PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
sssmnnr-i Suriname herdenkt in stilte
ri
holten en Dijkman
.tappen uit het CDA
Russen breken het
START-overleg af
Ingeburgerd
Snuffelt U ook al
tussen de Kleintjes?
VS hervatten
wapenhulp
Argentinië
fN-assemblé
)il breken met
'uid-Afrika
Spacelab is
eilig geland
ie PZC
vandaag
Carrington volgt Luns op bij NA VO
GROEP IN KAMER
Storm en regen
laar het oosten wegtrekkende regen,
iaama wisselend bewolkt en buien.
Temperatuur dalend naar ongeveer 5
paden. Harde zuidwesten wind. aan
le kust en op het IJsselmeer storm-
ichHg. mogelijk storm
26e jaargang no. 289
rijdag 9 december 1983
Het einde van
een verschijnsel
QJcholten en Dijkman uit
O het CDA. maar niet uit
de 'tweede kamer en nu als
een zelfstandige onafhanke-
- lijke fractie verder Het
voorspelbare is gebeurd Aan een
langslepende affaire in het huis van de
christen-democraten is een eind geko
men. Trouwens, niet alleen aan een
affaire, maar ook aan een verschijnsel:
dat van de 'dissidenten' of 'loyalisten'
binnen het CDA. Vooral het kabinet
van CDA en WD, dat in 1977 aantrad
onder aanvoering van Van Agt is
daardoor als een horzel hinderlijk
gevolgd. Een groep van elf kamerle
den uit het CDA was het toen niet
eens met de vorming van dat kabinet
i besloot de coalitie op haar daden
te beoordelen. Voor de wankele meer
derheid waarop het bewuste kabmet
steunde waren die min of meer geor
ganiseerde dissidenten destijds een
risicofactor van betekenis Scholten
en Dijkman voelden zich tot gisteren
als enigen nog steeds m die rol Ze
bedreven openlijke rebellie tegen de
fractie van het CDA. Zo provocerend
dat de nu nog 43 leden tellende fractie
unaniem moest vaststellen dat er van
een constructieve samenwerking geen
sprake meer was. De breuk werd deze
week nadat de zaak al eerder tot op
het bot was uitgebeend, compleet. En
zoals het in politiek Den Haag bij
kwesties van dit kaliber steeds is
gegaan, zo verliep de ontknoping ook
nu de gewraakte kamerleden beslo
ten hun zetels niet op te geven (on
danks eerdere schriftelijke verklarin
gen i en zorgden voor een afsplitsing.
Een nieuwe tweemans-fractie zal zich
van nu af op de sprekerslijst van de
tweede kamer laten noteren.
Waar twee partijen zo diepgaand
ruziën dat een definitieve verwij
dering de enig denkbare uitkomst
blijkt, blijft aan weerskanten een ei
gen gelijk overeind staan. In de kwes
tie Scholten en Dijkman was dat
gisteren bij de afloop ook het geval.
Volgens het nu vertrokken duo is een
'inhoudelijk politiek verschil' de diep
ere oorzaak van de moeilijkheden met
het CDA. Fractieleider De Vries van
het CDA hield de tweede kamer voor
dat het 'publiekelijk oppositie voeren'
van Scholten en Dijkman een vertrou
wenscrisis met dit tweetal had veroor
zaakt. Hoe de uittreding achteraf voor
de vaderlandse politieke geschied
schrijving van argumenten wordt
voorzien is eigenlijk nog nauwelijks
belangrijk. Feit is dat Jan Nico en
Steef die zichzelf de laatste tijd
steeds scherper als het geweten van
de christen-democraten probeerden
te profileren, het oneens waren met de
liberaal-conservatieve richting waar
heen 'hun' partij opschuift. Daarover
brachten zij niet alleen hun opvattin
gen naar voren, maar daartegen kwa
men zij eigengereid, luidruchtig en
gevoelig voor publiciteit in opstand.
