LASTEN
W W$
één-derde van het inkomen
gaat op aan wonen
Vaste lasten slokken leeuwedeel inkomen op
PZC/enquête
Kwart van Nederland
onder schuldenlast
'Elke maand
knalrood
Kale woonlasten
Koop- of huurwoning
Leeftijdsgroepen
Besteding inkomen
ZATERDAG 17 DECEMBER 1983
21
iDoor Henk Schol)
Afgezien van hypotheken,
maakt iets meer dan één op de
vier Nederlandse huishoudens
schulden om zijn boekhouding
kloppend te krijgen. Gemiddeld
hebben deze huishoudens een kre
diet van ruim achtenhalfduizend
gulden uitstaan, waarvoor ze per
jaar iets meer dan vierenhalfdui-
zend gulden aan rente en aflossing
moeten betalen.
In de allerlaagste inkomensgroep
worden meer schulden gemaakt
dan gemiddeld. In de groep waar
het gezinsinkomen onder de f 15
mille netto per jaar ligt. antwoordt
44 procent schulden te hebben
Voor die schulden wordt gemiddeld
f1359 aan rente en aflossing per
jaar betaald. In de groep tussen f 15
en f 25 mille geeft een kwart van de
inzenders op schulden te hebben.
Gemiddeld staat er in deze groep
bijna achtduizend gulden uit, waar
voor jaarlijks een kleine vierdui
zend gulden aan rente en aflossing
moet worden betaald.
De meeste schuldenaren zijn overi
gens te vmden in huishoudens
waar meer dan f25 mille per jaar
binnenkomt. Bijna zestig procent
van alle schuldenmakers is te vin
den in de inkomensgroep tussen
f25 en f45 mille
In huishoudens met een hoofdkost
winner tussen de 35 en 45 jaar
worden de hoogste schulden ge
maakt. meer dan tienduizend gul
den staat daar uit. Wellicht spelen
daar de aanwezigheid van school
gaande en snelgroeiende kinderen
en de verwachting dat het inkomen
nog zal stijgen mede een rol in. Ook
jongeren tot 24 jaar maken forse
schulden Ouderen daarentegen
zien beter kans het walletje bij het.
schuurtje te houden.
Ongeschoolde arbeiders steken
zich in hogere schulden dan hun
geschoolde collega's. Eerstgenoem
de groep geeft, zo er schulden zijn.
een gemiddeld bedrag van bijna
f 14 mille op. de geschoolde werkne
mer leent gemiddeld niet meer dan
f7400. Lagere employees nemen
nog minder krediet op: gemiddeld
f 5500 gaven de schuldenmakers in
deze groep op
Dat universitair geschoolde mede
burgers dikwijls een studieschuld
meetorsen, blijkt uit hun kopposi
tie in de tabel waar opleiding en
schulden in kaart worden gebracht
Ruim f 15 mille heeft deze groep
gemiddeld nog uitstaan. De
HBO'ers zijn een goede tweede met
f 11 mille gemiddeld.
Schulden en gezinsinkomen tegen
elkaar afgezet, laat zien dat daar
tussen een duidelijk verband be
staat. Dat heeft onder meer te
maken met de regels die kredietin
stellingen hanteren. Het inkomen
bepaalt daarbij de lengte van de
kredietwaardigheidspolsstok
Overigens blijkt in de praktijk bij
mensen die kredieten hebben, der
gelijke schulden met alleen zijn
aangegaan om bepaalde aanschaf
fingen te doen (waaronder koop op
afbetaling i, maar ook voor het vol
doen van doktersrekeningen en
dergelijke
'-.At -
iDoor Henk Schol)
In het gemiddelde Nederlandse huishouden gaat éen-derde van het verdiende netto
inkomen op aan woonlasten. Alleen aan huren of hypotheken blijkt al gemiddeld 22
procent van het inkomen te worden besteed. Daarnaast vragen de energie- en waterbedrijven
tien procent van het inkomen. Allerlei heffingen, zoals de onroerend-goedbelasting, vergen
van het gemiddelde Nederlandse gezin nog eens één procent van het inkomen.
