GENOEG tevredenheid over de werkloosheids-uitkeringen Basis-inkomen: driekwart verzekert bij PZC/ enquête Uitkeringstrekker wil hoger loon dan uitkering Werkloosheidsuitkering Voor welk loon Bijverzekeren uitkering Vervanging uitkeringen lERDAG 17 DECEMBER 1983 23 ^oitteMjtrfkfcrs, zjnzrer content' V (Door Runa Hellmga i Mensen die een uitkering hebben, willen over het algemeen niet aan de slag voor een loon dat gelijk of lager is dan het inkomen wat ze uit de uitkering ontvangen. Maar het inkomen waarvoor ze weer aan de slag gaan, is veel lager dan het inko men dat mensen in hun functie nor maal gesproken verdienen. En het is ook lager dan het bedrag dat ze verdienden voordal ze werkloos wer den. De gemiddelde uitkering van de werk loze hoofdkostwinner is 18.580 gulden. Voor gemiddeld ruim 21 duizend gul den wil hij wel weer aan de slag. Niet alle uitkeringstrekkers stellen echter de eis dat ze meer moeten verdienen nm o5,n de siag te gaan. De functie die men heeft uitgeoefend speelt er een belangrijke rol bij De lagere en middelbare employés zijn de uitzondering op de regel dat mensen meer willen gaan verdienen. Zij zijn zelfs bereid om voor minder loon te gaan werken dan ze als uitkering ontvangen. De overige uitkeringstrek kers stellen wel als voorwaarde dat ze «r^p vooruit moeten gaan Maar alle uitkeringstrekkers zijn be reid om voor veel minder te gaan werken dan het gebruikelijke loon. En de verschillen zijn daarbij niet onaan zienlijk. De lonen waarvoor uitkeringstrekkers aan de slag willen liggen duizenden guldens beneden het loon dat mensen die nog in die functies werken, ont vangen Gefeliciteerd met Uve aanstellen, wret^eze polis ver^ert (i ->> zich -tegen Oïtste?- Hoe wordt door de ondervraagden over het huidige niveau van de werkloosheidsuitkering, de ww, gedacht? De voorkeuren zijn afgerond op hele procenten en uitgesplitst naar politieke voorkeur. WW moet WW precies WW moet hogergoedlagerTotaal PvdA CDA WD D'66 CPN PSP SGP PPR RPF Centrum Partij EVP GPV Overigen Geen Totaal Vooral de derde kolom van deze tabel is interessant. Daarin valt af te lezen voor welk loon iemand die nu werkloos is. weer aan de slag zou willen. In de eerste kolom staat het laatstgenoten loon, de laatste kolom laat zien wat er in de beroepsgroep op dit moment wordt verdiend De genoemde gemiddelde bedragen zijn steeds in guldens, netto per jaar Loon Loon Gemiddeld vóór waarvoor loon voor werk Hoogte men wil die loosheid uitkering werken functie Ongeschoolde arbeider 20.729 16.481 21.600 20.153 Geschoolde arbeider 21.686 17.648 20.448 23.051 Lagere employe 20.580 19.785 19.048 23.642 Middelbare employe 24.938 21.040 20.619 29.493 Hogere employe 29.256 22.474 25.866 39.838 Aan de mensen die zich voorstanders toonden van een nieuw stelsel van sociale verzekeringen met een basisuitkering en particuliere verzekeringen voor een hogere uitkering, werd gevraagd in hoeverre ze zich zouden bijverzekeren voor zo'n hogere uitkering. De antwoorden zijn uitgesplitst naar inkomensgroep. De getallen zijn opgegeven in procenten. Bijverzekeren Niet bijver- Tot 50 Tot 60 Tot 70 Huid. zekeren niveau Alle ondervraagden 20 55 Inkomen lager dan dan 15 000 Inkomen tussen 15.000-25.000 25.000-35.000 35.000-45.000 45.000-80.000 Inkomen hoger dan 80.000 Inkomen lager dan 15.000 Inkomen tussen 15.000-25.000 25.000-35000 35.000-45000 45.000-80.000 Inkomen hoger dan 80 000 Percentage van de ondervraagden naar inkomensgroep In de enquête werd een lezer gevraagd hoe ze denken over sommige plannen om het huidige stelsel van