De CDA-fractie heeft daaruit de con
sequenties getrokken En het is voor
de helderheid van de partij politieke
verhoudingen in ieder geval van be
lang dat Scholten en Dijkman - ge
heel in de stijl van hun opvallend
opereren - dat nu ook hebben gedaan
TTiteraard is het moment waarop
U een de/gelijk conflict openbarst
tegelijk het begin van veel specula
ties Welke zijn de directe gevolgen,
voor het CDA'' Wat gaan Scholten en
Dijkman doen? De meerderheid waar
op het huidige kabinet van CDA en
VVD steunt in de tweede kamer is met
twee zetels (tot 79) geslonken. Met
opiniepeilingen, die een verdere afkal
ving van de kiezersaanhang voor het
CDA voorspellen en een levensgroot
sociaal-economisch conflict actueel
aan de orde. is de positie van de
christen-democraten danig verzwakt.
Het is overigens zeer de vraag of het
vertrek van Schol ten en Dijkman
daarmee nu direct in verband zal
worden gebracht. De voorspelling van
oppositieleider Den Uyl gistermiddag
in de tweede kamer dat verschillende
andere CDA-ers het voorbeeld van dit
duo zullen volgen lijkt in ieder meer
op een vurige wens dan op zichtbare
aanwijzingen gebaseerd Scholten en
Dijkman zelf zijn na gisteren voorlo
pig politiek dakloos. In een poging om
aan te geven waarheen zij met hun
splinternieuwe fractie zullen koersen
laten zij niet na om te benadrukken
dat ze eerder 'een stroming, een bewe
ging vertegenwoordigen dan een par
tij Het ligt voor de hand dat beiden
aansluiting zullen zoeken bij de EVP
en de PPR. partijen die al eerder
hebben laten weten dat zij de opstel-
lmg ten nu ook de uittreding) van het
tweetal een bijzonder moedige vin
den. Wat Scholten en Dijkman sinds
gisteren tn ieder geval niet meer kun
nen ls fungeren als de wandelende
kenmerken van de verdeeldheid bin
nen het CDA. Het min of meer georga
niseerde dissidentenwezen in die par
tij heeft met hun vertrek opgehouden
te bestaan. Maar daarmee is ook de
camouflage voor de christen-demo
craten weg
vdM
WASHINGTON (UPI/AFP) - 11e Ver
enigde Stalen hebben besloten zater
dag het in 1978 afgekondigde wapen
embargo tegen Argentinië op te hef
fen.
De opheffing van het embargo is het
gevolg van de 'spectaculaire vooruit
gang' tn Argentinië op het gebied van
de mensenrechten van de afgelopen
18 maanden.
EN HAAG (GPD) De CDA-top heeft verontwaardigd gereageerd op het besluit van de
eede-Kamerleden Scholten en Dijkman om na hun uittreden uit de CDA-fractie toch in de
amer te blijven zitten. CDA-fractieleider De Vries zei hiervoor „geen begrip" te kunnen
ibrengen en volgens partijvoorzitter Bukman hebben de twee „moreel volstrekt verwerpe-
jk en unfair" gehandeld.
an Nico Scholten en Stef Dijkman besloten gisteren uit de CDA-fractie te treden en tegelijk
un CDA-lidmaatschap op te zeggen. Zij zullen voorlopig als „Groep Scholten-Dijkman" een
leuwe tweemansfractie in de Tweede Kamer vormen.
it tweetal zal zich niet aansluiten bij
n bestaande politieke partij. Wel
Uen zij gesprekken voeren met
istverwanten die zouden kunnen
Iden tot een nieuwe politieke bewe-
ng „Maar wij zullen daartoe niet
Ifhet initiatief nemenzei Scholten
teren.
coalitie van CDA en VVD steunt
nog op 79 kamerleden. Zowel CDA-
ctieleider De Vries als Nijpels
-fVD i stelden dat niets wezenlijks is
■anderd aan de steun voor het
Dinet. dat nog steeds een meerder-
iti in de Tweede Kamer achter zich
it. Scholten zei dat zijn nieuwe
i; oep „de regenng zal steunen waar
verantwoord is en bekritiseren
r nodig".
rondtoon
CDA-top en het uitgetreden twec-
gaven gisterern uiteenlopende
k rklaringen voor het op een breuk
I (gelopen conflict in de CDA-fractie.