Mensen in de laagste inkomensgroe- huurwoning, erboven blijkt het eigen
pen wonen naar verhouding het stulpje de grootste aantrekkings-
duurst. Huishoudens, waar minder kracht te bezitten
•dan f 15 mille per jaar binnenkomt,
geven daarvan 43 procent uit aan hun in cijfers -Van de inkomensgroep tus-
wonen. De groep tussen 15 en 25 mille
men aan wonen te besteden, wanneer
ze een eigen huis hebben Wanneer we
kijken naar de ..kale" woonlasten (dus
alleen de huur of de hypotheeklasten),
dan laat de enquête-uitslag zien dat
is altijd nog 36 procent van het totale procent in een huurwoning, vi
metto-inkomen aan woonlasten kwijt, groep Nederlandse huishoudens met
f25 en f35 mille woont nog 59 'iet- gedeelte van het netto-inkomen
dat aan die post wordt besteed, op
loopt met het inkomen bij de kopers,
een inkomen tussen de f35 en f45 terwijl het ongeveer stabiel blijft bij
de huurders. In dat netto-inkomen is
bij de kopers het belastingvoordeel
Uit de enquête blijkt vervolgens dat mille per jaar heeft 56 procent
de groep Nederlanders die relatief het eigenhuis
goedkoopst woont, te vinden is in de Boven dezelfde inkomensgrens blij- dan al inbegrepen,
inkomenscategorie tussen f 35 000 en ken huishoudens ook bereid te zijneen
f45.000. Daar wordt 31 procent uitge- steeds groter gedeelte van het inko- De huurders zijn. wanneer ze netto
•geven aan woonlasten.
In guldens per maand zien die gemid
delden er zo uit. De laagste inkomens
groep uit het onderzoek die onder
de f 15 mille netto per jaar geeft aan
.woonlasten gemiddeld f 492 per
maand uit. Heffingen en belastingen
zijn daarbij niet meegerekend.
Jloe hoger het inkomen, hoe meer
guldens er maandelijks worden uitge
geven aan wonen. De groep huishou-
'dens waar een netto-inkomen tussen
de f 15 en f25 mille per jaar binnen
komt. betaalt maandelijks f533 aan
Jiuisbaas. hypotheekbank en energie
bedrijf. In de volgende groep die
'.tussen f 25 000 en f 35.000 's jaars
•wordt f650 per maand opzij gelegd
-voor de kosten van onderdak, verwar
ming. verlichting en water
'Dit oplopende bedrag houdt onder
;meer verband met huursubsidietabel
len, waarin de huursubsidie afneemt
'naarmate het inkomen groeit.
Eigen huis
Daarnaast blijkt uit de enquête dal
naarmate het inkomen toeneemt,
steeds meer mensen kiezen voor wo
nen in een eigen huis. Die eigen
woning is, ondanks het belasting
voordeel dat ontstaat via de renle-
aftrekmogelijkheid. gemiddeld duur
der dan een huurhuis.
Het omslagpunt ligt in de buurt van
de f35.000 netto per jaar Tot dat
bedrag woont een meerderheid van de
•Nederlandse huishoudens in een
meer dan f 35 mille per jaar verdienen,
steeds zo n 21 procent van dat inko
men aan huur kwijt De kopers beta
len aan 'kale woonlasten een steeds
groter deel van hun inkomen Het
loopt op van 23 procent in de inko
mensgroep tussen 135 en f 45 mille, tot
28 procent bij een inkomen' van meer
dan f80.000 netto.