sociale verzekeringen te verande ren. Aan de orde kwam het plan om de huidige uitkeringen te vervangen door een basisinkomen, met de mogelijkheid om zich voor een hogere uitkering particulier bij te verzekeren. Onderstaande tabel laat zien hoe hierover wordt gedacht. De antwoorden zijn uitgesplitst naar de huidige politieke voorkeur van de ondervraagden. Politieke Voor Tegen Weet voorkeur ander ander niet alle onder systeem systeem vraagden sociale in verzeker. procenten Hoofd kostwinners 100 46 37 17 PvdA 27 35 47 18 CDA 20 53 28 18 VVD 18 63 22 15 D 66 2 51 28 20 CPN 1 25 67 8 PSP 2 39 46 15 SGP 2 45 21 34 PPR 1 48 40 12 RPF 1 50 30 20 CP 4 43 43 13 EVP 1 66 19 15 GPV 1 74 15 11 Overige 1 41 48 11 Geen 19 37 44 19 vinden we de echte ontevrede- welke partijen zoeken groe- hun heil die massaal de WW iel te hoog. danwel te laag vin- Ruim 46 procent van de potentiè- föntrumpartijstemmers vindt bij- t'oeeld de WW-uitkeringen te laag. Ir ook CPN- en GPV-stemmers "Mjna voor de helft ontevreden en dat de uitkering omhoog zou Een. fezijds zijn ook weer bijna 50 pet ie Centrumpartij-aanhangers wel eden met het huidige niveau en i'. slechts vier procent de WW te s Omgekeerd zijn de VVD-stem- 5relatief de grootste tegenstander ie m hun ogen te hoge WW. zoals $27 procent. Op de voet gevolgd RPF-stemmers (24 pet), naar inkomensgroepen vin- zoals te verwachten, de groot- poep ontevredenen bij de lagere ■id mens en de grootste groep die is lldat het wel wat minder kan zit de hogere en hoogste inkomens In ~)ep van ongeveer anderhalf a keer het modale inkomen X) tot f45.000 netto) wordt de lelijke tendens, zoals die zich uit 'te laat afleiden, vrijwel volle- veerspiegeld. 63,5 procent vindt uitkering correct, 22 pet wil hem li en 14 vindt dat het lager kan. fflkelijk is dat nog altijd de helft de laagste inkomens, evenals de 'van de hoogste inkomens, min of "tevreden is met het bestaande eagsniveau bij werkloosheid. Iomen partner vecht op een eigen volwassen sag voor de partner, in de mees tallen de werkende gehuwde ïr. wordt aanmerkelijk minder to genomen. Slechts elf procent ;de ondervraagden vindt de huidi- ökering voor een werkloze part die geen hoofdkostwinner is, te (Door Marien van den Driekwart van de bevolking zegt zich particulier bij te zullen ver zekeren wanneer de huidige uitkerin gen bij werkloosheid en arbeidsonge schiktheid vervangen zouden wor den door een basis-inkomen op het niveau van een „behoeften-mini mum". Ruim de helft (53 procent) zou zich bijverzekeren tot het huidige uitkerings-niveau, dat gemiddeld op zo'n 75 procent van het laatste loon ligt. Bijverzekeren tot 70 procent van het laatste loon is voor nog eens 20 procent van de bevolking noodzake lijk. Over de vraag of het bestaande stelsel van uitkeringen wel vervangen zou moéten worden door een dergelijk „vangriet", onafhankelijk van het laatste loon maar met de mogelijk heid tot particulier bijverzekeren, be staat overigens in het geheel geen overeenstemming. Hoewel van de to tale bevolking zo'n 45 procent wel zegt te voelen voor de invoering van een dergelijke „eigen-risico-verzeke- ring" bij werkloosheid en arbeidson geschiktheid is 37 procent er zonder meer op tegen. Ook hier geldt in het algemeen, hoe hoger de opleiding, hoe beter betaald het werk. hoe meer men bereid is van het huidige systeem af te stappen uon. up juiigere leeftijd, tot 40 jaar. is de bereidheid groter de huidige zeker heid in te ruilen voor het betalen van minder premie over het huidige loon. maar ook een lager basis-inkomen bij werkloosheid, aangevuld