lgens Scholten, die fractievoorzit-
van de nieuwe groep wordt, gaat
om een inhoudelijk geschil over
koers van het CDA en het beleid
van het kabinet-Lubbers, vooral op „grondtoon van het CDA verwijderd
het punt van de lastenverdeling en Maar volgens De Vries is geen sprake
EU YORK (RTR/GPD) - De algeme-
vergadering van de Verenigde
(ties heeft zich met een grote meer-
irheid uitgesproken voor het ver-
tken van de banden met Zuid-
'rika op vrijwel ieder gebied,
er resolutie hiertoe werd met 129
immen voor en zeven stemmen te-
n aangenomen. Er waren zestien
ithoudingen. Nederland behoorde
t de zeven westerse landen, die
jen deze resolutie stemden
e algemene vergadering riep alle
nden op een einde te maken aan
vesteringen in Namibië en geen le-
ngen te verstrekken aan Zuid-Afri-
'i OISTON (AFP, RTR) - Het Ameri-
ansc ruimteveer met het Europees
inilclaboratorium Spacelab is de
slopen nacht veilig geland op de
cnlmachtbasis Edwards in Califor-
et ruimteveer Columbia met zes
an aan boord had een vertraging
Fjj bijna acht uur door problemen
™st twee van de vijf boordcomputers
de navigatieapparatuur. Het ruim-
'eer is tien dagen in de ruimte
st. De tijd van de landing was
E' uur Nederlandse tijd. In Califor
was het toen in de middag.
het kernwapenbeleid.
„Wij meenden in strijd met het alge
meen belang te handelen als wij het
regeringsbeleid wel hadden ge
steund". zei Scholten in een verkla
ring in de Tweede Kamer. Het beleid
is volgens hem steeds meer van de
Onjuist
Amerikaanse en Nederlandse
aardrijkskundeboeken spiege
len de leerlingen een onjuist
beeld voor van eikaars land.
(PAGINA 5)
Slopen
Vorig jaar is een recordaantal
van 1113 schepen gesloopt of
uit de handel genomen.
(PAGINA 7)
Problemen
Twee zonnige zomers eti on
derlinge meningsverschillen
hebben het ambachtencen
trum Demerary in de proble
men gebracht, de gemeente
Middelburg neemt de exploita
tie nu over
(PAGINA 9)
Stugger
Frans Schaap, de Schiedamse
spits van de voetbalvereniging
Vlissingen. heeft het naar zijn
zin 'Ik had het stugger ver
wacht, maar gelukkig wordt
er genoeg gelachen'.
(PAGINA 17)
Radio en televisie: 2.
Binnen- en buitenland: 3
en 5.
Opinie, achtergrond: 4.
Financien, economie: 7.
Provincie: 9, 11, 13 en 15.
Sport: 17.
van een richtingenstrijd en is het
conflict veroorzaakt omdat de twee
zich niet in meerderheidsbesluiten
van de fractie wilden schikken en
daarna in de media de fractie „opposi
tioneel" aan de schandpaal hebben
genageld. Volgens De Vries is daar
mee een grens overschreden.
Scholten noemde het kabinetsbeleid
in strijd met het program van uit
gangspunten en het verkiezingspro
gramma van het CDA. De nieuwe
groep zal zich btj haar optreden blij
ven baseren op die twee programma's,
aldus Scholten
Hij verweet het kabinet zich te gedra
gen alsof het rechtstreeks door de
(Slot zie pag. 3 kol. 5)
ST.-GEORGE - De Amerikaanse troepen op Grenada zijn al aardig
ingeburgerd, zo blijkt uit dit tafereeltje: een - gewapende - Amerikaan
wandelt langs het strand met een Grenadiaans meisje.
GEEN NIEUWE GESPREKSDATUM
DEN HAAG - De dissidente CDA-tweede-kamerleden Scholten en Dijkman
stappen uit de fractie en gaan een zelfstandig Christen-Democratische fractie
vormen. Op de foto fluistert Scholten (ri iets in hel oor van zijn collega
Dijkman, tijdens de zitting m de Kamer donderdagmiddag
Sociaal fonds De Nederlandse
minister van sociale zaken, drs Jan
de Koning, heeft donderdag in Brus
sel de verzekering gekregen dat Ne
derland meer uit het Europese Sociale
Fonds gaat ontvangen. Ivor Richard,
de Europese commissaris voor sociale
zaken, heeft hem dat gezegd.