Duurder
Uit de cijferstaatjes van de Rijksuni
versiteit van Leiden blijkt trouwens
ook dat huurders met een inkomen
dat onder de f25.000 per jaar ligt,
duurder wonen dan kopers Tussen de
f 15 en f'25 mille zitten mensen die
gemiddeld zo'n 24 procent van hun
inkomen aan huur kwijt zijn, naast
huishoudens die gemiddeld met meer
dan 20 procent van hun inkomen aan
'kale' woonlasten besteden
Grappig is ook na te gaan op welke
leeftijd huishoudens het bezit van een
eigen optrekje verkiezen boven een
huurwoning. Tieners en twens blijken
in meerderheid een gehuurd dak bo
ven het hoofd te hebben. Als de
Nederlander de dertig is gepasseerd,
valt de woonkeuze uit in het voordeel
van de koopwoning Die drang blijkt
het sterkst, wanneer de hoofdkostwin
ner van het huishouden tussen de 40
en 45 jaar is. In die groep heeft 63
procent een eigen huis. Voorbij Abra
ham slaat de balans, zij het eerst nog
aarzelend, weer om in het voordeel
van de huurwoning
Huurders en kopers door de bank
genomen, blijken hoofdkostwinners
tussen de 30 en 50 jaar het meest aan
woonlasten uil te geven: een bedrag
dat schommelt rond de f850 per
maand, de energierekening inbegre
pen.
(Door Henk Schol)
TPlke maand staan we knalrood
)}Hjbij de giro en ik wist niet hoe
dat kon. Elke maand denken deze
maand maar zuiniger. Nu weet ik de
reden. We geven f400 per maand méér
uil dan we vangen ide kinderbijslag
niet meegerekend)... Nu word je er
eens met de neus opgedrukt", schrijft
een mevrouw in een briefje dat ze bij
haar enquêteformulier heeft gestopt.
De vragen over „waar blijft uw geld?"
hebben heel wal losgewoeld in menig
huisgezin. Een aantal lezers zette de
puntjes in hun boekhouding zo op de i
dat ze de onderzoekers vertwijfeld
vroegen waarom niet veel meer pos
ten in het lijstje waren opgenomen.
Een lezer liet weten dat bijvoorbeeld
de uitgaven voor „de kapper f650
zakgeld voor drie kinderen 'flOOOi.
verjaardagen gezin en familie <f 1000).
bijbetalingen voor arts en tandarts
ij 5UU) en de uitgaven voor Sint Nico
laas if500i met konden worden inge
vuld. Anderen noemden bloemen voor
zieken en kraamvrouwen, de schoen
maker en glazenwasser en eentje zelfs
de bij hem zo ongeveer jaarlijks terug
kerende Jïetsdiefstal
Over bloemetjes en cadeaus gespro-
ken, een ouder echtpaar stuurde deze
'noodkreet' met het enquêteformulier
mee: 'Ons itikomen als gepensioneer
den ondergaat sterke invloed door
nageslacht en aanhang, te weten vijj
kinderen plus partners en negen
kleinkinderen die geen van alien in de
buurt wonen. De afstanden lopen van
130 tot wel 200 kilometer' Negentien
verjaardagen dus. ongeacht andere
redenen tot bezoek. En wat te denken
van bezoeken aan ons?' De hieraan
verbonden uitgaven waren niet exact
onder te brengen, derhalve zijn in het
slaatje 'besteding inkomen' rechtson
deri de posten 'auto' en 'voeding' wat
opgevoerd'
(Door Henk Schol)
De helft van het inkomen van een
gemiddeld Nederlands huishou
den verdwijnt aan vaste lasten. Dat
zijn uitgaveposten waarop niet van
de ene op de andere maand te bezui
nigen valt, zo dat nodig mocht zijn.
Ligt het gemiddelde aan vaste lasten
op ongeveer de helft van het netto-
inkomen. aan de onderkant van de
inkomensladder wordt soms aanzien
lijk méér aan vaste lasten betaald In
de allerlaagste inkomensgroep (tot
f 15 mille netto en voor 80 procent
'alleenstaanden) wordt bijna 70 pro
cent van het inkomen aan vaste las
ten uitgegeven Er resteert dan dus 30
procent niet meer dan f4500 per
jaar ofwel f 375 per maand om eten.
drinken, kleren of zogenaamde duur
zame gebruiksvoorwerpen (wasma
chine, televisie) van te kopen.