met een eventuele „eigen risico-verzekering". Ruim 17 procent heeft zich over deze recente voorstellen echter nog geen mening gevormd. Onder CDA-stemmers (53 pet) en VVD-stemmers (63 pet) tekent zich wel een kleine meerderheid af vr een dergelijk nieuw systeem. Deze voor keur is zelfs iets toegenomen sinds de laatste verkiezingen in 1982, toen deze cijfers op resp. 51 en 60 procent lagen. De percentages van de aanhangers van de beide regeringspartijen die zich echter bij invoering van een vangnet-systeem bij zouden verzeke ren tot 70 procent van het laatste loon of meer komen mm of meer overeen met de landelijke gemiddelden, res pectievelijk ongeveer 53 en 20 pro cent. Bij de PvdA zijn er juist wat meer mensen tegen een dergelijke verande ring in het sociale zekerheidssysteem dan er voor, terwijl dat bij klein links nog iets sterker naar voren komt. Van de potentiële stemmers op de Cen trumpartij zijn er precies evenveel mensen vóór zo'n verandering als er tegen (43 pet), terwijl van de aanhang van een jaar geleden nog 55 pet. voor en 45 pet. tegen het voorstel is gekant Bijverzekeren Het voorstel, zoals in de enquête omschreven, betekent het afschaffen van de huidige, aan het laatste inko men gekoppelde, uitkering waar een algemeen basis-inkomen voor in de plaats komt. Hoe hoog een dergelijk basis-inkomen zou moeten zijn wordt overigens door verschillende inko mensgroepen anders beoordeeld. In alle inkomensgroepen wil echter 50 tot 56 procent zich bijverzekeren om te komen tot een uitkering op het huidige niveau van ongeveer 70 a 80 procent, Het bijverzekerén tot vijftig of zestig procent wordt in de meeste inkomens categorieën afgewezen (slechts 6 en 4 procent respectievelijk van diegenen die zich zouden willen bijverzekeren voelt hiervoor) Bij de hoogste inko mens relatief iets meer Wel zijn mid dengroepen iets meer dan gemiddeld bereid om bij werkloosheid met min der genoegen te nemen dan in het huidige systeem. In deze groep zou men eerder geneigd zijn zich tot 70 procent bij te verzekeren, in plaats van 80 procent. In de vrije beroepen, bij de zelfstandi gen en vooral in de land- en tuinbouw is een aanzienlijk groter deel vóór de invoering van dergelijke plannen, die enkele jaren geleden al werden geop perd en nadien door onder anderen staatssecretaris De Graaf zijn overge nomen. In tegenstelling tot de zelf standigen en vrije beroepen, die iets minder de neiging hebben tot het huidige niveau bij te verzekeren dan het Nederlandse gemiddelde, doet vrijwel elke ondervraagde land- en tuinbouwer dit juist wel Direkteuren en hogere employees to nen de grootste bereidheid terug te willen naar 70 procent van hef, laatste loon, terwijl ook de „lagere em ployees" wat dat betreft iets boven het gemiddelde zitten. Hetzelfde geldt voor de mensen met hogere opleidin gen: universitair geschoolden tonen de meeste bereidheid individueel bij te verzekeren tot slechts 70 procent van het laatstgenoten loon. Opmerkelijk is verder dat de mensen die in het geheel niet verwachten zelf werkloos te worden veel eerder bereid zijn zich vrijwillig bij te verzekeren dan mensen die wel bang zijn hun werk te verliezen. Ook zijn de mensen die in het geheel geen angst hebben voor hun baan eerder bereid met 70 procent genoegen te nemen dan die genen die bang zijn op straat te komen en zich daarvoor toch ook zouden willen bijverzekeren. (Door Marien van den Bos) e Nederlander is dik tevreden over het niveau van de werkloosheidsuitkeringen (het eerste half jaar 80, daarna nog twee jaar lang 75 procent van