Van der Reijden
Van der Reijden
tegen leeftijds
toeslagen
UTRECHT (ANI'i Staatssecreta
ris Van der Reijden (WVC) heeft de
kroon gevraagd, het besluit van de
ziekenfondsraad, leeft ijdstoesla-
gen in te voeren voor oudere verze
kerden in de vrijwillige zieken
fondsverzekering, te schorsen.
Dit is donderdag meegedeeld cjoor
een woordvoerder van de Algeme
ne Nederlandse Bond van Ouderen
(ANBO) en bevestigd door een
woordvoerder van WVC De zieken
fondsraad ging half november met
een meerderheid van een stem ak
koord met het voorstel van de
ziekenfondsen, vanaf 1 januari 1934
ouderen in de vrijwillige zieken
fondsverzekering een toeslag van
25 procent op de gebruikelijke pre
mie te laten betalen als ze tussen 55
en 65 jaar zijn en een toeslag van 75
procent als ze in de groep 65-
plussers vallen
GENÈVE (AFP, DPA, UPI, GPD) De
delegaties van de Verenigde Staten
en de Sowjct-Unie die sinds vorig
jaar augustus in het Zwitserse Gene
ve onderhandelen over een vermin
dering van de strategische bewape
ning van de twee supermachten, zijn
donderdag met kerstreces gegaan
zonder een nieuwe datum af te spre
ken. De vergadering duurde weinig
langer dan een half uur. Twee weken
geleden schortte de Sow jet-Unie het
overleg over middellange-afstand-
wapens in Europa linf) op. nadat in
West-Europa begonnen was met de
plaatsing van nieuwe Amerikaanse
raketten.
De Verenigde Staten hopen dat de
Sowjets spoedig over een nieuwe da
tum voor START willen overleggen
Als het aan Washington ligt begint de
zesde ronde in het START-overleg
volgend jaar februari Na afloop van
de bijeenkomst van donderdag gaf de
Sowjet-delegatie een verklaring uit,
waarin ze zei dat „gelet op de opstel
ling van nieuwe Amerikaanse raket
ten in Europa waar al een begin mee
gemaakt is de veranderingen in de
internationale strategische situatie
de Sowjet-Unle er toe nopen alle pro
blemen te heroverwegen die bij de
START-besprekingen aan de orde
zijn. Om deze reden is er geen datum
afgesproken voor de hervatting van
de besprekingen"
De Verenigde Staten en andere NA-
VO-landen verwachten dat de Sowjet-
Unie te eniger tijd in 1984 aan de
START-onderhandelingstafel terug- I
keert.
zaken) zei na de eerste dag van de
besprekingen in Brussel ..De Sowjet-
Unie er niet in geslaagd is haar eerste
doelstelling, de politieke en militaire
ontkoppeling van de Verenigde Sta
ten met Europa te bereiken."
De NAVO wil laten blijken niet tot
alles bereid te zijn om wapenbeheer
sing te bereiken. Zo zal het bondge
nootschap voorlopig geen initiatieven
nemen om de Russen te verleiden
weer naar Genève terug te keren
Voorts zal het verband tussen wapen
beheersing en andere Oost-Westpro
blemen opnieuw worden benadrukt,
hetgeen de besprekingen met de Rus
sen doorgaans bemoeilijkt
De Amerikaanse onderminister voor
Europese zaken, Richard Burt, wees
hel idee van een pauze in de plaat
sing van de nieuwe NAVO-raketten
als teken van goede wil naar de
Russen volstrekt van de hand.
NAVO
De NAVO-minïsters van buitenlandse -
zaken zullen vandaag in een speciale
politieke verklaring hun eensgezind
heid in het beleid ten aanzien van de
Sowjet-Ume onderstrepen en tegelij
kertijd hun bereidheid benadrukken
om met de Russen over wapenbeheer-
sing te blijven onderhandelen
Minister Van den Broek (buitenlandse Richard Burt
)en in de middag. zaken, heeft hem dat gezegd. ~M -*j 1^4)
ADVERTENTIE
HEDENAVOND™HElToPEI\IING!
mei de nieuwe compulergestuurde lichtinstallatie i
atis champagnecocktail voor iedere bezoeker
Optreden van de Break Dance-groep
ALEX THE CITY CREW
(onlangs nog in de TV-Show van Ivo Niehe Tros
Tevens 1e ronde DISK-JOCKEYWEDSTRIJD.