Gek gènoeg blijken het niet de aller
hoogste inkomens te zijn die relatief
het minst aan vaste lasten besteden.
Bovenaan de inkomenspiramide
wordt namelijk fors meer geld besteed
aan wonen, maar ook bijvoorbeeld
aan verzekeringen om het bezit of
zichzelf tegen onheil te beschermen
De middeninkomens (tussen f25 en
f45 mille netto per jaar) houden van
hun geld naar verhouding het meest
over om te kunnen kiezen Daar ma
ken de vaste lasten minder dan de
helft van het netto-inkomen uit.
Naast de woonlasten waarover in
een ander verhaal meer vormen de
uitgaven voor voeding en kleren de
belangrijkste onkostenpost voor het
Nederlandse huishouden Gemiddeld
27 procent van het inkomen wordt
omgezet in eten en drinken
De alcoholische versnaperingen slok
ken nog eens 2 procent van het inko
men op, een percentage dat in elke
inkomensgroep hetzelfde is. In gul
dens wordt dus aan de onderkant het
minst aan alcoholhoudende drank
uitgegeven
Van het nctto-mKÓmcn gaat vervol
gens gemiddeld 6 procent in de kle
ren zitten. Daarbij valt op dat men
sen met een kleine beurs ook naar
verhouding minder geld aan U.. mug
besteden dan meer welgestelde huis
houdens. Waar minder dan f 15 mille
per jaar binnenkomt, wordt iets meer
dan I'600 aan kleding uitgegeven. In
deze inkomensgroep is dat 1 procent
van het inkomen. Bij tweemaal mo
daal (tussen f35 en f 45 mille netto 's
jaars) gaat ruim tweeduizend gulden
aan kleding op. In die groep maakt
deze kostenpost gemiddeld 7 procent
van het inkomen uit.
Uitgavenposten als contributies,
abonnementen, openbaar vervoer, ro
ken. sport en hobby vragen van elke
inkomensgroep een ongeveer even
grote percentuele bijdrage (lussen de
1 en 2 procent), zij het dat er in de
allerlaagste groep in procenten wat
meer wordt besteed aan de laatste
drie posten.
Dat in de hogere inkomensgroepen de
studiebeurzen buiten bereik komen,
valt af te lezen uit het stijgende
aandeel van de school- en studiegel
den in het netto-inkomen, naarmate
dat toeneemt. De midden-inkomens
geven er gemiddeld één procent aan
uit. een bedrag rond de f 800. Wanneer
er meer dan f45 mille netto wordt
.verdiend, loopt dat aandeel tot 3
procent (meer dan f2000 per jaar) op.
Vakantie
Hoe meer geld. hoe aangenamer de
vakantie kan worden doorgebracht
Een gegeven dat niet veel lezers zal
verbazen Het bedrag in guldens,
maar ookk het percentage inkomen
dat in de vakantie wordt uitgegeven
neemt toe met het stijgende inkomen
Tot f25 mille netto wordt er 4 a 5
procent van besteed aan vakantie
(tussen de f 1200 en f 1400 per jaar), de
middeninkomens geven een bedrag
rond de twee mille uit aan vakantie-
activiteiten. Ongeveer 8 procent van
het inkomen gaat in deze post zitten,
wanneer het netto-inkomen de i 45
mille passeert In guldens f3500 per
jaar. en meer naarmate het inkomen
verder stijgt.
Twee procent, van alle ondervraagden
gaf overigens te kennen nooit met
vakantie te gaan. terwijl ruwweg een
kwart niet elk jaar de koffers pakt.