het laatste loon) of vindt het ook wel met minder kan. Driekwart van de ondervraagde kostwinners vindt dé Vgenoeg of zelfs teveel, respectievelijk 62,5 en 13,5 procent. Een kwart van de mensen en at! ar hoort in elk geval bijna de helft van de werklozen zelf bij vindt echter dat de uitkering nhoog moet. de aanhang van de drie grote laag Terwijl ruim het dubbele dat ook nog te weinig Christelijk klein leke partijen is er een vrij grote vindt voor de kostwinners, bijna 24 rechts vindt, met de SGP met ruim 80 reenstemming over de juistheid procent. Bij de beide regeringspartij- pet voorop, dat de werkloze partner de bestaande WW-uitkeringen. In en vindt zelfs bijna de helft dat deze minder zou moeten krijgen. Maar ook ??dA en het CDA beiden ruim 66 uitkering voor de inbrenger van het een op de vier partners van PvdA- Riit. bij de WD-aanhang nog al- tweede inkomen wel naar beneden stemmers mogen bij werkloosheid 59.5 procent. Bij de minder tevre- zou kunnen. Voor de CDA-partners best minder uitkering krijgen (27 pet). Is er wel een onderscheid te 49, voor de WD-partners 48 procent. In totaal is ruim de helft echter tevre- tussen linkse en rechtse stem- Het zijn hier vooral de stemmers op de den met de huidige gang van zaken Bij de PvdA vindt 27,5 procent linkse partijen die enig geemanci- voor de bijverdienende partner. 51.3 Stkering te laag, VVD-stemmers peerd tegenwicht geven. In klein links procent, terwijl ruim elf procent de juist in diezelfde mate de vindt minstens de helft de WW-uitke- WW-uitkermg hoger zou willen zien en ig te hoog. ring voor de partners juist en vaak 37.5 neemt met minder genoegen. Ook CDA-kiezer zit er zoals gebruike- rossenin. Voor een verhoging van ïW-uitkeringen is een even klein rentage te vinden als bij de libera- de tevredenheid over de huidige van zaken deelt hij met tde sten, maar het percentage j^fe-ers dat vindt dat de WW-uitke- tn best omlaag kan ligt ergens eiwege tussen socialisten en libe- a en een stuk hoger dan het addelde van alle politieke richtin- de CP-partners nemen voor 37 pet met minder genoegen, 22,5 pet zou echter meer willen. De trend van politieke voorkeuren weerspiegelt zich bij de waardering van de WW-uitkeringen eveneens bij het lidmaatschap van vakverenigin gen. Bij de FNV aangesloten onder vraagden vinden voor 61 procent het huidige niveau goed, CNV-ers voor 67 pet. Wel vinden twee keer zoveel FNV-leden dat 80 procent eigenlijk met genoeg is dan bij het CNV (resp 35 en 19 T pet) Niet-werkenden Bij de niet, of niet meer. in het arbeidsproces ingeschakelde onder vraagden blijkt de waardering van het huidige WW-niveau nauwelijks af te wijken van de eerder genoemde totale cijfers Ook hier tekgnt zich een ruime meerderheid af die de huidige WW- uitkenngen precies goed vindt. Van 51.5 procent van de werklozen, 65 procent van de arbeids-ongeschikten tot meer dan 70 bij dienstplichtigen en gepensioneerden, Alleen de zieken zijn het hier slechts voor 37 procent mee eens. Naast de meerderheid tevredenen vertonen de overige niet-werkenden wel grote onderlinge afwijkingen. Werklozen (45 pet) en vooral zieken (54,5 pet) vinden de werkloosheids uitkeringen te laag. Daar tegenover staan gepensioneerden die voor bijna een kwart vinden dat het wel lager kan en slechts 4,5 pet van hen wil de WW omhoog hebben. Behalve de eer der genoemde gepensioneerden en de mensen in opleiding vindt hier overi gens wel een erg klein percentage dat de WW-uitkering ook lager zou kun nen zijn.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1983 | | pagina 23