismen voor
overleving. Dit zijn er meer dan één en
innavolging van de Deen Raunkiaer
worden ze levensvormen genoemd.
Zo'n vijftig procent van de Nederland
se soorten valt onder de hemicrypto-
fy ten. Dit betekent zo veel als 'halfver
borgen planten', Hiermee worden be
doeld de planten waarvan in de winter
alleen een bladrozet of een graszode
boven de grond blijft bestaan. Dit
betreft zowel vaste planten als tweeja
rige planten. Tot de tweejarige soor
ten behoren speerdistel, wilde kaarde-
bol, jacobskruid en teunisbloem. De
plat op de grondliggende bladrozet
ten kan men nu op de geëigende
plaatsen waarnemen. Ze zijn extra
stevig gebouwd om de vorst te kun
nen weerstaan. Vooral de bladrózet-
ten van de speerdistel zijn beroemd.
Na een koude nacht kunnen de harige
en stekelige exemplaren er fraai be
rijpt of bedruppeld uitzien. In de loop
van de zomer zijn die rozetten ont
staan en het komende jaar zullen
daaruit de stengels komen om de
distelkoppen te dragen. Na de bloei
sterft de hele plant af.
Ook van de meestal eenjarige brosse
melkdistel treffen we wel eens ken
merkend lichtgroen judaspenning. De
bladen hiervan zijn sterk genoeg te
gen de winterkou en vormen daarom
geen verdedigend rozet.
Meer nog vinden we in ons land de
langer levende hemicryptofytcn. De
l ol zover de indeling van Raunkiaer,
een handig systeem om zicht te krij
gen op de verschillende overlevings-
vormen. Toch zijn er nog wat moei
lijk in te delen planten. Ik denk
hierbij aan de klimop, die gewoon
groen blijft, omdat de bladen dik
genoeg zijn. Gezien de hoogste en de
houtige stengels is deze maar inge
deeld bij de fanerofyten. Behalve
knoppen kunnen bladen blijkbaar
soms ook als winterorgancn funge
ren.
J. W. Jongepier
blijft nu onder de grond in de vorm
van wortelstokken, knollen of bollen.
Natuurlijk behoren hiertoe alle be
kende bolgewassen. Met wortelstok
ken overwintert het bekende of be
ruchte zevenblad, dat in veel siertui-
nen een plaag is door het agressieve
karakter van de ondergrondse delen.
Hetzelfde geldt voor de akkerdistel,
die de landbouwers kan lastigvallen.
Een andere bekende geofyt is het
kleine hoefblad, dat in de late winter
al tot bloei komt en dus maar zeer
kort overwintert.
Nog weer anders doet een kleine
minderheid onder de inheemse plan-
tesoorten het. Zij laten wat takken
boven de grond over waarop knop
pen het prille leven herbergen en
beschutten tegen de kou.
Zitten die knoppen bij een volwassen
plant tot hooguit een halve meter
boven de grond, dan Spreekt men van
chamaefyten ('kleine planten'). Zitten
ze ook hoger dan zij het fanerofyten
(zichtbare planten'). De dauwbraam
of kattebraam is een algemeen voor
komende chamaefyt: in de winter
blijven de takken zichtbaar en leven
dragen, samen met wat dode bladen.
In de voormalige oksels van die bla
den zitten de knoppen.
Tot de fanerofyten worden alle strui
ken en bomen gerekend. Een struik
waarvan de knoppen fraai te zien zijn
is de duindoorn.
Allerlei moerasplanten zitten tussen
de geofyten en de hemicryptofyten in.
Zij overwinteren door knoppen onder
het water of in de modder en worden
helofyten genoemd hel osmoeras).
Tenslotte kent het systeem van Raun
kiaer nog de hydrofyten of waterplan
ten. Die kenmerken zich doordat ze
op de een of andere manier onder
water leven en overleven: door een in
de bodem verankerde wortelstok,
door winterknoppen vlak boven de
bodem of door het zaad op de bodem
te laten vallen. De bladen van deze
planten zitten in of liggen op het
water. Hooguit steken de bloemen er
bovenuit. Onze meest algemene wa
terplant is het klein kroos, dat bestaat
uit vlakke rondachtige schijfjes. Dit is
een duidelijk geval van een eenjarige
hyörofyt. In de winter sterven de
schijfjes af en zinken naar de bodem.
In het voorjaar worden uit zaad nieu
we schijfjes gevormd, die na enige tijd
naar de waterspiegel opstijgen.
rDoor Stern Leeuwenkamp)
Suzuki heeft na het succes van de Alto alle vertrouwen
in de nieuwe SA 310. Deze kleine motorenklasse van
rond de 1 liter heeft altijd het imago gehad van weinig
comfort en veel lawaai. Deze auto haalt dat voor een groot
deel weg. Bij een introductierit in sterk geaccidenteerd
terrein met vele bochten gedroeg de SA 310 zich als een
stil en stevig werkpaardje.