Zondagmiddag 18 dec André Hazes. Voorverk. v
Openingstijden: vrijdag en zaterdag van 21.00-04.00 i
r AU A MA KI BO1 DEN HAAG (ANIM
Het bestuur van de Moederhond
kreeg donderdag na een aanvanke
lijk verbod toch toestemming een
krans te leggen op het graf van de
voormalige Moederbondleider Cyriel
Daal, die precies een jaar geleden
met nog veertien critici van het be-
wind-Bouterse werd doodgeschoten.
De Moederbondsbestuurders. onder
wie interimvoorzitter Fred van Rus-
sel, mochten donderdagochtend het
graf van Daal op de begraafplaats
Annetteshof bezoeken. Daar waren al
twee kransen en bossen Faja Lobi
bloemen neergelegd Op de begraaf
plaats Annetteshof deed zich donder
dagochtend een incident voor toen
NOS-radiojoumaliste Leonie van Bla-
del door een militair in burger werd
aangehouden. Hij sommeerde haar
geen opnamen te maken en bracht
haar onder bedreiging met een pistool
op naar de inlichtingendienst. De mi
litair werd later overigens door supe
rieuren ontwapend en aan Van Bladel
werden excuses aangeboden Wel
moesten al gemaakte opnamen wor
den gewist
Volgens verschillende zegslieden in
Paramaribo droeg een aantal mensen
in scholen en bedrijven wit zwarte of
zwarte kleding als teken van rouw.
Ook droegen mensen rouwbanden.
Honderd tot honderdvijftig Surina-
mers hebben donderdagavond voor
het Surinaamse consulaat-generaal
in Amsterdam-Buitenvelderl een
fakkelbijeenkomst gehouden.
Minister Van den Broek heeft gisteren
in een gesprek onder vier ogen met de
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Shultz de situatie in
Suriname besproken
Ook in de VS wordt halsreikend
uitgezien naar stappen van de Suri
naamse regering voor terugkeer naar
de democratie zei minister Van den
Broek na afloop^van het gesprek. Hij
heeft Shultz ook uitgelegd dat Neder
land de huidige situatie m Paramari
bo nog niet zodanig verbeterd vindt
dat de ontwikkelingshulp weer kan
worden gestart.
Ondertussen heelt de Europese Ge
meenschap wèl besloten Suriname
voor 19 miljoen gulden ontwikke
lingshulp te verstrekken.
'Van onze correspondent!
BRUSSEL De NAVO-ministers van
buitenlandse zaken hebben donder
dag de opvolging van secretaris-ge
neraal Luns door de Brit lord Car
rington formeel goedgekeurd.
De opvolging zal per 1 juni 1984
plaatsvinden. Carrington wordt be
noemd voor een periode van vier jaar
die in principe met een a twee kan
worden verlengd. Met deze termijn
willen de NAVO-landen voorkomen
dat de hoogste NAVO-ambtenaar. zo
als nu het geval is. zelf in hoge mate
uitmaakt wanneer hij zijn post wil
verlaten.
Vanuit de linkse partijen in Neder
land is vaak aangedrongen op een
zittingstermijn van de NAVO-secreta-
ris-generaal Dit hield mede verband
met de onvrede in deze partijen over
het functioneren van mr. Luns Ande
re landen waren echter niet zo onte
vreden over de manier waarop Luns
zijn taak uitoefende
Lord Carrington was minister van
buitenlandse zaken in de regenng-
Thatcher totdat hij aftrad na de on
verhoedse aanval van Argentinië op
de Falklandeilanden Hij zal Luns
opvolgen als deze eind mei in Was
hington op de volgende bijeenkomst
van de NAVO-raad officieel is afgetre
den
Zie ook pagina 4.