Dat de vrije dagen met kosteloos
worden doorgebracht, blijkt uit het
gegeven dat zelfs zij die beweren nooit
met vakantie te gaan. toch altijd nog
achthonderd gulden aan deze beste-
dingspost kwijt zijn Dat geld gaat
vermoedelijk in dagtochtjes, mu-
seumbezoek. macramésets. ijsjes, pa
tat en hamburgers zitten. De mensen
die niet elk jaar op reis gaan. geven
zelfs het dubbele aan de post ..vakan
tie" uit. Let wel: het gaat hier steeds
om gemiddelde bedragen, uitge
smeerd over alle inkomenscatego
rieën.
Bijgaande tabel laat zien hoe veel Nederlanders uitgeven aan 'kalf
woonlasten. Er worden totaal-gemiddelde bedragen gegeven, maaj
ook de gemiddelde bedragen die huishoudens in verschillende inko-
mensgrocjien aan wonen kwijt zijn.
Tegelijk is te zien welk percentage de woonlasten van het totale inkome
uitmaken. In de klasse onder f 15.000 waren te weinig kopers om er ets j
betrouwbaar bedrag voor in te vullen. Dat zelfde geldt voor huurde»
onder de mensen met een inkomen van meer dan f80.000
Gemiddel
de voor
alle on
dervraag
den
5272
22
8196
23
6534
22
Gezins
inkomen
minder
15.000
3915
28
3889
28
15 tot
25.000
4468
24
4762
20
4524
24
25 tot
35.000
5176
21
5703
21
5376
21
35 tot
45.000
6267
21
8008
23
7211
22
45 tol
80.000
7495
20
11496
24
10492
23
Meer dan
80 000
20873
28
20873
28
Van hou je toch
noq tu/ee-derde, over
J Va'
V
Hi
oe hoger het inkomen van een huishouden, hoe groter de kans dal
het in een koopwoning woont, blijkt uit deze tabel. Voor clb «1
komensgroep is het percentage huishoudens afgedrukt dat in eu
inp, dan wel in een huurwoning woont.
Inkomen
in guldens
Minder dan 15.000
15.000-25.000
25.000-35.000
35.000-45.000
45.000-80.000
80 000 en meer
Koopwoning Huurwoning
Uil deze tabel blijkt dat leeftijd ertoe doet bij de vraag of mensen te
huis huren of kopen. Voor elke leeftijdsgroep is het percentap
hoofdkostwinners weergegeven dat in een koopwoning, dan wel ine»
huurhuis woont.
Leeftijd
Tot 25 jr.
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65
Totaal
Min
gemiddeld
der
15-
25-
35-
45-
in pet.
dan
25
35
45
80
van het
15
inkomen
22
28
24
21
22
23
10
14
11
10
8
8
1
1
1
2
1
1
2
3
2
2
'2
2
6
5
5
7
6
7
2
2
1
1
2
3
1
1
1
1
1
2
2
1
2
2
1
1
0
0
0
0
0
0
9
3
7
9
11
11
1
2
1
1
1
1
6
4
5
6
7
6
27
28
30
29
26
22
2
2
2
2
2
2
2
5
2
1
2
1
2
5
2
1
2
2
6
4
5
6
7
8
1
2
1
1
1
1
1
1
1
0
1
1
Welk deel van het inkomen gaat op aan autokosten? En: welk da
geeft een huishouden uit aan \oeding van het gezin? De ant«*
den op deze en andere vragen over de besteding van het gezinsinkom
zijn in deze tabel af te lezen.
In de eerste kolom zijn de gemiddelde uitgaven voor alle ondervraagt-
afgedrukt, in de volgende kolommen worden die uitgaven gesplitst rit
inkomensgroep. De percentages zijn op hele getallen afgerond
procent betekent dus met per definitie dat niemand aan een bepaif
post iets uitgeeft.
Inkomen
dn duizenden guldens pji')
'Kale' woonlasten
Gas. elektr., water
Heffingen, belast.
Telefoon
Verzekeringen
Schoolgstudiekost.
Contributies
Abonnementen
Alimentatie
Auto
Openb vervoer
Kleding
Voeding
Alcohol dranken
Roken
Sport. hobby-
Vakantie
Huisdieren
Huish hulp