„Door het innoveren van de 1 liter- doordacht. Enig nadeel voor in- en
auto laten we comfort en zuinigheid uitstappen is de dakrand die ver
meer de overhand nemen", zei di- naar beneden steekt. De ontwerper
recteur Y. Saito van Suzuki Japan. K. Ishitawe vertelde dat liet vol-
Deze kleinere auto's zullen voor de gende model op dat punt wellicht
rest van de jaren '80 nog veel meer
belangstelling krijgen omdat ze nu
al voldoen aan de eisen die aan een
nioderne middenklasser gesteld
kunnen worden.
Suzuki heeft in Salto voor deze auto aa„B,,past ,,urdc„. „et is ove-
cen geheel nieuwe fabriek in drie rl opva„cn(| jc mel
ma" vpreekl dat er geen anC,voord
to™ - mpclc vragen gegeven kan
autovaria
diezelfde snelheid en voortvarend
heid worden er door 800 man bijna
60 auto's per werkuur gemaakt. Dat
is een gigantisch aantal, vandaar
dat de mensen worden bijgestaan
door 137 robots, die tevens van
Suzuki-makelij zijn. De motor met
een inhoud van 993 cc weegt maar
63 kilo. Door speciale aluminium-
legeringen. holle kruk- en nokke-
nas, dunnere zuigerveren, weglaten
van overtollige onderdeeltjes en zo
meer kon dit lage toLaalgewicht van
deze 3-cilinder bereikt worden.
Door een fraaie driepuntophanging,
verbeterde krukas en contragewich-
s deze motor uiterst stil. Ook in
worden. Als je graag wilt weten
wat hij als ontwerper heeft moettj
'inleveren' op het uiteindelijke rat
del om binnen de kostenraming it
blijven, dan krijg je dat niet It
horen. Jammer is dat.
De auto kan een top halen van 145
km-u en heeft een gemiddeld ver
bruik van 1 17 ruim. Ook bij li,
toerentallen neemt deze lichtge
wicht goed op, terwijl het koppel
van 74,5 Nm voldoende is om ds
auto van 675 kg vlot weg te krijger si
Het maximum vermogen van 50pi
wordt bij 5800 toeren afgeleverd,
Er zijn twee types: SA 310 vaa st
f 14.245 is wat kaler (minder sin-
ping, geen achterruitwisser,
deelbare achterbank en geen hot
denplank zijn een aantal zaken (ft 8
ontbreken). Voor f 1.000 méërstaa
de SA 310 GL voor de deur die ecfcl a
compleet is en ook wat aardige 4
oogt. Na 50 jaar auto's te hebben K
gemaakt en 30 jaar ervaring is
speciaal kleine auto's is Suzuki
weg om een scherp geprijsd e
comfortabel merk te worden
arkt. De Jazz is een compacte
re auto dan dé Shuttle én Civic,
met een lengte van 338 cm en een
breedte van 157 cm en hoogte van
147 cm. De Jazz heeft twee types:
1,2 special en 1,2 luxe. Die hebben
de hogere toerengebieden laat hij motoren van 45 pk en 56 pk en vier-
zich nauwelijks horen. Mede door respectievelijk vijfbak.
het vefë geluiddempende materiaal
is het binnen met gewoon stemge- De 4 cylinder lijnmotoren hebben
luid en 100 km-u goed verstaanbaar, een lange slag en drijven (uiteraard)
Dat hebben we bij andere liehtge- de voorwielen aan. De Jazz lijkt nog
wichten wel eens minder gezien.
Stoeltjes, sturen, vering, dash
board. schakelen, alles is goed
op de „oude" Civic, het meest op
vallende is dan ook in het interieur
veranderd. Door de uitgekiende ver
hoogde daklijn is het binnenin stuk
ken ruimer geworden. De stoelen
hebben een speciale zit. Door de
korte rugleuningen en de
plaatsing' zit men veel meer rechtop
en wordt er minder interieurruimtt 51
opgeslokt. Het biedt tevens royale
kijk op de weg,
De 1230 cc motor van 45 pk hccfl
een koppel van 82Nm-2500 tr. c
dat is voor een auto van 688 kg lam
niet slecht. De topsnelheid is 135
km-u en gemiddeld verbruik ligi
rond 1:15. De prijzen van de Jan
zijn 1 15.445 en f15.995 exclusie!
afleveringskosten.
Een compacte auto in de totaal vernieuwde serie van Honda is de Jazz met twee soorten motoren van 1.2 liter
Dit is de luxere uitvoering van ruim 15 mille. De Suzuki SA 310 GL heeft o.m.
interieur en achterruitwisser.
A
T
it!
een completer dashboard, fraaier M1
Se
cs
d
a
